افرادی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند با چالش‌های زیادی مواجه می‌شوند. گاهی اوقات این چالش‌ها جنبه روان‌شناسی دارد و هر سرمایه‌گذاری می‌تواند با آگاهی بر نقاط ضعف و قوت شخصیتی خود، بر بسیاری از موانع غلبه کند. از جمله مواردی که سرمایه‌گذاران ممکن است با آن روبه‌رو شوند فومو (FOMO) است.
این اصطلاح که به معنای ترس از دست دادن است یکی از مسائلی است که این روزها در جامعه شایع شده و می‌تواند استرس زیادی را به افراد تحمیل کند. احتمالاً شما نیز در طول زندگی با ترس‌هایی نظیر از دست دادن فرصت‌ها، افراد نزدیک یا حتی اطلاعات روبه‌رو شده‌اید. شدت این پدیده در افراد با ویژگی‌های مختلف متفاوت است و برخی بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند.
فومو (FOMO) در مباحث مالی و سرمایه‌گذاری نیز نمود زیادی دارد که می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی شما را تحت شعاع قرار دهد. ما در این مقاله ضمن توضیح دقیق‌تر این موضوع در ابعاد سرمایه‌گذاری، روش‌های مقابله با آن را نیز بررسی می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
فومو یا ترس از دست دادن چیست؟
همانطور که در بخش مقدمه به شما توضیح دادیم فومو می‌تواند عملکرد بخش‌های مختلف زندگی شما را که شامل بازارهای مالی نیز می‌شود تحت تأثیر قرار دهد. این اصطلاح در بازارهای مالی به مفهوم ترس از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌گذاری یا جا ماندن از یک موقعیت گفته می‌شود. اگر به عنوان یک سرمایه‌گذار در بازار مالی سابقه فعالیت دارید ممکن است این موضوع را تجربه کرده باشید.
فومو (FOMO) باعث می‌شود سرمایه‌گذاران نگران عقب ماندن از فرصت‌های بازار (شامل خرید و فروش) شوند. در نتیجه همین اتفاق، سرمایه‌گذاران در دام خرید یا فروش غیرمنطقی و هیجانی می‌افتند تا از بازار جا نمانند. تصور کنید قیمت یک دارایی به دلیل توجه زیاد سرمایه‌گذاران به آن در حال افزایش است و شما بدون در نظر گرفتن فاکتورهای دیگر و تأثیرگذار بر قیمت، اقدام به خرید دارایی مورد نظر در مبالغ بالا می‌کنید.
در راستای همین عملکرد شما و سایر سرمایه‌گذاران، قیمت به صورت کاذب افزایش پیدا می‌کند. یکی از دلایل این نوع رفتار در بازار مالی فومو (FOMO) است که در نهایت منجر به خروج سرمایه هوشمند شما در قیمت بالا و کاهش زیاد قیمت آن دارایی می‌شود.
چه عواملی فومو را در سرمایه‌گذاری بیشتر می‌کنند؟
برای آن که بتوانیم از ترس از دست دادن پیشگیری کنیم در ابتدا لازم است محرک‌های آن را بشناسیم. مواردی هستند که باعث می‌شوند ترس از دست دادن در سرمایه‌گذارن بیشتر شود که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
- اخبار حوزه بازارهای مالی یکی از عواملی هستند که باعث تشدید فومو می‌شوند. بسیاری از سرمایه‌گذاران متأثر از اخبار، اقدام به خرید و فروش هیجانی می‌کنند.
- نوسان قیمت یکی دیگر از مواردی است که منجر به ایجاد فومو (FOMO) می‌شود. به ویژه افرادی که در بازار مالی کم‌تجربه هستند به محض ریزش قیمت، دارایی خود را می‌فروشند.
فومو در ارز دیجیتال چیست؟
بازارهای ارز دیجیتال، اگرچه پتانسیل بازدهی بالایی دارند ولی در کنار آن دارای ریسک زیادی نیز هستند. باید به این نکته توجه کرد که این بازارها فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوب را در اختیار کسانی قرار می‌دهند که با دانش و تخصص کافی وارد این حوزه می‌شوند. فومو (FOMO) یا ترس از دست دادن ارز دیجیتال زمانی اتفاق می‌افتد که شما بدون مدیریت درست و هیجانی خرید و فروش ارز دیجیتال را انجام دهید.
یکی از مثال‌های بارز آن مربوط به زمانی است که سرمایه‌گذاران به محض افزایش قیمت بیت کوین، گرفتار فومو می‌شوند و برای از دست ندادن فرصت یا کسب سود بیشتر اقدام به خرید می‌کنند. از آن جایی که خرید شما بر پایه احساس و به دور از منطق بوده است با کاهش قیمت بیت کوین، خود را سرزنش می‌کنید که چرا با بی‌فکری سرمایه خود را از دست دادید.
روش‌های مقابله با فومو در بازار مالی
راه حل‌های مختلفی برای گرفتار نشدن به فومو (FOMO) وجود دارد که ما در ادامه هر یک از این موارد را بررسی می‌کنیم.
- یکی از روش‌هایی که کمک زیادی به شما می‌کند دنبال کردن اخبار از منابع موثق است. سعی کنید تا حد امکان از منابعی که مورد تأیید یا رسمی نیستند فاصله بگیرید و اخبار را از منابع موثق پیگیری کنید. به ویژه زمانی که شما در حال یک سرمایه‌گذاری بلندمدت هستید نیازی ندارد تا به طور مداوم اخبار را چک کنید.
- روش مهم دیگری که تأثیر زیادی برای جلوگیری از فومو (FOMO) دارد بالا بردن سطح دانش و تخصص شما در زمینه مباحثی است که روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید. در نتیجه می‌توانید بهترین موقعیت‌ها را در بازار شناسایی و در زمان مناسب، اقدام به ورود و خروج از بازار کنید. در این صورت ناخودآگاه میزان استرس شما نیز در طول معامله سهام یا ارز دیجیتال کاهش می‌یابد.
- داشتن یک استراتژی معاملاتی خوب به شما کمک می‌کند تا به طور میانگین بازدهی خوبی داشته باشید. اگر این استراتژی در بلندمدت منجر به کسب سود نمی‌شود بهتر است به فکر تغییر آن و امتحان روش‌های دیگر باشید.
البته بهتر است به این نکته توجه کنید که این تغییر نیز به سرعت اتفاق نمی‌افتد و باید پس از آزمون و خطا و کسب تجربه نسبت به استراتژی جدید، اقدام به خرید و فروش حرفه‌ای‌تر کنید.
- صبور باشید. شاید در ظاهر ساده به نظر بیاید ولی در عمل بسیاری از افراد به آن توجهی نمی‌کنند و در اثر فومو (FOMO) دست به معامله فوری می‌زنند. بهتر است پیش از اقدام به خرید یا فروش، تحقیق کافی انجام دهید و سپس با کمک دانش مالی خود و کمک از متخصصان دیگر معامله کنید.
- معاملات خود را یادداشت و یک ژورنال ترید درست کنید. یکی دیگر از کارهایی که می‌تواند به شما کمک کند یادداشت تمام معاملاتی که انجام داده‌اید در اکسل یا یک دفترچه است. شما می‌توانید در مقابل هر یک از معامله‌های خود، استراتژی مورد استفاده و دلیل خرید یا فروش خود را نیز بنویسید.
این روش در بلندمدت به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید کدام یک از معامله‌های خود را به درستی انجام دادید. در نتیجه متوجه اشتباه خود شده و در موقعیت‌های بعدی از فومو (FOMO) جلوگیری می‌کنید.
نشانه‌های فومو چیست؟
بسیاری از افرادی که دچار ترس از دست دادن می‌شوند نسبت به این موضوع آگاه نیستند. دانستن نشانه‌های مربوط به فومو به شما کمک می‌کند تا بتوانید از این اتفاق تا جایی که امکان‌پذیر است جلوگیری کنید. در ادامه مقاله هر یک از این موارد را به صورت جداگانهتوضیح می‌دهیم. لازم است بدانید که این ویژگی‌ها مختص فوموی بازار مالی نیستند بلکه به طور کلی نشانه‌هایی هستند که افراد مختلف در صورت داشتن فومو (FOMO) آن را تجربه می‌کنند.
روش زندگی ناسالم
ترس از دست دادن، پدیده دور از ذهنی نیست و می‌تواند افراد زیادی را درگیر کند. اما یکی از دلایلی که می‌تواند آن را تشدید کند سبک زندگی ناسالم است. چرا که این موضع به نوبه خود منجر به افزایش استرس و نگرانی می‌شود. به ویژه باید در نظر داشت که بازار مالی به خودی خود، بازار پراسترسی است وچالش‌های زیادی را پیش روی شما می‌گذارد. بنابراین بهتر است با پایبندی به روش زندگی سالم تا جایی که می‌توانید از فومو (FOMO) جلوگیری کنید.
متمرکز نبودن روی یک کار
یکی دیگر از نشانه‌های سندروم فومو این است که شما نمی‌توانید روی یک کار متمرکز شده و مدام از این شاخه به آن شاخه می‌پرید. برای مثال برخی افراد دوست دارند در تمام زمینه‌های مالی تخصصی کار کنند. اما این کار به سادگی امکان‌پذیر نیست و مستلزم زمان و تجربه زیادی است. این روش نه تنها به شما کمکی نمی‌کند بلکه در نهایت بازدهی شما را کاهش خواهد داد. در نتیجه به جای آن که مهارت شما افزایش پیدا کند زمان زیادی را از دست می‌دهید و دچار فومو (FOMO) می‌شوید.
فعالیت زیاد در شبکه‌های اجتماعی
یکی از مسائلی که این روزها بر کیفیت کار ما تأثیر می‌گذارد گشت‌وگذار در شبکه‌های اجتماعی است. به گونه‌ای که بدون آن که متوجه شویم زمان زیادی را حین وقت گذراندن در شبکه مجازی از دست می‌دهیم. به همین دلیل بعد از پایان روز شما حس می‌کنید که روز شما به اندازه کافی مفید نبوده است. در راستای همین اتفاق ناخودگاه دچار استرس و فومو (FOMO) می‌شوید.
نارضایتی از زندگی
هر فردی ممکن است در طول زندگی با شرایطی مواجه شود که احساس کامیابی نداشته باشد. اما اگر این حس ادامه پیدا کند شرایط را برای شما سخت می‌کند. امروزه این موضوع به دلیل استفاده از شبکه‌های اجتماعی گسترش بیشتری پیدا کرده است. به ویژه افرادی که در این فضا به صورت اغراق‌آمیز شاد و موفقیت‌آمیز خود را به اشتراک می‌گذارند حس نارضایتی و فومو (FOMO) را در بقیه افراد بیشتر می‌کنند.
ممکن است یکی از دوستان یا همکاران شما پروژه‌های موفقیت‌آمیز خود را در اینستاگرام پست کند و باعث شود شما احساس سرخوردگی کنید. بهتر است بیشتر از هر چیز روی کسب مهارت‌های خود تمرکز کرده و زمان معقولی را برای رسیدن به اهداف خود در نظر بگیرید.
احساس از دست دادن فرصت‌ها
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که دچار حس ناامیدی و از دست دادن شوید. ممکن است دوستی برای شما تعریف کند که از خرید یک ارز دیجیتال، سود زیادی کرده است و شما با شنیدن آن حس کنید از او عقب مانده‌اید و فرصت را از دست داده‌اید. این حس جا ماندن از بقیه باعث ایجاد فومو (FOMO) می‌شود.
علاقه به درخشیدن
افرادی که دچار سندرم درخشیدن هستند بیشتر از آن که روی کیفیت کار تمرکز کنند دوست دارند رضایت دیگران را جلب کنند. برای مثال، برخی از افرادی که در بازار مالی کار می‌کنند می‌خواهند طبق ترندهای روز و جدید پیش بروند. همین موضوع باعث می‌شود این افراد تمرکز خود را از دست دهند و نتوانند سرمایه خود را به درستی مدیریت کنند. عدم تمرکز روی کار اصلی، باعث می‌شود آن‌ها نتوانند نتیجه خوبی را از کار خود به دست آورند. اگر شما نیز این موقعیت را به وفور تجربه می‌کنید دچار فومو (FOMO) هستید.
علاوه بر موارد بالا نشانه‌های دیگری مانند همیشه بله گفتن، وجود دارد که به دلیل عدم ارتباط موضوعی با بازار مالی از گفتن آن‌ها صرفه‌نظر می‌کنیم.
مقایسه فومو با Fud
شاید اصطلاح fud نیز به گوش شما خورده باشد. فاد مخفف سه کلمه ترس (fear)، عدم اطمینان (uncertainty) و شک (doubt) است. در ادامه FOMO و FUD را با هم بررسی می‌کنیم. فومو ترسی است که از مردم نشأت میگیرد و با شدت گرفتن احساس معامله‌گران در بازار به وجود می‌آید. این درحالی است که منشأ فاد، عواملی مانند اخبار و رسانه‌ها هستند.
یک مثال مرتبط با فاد مربوط به زمانی است که دولت با نشان دادن موضع خود نسبت به ارز دیجیتال باعث کاهش قیمت آن می‌شود. این اتفاق باعث ایجاد فاد می‌شود و در واقع در اثر ترس، قیمت‌ها کاهش می‌یابد. در مثال دیگری شرکت تسلا مقدار زیادی بیت کوین را خریداری کرد و باعث افزایش قیمت آن شد.
پس از این جریان افراد زیادی تشویق شدند که بیت کوین بیشتری را به سبد خرید خود اضافه کنند. در اثر این ماجرا فومو (FOMO) در افراد سرمایه‌گذار ایجاد شد و احساس کردند در صورتی که بیت کوین نخرند فرصت را از دست داده و از بقیه جامعه عقب می‌مانند.
سخن پایانی
ما در این مقاله به شما فومو و جزئیات آن را توضیح دادیم. اگر در بازار مالی فعالیت و این نشانه‌ها را به میزان زیاد در خود تجربه می‌کنید بهتر است هر چه زودتر برای جلوگیری از آن اقدام کنید. استفاده از ترفندهای گفته شده در مطالب بالا می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید سرمایه خود را مدیریت و احساسات خود را در معاملات کنترل کنید. شما می‌توانید با رعایت برخی نکات و استفاده از روش‌های مناسب که در مطالب بالا آن را بیان کردیم فومو (FOMO) را کنترل کنید.
