فیوچرز چیست؟ آموزش معامله Futures ارز دیجیتال

معاملات فیوچرز (Futures) یا معاملات آتی در دنیای ارزهای دیجیتال، یکی از جذاب‌ترین و در عین حال پیچیده‌ترین ابزارهای مالی است که امکان پیش‌بینی و کسب سود از تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال در آینده را فراهم می‌کند. معاملات فیوچرز مانند نوعی قرارداد یا توافق برای خرید یا فروش یک دارایی در زمان مشخصی در آینده است. به زبان ساده، این قرارداد توافقی است که به خریدار و فروشنده اجازه می‌دهد یک دارایی (مثل بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال) را در زمان مشخصی در آینده خریداری کرده یا بفروشند. در این مقاله توضیح می‌دهیم که معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال چیست و چگونه از آن استفاده کنیم.

معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال چیست؟

فیوچرز یا قراردادهای آتی در ارزهای دیجیتال، توافقی است بین دو طرف برای خرید یا فروش یک دارایی با قیمت از قبل تعیین شده و در یک تاریخ مشخص در آینده. این نوع قراردادها به طور کلی برای کاهش ریسک نوسانات قیمت در آینده طراحی شده‌اند.

در ابتدا، قراردادهای فیوچرز به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک در بین کشاورزان و تاجران به کار می‌رفت. برای مثال، یک کشاورز می‌داند که با شروع کشت در ماه اردیبهشت، می‌تواند مقدار مشخصی ذرت را در شهریور درو کند. کشاورز و تاجر با یکدیگر قرارداد می‌بندند: تاجر مقدار مشخصی پول به کشاورز پرداخت می‌کند و کشاورز نیز باید مقدار مشخصی ذرت را در شهریور تحویل دهد. به این ترتیب، طرفین معامله ریسک قیمت را کاهش می‌دهند.

همچنین در قراردادهای فیوچرز سنتی، معمولاً دارایی‌های فیزیکی مانند نفت خام یا مس به عنوان دارایی پایه استفاده می‌شوند. این قراردادها در ابتدا توسط بانک‌ها ایجاد شدند تا کشاورزان بتوانند قیمت محصولات خود را برای تاریخ‌های آینده تثبیت کنند.

قراردادهای فیوچرز ارزهای دیجیتال شباهت‌های زیادی به قراردادهای فیوچرز سنتی دارند، اما به جای کالاهای فیزیکی یا دارایی‌های مالی سنتی، دارایی‌های پایه‌ی آن‌ها ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین (BTC) یا اتریوم (ETH) هستند.

در قراردادهای فیوچرز، یک طرف قرارداد معتقد است قیمت دارایی پایه افزایش می‌یابد و پوزیشن لانگ می‌گیرد، در حالی که طرف دیگر معتقد است قیمت کاهش می‌یابد و پوزیشن شورت می‌گیرد.

قراردادهای فیوچرز ارزهای دیجیتال در صرافی‌های غیرمتمرکز و متمرکز متعددی معامله می‌شوند. در صرافی‌های معتبر ایرانی مانند نوبیتکس از معاملات فیوچرز به شکل رایج پشتیبانی نمی‌شود، اما در بخش معاملات تعهدی نوبیتکس می‌توانید از برخی مزایای این شکل از معاملات، مانند استفاده از اهرم یا ضریب بهره‌مند شوید.

قراردادهای فیوچرز یکی از محبوب‌ترین ابزارهای بازار مشتقات در دنیای ارزهای دیجیتال هستند. بازار مشتقات به بخش قابل‌توجهی از اقتصاد جهانی ارزهای دیجیتال تبدیل شده‌ است و اکنون بیش از نیمی از حجم معاملات این بازار را شامل می‌شوند. این رقم معادل میلیاردها دلار در روز است و نشان‌دهنده اهمیت و جذابیت این ابزار برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است.

بیشتر بخوانید: بازار مشتقات ارزهای دیجیتال چیست؟

تیک (Tick) در معاملات فیوچرز

هر قرارداد فیوچرز ارز دیجیتال دارای یک حداقل نوسان قیمت است که به آن «تیک» (tick) گفته می‌شود. تیک یعنی کوچک‌ترین تغییری که قیمت در یک قرارداد فیوچرز می‌تواند داشته باشد. مثلاً اگر تیک ۰٫۰۱ دلار باشد، کمترین تغییر قیمت ۰٫۰۱ دلار خواهد بود. سود و زیان یک قرارداد از طریق ضرب ارزش دلاری یک تیک در تعداد تیک‌هایی که از زمان خرید قرارداد رخ داده، محاسبه می‌شود. بنابراین، برای محاسبه سود و ضرر، کافی است ببینید قیمت چند تیک بالا یا پایین رفته و آن را در ارزش دلاری یک تیک ضرب کنید.

اثر ضربی اندازه قرارداد و حرکت تیک‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر سود و زیان قرارداد فیوچرز داشته باشد. اگر قرارداد بزرگ‌تر باشد یا تعداد تیک‌های حرکت زیاد شود، سود و ضرر شما به شدت افزایش پیدا می‌کند. هر قرارداد فیوچرز در تاریخ مشخصی منقضی می‌شود و یک تریدر فیوچرز باید این تاریخ انقضا را مدیریت کند. در بخش٬های بعد درباره نحوه محاسبه سود و زیان بیشتر توضیح می‌دهیم.

نکات مهم درباره معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال

• بازارهای آتی یا فیوچرز دارایی‌ها به شیوه‌ای مشابه بازارهای نقدی (اسپات) آنها معامله می‌شوند. به همین دلیل به آن‌ها اغلب «مشتقات» گفته می‌شود، زیرا ارزش خود را از یک دارایی پایه می‌گیرند. با این حال، تفاوت‌های کلیدی میان این دو وجود دارد.
• در بازارهای آتی، برای این که از نوسانات قیمت بهره‌مند شوید نیازی به خرید یا نگهداری رمزارز واقعی نداریم و تنها قراردادها بین اشخاص ردو‌بدل می‌شوند.
• معمولاً هزینه‌های معاملاتی در بازارهای آتی بسیار کمتر از بازارهای نقدی است.
• به طور کلی، بازارهای آتی در میان سرمایه‌گذاران نهادی در سراسر جهان محبوب‌تر هستند. با این حال، این بازارها کاملاً مبتنی بر حدس و گمان یا همان سفته بازی هستند؛ یعنی بر ارزش و قیمت یک دارایی تمرکز می‌کنند و به جای استفاده مستقیم از دارایی با خرید آن، تنها به نوسانات قیمت آن توجه دارند.

کاربردهای معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال

معاملات فیوچرز عمدتاً سه هدف دارند: پوشش ریسک (hedging)، سفته‌بازی (speculation)، و آربیتراژ (arbitrage). در ادامه آنها را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم.

1. پوشش ریسک (Hedging): سرمایه‌گذاران می‌توانند از قراردادهای فیوچرز برای محافظت در برابر نوسانات قیمت استفاده کنند. برای مثال، اگر فردی مقدار زیادی بیت کوین دارد و نگران کاهش قیمت آن است، می‌تواند با فروش قرارداد فیوچرز ریسک خود را کاهش دهد.
2. سفته‌بازی (Speculation): در سفته بازی، تریدرها از تغییرات قیمتی برای کسب سود استفاده می‌کنند، حتی اگر دارایی واقعی را در اختیار نداشته باشند. تریدرها می‌توانند بر اساس پیش‌بینی‌های خود از قیمت‌های آینده، قراردادهای فیوچرز را خرید یا فروش کنند. اگر معتقد باشند قیمت یک ارز دیجیتال افزایش خواهد یافت، می‌توانند قرارداد فیوچرز خریداری کنند (پوزیشن لانگ). برعکس، اگر پیش‌بینی کنند قیمت کاهش خواهد یافت، می‌توانند قرارداد فیوچرز بفروشند (پوزیشن شورت).
3. آربیتراژ (Arbitrage): آربیتراژ، کسب سود از اختلاف قیمت یک دارایی در بازارهای مختلف است. آربیتراژگران تلاش می‌کنند از اختلاف قیمت یک دارایی در دو بازار مختلف سود کسب کنند. بنابراین این استراتژی شامل بهره‌گیری از تفاوت قیمت‌ها در بازارهای مختلف است.

بنابراین، معاملات فیوچرز می‌تواند برای کاهش ضرر، شرط‌بندی روی قیمت‌ها یا کسب سود از اختلاف قیمت‌ها به کار برود. معاملات فیوچرز در بازارهای بزرگ و برای انواع دارایی‌ها در دسترس هستند، از جمله سهام، نفت و طلا، کالاها و ارزهای دیجیتال.

جزئیات مهم هنگام اجرای معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال

قراردادهای فیوچرز (Futures) باید به‌صورت شفاف ماهیت توافق را مشخص کنند و معمولاً شامل شرایط کلیدی زیر می‌شوند:

دارایی پایه و اندازه قرارداد

قراردادهای فیوچرز در صرافی‌های بزرگ برای انواع دارایی‌ها از جمله سهام، شاخص‌ها، نرخ بهره، کالاها و ارزهای دیجیتال در دسترس هستند. اندازه قرارداد، میزان دارایی‌ای را که باید تحویل داده شود، مشخص می‌کند. برای مثال، در قرارداد فیوچرز نفت خام، اندازه قرارداد ممکن است تعداد بشکه‌های نفت باشد و در قرارداد فیوچرز ارزهای دیجیتال، تعداد رمزارز مورد نظر است.

روش تسویه

قراردادهای فیوچرز می‌توانند از طریق تحویل فیزیکی یا انتقال نقدی تسویه شوند. در تسویه فیزیکی، دارایی پایه باید در تاریخ مشخص تحویل داده شود، در حالی که در تسویه نقدی به‌جای تحویل دارایی پایه، اختلاف قیمت بین قرارداد و قیمت بازار در زمان تسویه به‌صورت نقدی پرداخت می‌شود که معمولاً به صورت دلار است. قرارداد فیوچرز همچنین مکان و زمان تسویه توسط خریدار و فروشنده را مشخص می‌کند.

محدودیت‌های قیمت و موقعیت

صرافی‌ها معمولاً محدودیت‌هایی را برای حرکت روزانه قیمت قراردادهای فیوچرز اعمال می‌کنند. “حد بالا” و “حد پایین” حداکثر مقدار افزایش یا کاهش قیمت در یک روز معاملاتی هستند. اگر بازار به این حدود برسد، ممکن است معاملات موقتاً متوقف شوند یا برای آن روز کاملاً متوقف شوند. همچنین، محدودیت‌های موقعیتی وجود دارد که حداکثر تعداد قراردادهایی را که یک معامله‌گر می‌تواند نگه دارد، تعیین می‌کند.

محاسبه ارزش مفهومی قرارداد و نسبت پوشش ریسک

ارزش مفهومی یک قرارداد برابر است با حاصل‌ضرب اندازه واحد قرارداد در قیمت فیوچرز.

فرمول ارزش مفهومی:
ارزش مفهومی = اندازه واحد قرارداد × قیمت قرارداد

این مفهوم به زبان ساده یعنی: ارزش یک قرارداد فیوچرز بستگی دارد به تعداد واحدهای دارایی پایه در قرارداد (اندازه واحد قرارداد) و قیمت دارایی در بازار فیوچرز.

برای مثال، فرض کنید یک قرارداد فیوچرز شاخص S&P 500 وجود دارد که:

• قیمت فعلی شاخص ۳۰۰۰ دلار است.
• اندازه واحد قرارداد ۵۰ دلار است (این عدد معمولاً توسط صرافی یا بازار تعیین می‌شود و نشان می‌دهد هر واحد از قرارداد چقدر ارزش دارد).

حال، ارزش مفهومی قرارداد به این شکل محاسبه می‌شود:
۳۰۰۰ × ۵۰ = ۱۵۰٬۰۰۰ دلار

این یعنی، کل ارزش مالی این قرارداد برابر با ۱۵۰٬۰۰۰ دلار است.

در مثالی از ارزهای دیجیتال، فرض کنید یک قرارداد فیوچرز بیت کوین (BTC) وجود دارد که در آن:

• قیمت فعلی بیت کوین: ۵۰٬۰۰۰ دلار است.
• اندازه واحد قرارداد ۰/۱ بیت کوین است.
• این یعنی با استفاده از فرمول، ارزش کلی این قرارداد فیوچرز ۵٬۰۰۰ دلار است.

ارزش مفهومی ابزاری مفید برای مدیریت ریسک و محاسبه نسبت پوشش (Hedge Ratio) است، زیرا به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا نسبت پوشش را برای کاهش ریسک تعیین کنند. نسبت پوشش نشان می‌دهد که چه مقدار از یک سرمایه‌گذاری یا پورتفولیو باید برای کاهش ریسک، پوشش داده شود.

فرمول نسبت پوشش:
نسبت پوشش = ارزش در معرض ریسک (VaR) / ارزش مفهومی قرارداد

«ارزش در معرض ریسک» یا VaR، یک معیار آماری است که حداکثر زیان احتمالی یک پورتفولیو یا سرمایه‌گذاری را با سطح اطمینان معین (مثلاً ۹۵ درصد) و برای یک بازه زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌کند.

به عنوان یک مثال برای نسبت پوشش، فرض کنید:

• ارزش در معرض ریسک ۱۰۰٬۰۰۰ دلار است.
• ارزش مفهومی قرارداد ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ دلار است.

نسبت پوشش برابر است با:
۱۰۰٬۰۰۰ ÷ ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ = ۰/۱

این یعنی شما باید ۱۰٪ از پورتفولیو خود را با استفاده از قراردادهای فیوچرز پوشش دهید تا زیان‌های احتمالی را در حد ارزش در معرض ریسک محدود کنید.

در اینجا یک مثال با جزئیات بیشتر می‌آوریم. فرض کنید می‌خواهید ۲ قرارداد فیوچرز اتریوم (ETH) بخرید که شرایط آن به‌صورت زیر است:

• قیمت فعلی اتریوم: ۲٬۰۰۰ دلار
• اندازه واحد قرارداد: ۰/۵ اتر (ETH)

ارزش مفهومی این قرارداد طبق فرمول، ۱٬۰۰۰ دلار محاسبه می‌شود. ارزش مفهومی ۲ قرارداد، دو برابر آن است. این یعنی ارزش کلی قراردادهایی که شما خریداری کرده‌اید برابر با ۲۰۰۰ دلار است.

اگر ارزش در معرض ریسک (VaR) پورتفولیو شما برای اتریوم برابر با ۵۰۰ دلار باشد، می‌توانید نسبت پوشش را این‌گونه محاسبه کنید:
نسبت پوشش = ۵۰۰ ÷ ۲٬۰۰۰
نسبت پوشش = ۰/۲۵

این یعنی برای پوشش ریسک خود، باید ۲۵٪ از سرمایه خود را با استفاده از قراردادهای فیوچرز مدیریت کنید.

اما چرا محاسبه ارزش مفهومی و نسبت پوشش اهمیت دارند؟

• مدیریت ریسک: ارزش مفهومی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا میزان سرمایه‌ای که در معرض ریسک است را ارزیابی کنند.
• بهینه‌سازی پرتفوی: با محاسبه نسبت پوشش، می‌توانند تصمیم بگیرند چه مقدار از دارایی‌های خود را با استفاده از ابزارهای مشتقه (مانند فیوچرز) پوشش دهند.
• استراتژی‌های معاملاتی: معامله‌گران از این اطلاعات برای تنظیم موقعیت‌های خود و کنترل بهتر نوسانات بازار استفاده می‌کنند.

حداقل نوسان قیمت

هر قرارداد فیوچرز ارز دیجیتال دارای حداقل نوسان قیمت یا تیک (Tick) است که کوچک‌ترین میزان تغییر قیمت ممکن در معاملات را نشان می‌دهد.

به‌عنوان مثال، اگر حداقل تیک در قرارداد فیوچرز بیت کوین ۵ دلار باشد و اندازه قرارداد برابر با ۵ باشد، ارزش دلاری یک حرکت تیک برابر با ۲۵ دلار است.

معامله‌گران باید از ارزش تیک و نوسانات رایج قرارداد موردنظر آگاهی داشته باشند، زیرا تأثیر زیادی بر سود و زیان و همچنین نوسانات موقعیت معاملاتی آن‌ها دارد.

اجزای اصلی قراردادهای فیوچرز ارز دیجیتال

۱. تاریخ انقضا

تاریخ انقضا روزی است که قرارداد بسته شده و ارزش آن تسویه می‌شود. برخی از پلتفرم‌ها مانند و صرافی‌ها، قراردادهای دائمی (Perpetual) نیز ارائه می‌دهند که تاریخ انقضا ندارند و از نرخ تأمین مالی برای هم‌ترازی قیمت فیوچرز با ارزش بازار نقدی استفاده می‌کنند.

۲. اندازه لات (Lot) قرارداد

اندازه لات مشخص می‌کند که هر قرارداد چه مقدار از دارایی پایه را نشان می‌دهد. به‌عنوان مثال، یک قرارداد ممکن است برابر با ۱ بیت کوین یا ۱ دلار از ارزش بیت کوین باشد. معامله‌گران همچنین می‌توانند از معاملات کسری (Fractional Trading) استفاده کنند، مثلاً به‌جای ۱ بیت کوین، تنها ۰/۰۰۰۱ بیت کوین را معامله کنند.

۳. اهرم (Leverage)

معامله‌گران می‌توانند با استفاده از اهرم، کنترل قراردادهایی با ارزش بالا را با سپرده‌ای کوچک در دست بگیرند. برای مثال، اگر ارزش قرارداد فیوچرز بیت کوین برابر با ۱۵۰٬۰۰۰ دلار باشد، ممکن است تریدر فقط ۱۰٪ این مبلغ (۱۵٬۰۰۰ دلار) را به‌عنوان سپرده بپردازد. اهرم بسته به دارایی و میزان معامله متفاوت است.

۴. تسویه

اکثر پلتفرم‌ها اجازه می‌دهند قراردادها به‌صورت نقدی تسویه شوند. این یعنی طرف بازنده باید مبلغ را به برنده در قالب ارز فیات (مثل دلار) پرداخت کند. در برخی موارد تسویه فیزیکی نیز ممکن است، که در آن فروشنده باید دارایی دیجیتال را مستقیماً برای خریدار با قیمت توافق‌شده ارسال کند. میزان سود یا زیان طرفین قرارداد از اختلاف بین قیمت تسویه و قیمت نقدی فعلی بازار تعیین می‌شود.

سود و زیان (P&L) در معاملات فیوچرز

در این بخش نحوه محاسبه سود یا زیان برای قراردادهای فیوچرز در ارزهای دیجیتال (مانند قرارداد آتی بیت کوین) را بررسی می‌کنیم. برای این کار، باید اندازه قرارداد، اندازه تغییرات قیمتی (Tick Size) و قیمت کنونی بازار را در نظر گرفت.

یک قرارداد آتی معمولی بیت کوین شامل ۵ بیت کوین است و قیمت آن به دلار آمریکا برای هر بیت کوین بیان می‌شود. حداقل اندازه تغییر قیمتی (Tick Size) برابر ۵ دلار است. بنابراین، ارزش دلاری هر تغییر قیمتی (Tick) در قراردادهای آتی بیت کوین برابر است با:
۵ دلار × ۵ بیت کوین = ۲۵ دلار

برای محاسبه سود یا زیان یک قرارداد، کافی است تعداد تغییرات قیمتی (Ticks) که از زمان خرید قرارداد رخ داده را در ارزش دلاری هر تغییر ضرب کنیم:

سود یا زیان هر قرارداد = تعداد تغییرات قیمتی یا تیک × ارزش دلاری هر تیک

به عنوان مثال، فرض کنید یک تریدر یک قرارداد فیوچرز بیت کوین را با قیمت ۲۶,۰۰۰ دلار خریداری کرده است و قیمت کنونی آن به ۳۰,۰۰۰ دلار افزایش یافته است. مقدار حرکت قیمتی قرارداد برابر است با:
(۳۰,۰۰۰ – ۲۶,۰۰۰) / ۵ = ۸۰۰ تغییر قیمتی (Tick)

در نتیجه سود هر قرارداد برابر است با:
۸۰۰ تیک × ۲۵ دلار برای هر تیک = ۲۰,۰۰۰ دلار

محدوده سود و زیان (P&L Range)

اندازه قرارداد و مقدار حرکت قیمتی یا همان تیک می‌توانند تأثیر چشمگیری بر سود و زیان قراردادهای فیوچرز داشته باشند. بنابراین، پیش از ورود به معاملات فیوچرز، سعی کنید درک دقیقی از نوسانات قیمتی دارایی مورد نظر به دست آورید.

به عنوان مثال، اگر فرض کنیم قیمت قرارداد فیوچرز بیت کوین به طور معمول در یک روز ۸۰۰ دلار تغییر کند، ارزش دلاری این حرکت روزانه برابر است با:
(۸۰۰ / ۵) تغییر قیمتی × ۲۵ دلار برای هر تغییر = ۴,۰۰۰ دلار

اما اگر قرارداد دیگری برای یک ارز دیجیتال وجود داشته باشد که اندازه قرارداد آن بسیار بزرگ‌تر از قرارداد فیوچرز بیت کوین باشد، ممکن است تأثیرات متفاوتی دیده شود. در این حالت، حتی اگر اندازه تغییر قیمتی و نوسانات روزانه آن ارز کوچک‌تر باشد، ارزش دلاری هر تغییر قیمتی در قرارداد فیوچرز آن می‌تواند به دلیل اندازه بزرگ قرارداد، دو برابر ارزش تغییر قیمتی قرارداد بیت کوین باشد. به همین دلیل، میزان تغییرات روزانه در سود و زیان قرارداد آن ارز دیجیتال ممکن است ۱۰ برابر بزرگ‌تر و نوسانات بیشتری نسبت به بیت کوین داشته باشد.

طول عمر قراردادهای فیوچرز ارزهای دیجیتال

هر قرارداد فیوچرز در تاریخ مشخصی منقضی می‌شود و تریدرهای قراردادهای آتی باید مدیریت مناسبی برای تاریخ انقضای این قراردادها داشته باشند. هنگام نزدیک شدن به تاریخ انقضا، معامله‌گران سه گزینه پیش روی خود دارند:

۱. بستن موقعیت معاملاتی

رایج‌ترین روش خروج از یک معامله، بستن یا تسویه موقعیت یا پوزیشن معاملاتی پیش از تاریخ انقضا است. برای این کار، معامله‌گر باید معامله‌ای معکوس و برابر با موقعیت اولیه انجام دهد تا اثر معامله خنثی شود.
به عنوان مثال، اگر تریدری وارد پوزیشن شورت (فروش استقراضی) در دو قرارداد فیوچرز بیت کوین را با تاریخ انقضای ماه ژوئن شود، باید دو قرارداد فیوچرز بیت کوین با همان تاریخ انقضا را بخرد. اختلاف قیمت بین موقعیت اولیه و موقعیت معکوس، نشان‌دهنده سود یا زیان معامله است.

بیشتر معامله‌گران با پایان دادن به قرارداد پیش از انقضا، از تحویل واقعی دارایی جلوگیری می‌کنند. در واقع، اکثر قراردادهای فیوچرز به مرحله تحویل دارایی نمی‌رسند، زیرا تحویل یا دریافت دارایی طبق شرایط قراردادهای فیوچرز معمولاً پرهزینه و دشوار است. حتی افرادی که قصد خرید یا فروش دارایی اصلی را دارند، اغلب موقعیت خود را با بستن قرارداد فیوچرز تسویه می‌کنند و سپس دارایی را به روش معمول معامله می‌کنند.

۲. تمدید قرارداد فیوچرز ارز دیجیتال

اگر تریدر بخواهد همچنان در بازار بماند و موقعیت خود را حفظ کند، می‌تواند قرارداد فیوچرز را تمدید کند. در این روش، تریدر به طور همزمان موقعیت کنونی خود را خنثی کرده و موقعیت جدیدی در قرارداد فیوچرز ماه بعد باز می‌کند.
به عنوان مثال، فرض کنید معامله‌گری دو قرارداد فیوچرز بیت کوین با تاریخ انقضای ماه مارس را در موقعیت خرید (Long) دارد. برای تمدید، می‌تواند این دو قرارداد را بفروشد و به جای آن دو قرارداد آتی با تاریخ انقضای ماه می (یا ماه‌های بعدی) خریداری کند.

۳. تسویه قرارداد فیوچرز ارز دیجیتال

اگر معامله‌گر نه موقعیت خود را ببندد و نه قرارداد را تمدید کند، قرارداد به تاریخ انقضا رسیده و وارد مرحله تسویه می‌شود. در این مرحله، طرفی که در موقعیت فروش (Short) قرار دارد، موظف است دارایی پایه قرارداد را طبق روش تسویه تعیین‌شده در قرارداد تحویل دهد.

همانطور که در بخش‌های قبل گفتیم، تسویه قرارداد ممکن است به صورت تحویل واقعی دارایی یا به صورت تسویه نقدی انجام شود. تسویه نقدی به این معناست که به جای تحویل دارایی، مابه‌التفاوت قیمت تسویه می‌شود.

بهتر است تریدرهای قراردادهای فیوچرز پیش از تاریخ انقضای قرارداد، استراتژی مشخصی داشته باشند. تسویه یا تمدید قرارداد به تریدرها امکان می‌دهد تا ریسک‌ها و بازدهی معاملات خود را مدیریت کنند و از مواجهه با هزینه‌ها یا تعهدات ناخواسته جلوگیری کنند.

مزایای معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال

اگرچه معاملات فیوچرز پیچیدگی‌هایی دارند، اما مزایای متعددی نسبت به بازار و معاملات اسپات ارائه می‌دهند که ممکن است برای برخی از تریدرها ضروری باشد. البته بهره بردن از این مزایا به تجربه در بازار، استراتژی‌های معاملاتی و میزان تحمل ریسک معامله‌گران بستگی دارد.

امکان سفته‌بازی

معاملات فیوچرز به تریدرها اجازه می‌دهد بر روی قیمت آینده ارزهای دیجیتال خاص سفته‌بازی کنند و از نوسانات قیمتی در هر دو جهت (افزایش یا کاهش) سود ببرند. به عنوان مثال، باز کردن یک موقعیت فروش (Short) در قرارداد فیوچرز یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای کسب سود در زمان کاهش قیمت دارایی پایه است.

عدم نیاز به مالکیت دارایی

قراردادهای فیوچرز تنها نمایانگر قیمت ارزهای دیجیتال هستند و با استفاده از آنها نیازی به مالکیت واقعی دارایی پایه نیست. معامله‌گران می‌توانند قرارداد فیوچرز بخرند و سود خود را دریافت کنند، بدون اینکه نیازی به خرید، فروش یا نگهداری ارز دیجیتال داشته باشند. این ویژگی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذاب است، زیرا آن‌ها را از پیچیدگی‌های استفاده از پلتفرم‌های ارز دیجیتال یا مدیریت کیف پول‌های کریپتو بی‌نیاز می‌کند.

هزینه‌های کارمزد پایین‌تر

هزینه کارمزد معاملات فیوچرز معمولاً کمتر از هزینه معاملات اسپات است.

استفاده از اهرم یا لورج (Leverage)

معاملات فیوچرز امکان استفاده از اهرم یا لورج را فراهم می‌کنند. لورج به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با سرمایه کمتر، موقعیت‌های بزرگ‌تری در بازار ایجاد کنند. باید دقت داشته باشید که استفاده از اهرم می‌تواند ریسک بالایی داشته باشد، زیرا در صورت نوسانات قیمت، ممکن است صرافی موقعیت‌های دارای لورج را لیکویید کند.

پوشش ریسک (Hedging)

تریدرهایی که مالک ارز دیجیتال هستند، می‌توانند با باز کردن یک موقعیت فروش (Short) در قراردادهای فیوچرز، ریسک ضرر روی سقوط قیمت را کاهش دهند یا اصطلاحاً پوشش دهند. این استراتژی به معامله‌گران اجازه می‌دهد بدون فروش دارایی اصلی، موقعیت خود را در برابر کاهش قیمت محافظت کنند.

فرصت‌های آربیتراژ

تریدرها می‌توانند با استفاده از اختلاف قیمت در پلتفرم‌های مختلف معاملات فیوچرز، از فرصت‌های آربیتراژ سود ببرند. به عنوان مثال، تریدر می‌تواند یک موقعیت فروش (Short) و یک موقعیت خرید (Long) را بر روی یک دارایی پایه مشابه، در دو پلتفرم مختلف باز کند.

اگر شرایطی مانند تاریخ تسویه، اهرم و ارز تسویه در هر دو پلتفرم مشابه باشد، تریدر تا زمان نزدیک شدن قیمت‌ها به یکدیگر هر دو موقعیت را نگه می‌دارد و از تفاوت قیمت سود می‌برد.

سهولت استفاده

معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال فرآیند سرمایه‌گذاری در بیت کوین و آلت کوین‌ها را ساده می‌کنند. در این معاملات نیازی به ایجاد کیف پول ارز دیجیتال یا استفاده از راهکارهای ذخیره‌سازی ایمن وجود ندارد، زیرا نیازی به خرید مستقیم بیت کوین یا سایر رمزارزها نیست. در قراردادهای فیوچرز با تسویه نقدی، ریسک مالکیت فیزیکی دارایی‌های پرنوسان حذف می‌شود.

ایمنی بیشتر نسبت به مالکیت واقعی ارز دیجیتال

قراردادهای فیوچرز بیت کوین نسبتا ایمن‌تر هستند، زیرا شامل محدودیت‌های قیمتی و موقعیتی در معاملات هستند که به کنترل ریسک تریدر کمک می‌کنند.

معایب معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال

ریسک بالای از دست دادن سرمایه به دلیل نوسانات شدید بازار

بازار ارزهای دیجیتال به شدت نوسان‌پذیر است، و این نوسانات می‌توانند به سرعت باعث زیان‌های سنگین شوند. استفاده از اهرم یا لورج در معاملات فیوچرز، این زیان‌ها را چند برابر می‌کند؛ به طوری که حتی یک حرکت کوچک در قیمت، می‌تواند منجر به از دست رفتن کامل سرمایه معامله‌گر شود. در صورتی که قیمت برخلاف پیش‌بینی معامله‌گر حرکت کند، پلتفرم صرافی می‌تواند معامله را لیکوئید کرده و سرمایه اولیه را از بین ببرد.

نیاز به دانش و تجربه کافی برای معامله موفق

تریدرهای معاملات فیوچرز به دلیل پیچیدگی‌هایی مانند استفاده از اهرم، تحلیل تکنیکال و مدیریت ریسک، نیازمند دانش عمیق در زمینه بازارهای مالی است. معامله‌گران تازه‌کار که بدون آگاهی و تجربه وارد این بازار شوند، احتمالاً متحمل زیان‌های قابل توجهی خواهند شد.

فشار روانی بالا

نوسانات سریع بازار و ریسک‌های بالا باعث ایجاد استرس و فشار روانی زیادی برای تریدرها می‌شود. این فشار می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های احساسی و نادرست شود که در نهایت زیان‌های بیشتری به همراه خواهد داشت.

هزینه‌های پنهان

برخی پلتفرم‌ها کارمزدهای پنهان یا بهره برای نگهداری موقعیت‌های باز در مدت طولانی دریافت می‌کنند. این هزینه‌ها می‌توانند به مرور زمان سودآوری تریدر را کاهش دهند.

احتمال لیکوئید شدن حساب

اگر قیمت دارایی به سطحی برسد که معامله‌گر دیگر نتواند مارجین لازم را تامین کند، پلتفرم معامله را بسته و سرمایه تریدر را لیکوئید می‌کند. این امر به ویژه برای معاملات با اهرم‌های بالا بیشتر رخ می‌دهد.

نیاز به مدیریت دقیق ریسک

موفقیت در معاملات فیوچرز به مدیریت ریسک حرفه‌ای نیاز دارد. بدون برنامه‌ریزی مناسب برای تعیین حد ضرر و حجم معاملات، معامله‌گر ممکن است تمام سرمایه خود را از دست بدهد.

نیاز به دانش تحلیل تکنیکال

برای معاملات فیوچرز، دانش تحلیل تکنیکال بسیار ضروری است. دلیل اصلی این نیاز، ذات پرنوسان و پیچیده بازار ارزهای دیجیتال است که تریدرها را مجبور می‌کند تا با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال تصمیمات بهتری بگیرند. بخش عمده‌ای از شناسایی روند بازار، شناسایی نقاط ورود و خروج، پیش‌بینی نوسانات و مدیریت ریسک تنها با تحلیل تکنیکال ممکن است.

تفاوت بین بازار فیوچرز با بازار اسپات

در بازار اسپات، دارایی‌ها به صورت مستقیم و با قیمت‌های فعلی بازار معامله می‌شوند. در این بازار، تریدرها و سرمایه‌گذاران مستقیماً در معرض نوسانات بازار ارز دیجیتال قرار می‌گیرند، زیرا دارایی‌های خریداری‌شده را به کیف پول خود منتقل می‌کنند.

• مبادله فوری: معامله‌گران یک دارایی مانند دلار یا تتر را با دارایی دیگری مثل بیت کوین مبادله می‌کنند.
• تسویه فوری: به این معنا که انتقال دارایی‌ها دقیقاً در لحظه معامله انجام می‌شود و دارایی مستقیماً به کیف پول تریدر منتقل می‌شود.

در بازار فیوچرز، تریدرها توافق می‌کنند که معامله خود را در تاریخی از پیش تعیین‌شده در آینده تسویه کنند. در این بازار، تریدرها به صورت غیرمستقیم از نوسانات قیمت ارز دیجیتال سود یا زیان می‌کنند، بدون اینکه نیازی به نگهداری یا مدیریت مستقیم آن دارایی داشته باشند.

• در بازار فیوچرز تریدرها می‌توانند از اهرم یا لورج استفاده کنند.
• با لورج، تریدر می‌تواند با سرمایه اولیه کوچک‌تر (که به آن مارجین اولیه گفته می‌شود)، موقعیت‌های بزرگ‌تری باز کند.
• سود حاصل از معاملات موفق با لورج به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
• زیان‌ها نیز به همان اندازه بیشتر می‌شوند، به همین دلیل پلتفرم‌ها اغلب به مبتدیان توصیه می‌کنند تا زمانی که تجربه کافی کسب نکرده‌اند، وارد معاملات فیوچرز نشوند.

تفاوت معامله تعهدی در نوبیتکس با فیوچرز

معامله تعهدی در نوبیتکس شباهت‌هایی به معامله مارجین و فیوچرز دارد و زیرمجموعه بازارهای مشتقه به حساب می‌آید، اما ماهیت آن با بازارهای فیوچرز و مارجین رایج متفاوت است. در معامله تعهدی شما می‌توانید با قرار دادن مقدار مشخصی وثیقه، از صرافی یا بروکر خودتان وام بگیرید. معامله تعهدی در صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس، امکان باز کردن موقعیت‌های خرید تعهدی (Long) و همین‌طور فروش تعهدی (Short) را با ضریب یا اهرم ۱ تا ۵ فراهم ساخته است؛ یعنی می‌توانید علاوه بر کسب سود از رشد بازار، با پولی که از صرافی قرض می‌گیرید معاملات فروش انجام دهید و از ریزش قیمت نیز سود دریافت کنید.

تأمین‌ نقدینگی برای قابلیت معاملات تعهدی در نوبیتکس از طریق استخر مشارکت انجام می‌شود. این روش تأمین نقدینگی با بازارهای مارجین رایج متفاوت است. در واقع موجودی کاربران وکالت‌دهنده در استخر مشارکت تجمیع می‌شود و استخر به‌عنوان واسط، آن را بین کاربران وکالت‌گیرنده توزیع می‌کند تا آنها دارایی‌های رمزارزی را در موقعیت‌های تعهدی خود استفاده کنند. کاربران وکالت‌دهنده در ازای تأمین نقدینگی برای استخر مشارکت، تحت شرایطی بخشی از سود حاصل از معاملات تعهدی را دریافت می‌کنند.

جمع‌بندی

معاملات فیوچرز در ارزهای دیجیتال یکی از ابزارهای پیشرفته مالی است که به سرمایه‌گذاران و تریدرها فرصتی می‌دهد تا از نوسانات قیمت در آینده بهره‌مند شوند. این ابزار با ارائه فرصت‌های متنوع برای پوشش ریسک، سفته‌بازی و آربیتراژ، به یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای مدیریت سرمایه و بهره‌گیری از فرصت‌های بازار تبدیل شده است. در این نوع معاملات، قراردادهای آتی به‌عنوان توافقی میان خریدار و فروشنده عمل می‌کنند که در آن‌ها قیمت و تاریخ انجام معامله از پیش تعیین شده است.

مزیت اصلی معاملات فیوچرز، امکان کسب سود در شرایط صعودی و نزولی بازار است، زیرا تریدرها می‌توانند با استفاده از اهرم‌های مالی، موقعیت‌های لانگ و شورت باز کنند. همچنین، این ابزارها به‌دلیل نقدشوندگی بالا و هزینه‌های معاملاتی کمتر نسبت به بازارهای نقدی، جذابیت ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاران نهادی و خُرد دارند. اما باید توجه داشت که معاملات فیوچرز به‌دلیل پیچیدگی و استفاده از اهرم‌ها، ریسک‌های زیادی نیز به همراه دارند و برای موفقیت در این بازار، نیاز به دانش فنی، تحلیل تکنیکال دقیق و مدیریت ریسک است.

پرسش‌های متداول