تتر (USDT) یکی از بزرگترین استیبل کوینهای بازار است که بهدلیل قیمت ثابت یکدلاریاش، برای معاملات و انتقال پول از محبوبیت زیادی برخوردار است. بسیاری از افراد بهویژه کاربران ایرانی، تتر را جایگزین مناسبی برای دلار کاغذی میدانند. متأسفانه بهدلیل همین محبوبیت، شاهد ظهور تکنیکی به نام تتر فلش (Flash USDT) هستیم که در آن کلاهبرداران با دستکاری پارامترهای تراکنش یا جعل کد توکن، تترهای بهظاهر واقعی ولی کاملاً نامعتبر ایجاد میکنند و به قربانیان میفروشند. کاربران ناآگاه سرمایه واقعی و ارزشمند خود را به جیب کلاهبرداران میریزند و در مقابل، تترهای بیارزش جعلی نصیبشان میشود. بهدلیل اهمیت موضوع، در این مقاله به زبان ساده توضیح میدهیم که تتر فلش چیست، چطور کار میکند و نحوه تشخیص تتر فیک چگونه است.
ویژگیهای اصلی تتر فلش
تتر فلش یک دارایی واقعی نیست که روی بلاکچین ساخته شده باشد؛ بلکه توکن یا تراکنش جعلی است که با کمک ابزارهای فنی شبیهسازی شده است. ماهیت تتر فلش به دو صورت است:
تراکنشهای نامعتبر
در این مدل، کلاهبردار با دستکاری هزینههای گس یا تغییر امضاهای تراکنش، سوابق انتقال را به شما نشان میدهد و شما فکر میکنید واقعاً تتر دریافت کردهاید. این در حالی است که تراکنش بهصورت موقت در کیف پولتان نمایش داده شده است و چون قرار نیست تأیید شود، تقریباً چند ساعت یا یکی دو روز بعد از کیف پولتان ناپدید خواهد شد.
شاید بپرسید مشکل چنین تراکنشهایی چیست. دو سناریو وجود دارد:
۱. تنظیم گس فی کم: در شبکههایی مثل اتریوم، هر تراکنش برای پردازششدن، به کارمزد یا گس فی نیاز دارد. ماینرها یا اعتبارسنجها این کارمزد را دریافت میکنند؛ بنابراین تراکنشهایی را که کارمزد بالاتری میپردازند در اولویت قرار میدهند. برخی از تراکنشها را که سود مالی ندارند اصلاً پردازش نمیکنند.
کلاهبرداری که تتر فیک به شما فروخته است، کارمزد را عمداً کم تنظیم میکند (در حد صفر). کیف پول شما تراکنش را در حال انتظار نشان میدهد و ممکن است موقتاً تترها را به موجودی شما اضافه کند. ازآنجاکه اعتبارسنجها این تراکنشهای با گس پایین را قبول نمیکنند، بعد از مدتی تراکنش رد میشود (failed یا dropped). موجودی تترها هم از کیف پولتان ناپدید خواهد شد.
۲. تغییر امضای تراکنش: هر تراکنش بلاکچین با امضای دیجیتال از کیف پول فرستنده تأیید میشود. حالا اگر کلاهبردار بهعمد و با استفاده از ابزارهای خاص یا نرمافزار اسکم، امضا را تغییر دهد یا دستکاری کند، کیف پول شما یا اکسپلورر بلاکچین تراکنش را نشان میدهد اما بعد از بررسی، امضا را نامعتبر تشخیص میدهد و تراکنش را رد میکند. بنابراین، بازهم موجودی کیف پول شما ناپدید خواهد شد.
ساخت توکن تقلبی
در این مدل که رایجترین نوع کلاهبرداری تتر فلش در ایران است، با تغییر پارامترهای قرارداد هوشمند USDT ازجمله ارقام اعشار یا نمادهای توکن، توکنهای فیک تولید میکنند که کد آنها از تتر واقعی کپی شده است اما فاقد ویژگی نقدشوندگی است.
این تترها هم بهشکل موقت در کیف پول شما ظاهر میشوند اما در مرحله تأیید بلاکچین یا ممیزی صرافیها به مشکل برمیخورند. سازوکار آن به این صورت است:
- کپی قرارداد تتر واقعی: قرارداد هوشمند تتر واقعی کد منبع باز دارد و همه میتوانند آن را ببینند. کلاهبرداران این کد را کپی میکنند اما کمی تغییر میدهند و تتر فیک میسازند.
- تغییر نماد توکن: نماد توکن در تتر واقعی «USDT» است. کلاهبرداران ممکن است برخی از پارامترهای کلیدی USDT را بهشکل «USDT » با یک کاراکتر فاصله یا «Flash USDT» تغییر دهند.
- تغییر ارقام اعشار: تتر واقعی دقیقاً ۶ رقم اعشار (decimals) دارد. کلاهبردار ممکن است این رقم را به ۱۸ یا عدد دیگری تغییر دهد.
- تغییر نام: نام رسمی و کامل تتر بهصورت «Tether USD» است. ممکن است کلاهبردار از نامهایی مشابه «Flash Tether» استفاده کند.
چطور این تغییرات در تتر فلش مشخص میشوند؟
کیف پولهایی مانند متامسک، تراست والت یا ترون لینک وقتی توکن جدید دریافت میکنند، براساس اطلاعات قرارداد ازجمله نام، لوگو، نماد و ارقام اعشار آن را نشان میدهند. اگر کلاهبردار نماد و ارقام را تغییر ندهد، کیف پول تصور میکند این همان تتر واقعی است و لوگوی تتر را نشان میدهد. حتی در بلاکچین اکسپلورر مثل اتراسکن و تروناسکن هم تراکنش و موجودی ظاهر میشود. بااینحال، ازآنجاکه آدرس قرارداد آن با آدرس رسمی تتر متفاوت است، هیچ صرافی معتبری آن را قبول نمیکند و درنتیجه، توکن بلاک میشود. همچنین، تترهای فیک استخرهای نقدینگی ندارند و درنتیجه، سیستمهای کنترل ریسک صرافی، آنها را علامتگذاری و بلاک میکنند.
درصورتیکه ارائهدهندگان کیف پول آسیبپذیریهای تشخیص پارامتر را در بهروزرسانیهای خود پچ کنند، توکنهای فیک بهراحتی پیدا میشوند و کافی است کیف پولتان را بهروزرسانی کنید تا توکنها ناپدید یا غیرقابلانتقال شوند.
آیا میتوان تتر فلش را انتقال داد؟
انتقال تتر فلش، انتقال واقعی دارایی روی بلاکچین نیست؛ بلکه یک تراکنش جعلی شبیهسازیشده در محیطهای بسته مثل کیف پولهای سرد یا سختافزاری خاص است. بنابراین، با اینکه تتر فلشها ممکن است از نظر کد شبیه تتر واقعی باشند، بهدلیل پارامترهای دستکاریشده (مثل رقمهای اعشار یا آدرسهای قرارداد) یا تراکنشهای نامعتبر، در شبکههای بلاکچین یا صرافیهای بزرگ شناخته نمیشوند. حتی اگر از نظر فنی بتوان آنها را انتقال داد، گیرنده نمیتواند از آن برای معامله استفاده کند. اگر هم صحت قرارداد را بهصورت آنچین اعتبارسنجی کنید، توکنهای فیک بهسرعت افشا میشوند.
خطرات ناشی از خرید تتر فلش
اولین و مهمترین خطر خرید تتر تقلبی، ازدسترفتن سرمایهتان است. شما بابت خرید تتر باید ریال، بیت کوین یا ارزهای دیجیتال دیگری پرداخت کنید ولی در ازای آن توکن بیاستفاده بیارزشی به دست میآورید. سایر ریسکهای مهم خرید تتر فلش عبارتاند از:
ریسک فنی
- نشت کلید خصوصی: تترهای جعلی با ابزارهای غیررسمی ساخته میشوند که ممکن است حاوی کدهای مخرب هم باشند. با این کدها کلاهبرداران میتوانند کلید خصوصی شما را بهسرقت ببرند و به کیف پولتان دسترسی پیدا کنند.
- قرارگرفتن آدرس در بلکلیست: آدرسهای درگیر در تراکنشهای تقلبی ممکن است در صرافیها یا نهادهای نظارتی بهعنوان ردفلگ علامتگذاری شوند و در لیست سیاه قرار بگیرند.
ریسکهای قانونی
- اتهامات کلاهبرداری: اگر تتر فلش را انتقال دهید، ممکن است بهعنوان کلاهبرداری محسوب شود.
- انسداد داراییها: مقامات قانونی مثل پلیس فتا میتوانند حسابهای مرتبط با توکنهای تتر فیک را فریز کنند. حتی پولی که به کلاهبرداران پرداخت میکنید، ممکن است برای پولشویی یا تأمین مالی فعالیتهای غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرد.
آسیب به بازار
کلاهبردارای با تتر فلش میتواند اعتماد به امنیت استیبل کوینها را خدشهدار کند. در این صورت اعتماد به کل صنعت بلاکچین و بازار ارزهای دیجیتال هم تضعیف خواهد شد.
آیا در ایران هم تتر فلش وجود دارد؟
متأسفانه بهوفور شاهد افزایش کلاهبرداری از طریق فروش تتر هستیم. بیشتر این کلاهبرداران با وعده سودهای سریع یا عناوین فریبندهای مثل «تتر ارزان»، «تتر با تخفیف» یا «تتر دولتی» کاربران ناآگاه را فریب میدهند. این معاملات اغلب در پلتفرمهایی مثل دیوار و شیپور یا در کانالهای تلگرامی و گروههای ناشناس انجام میشوند. جالب اینجاست که گاهی نرمافزارهای «فلش کوین» که برای ساخت تتر فروخته میشود خودش کلاهبرداری است.
نحوه تشخیص تتر فیک از تتر واقعی
برای تشخیص تتر جعلی از تتر واقعی از روشهای زیر استفاده کنید:
بررسی آدرس قرارداد هوشمند
آدرس رسمی تتر روی هر بلاکچین از اتریوم گرفته تا ترون و بایننس اسمارت چین، ثابت است. کافی است قرارداد هوشمند تترهای فروختهشده را بررسی کنید. برای مثال، در کیف پولی مثل تراست والت میتوانید روی توکن USDT کلیک کنید و جزئیات آن را ببینید. اگر آدرس متفاوت بود، تترها فیک هستند. کاراکتر به کاراکتر آدرسها را مقایسه کنید:
- آدرس روی ترون: TR7NHqjeKQxGTCi8q8ZY4pL8otSzgjLj6t
- آدرس روی اتریوم: 0xdac17f958d2ee523a2206206994597c13d831ec7
- آدرس روی بایننس اسمارت چین: 0x55d398326f99059fF775485246999027B3197955
اعتبارسنجی در کاوشگرهای بلاکچین
آدرس قرارداد هوشمند را در اکسپلورر بلاکچین مربوط به هر استاندارد توکن بررسی کنید. برای توکنهای با استانداردهای مختلف اکسپلوررهای زیر را داریم:
- برای استاندارد TRC20: سایت Tronscan.org
- برای استاندارد ERC20: سایت Etherscan.io
- برای استاندارد BEP20: سایت BscScan.com
تتر واقعی با نام کامل Tether USD مشخص میشود. در کنار آن باید تیک آبیرنگ وجود داشته باشد. لوگوی رسمی آن بهشکل حرف T و یک حلقه سفیدرنگ داخل دایره سبزآبی است. علاوه بر این، تتر واقعی میلیونها هولدر دارد و حجم تراکنشهای آن بسیار بالاست.
سایر اطلاعات شامل ارزش بازار کاملاً رقیقشده (fully diluted market cap)، سایت رسمی تتر و قرارداد آدرس توکن منحصربهفرد هستند. اگر هریک از اطلاعات و ویژگیها وجود نداشته باشد یا متفاوت باشد، نشاندهنده تتر جعلی است.
بررسی نشانههای مشکوک
اگر فروشنده ادعا میکند که تتر را با تخفیف یا ارزانتر از بازار میدهد، به آن شک کنید. قیمت تتر همواره برابر با یک دلار است؛ فقط گاهی ممکن است بهخاطر تفاوت قیمت بین صرافیها در حد چند سنت بالاتر یا پایینتر از یک دلار باشد. مطمئن باشید هیچکس حاضر نیست تترهایی را که میتواند در صرافی با قیمت یک دلار بفروشد، ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزانتر بدهد و آتش به مالش بزند. در زمان نگارش این مقاله، قیمت تتر در حدود ۱۲۹٬۷۰۰ دلار است. اگر فروشندهای قیمت ۱۰۰٬۰۰۰ دلار به شما میدهد حتماً تتر فیک است.
از نشانههای مشکوک دیگر، استفاده از نامهایی مثل تتر فلش لون یا تتر برای سود سریع است. همچنین، اگر فروشنده اصرار دارد که بلافاصله پول را واریز کنید وگرنه معامله کنسل میشود، نشانه محکمی از کلاهبرداری است.
چگونه از کلاهبرداری تتر فلش پیشگیری کنیم؟
هیچ کلاهبرداری بهدنبال شما نمیدود تا به زور تترهایش را به شما بفروشد. بنابراین، خیلی راحت میتوانید از بروز چنین اسکمهایی جلوگیری کنید. با رعایت نکات زیر هرگز به دام کلاهبرداران نخواهید افتاد:
- فقط از طریق صرافیهای معتبر مانند نوبیتکس برای خرید تتر اقدام کنید. این صرافیها احراز هویت دارند و قابلیت پیگیری از طریق پلیس فتا و مقامات قضایی وجود دارد.
- اگر از صرافیهای خارجی استفاده میکنید، آنهایی را انتخاب کنید که مطمئن و معتبر باشند.
- درصورتیکه بهدنبال معاملات P2P هستید، ابتدا تعداد بسیار کمی تتر بخرید و آن را به یک صرافی مثل نوبیتکس انتقال دهید. درصورتیکه در حساب صرافی نشست احتمالاً واقعی است. هرچند ما این روش را هم توصیه نمیکنیم.
- به هیچ عنوان به فروشندگان تتر در شبکههای اجتماعی مثل تلگرام، پلتفرمهایی مثل دیوار، شیپور و گروههای ناشناس اعتماد نکنید؛ بهویژه اگر وعده سودهای سریع با تتر و تتر ارزانقیمت را میدهند.
- کیف پولهایی مثل تراست والت، ترون لینک و متامسک را از منابع معتبر دانلود کنید و همیشه آنها را آپدیت نگه دارید.
- در بازار کریپتو، هرگز شتابزده عمل نکنید. عجله دشمن واقعی شماست.
مقایسه تتر واقعی و تتر فیک در یک نگاه
| ویژگی | تتر واقعی (USDT) | تتر فلش (Flash USDT) |
| واقعی بودن | استیبل کوین واقعی است که شرکت تتر لیمیتد صادر میکند. | توکن جعلی که کلاهبرداران ایجاد میکنند. |
| پشتوانه | دلار واقعی و فیزیکی که در خزانه شرکت نگهداری میشود. | پشتوانهای ندارد. |
| آدرس قرارداد | ثابت و رسمی است. | متفاوت و جعلی است. |
| لوگو و ظاهر | حرف T با یک حلقه سفید داخل دایره سبزآبی. کنار نام تتر تیک آبی قرار دارد. | ممکن است مشابه باشد ولی فیکبودنش مشخص است. |
| انتقال | قابلیت انتقال دارد. | قابل انتقال واقعی نیست. |
| پشتیبانی در صرافی | در همه صرافیهای معتبر پذیرفتهشده است. | در صرافیها بلاک و رد میشود. |
| دوام موجودی | دائمی؛ مگر اینکه آن را انتقال دهید. | بهشکل موقت در کیف پول به نمایش درمیآید و سپس ناپدید میشود. |
| ریسک | ریسک خاصی ندارد. | با خطر ازدستدادن سرمایه، نشت کلید خصوصی، ریسکهای قانونی و آسیب به اعتماد به امنیت استیبل کوینها و بلاکچین همراه است. |
| ارزش | برابر با یک دلار است. | ارزشی ندارد زیرا اسکم است. |
هشدار: تتر فلش همان فلش لون نیست
تتر فلش (Flash USDT) را با فلش لون (Flash Loan) اشتباه نگیرید. فلش لون برخلاف تتر فلش که کلاهبرداری است، یک ابزار واقعی و قانونی در حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) به شمار میرود. کلاهبرداران تتر فلش در واقع از این شباهت اسمی سوءاستفاده میکنند تا افراد را فریب دهند.
فلش لون نوعی وام آنی و بدون وثیقه در پروتکلهای دیفای مثل آوی (Aave)، یونیسواپ نسخه ۳، بلنسر و dYdX است که در سال ۲۰۱۸ راهاندازی شد و بهسرعت به محبوبیت رسید. بنابراین، هیچ ربطی به تتر فلش ندارد. ویژگیهای اصلی فلش لون شامل موارد زیر است:
- بدون نیاز به وثیقه: معمولاً برای وامگرفتن در دیفای باید دارایی بهعنوان وثیقه بگذاریم. فلش لون نیازی به وثیقه ندارد.
- وام و بازپرداخت در یک تراکنش بلاکچین: وقتی این وام را دریافت کردید در معاملاتی مانند آربیتراژ از آن استفاده میکنید و در همان تراکنش بلاکچین، ظرف چند ثانیه آن را بهشکل کامل بازپرداخت میکنید. کارمزد آن بسیار کم است. اگر نتوانستید آن را در همان تراکنش بازپرداخت کنید کل تراکنش ریورت میشود انگار اصلاً وام را دریافت نکرده بودید.
کلام پایانی
تتر فلش یک حباب دریجیتال بیارزش است که با سوءاستفاده از ابزارهای ساخت توکن ایجاد شده است. اگرچه تراکنشهای تتر فیک ممکن است معتبر به نظر برسند، درنهایت هیچ سیستم بلاکچینی آنها را ثبت نمیکند و لغو یا رد میشوند. علاوه بر آن، تترهای فیک هم قابلنقدکردن یا انتقالدادن نیستند. تنها هدف آنها اسکم یا کلاهبرداری و بهچنگآوردن سرمایه ارزشمند کاربران ناآگاه است.
افزایش کنترل ریسک در صرافیها و مقررات جهانی درباره استیبل کوینها، میتواند تا اندازهای این کلاهبرداریها را کاهش دهد. بااینحال، خود کاربران هم باید مراقب باشند و به خاطر داشته باشند هیچ راه میانبری برای ثروتمندشدن وجود ندارد. با وعده تتر ارزان سرمایه خود را به باد ندهید و از کانالها و پلتفرمهایی که نامونشان درستوحسابی ندارند، تتر یا هر ارز دیجیتال دیگری نخرید.
سؤالات متداول
خیر. تتر فلش به تتر فیک گفته میشود که هیچ ارزشی ندارد درحالیکه فلش لون نوعی وام آنی بدون وثیقه در پروتکلهای دیفای است. تنها وجه اشتراک این دو استفاده از کلمه فلش در آنهاست.
خیر، این تترها قابلانتقال نیستند زیرا در بلاکچین ثبت نمیشوند. اگر هم بتوانید این کار را انجام دهید، در صرافی بلاک میشود و به مقصد نمیرسد.
به این دلیل که فروشنده گس تراکنش را عمداً کم انتخاب کرده است تا اعتبارسنجها آن را نپذیرند. درنتیجه، با اینکه تراکنش و موجودی تترها بهصورت موقت در کیف پولتان ظاهر شده، بعد از لغو تراکنش از کیف پولتان ناپدید میشود.
بهترین کار برای خرید تتر مراجعه به صرافیهای معتبر مثل نوبیتکس است. از سایتهایی مثل دیوار، شیپور و شبکههای اجتماعی مثل تلگرام، واتساپ و اینستاگرام بهدنبال خرید تتر ارزان نباشید.
