تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاکچین قطعی و غیرقابل برگشت است و زمانی که دارایی رمزارزی به کیف پول مقصد انتقال پیدا می‌کند، دیگر امکان بازگشت آن توسط ارسال‌کننده وجود ندارد و صرفا شخصی که دارایی را دریافت کرده باید با انجام یک تراکنش دیگر دارایی رمزارزی را به کیف پول مبدأ بازگرداند. به همین خاطر زمانی که تراکنش اشتباه رخ می‌دهد، کیف پول مقصد باید فرآیند بازیابی را انجام دهد. مادامی که مقصد کیف پول معمولی اعم از نرم افزاری یا سخت افزاری باشد، بازگشت وجه دریافت شده به کمک کیف پول مورد استفاده یا حتی اکسپورت کلید خصوصی از کیف پول مورد استفاده به کیف پول دیگر،کار ساده ای است. اما در صورتی که فرآیند ذخیره سازی و ایجاد تراکنش به صورت آفلاین و جدا از کیف پول های واسط باشد، فرآیند تخلیه و بازیابی متفاوت و پیچیده خواهد بود. اضافه کردن امکان ساخت و امضاء تراکنش به صورت آفلاین در کنار زمانبر بودن انجام پروسه به صورت امن هزینه زیادی به سیستم تحمیل می کند. از آنجایی که صرافی نوبیتکس از هیچ گونه پلت فرم واسط برای ساخت و نگهداری کیف پول استفاده نمی کند و همچنین اغلب ولت های نوبیتکس به صورت چندامضایی و کاملاً سرد (که نیازمند ساخت و امضاء تراکنش به صورت آفلاین است) نگهداری می شوند، برای بازیابی دارایی های به اشتباه ارسال شده، فرآیند پرهزینه و زمانبری می بایست طی نماید.
آخرین آمارها از بازیابی تراکنش‌های اشتباه در نوبیتکس
تاکنون میلیون‌ها تراکنش واریز و برداشت دارایی رمزارزی توسط کاربران نوبیتکس انجام شده و در این بین تا پایان فروردین 1402، پنج هزار و 15 مورد درخواست بازیابی توسط کاربرانی که تراکنش اشتباه داشته‌اند ثبت شده است. از این تعداد دو هزار و 428 مورد از درخواست‌ها به طور کامل انجام و فرآیند بازیابی برای این دسته از کاربران تکمیل شده است. در طرف مقابل دو هزار و 528 مورد درخواست بازیابی انجام نشده در نوبیتکس وجود دارد که یا در نوبت بازیابی است، یا بازیابی آنها حداقل در حال حاضر برای نوبیتکس امکان‌پذیر نیست. تعداد قابل توجهی از درخواست‌ها درباره توکن‌های فیک، بی‌ارزش یا با ارزش کمتر از هزینه بازیابی است که تعداد آنها به بیش از 700مورد می‌رسد و اندازه‌گیری تعداد دقیق آن با توجه به نوع توکن، نوع شبکه، تغییرات عمده کارمزدهای هر شبکه و … امکان‌پذیر نیست.
درخواست‌های بازیابی کاربران در حال حاضر شامل 48شبکه مختلف و بیش از 449 نوع رمزارز است که انجام بازیابی برای تمامی این انواع شبکه و رمزارز را مشمول گذر زمان می‌کند.
طی 2 ماه گذشته فرآیند بازیابی بیش از 700 درخواست در مورد توکن های USDC روی شبکه ترون، BUSD روی شبکه اسمارت چین، MATIC روی شبکه اتریوم و USDT روی شبکه پالیگان با اضافه کردن مکانیسم ساخت و امضاء تراکنش به صورت آفلاین با شارژ در حساب کاربری درخواست کننده، با دریافت کارمزد بازیابی صفر یا بسیار اندک انجام شده است.
تاکید نوبیتکس بر جلوگیری از اشتباهات کاربری
بازیابی تراکنش‌ها صرفاً در مواقعی موضوعیت پیدا می‌کند که کاربری با واریز اشتباه دسترسی خود به دارایی‌هایش را از دست بدهد. نوبیتکس برای جلوگیری از اشتباهات اینچنینی، هشدارهای مختلفی را در صفحه اصلی داشبورد معاملات، هنگام ایجاد کیف پول و در زمان واریز رمزارز به نوبیتکس به کاربر نمایش می‌دهد اما با این وجود همچنان برخی از کاربران علی رغم تمام هشدارها، اقدام به واریز توکن‌های پشتیبانی نشده می‌کنند. فرآیند تخلیه ولت کاربر و انجام تراکنش بازیابی به واسطه ماهیت ذخیره‌سازی سرد دارایی کاربران هرگز به صورت خودکار امکان پذیر نیست و خودکارسازی این فرآیند حتی در برنامه‌های آینده نوبیتکس پیش‌بینی نشده است. چرا که اولویت اصلی نوبیتکس حفظ امنیت دارایی کاربران خود بوده و فرآیند بازیابی توکن‌های ارسالی اشتباه اولویت پایین‌تری نسبت به حفظ امنیت دارایی سایر کاربران دارد. همچنین استفاده از کلید خصوصی ولت درگیر، در پلت فرم های واسط آنلاین هم به دلیل مخاطرات به اثبات رسیده از حیث رمزنگاری برای کیف پول سایر کاربران، جزء خطوط قرمز نوبیتکس محسوب می شود.
مسئولیت نوبیتکس برای بازیابی تراکنش‌های اشتباه
آنطور که در قوانین و شرایط استفاده از خدمات نوبیتکس آمده، ممکن است عملیات بازیابی تا ماه‌ها به طول انجامد و “نوبیتکس در قبال بازیابی توکن‌هایی که کاربران به اشتباه ارسال کرده‌اند هیچ گونه مسئولیتی ندارد.” حتی اگر تراکنش اشتباه با مسئولیت شخص کاربر انجام شده باشد، با این وجود نوبیتکس تلاش خود را برای بازگرداندن دارایی کاربران به کار می‌گیرد. به همین خاطر هر ماه یک بار زیرساخت لازم برای بازیابی تراکنش‌های اشتباه در نوبیتکس فراهم می‌شود ولی با این وجود باز هم ممکن است پیگیری‌های نوبیتکس به دلایل مختلفی با در بسته مواجه شود.
فرآیند استعلام مجدد و گرفتن تأیید آدرس مورد نظر کاربر برای انجام فرآیند بازیابی، از طریق ایمیل به صورت معمول بیش از یک ماه طول می‌کشد و بیش از 30درصد از استعلام‌های نوبیتکس از طرف کاربر بدون پاسخ می‌ماند یا کاربر مجددا آدرس کیف پول نوبیتکس خود که امکان ارسال توکن مورد نظر به آن وجود ندارد را در پاسخ به ایمیل ارسال می‌کند. در این مواقع لازم است تا پیگیری‌های مجدد به صورت رفت و برگشتی انجام شود که این موضوع فرآیند بازیابی را طولانی‌تر می‌کند.
همچنین بیش از 30درصد از کاربران در زمان بازیابی هزینه‌های مورد نیاز برای انجام فرآیند بازیابی را تأمین نمی‌کنند. به طور مثال از تعداد 31مورد درخواست بازیابی بیت‌کوین ارسال شده برروی bep2، تنها پنج مورد از کاربران آدرس درست برای بازیابی تراکنش ارسال کرده‌اند و باقی کاربران مجدداً یا آدرس نوبیتکس خود، یا آدرس اکسچنج‌هایی که آنها نیز این توکن معادل را پشتیبانی نمی‌کنند ارسال کرده‌اند، این در حالی است که در حال حاضر بیش از 2 ماه از ارسال ایمیل درخواست تأیید آدرس‌های مقصد به کاربران برای استعلام آدرس بازیابی به شکل صحیح توسط کاربر می‌گذرد و آمار آدرس‌های صحیح برای ارسال افزایش نیافته است.
تلاش نوبیتکس برای راحت‌تر شدن فرآیند بازیابی تراکنش‌ها
فرآیند بازیابی تراکنش اشتباه شامل درخواست کاربر به پشتیبانی، ثبت اطلاعات اولیه، ارسال ایمیل استعلام و تایید آدرس، ارسال ایمیل اعلام هزینه، انجام تراکنش، اطلاع‌رسانی در صورت نبود موجودی کافی در حال حاضر به صورت غیرسیستماتیک پیگیری می‌شود و نوبیتکس در نظر دارد با ایجاد امکان رصد مراحل مختلف، ضمن کاهش مدت زمان انجام فرآیند بازیابی، تجربه کاربری بهتری برای فرآیند بازیابی تراکنش‌های اشتباه ارائه دهد. بهبود فرآیند ثبت درخواست بازیابی برای کاهش رفت و برگشت های تأیید گرفتن آدرس بازیابی از کاربران و پرداخت هزینه بازیابی در دستور کار قرار گرفته و تا انتهای بهار 1402 رونمایی خواهد شد.
چرا باید در هنگام واریز رمزارز حواسمان را جمع کنیم؟
فرقی نمی‌کند قصد استفاده از چه شبکه‌ای داشته باشید یا بخواهید کدام رمزارز را واریز یا برداشت کنید. همیشه لازم است تا هنگام انجام تراکنش رمزارزی بیش از هر زمان دیگری به نوع آدرس مقصد توجه داشته باشید و مطمئن شوید که مقصد شما، از توکن و شبکه مورد نظرتان پشتیبانی می‌کند. به علاوه لازم است تا آدرس مقصد را قبل از انجام تراکنش چند مرتبه چک کنید تا از درستی آن مطمئن شوید. چراکه تراکنش‌های بلاکچینی بدون برگشت هستند و حتی اگر به بازیابی توسط کیف پول مقصد امید داشته باشید، باید مدت زمان زیادی را با صرف هزینه منتظر بمانید تا دارایی شما به کیف پولتان برگردد. این مسئله برای برخی اکسچنج ها ممکن است وجود نداشته باشد چرا که انتخاب اکسچنج نگهداشت کلیدخصوصی به صورت آنلاین بوده و فرآیند بازیابی را می توانند به صورت خودکار و حتی به کمک کیف پول های واسط انجام دهند. انتخاب نوبیتکس نگهداشت دارایی به صورت 100 درصد امن بوده و هیچ گاه شرایط سهل بازیابی برای افرادی که به اشتباه توکن را ارسال کرده اند را به امنیت کیف پول های کاربران خود اولویت نخواهد داد.
