معامله بیت کوین و ارزهای دیجیتال می‌تواند هیجان‌انگیز و جذاب باشد، اما برای تازه‌کارها خیلی اوقات گیج‌کننده و پر از خطاست. نوسانات شدید بازار باعث می‌شود افراد تحت تأثیر احساسات تصمیم بگیرند و این تصمیم‌گیری‌های هیجانی می‌تواند گران تمام شود. به همین خاطر، اگر اول راه هستید، مهم است بدانید چه اشتباهاتی ممکن است سد راهتان شوند. با شناخت این اشتباهات می‌توانید استراتژی کارآمدتری بچینید و با خیال راحت‌تری وارد معاملات شوید. در ادامه، به ۱۲ مورد از رایج‌ترین اشتباهات تریدرهای تازه‌کار بیت کوین اشاره می‌کنیم.

اشتباه اول: ورود به بازار بدون آموزش و افزایش دانش

بسیاری از تریدرهای تازه‌کار برای خرید بیت کوین یا فروش آن، بدون آموزش‌دیدن وارد بازار می‌شوند. آموزش ترید مثل سوخت خودرو است. بدون آموزش و دانش کافی، به‌راحتی ممکن است وسط مسیر ترید متوقف شوید و به مشکل جدی بربخورید. آموزش در معامله‌گری فقط یادگرفتن چند اصطلاح یا دنبال‌‌کردن سیگنال‌های بقیه نیست. پیش از ورود به بازار، بهتر است با مباحثی مثل تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال، مدیریت ریسک، مدیریت سرمایه، نکات امنیتی و حتی روان‌شناسی معامله‌گری آشنا باشید. در غیر این صورت، هر سودی که به دست می‌آورید، موقتی است و به‌راحتی با یک تصمیم اشتباه می‌تواند از بین برود. 

نکته مهم بعدی به‌روزرسانی دانش شماست. بازار ارزهای دیجیتال همیشه در حال تغییر و نوسان است و قوانینی که امروز درست هستند، ممکن است فردا کارآیی نداشته باشند. بنابراین، حتی اگر در ابتدا آموزش دیده باشید، بدون به‌روزرسانی مداوم دانش و دنبال‌کردن اخبار، روندها و تکنیک‌های جدید، ممکن است دچار خطا شوید. تریدرهای موفق هرگز روند یادگیری خود را متوقف نمی‌کنند و همیشه در حال به‌روزرسانی مهارت‌ها و اطلاعات خود متناسب با تغییرات بازار هستند.

اشتباه دوم: انجام معامله بدون تحقیق و تحلیل بازار

یکی دیگر از خطاهای بزرگ تازه‌کارها این است که بدون تحقیق و بررسی بازار وارد میدان معاملات می‌شوند. بسیاری از افراد صرفاً تحت‌تأثیر پیشنهاد دوستان یا اینفلوئنسرها یا تحت‌تأثیر شنیده‌ها و پست‌های شبکه‌های اجتماعی اقدام به معامله می‌کنند، بدون اینکه خودشان درباره وضعیت بازار تحقیق کرده باشند. 

این رفتار معمولاً باعث می‌شود تازه‌کارها در همان ابتدا ضررهای سنگینی تجربه کنند. بازار بیت کوین به‌دلیل نوسانات شدیدش، بسیار غیرقابل پیش‌بینی است و به‌راحتی می‌تواند ارزش سرمایه شما را در یک روز یا حتی چند ساعت کاهش دهد. بنابراین، بدون داشتن دانش کافی از روند بازار، تحلیل تکنیکال، بررسی نمودارها و روندهای گذشته هرگز وارد بازار نشوید. 

اشتباه سوم: معامله‌گری بر اساس احساسات

ترس و طمع دو دشمن اصلی تریدرها به‌خصوص تازه‌کارها هستند. افراد زیادی هنگام افت قیمت بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال، دستپاچه می‌شوند و اقدام به فروش می‌کنند یا هنگامی که بازار در تب‌وتاب صعود است، بیش از حد خرید می‌کنند. شما باید رویه‌ای عکس این را در پیش بگیرید و سوار موج احساسات بقیه تریدرها نشوید. یک فرمول ساده برای معاملات سودآور این است که هنگام افت قیمت و زمانی که همه در حال خروج هستند، خرید کنید و وقتی بازار درگیر ترس ازدست‌دادن (فومو) شده است، به‌دنبال بهترین فرصت‌های فروش و کسب سود باشید. 

اشتباه دیگر تریدرهای تازه‌وارد بیت کوین این است که پس از ضرر در یک معامله، از سر هیجان تلاش می‌کنند ضرر خود را سریع جبران کنند. به این سبک ترید، معامله از سر انتقام (Revenge Trading) گفته می‌شود، یعنی تریدر پس از معامله ناموفق، به‌جای تحلیل و تصمیم‌گیری منطقی، با هدف جبران سریع پول ازدست‌رفته، به‌‌شکلی شتاب‌زده و غیرمنطقی وارد معامله بعدی می‌شود. در چنین شرایطی، احتمال ضرر بیشتر بالا می‌رود و امکان دارد تریدر حتی کل سرمایه خودش را از دست بدهد. 

همچنین، ممکن است یک معامله موفق اعتماد به نفس کاذب برای تریدر ایجاد کند و باعث انجام معاملات اشتباه بعدی شود. برای جلوگیری از ترید احساسی، باید استراتژی معاملاتی مشخص داشته باشید و اصول مدیریت ریسک را بشناسید. 

اشتباه چهارم: نداشتن استراتژی معاملاتی و مدیریت ریسک

بسیاری از تازه‌واردها با تدوین استراتژی معاملات و اصول مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک بیگانه‌اند. بدون استراتژی معاملاتی، تریدر به‌راحتی ممکن است حتی کل سرمایه‌اش را از دست بدهد. بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال هزارتویی است که بدون نقشه در آن گم می‌شوید؛ تهیه استراتژی معاملاتی اصولی نقشه شما برای ورود به بازار پرنوسان بیت کوین و رمزارزهاست. 

استراتژی معاملاتی کمک می‌کند بدانید چه زمانی وارد معامله شوید، در چه نقطه‌ای از آن خارج شوید و چطور به بهترین شکل مدیریت ریسک داشته باشید. همچنین، اغلب توصیه می‌شود در استراتژی معاملاتی خود میزان سرمایه هر ترید را هم مشخص کنید. بسیاری از تریدرهای تازه‌کار وارد پوزیشن‌های سنگین می‌شوند و بخش زیادی از سرمایه خود را روی یک معامله شرط می‌‌بندند. با این حال، معمولاً توصیه می‌شود فقط ۵ تا ۱۰ درصد از کل سرمایه خود را به بازار بیت کوین و کریپتو اختصاص دهید. همچنین، در هر معامله روی بیشتر از ۱ یا ۲ درصد از سرمایه خود ریسک نکنید. به این ترتیب، بدترین ضرر شما باز هم آسیب جبران‌ناپذیری به سرمایه‌تان وارد نمی‌کند. 

اشتباه پنجم: نداشتن حد ضرر و حد سود

تریدرهای تازه‌کار فقط دنبال سود هستند و به احتمال ضرر فکر نمی‌کنند. همچنین، زود فروختن ارزهایی که در سود هستند یا نگه‌داشتن طولانی‌مدت ارزهایی که در ضرر هستند، یکی از اشتباهات بزرگ در بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال است. به همین خاطر، تعیین حد سود و حد ضرر از مهم‌ترین اقداماتی است که باید پیش از ورود به معاملات انجام دهید. 

حد ضرر (Stop Loss) نقطه‌ای است که از قبل مشخص می‌کنید و اگر قیمت به آن رسید، معامله را می‌بندید تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. در مقابل، حد سود (Take Profit) نقطه‌ای است که وقتی قیمت به آن رسید، سودتان را ذخیره می‌کنید و بدون طمع برای سود اضافه، از معامله خارج می‌شوید. مثلاً اگر بیت کوین را روی ۱۰۰ هزار دلار خریده‌اید، می‌توانید حد ضرر‌تان را روی ۹۸ هزار دلار بگذارید تا در صورت سقوط بازار، کل سرمایه شما از دست نرود. همچنین، می‌توانید روی ۱۰۵ هزار دلار حد سود تنظیم کنید تا در زمان رسیدن به هدف قیمتی، سودتان تثبیت و ذخیره شود.

تعیین این نقاط باعث می‌شود تحت تأثیر احساسات بازار قرار نگیرید و همیشه بر اساس منطق و طبق نقشه عمل کنید. افراد زیادی وقتی ضرر می‌کنند، حاضر به بستن معامله نیستند. باید بدانید که ضررکردن بخشی از بازی معامله‌گری است؛ مهم این است که ضرر شما کنترل‌شده باشد. 

نکته بعدی در حد ضرر و حد سود، تعیین نسبت ریسک به ریوارد (نسبت ضرر به پاداش) منطقی است. وقتی پیش از ورود به معامله مشخص می‌کنید که برای رسیدن به یک هدف خاص، تا چه حد حاضر به تحمل ضرر هستید، تصمیم‌گیری منطقی‌تری خواهید داشت و حتی در صورت ضررهای پشت‌سرهم، از کل سرمایه شما محافظت می‌شود.

اشتباه ششم: معاملات بیش از حد

تازه‌کارها فکر می‌کنند که با معاملات بیشتر، سود بیشتری هم کسب می‌کنند؛ اما واقعیت این است که هر معامله جدید، ریسک تازه‌ای به همراه دارد که باید مدیریت شود. هنگامی‌ که بی‌وقفه و بدون دلیل، ترید می‌کنید یا فقط از روی عجله و هیجان وارد معامله می‌شوید، نه فقط سود نمی‌کنید، بلکه با کارمزدهای بالا هم بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهید.

همچنین، معاملات بیش‌ازحد باعث می‌شود ذهن تریدر خسته و گیج شود. وقتی به‌طور مداوم درگیر خرید و فروش هستید، تمرکز شما روی تحلیل صحیح کم می‌شود و احتمال تصمیم‌گیری اشتباه افزایش پیدا می‌کند. به‌جای تعداد زیاد معاملات، دنبال کیفیت باشید؛ یعنی فقط وقتی وارد معاملات شوید که شرایط بازار را به‌طور کامل بررسی کرده‌اید و احتمال موفقیت خود را بالا می‌دانید. بعضی اوقات، بهترین تصمیم این است که هیچ معامله‌ای انجام ندهید و منتظر یک فرصت مطمئن بمانید. 

اشتباه هفتم: اعتماد به کانال‌های سیگنال‌

بسیاری از تریدرهای تازه‌کار زمانی که وارد بازار می‌شوند، در اولین اقدام دنبال یک کانال سیگنال می‌گردند. این تریدرها فکر می‌کنند که صرف کپی‌کردن از تریدرهای باتجربه‌تر می‌تواند با چند کلیک آن‌ها را به سود برساند. این اعتماد کورکورانه یک اشتباه بزرگ است. بسیاری از این کانال‌ها بیشتر دنبال جذب عضو جدید و فروش اشتراک هستند تا کمک واقعی به تریدرها. 

کانال‌های سیگنال معمولاً با وعده‌های دروغ مثل «سودهای تضمینی» یا «سیگنال VIP بدون ضرر» تریدرهای تازه‌کار را جذب می‌کنند. اگر در نظر بگیریم که هیچ تضمینی در بازار وجود ندارد و حتی بزرگ‌ترین و بهترین تریدرها هم ممکن است اشتباه کنند و متضرر شوند، متوجه می‌شویم که بسیاری از کانال‌های سیگنال کلاهبرداری هستند. 

هرگز چشم‌بسته به سیگنال‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها می‌بینید اعتماد نکنید. به‌‌جای دنبال‌کردن کانال‌های سیگنال‌، بهتر است وقت بگذارید و مهارت‌های تحلیل و مدیریت ریسک خود را افزایش دهید. شاید این کار در ابتدا سخت به نظر برسد، اما در بلندمدت شما را به یک تریدر مستقل و حرفه‌ای تبدیل می‌کند. کانال‌های سیگنال نهایتاً می‌توانند برای ایده‌گرفتن مفید باشند، اما هیچ‌وقت جایگزین یادگیری و تصمیم‌گیری شخصی نمی‌شوند. 

اشتباه هشتم: استفاده از اهرم بیش از حد

یکی دیگر از دام‌هایی که بسیاری از تریدرهای تازه‌کار در آن گیر می‌افتند، استفاده بی‌رویه از اهرم است. لوریج (اهرم) معاملاتی می‌تواند سود شما را چند برابر کند؛ اما هیچوقت نباید فراموش کنید که به همین نسبت، احتمال دارد ضرر شما هم چند برابر شود. استفاده از اهرم بالا، معامله را بسیار پرریسک می‌کند و احتمال ازدست‌رفتن کل سرمایه را افزایش می‌دهد. اگر تازه وارد بازار شده‌اید، بهتر است یا از اهرم استفاده نکنید یا با اهرم‌های بسیار پایین شروع کنید تا به‌تدریج تجربه لازم را به دست آورید. 

اشتباه نهم: وارد کردن پول مورد نیاز زندگی به بازار

بسیاری از تریدرهای جدید بیت کوین در بازار گاوی (صعودی) وارد بازار می‌شوند. آنها به وسوسه کسب سود کلان، ممکن است از پولی برای ترید کردن استفاده کنند که به آن احتیاج دارند. مثلاً، افراد ممکن است کل پس‌انداز زندگی، پول اجاره خانه یا خریدهای ضروری خود را وارد بازار کنند. این کار یک اشتباه بزرگ است.

هرگز و تحت هیچ شرایطی نباید پولی را وارد بازار کنید که طاقت ازدست‌دادنش را ندارید. اگر معاملات طبق پیش‌بینی شما پیش نروند، فشار روانی و استرس ناشی از نابود شدن سرمایه زندگی می‌تواند به تصمیم‌گیری احساسی و غیرمنطقی منجر شود. همچنین، نگرانی دائم درباره پول مورد نیاز می‌تواند تمرکز و تحلیل درست در بازار را به‌شدت کاهش دهد. 

اشتباه دهم: نداشتن ژورنال معاملاتی

بسیاری از تریدرهای تازه‌کار ژورنال (دفترچه) معاملاتی ندارند. بدون ژورنال معاملاتی، یادتان نمی‌ماند که به چه علت دست به خرید یا فروش زدید و نتیجه چه شد. با داشتن ژورنال معاملاتی، می‌توانید هر ترید را به یک کلاس درس تبدیل کنید و یک قدم رو به جلو در مسیر مهارت معامله‌گری بردارید. 

با ژورنال معاملاتی می‌توانید از تصمیم‌های درست و اشتباه خود درس بگیرید و نقاط ضعف و قوت‌تان را شناسایی کنید. حتی نوشتن نکات ساده مثل زمان معامله، دلیل ورود و خروج از معامله یا احساسات‌تان هنگام معامله می‌تواند تفاوت بزرگی در مسیر یادگیری و رشد شما در بازار ایجاد کند. 

اشتباه یازدهم: بی‌حوصلگی و نداشتن صبر

تریدرهای باتجربه صبور هستند. آنها می‌دانند که موفقیت در بازار به زمان و تصمیم‌گیری‌های منطقی نیاز دارد. در مقابل، تریدرهای تازه‌کار اغلب عجله دارند و دوست دارند سریع سود کنند یا فوراً نتایج معاملاتشان را ببینند. بی‌حوصلگی تریدرها باعث می‌شود دست به معاملات هیجانی بزنند، مثلاً زود وارد بازار شوند یا زود از آن خارج شوند و فرصت کسب سود واقعی را از دست بدهند. 

داشتن صبر و کنترل هیجان یکی از مهارت‌های کلیدی در ترید است. صبور بودن به‌ویژه در نوسانات کوتاه‌مدت بازار، به نتایج بهتری منجر می‌شود و تا حد زیادی جلوی ضرر را می‌گیرد. استراتژی معاملاتی بچینید، به آن پایبند باشید و صبر پیشه کنید. صبور بودن آسان‌تر می‌شود اگر بدانید که هر معامله هدف مشخصی دارد و تصمیم‌گیری شما بر اساس برنامه و تحلیل است، نه احساسات لحظه‌ای.

اشتباه دوازدهم: غفلت از اقدامات امنیتی

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات تریدرهای تازه‌کار بیت کوین و ارزهای دیجیتال، نادیده‌گرفتن امنیت حساب‌ها و کیف پول‌هایشان است. هکرها و کلاهبردارها همیشه به‌دنبال حساب‌هایی هستند که امنیت کمی دارند. گذرواژه‌های قدرتمند بسازید و از احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) استفاده کنید. رمزهای ساده یا تکراری و ذخیره‌کردن کلیدهای خصوصی در مکان‌های ناامن می‌تواند به ازدست‌رفتن سرمایه شما منجر شود. همچنین، هرگز کلیدهای خصوصی خود را با هیچ‌کس به اشتراک‌ نگذارید، حتی اگر فرد مقابل ادعا کند که از شرکت ارائه‌دهنده کیف پول با شما تماس گرفته است. فراموش نکنید که فضای بیت کوین و کریپتو سودآور است، اما همیشه ریسک زیادی به همراه دارد و بازیگران مخرب بازار هم کم نیستند.  

کلام آخر: اشتباهات کوچک، ضررهای بزرگ

بازار بیت کوین مثل یک ترن هوایی هیجان‌انگیز و پرنوسان است. در این بازار هم می‌توانید سودهای شیرین به دست بیاورید و هم باید کمربندهایتان را برای ضررهای احتمالی محکم ببندید. اگر تازه‌وارد هستید، ۱۲ اشتباهی را که در این مطلب توضیح دادیم، جدی بگیرید. آموزش ببینید، تحقیق شخصی را فراموش نکنید، هیجانی اقدام نکنید، حد سود و حد ضرر داشته باشید، مراقب اهرم بالا و سرمایه سنگین در معاملات باشید و امنیت حساب‌تان را جدی بگیرید. اگر قواعد بازی را بشناسید و به کار بگیرید، می‌توانید از بازی هیجان‌انگیز ترید بیت کوین هم لذت ببرید.  

سؤالات متداول