دوج کوین (Dogecoin) چیست؟ آشنایی با ارز دیجیتال DOGE
دوج کوین، ارز دیجیتالی که با یک میم اینترنتی آغاز شد، امروزه به یکی از شناختهشدهترین و محبوبترین رمزارزها در جهان تبدیل شده است. این ارز دیجیتال که دو مهندس خلاق در سال ۲۰۱۳ آن را بهعنوان یک شوخی ایجاد کردند، بهسرعت محبوبیت یافت و جامعهای پرشور از حامیان را به خود جذب کرد. در این مقاله، به معرفی دوج کوین، تاریخچه، ویژگیهای فنی، اکوسیستم پویای آن و تأثیرش بر دنیای ارزهای دیجیتال میپردازیم. همچنین شیوههای خرید دوج کوین را نیز توضیح خواهیم داد.
ارز دیجیتال دوج کوین چیست؟
در دسامبر ۲۰۱۳، دو مهندس نرمافزار به نامهای بیلی مارکوس (Billy Markus) و جکسون پالمر (Jackson Palmer)، یک ارز دیجیتال به وجود آوردند که امروز آن را با نام دوج کوین میشناسیم. مارکوس در شرکت آیبیام مشغول به کار بود و پالمر هم در بخش بازاریابی ادوبی فعالیت میکرد. این دو نفر قصد داشتند ارز دیجیتالی بسازند که برخلاف بیت کوین، که با پیچیدگی و جدیت زیادی همراه بود، سادهتر و سرگرمکنندهتر باشد. میم محبوب دوج (Doge) الهامبخش آنها در این مسیر بود؛ این میم در واقع تصویری از یک سگ شیبا اینو همراه با یک سری جملات انگلیسی خندهدار و نادرست از نظر گرامری یا نگارشی بود که در آن روزها حسابی در شبکههای اجتماعی طرفدار داشت. این میم بهخاطر ماهیت بازیگوشانه و بیمعنایش، نماد ایدئالی برای یک میم کوین به شمار میرفت.
راهاندازی و استقبال غیرمنتظره
دوج کوین رسماً در ۶ دسامبر ۲۰۱۳ متولد و با استقبالی فراتر از انتظار روبهرو شد. در کمتر از یک ماه، بیش از یک میلیون نفر از وبسایت این پروژه (Dogecoin.com) بازدید کردند. برندسازی بامزه این ارز و استفاده از فونت غیرجدی کامیک سنس (Comic Sans) در وبسایتش، به محبوبیت ناگهانی آن و آشنایی با دوج کوین کمک زیادی کرد. پالمر ابتدا این دامنه را ثبت و یک صفحه ساده طراحی کرد. همین صفحه ساده بود که توجه مارکوس را جلب کرد و این دو تصمیم به همکاری برای توسعه این ارز دیجیتال گرفتند. مارکوس پروتکل دوج کوین را بر اساس ارزهای دیجیتال موجود، به ویژه لاکیکوین (Luckycoin) و لایتکوین (Litecoin) که از الگوریتم اسکریپت (Scrypt) در مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) خود استفاده میکردند، طراحی کرد.
شکلگیری حلقهای از دوستداران دوج کوین
مراحل اولیه توسعه دوج کوین با رشد سریع و شکلگیری طرفدارانش در سراسر دنیا همراه بود. سابقه طنزآمیز و ماهیت دوستانه این ارز، طیف متنوعی از کاربران را از علاقهمندان به ارزهای دیجیتال گرفته تا عاشقان میمهای اینترنتی، به خود جذب کرد. این جامعه نقش حیاتی در موفقیت اولیه دوج کوین داشت و با مشارکت در فعالیتهای خیریه و جمعآوری کمکهای مالی، محبوبیت آن را افزایش داد.
روزهای اول حضور دوج کوین در بازار
قیمت دوج کوین در روزهای اولیه، مانند بسیاری از ارزهای دیجیتال، با نوسانات شدیدی همراه بود. در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۳، تنها چند هفته پس از راهاندازی، ارزش دوج کوین طی ۷۲ ساعت نزدیک به ۳۰۰ درصد افزایش یافت که ناشی از حجم بالای معاملات بود. بااینحال، این رشد سریع با سقوطی چشمگیر دنبال شد و قیمت آن ۸۰ درصد کاهش یافت که دلیلش هم سوءاستفاده ماینرهای بزرگ از قدرت محاسباتی پایین مورد نیاز برای استخراج دوج کوین در آن زمان بود. با وجود این نوسانات، جامعه دوج کوین همچنان استوار ماند و به حمایت و ترویج این ارز ادامه داد. این پایه محکم اجتماعی، عامل کلیدی در حضور پایدار دوج کوین در بازار ارزهای دیجیتال شد.
دوج کوین چگونه کار میکند؟
زیربنای فنی دوج کوین بر اصول فناوری بلاکچین استوار است و همانند سایر ارزهای دیجیتال، از سیستم دفتر کل غیرمتمرکز برای ثبت و تأیید تراکنشها بهره میبرد. دوج کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده میکند که تا حدی شبیه بیت کوین و لایت کوین است، اما تفاوتهای اساسی با آنها دارد. دوج کوین از الگوریتم اسکریپت (Scrypt) برای فرایند استخراج ارز دیجیتال خود استفاده میکند که در مقایسه با الگوریتم بیت کوین (موسوم به SHA-256)، به قدرت محاسباتی کمتری نیاز دارد.
یکی از ویژگیهای اساسی فرایند استخراج دوج کوین، زمان کوتاه تولید بلاک است که تنها یک دقیقه طول میکشد. این زمان در مقایسه با ۱۰ دقیقه زمان تولید بلاک در بیت کوین، بسیار سریعتر است. این سرعت بالا در تولید بلاک، امکان تأیید سریعتر تراکنشها و ایجاد شبکهای پویاتر را فراهم میکند. در این فرایند، ماینرها برای حل معادلات ریاضی پیچیده با یکدیگر رقابت میکنند و ماینر موفق با دوج کوینهای تازه تولید شده پاداش میگیرد. در ابتدا، دوج کوین از سیستم پاداش بلاک تصادفی استفاده میکرد؛ اما این روش در مارس ۲۰۱۴ به ساختار پاداش ثابت تغییر یافت.
استخراج دوج کوین
استخراج دوج کوین فرایندی است که شامل تأیید تراکنشها در بلاکچین دوج کوین با استفاده از سختافزارهای تخصصی برای حل مسائل پیچیده ریاضی میشود. در حال حاضر، استخراج سودآور دوج کوین نیازمند دستگاههای ماینر مدارهای مجتمع با کاربرد خاص (ASIC) است که برای الگوریتم اسکریپت طراحی شدهاند. از مدلهای محبوب میتوان به بیت مین انت ماینر ال ۹ (Bitmain Antminer L9) و گلدشل مینی دوج ۳ (Goldshell Mini Doge III) اشاره کرد.
البته ماینرها اغلب به استخرهای استخراج (Mining Pools) میپیوندند تا شانس خود را برای کسب پاداش افزایش دهند؛ زیرا سودآوری استخراج انفرادی بهطور فزایندهای دشوار شده است. احتمال موفقیت در استخراج یک بلاک دوج کوین به چندین عامل بستگی دارد؛ اما مهمترین آنها نسبت هشریت ماینر به کل هشریت شبکه است.
با توجه به سختی فعلی شبکه و رواج عملیات استخراج در مقیاس بزرگ، ماینرهای انفرادی با یک دستگاه اسیک شانس بسیار کمی برای استخراج مستقل یک بلاک دارند. بهعنوان مثال، ماینری که یک درصد از کل هشریت شبکه را در اختیار دارد، فقط یک درصد شانس استخراج هر بلاک را خواهد داشت. به همین دلیل است که اکثر ماینرها به استخرهای استخراج میپیوندند. در این استخرها پاداش بهدستآمده به نسبت قدرت هش ارائهشده بین شرکتکنندگان تقسیم میشود.
برای شروع استخراج، به یک کیف پول دوج کوین، سختافزار و نرمافزار استخراج مناسب نیاز دارید. استخراج ابری هم گزینه دیگری است که در آن تجهیزات استخراج را بهصورت آنلاین اجاره میکنیم، هر چند که این روش نیز خطرات و ملاحظات خاص خود را دارد را در بسیاری از موارد عملاً کلاهبرداری است.
البته با توجه به تحولات مداوم در دنیای ارزهای دیجیتال، آگاهی از آخرین پیشرفتها در فناوری استخراج دوج کوین و شرایط بازار برای موفقیت در این حوزه ضروری است. به عبارت دیگر، ماینرها باید همواره بهروز باشند و استراتژیهای خود را با توجه به تغییرات بازار و فناوری تنظیم کنند.
کاربردهای دوج کوین در دنیای واقعی
دوج کوین، با وجود اینکه حاصل یک پروژه نهچندان جدی بود، در طول زمان تکامل یافته و امروزه کاربردهای گوناگونی در بخشهای مختلف پیدا کرده است. بیایید نگاهی بیندازیم به برخی از مهمترین این کاربردها:
انعامدهی و پرداختهای خرد
دوج کوین بهعنوان ارزی برای انعامدهی در پلتفرمهایی مانند توییتر استفاده میشود و به کاربران امکان میدهد با مبالغ اندک DOGE، از تولیدکنندگان محتوا قدردانی کنند.
تجارت الکترونیک
۱. خردهفروشان بزرگ: برخی از شرکتهای بزرگ مانند گیماستاپ (GameStop) و ایامسی تئاتر (AMC Theatres) دوج کوین را بهعنوان یک روش پرداخت میپذیرند.
۲. پلتفرمهای آنلاین فروشگاهی: پلتفرمهایی مانند شاپیفای (Shopify) زمینه فنی برای پرداخت با دوج کوین را فراهم کردهاند.
۳. صنعت گردشگری: برخی از سایتهای رزرو سفر اکنون دوج کوین را برای رزرو پرواز و هتل میپذیرند.
پرداختهای فرامرزی
کارمزد پایین تراکنش و سرعت پردازش بالای دوج کوین، آن را به گزینهای جذاب برای نقلوانتقالهای بینالمللی پول تبدیل کرده است.
کمکهای خیریه و جمعآوری کمک مالی
تاکنون چندین اقدام برای کمک به پروژههای جامعهمحور صورت گرفته که همگی نقش مهمی در معرفی دوج کوین و کمک به سایر افراد برای آشنایی با این ارز دیجیتال، از سوی طرفداران پرشور و نشاط آن صورت گرفته است. معروفترین این اقدامات به داستان حمایت از یک راننده در مسابقات اتومبیلرانی نسکار (NASCAR) مربوط میشود. در سال ۲۰۱۴، برخی از طرفداران دوج کوین متوجه شدند یک راننده در این رقابت به نام جاش وایز (Josh Wise) نیازمند حامی مالی است و کسی اسپانسر او نشده است.
آنها یک پویش جمعآوری کمک مالی که «دوجبراینسکار» (Doge4NASCAR) نام داشت، در ردیت راهاندازی کردند که بهسرعت مورد توجه قرار گرفت. طی تنها هشت روز، جامعه ۶۷.۸ میلیون دوج کوین جمعآوری کرد که در آن زمان معادل حدود ۵۵,۰۰۰ دلار بود. این مبلغ قابلتوجه از طریق ۱,۲۰۰ کمک فردی، با میانگین حدود ۴۱ دلار برای هر کمک، جمعآوری شد.
وجوه جمعآوری شده برای حمایت از خودروی جاش وایز استفاده شد. روی این خودرو لوگوی نمادین سگ شیبا اینوی دوج کوین و موجود فضایی ردیت قرار گرفت. این حمایت مالی نه تنها حمایت مالی مورد نیاز وایز را فراهم کرد، بلکه بهعنوان تبلیغی جذاب برای دوج کوین عمل کرد و آگاهی طرفداران نسکار و بسیاری دیگر از افراد درباره دوج کوین را افزایش داد.
پروژه دیگر هم به دنیای ورزش مربوط میشد. احتمالاً فیلم «رقابت سرد» (Cool Runnings) را دیدهاید که در آن داستان الهامبخش حضور تیم بابسلد جامائیکا در المپیک زمستانی ۱۹۸۸ البته به شکلی اغراقانگیز روایت شد. در سال ۲۰۱۴، وقتی این تیم برای المپیک سوچی واجد شرایط شد، بودجه کافی نداشت و جامعه اینترنتی به کمک آن آمد. جامعه دوج کوین در ردیت پیشگام این تلاش بود و کمپینی راهاندازی کرد که بیش از ۲۶ میلیون دوج کوین (معادل حدود ۳۰,۰۰۰ دلار) جمعآوری کرد. همزمان، کمپینهای سنتی جمعآوری کمک مالی نیز موفق بودند. در مجموع، این تلاشها به جمعآوری حدود ۵۶,۰۰۰ دلار انجامید که از هدف اولیه تیم فراتر رفت و سفر المپیک آنها را ممکن ساخت.
پویش «دوجبرایآب» (Doge4Water) یکی از برجستهترین اقدامات خیریه جامعه دوج کوین بود که در اوایل سال ۲۰۱۴ راهاندازی شد. هدف این کمپین جمعآوری ۴۰ میلیون دوج کوین (معادل حدود ۵۰,۰۰۰ دلار) برای تأمین آب آشامیدنی سالم در کنیا بود. این ابتکار همزمان با روز جهانی آب در ۲۲ مارس ۲۰۱۴ برگزار شد. جامعه دوج کوین بهسرعت از این هدف حمایت کرد و از رسانههای اجتماعی برای گسترش پیام بهره جست. نقطه عطف کمپین، کمک ۱۴ میلیون دوج کوینی یک کاربر ناشناس بود که آن را از هدفش فراتر برد. در پایان، «دوجبرایآب» بیش از ۳۰,۰۰۰ دلار جمعآوری کرد که برای تأمین آب پاک برای حدود ۱,۰۶۶ نفر در کنیا استفاده شد.
کاربردهای نوین
با ادامه توسعه اکوسیستم دوج کوین، کاربردهای جدیدی در حال پدیدار شدن هستند که برخی از آنها عبارتاند از:
۱. امور مالی غیرمتمرکز: برخی از پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) در حال شروع ادغام با دوج کوین هستند و امکان وامدهی، وامگیری و سپردهگذاری با دوج کوین را فراهم میکنند.
۲. بازیهای دیجیتال: دوج کوین در برخی از بازیهای آنلاین و دنیاهای مجازی بهعنوان ارز دیجیتال درون بازی مورد استفاده قرار میگیرد.
اقتصاد توکنی دوج کوین
برخلاف بیت کوین که عرضهاش محدود به ۲۱ میلیون واحد است، دوج کوین هیچ محدودیت عرضه حداکثری ندارد. به این ویژگی در اصطلاح، ساختار انبساطی یا تورمی میگویند. این ویژگی منحصربهفرد در ارزهای دیجیتال، هم طرفداران و هم منتقدانی دارد.
در سال ۲۰۱۴، جامعه دوج کوین تصمیم گرفت انتشار سالانه ثابت ۵ میلیارد کوین در سال را اجرا کند. این تصمیم برای اطمینان از عرضه پایدار کوینهای جدید و جایگزینی کوینهای ازدسترفته در طول زمان گرفته شد. در حالی که تعداد کل کوینهای جدید ثابت میماند، نرخ تورم درصدی با افزایش عرضه کل، در طول زمان کاهش مییابد. از سال ۲۰۲۴، نرخ تورم این ارز دیجیتال سالانه تقریباً ۳.۷٪ است و هر سال بهتدریج کاهش مییابد.
مدل انبساطی دوج کوین با مدل انقباضی بیت کوین در تضاد است. اتریوم نیز مدل انبساطی دارد؛ البته با الگویی بهمراتب پیچیدهتر. منتقدان الگوی کنونی میگویند که ماهیت تورمی دوج کوین میتواند به کاهش ارزش آن در طول زمان منجر شود. بااینحال، طرفداران ادعا میکنند که نرخ تورم کم و قابل پیشبینی میتواند خرج کردن و گردش را بهجای انباشت تشویق کند.
مدل تورمی با هدف اولیه دوج کوین بهعنوان یک ارز برای انعام دادن و خردهمعاملات همسو است. برخی استدلال میکنند که این امر دوج کوین را برای معاملات روزمره به گزینه بهتری در مقایسه با ارزهای دیجیتال انقباضی تبدیل کرده است. طرفداران مدل انبساطی دوج کوین استدلال میکنند که این مدل از ارزهای فیات سنتی تقلید میکند که معمولاً برای تحریک فعالیت اقتصادی، نرخ انبساط کنترل شده دارند.
ماهیت انبساطی دوج کوین همچنان بحثبرانگیز است؛ اما باید توجه داشته باشیم که این یک انتخاب آگاهانه بود که جامعه طرفداران این رمزارز به آن رأی داد. به هر حال، اثرات طولانیمدت این مدل بر ارزش و پذیرش دوج کوین، با گذشت زمان مشخص خواهد شد.
نقاط ضعف دوج کوین
نگرانیها درباره دوج کوین و آینده آن فقط به ساختار تورمی آن خلاصه نمیشود. برخی از مهمترین دغدغههایی که برخی از کارشناسان و حتی طرفداران این رمزارز مطرح میکنند، عبارتاند از:
نگرانی درباره دستکاری در بازار
ایلان ماسک یکی از کسانی است که متهم به دستکاری بازار دوج کوین شده است. توییتها و اظهارات عمومی ماسک درباره دوج کوین اغلب به نوسانات قیمتی قابلتوجهی منجر شده است که نگرانیهایی را درباره عدالت و ثبات بازار ایجاد میکند. ایلان ماسک از جمله طرفداران دوج کوین است؛ اما این حمایت او با نگرانیهایی روبهرو شده است. در ژوئن ۲۰۲۲، یک دعوی حقوقی گروهی علیه ماسک مطرح شد که ادعا میکرد او با ترویج دوج کوین در یک «طرح هرمی ارز دیجیتال» شرکت کرده است. این شکایت ادعا میکرد که ماسک و شرکتهایش «بهطور دروغین و فریبنده ادعا میکنند که دوج کوین یک سرمایهگذاری ارزشمند است، در حالی که [این رمزارز] هیچ ارزشی ندارد».
نگرانیهای امنیتی
تحلیلها نشان داده است که امنیت شبکه دوج کوین، که با «هزینه حمله به شبکه» سنجیده میشود، بهطور قابلتوجهی پایینتر از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال اصلی است. این موضوع نگرانیهایی را درباره آسیبپذیری آن در برابر حملات احتمالی و امنیت سرمایهگذاریها در دوج کوین برانگیخته است. هزینه به نسبت پایین حمله به شبکه دوج کوین (نسبت به شبکههای دیگری مثل بیت کوین) میتواند آن را به هدفی جذاب برای مهاجمان تبدیل کند و احتمالاً سرمایه کاربران را در معرض خطر قرار دهد.
نوسانات و ریسک سرمایهگذار
قیمت دوج کوین در برخی دورهها نوسانات شدیدی را تجربه کرده و میکند که گاهی این نوسانات نه بهدلیل عوامل بنیادی، بلکه بهخاطر ترندهای شبکههای اجتماعی و گفتههای افراد سرشناس (مثل ایلان ماسک) صورت میگیرد. این نوسانات بالا خطرات قابلتوجهی را برای سرمایهگذاران ایجاد میکند. پتانسیل نوسانات ناگهانی و چشمگیر قیمت میتواند به زیانهای مالی قابلتوجه برای سرمایهگذاران تازهوارد یا غیرحرفهای منجر شود.
نگرانیهای زیستمحیطی
مانند بسیاری از ارزهای دیجیتال مبتنی بر الگوی گواه اثبات کار، دوج کوین با انتقاداتی درباره تأثیر زیستمحیطی خود روبهرو شده است. فرایند استخراج مورد نیاز برای ایجاد دوج کوینهای جدید و تأیید تراکنشها مقدار زیادی انرژی مصرف میکند. با افزایش اهمیت نگرانیهای زیستمحیطی برای سرمایهگذاران و عموم مردم، این جنبه از دوج کوین میتواند در آینده به نقطه انتقادی مهمتری تبدیل شود.
جدی نبودن فعالیت برای توسعه
در مقایسه با برخی از ارزهای دیجیتال اصلی دیگر، دوج کوین در سالهای اخیر فعالیت توسعه بهنسبت کمی داشته است. این فقدان پیشرفت فناورانه، سبب شده است برخی افراد درباره دوام طولانیمدت آن در یک چشمانداز ارز دیجیتال بهسرعت در حال تکامل با تردیدهایی مواجه شوند. اگرچه بنیاد دوج کوین برنامههایی را برای توسعههای آینده اعلام کرده است، فقدان تاریخی بهروزرسانیها یا بهبودهای چشمگیر در پروتکل دوج کوین موضوعی برای نگرانی طرفداران این ارز دیجیتال شده است.
کیف پولهای دوج کوین
انتخاب یک کیف پول مناسب، امن و دارای کاربرد ساده، یکی از پیشنیازها برای ورود به دنیای ارزهای دیجیتال است. بیایید نگاهی بیندازیم به کیف پولهای مختلفی که برای دوج کوین در دسترس کاربران قرار دارد.
کیف پولهای موبایل
کیف پولهایی را که بهصورت اپلیکیشن روی گوشی هوشمند نصب میشوند، میتوان پرطرفدارترین شیوه ذخیره ارز دیجیتال برای کاربران دانست. بیشتر آنها، قیمت ارز دیجیتال را بهصورت لحظهای نیز به کاربر نشان میدهند. همچنین کاربر میتواند از ماشین حساب ارز دیجیتال نیز در این اپلیکیشنها استفاده کند. برخی از کیف پولهای مناسب برای دوج کوین عبارتند از:
لاکت ولت (Locket Wallet)
لاکت ولت یک کیف پول غیرامانی با پشتیبانی از زبان فارسی و محصولی از تیم توسعه نوبیتکس است که جزو بهترین گزینهها برای نگهداری دوج کوین محسوب میشود.
ویژگیهای اصلی:
- پشتیبانی از ۱۱ شبکه مختلف از جمله دوج کوین
- پشتیبانی از زبان فارسی
- قابلیت اتصال به WalletConnect و برنامههای غیرمتمرکز
- امکان تعریفکردن دفتر آدرس برای افزایش امنیت کیف پول
- دسترسی به نمودار تکنیکال تتری و تومانی قیمت ارزهای دیجیتال
لاکت ولت در حال حاضر برای سیستمعامل اندروید در دسترس است.
کیف پول مایدوج (MyDoge)
مایدوج یک کیف پول موبایلی پرطرفدار و کاربرپسند است که بهطور خاص برای علاقهمندان به دوج کوین طراحی شده است.
ویژگیهای اصلی:
- غیر امانی (non-custodial) و امن
- امکان خرید کارت هدیه داخلی
- پلتفرم انعامدهی دوج
- فروشگاه انحصاری برای کالاهای مرتبط با دوج
- ویژگیهای اجتماعی برای ارتباط با سایر کاربران دوج کوین
این اپلیکیشن برای اندروید و آیاواس در دسترس است.
تراست ولت (Trust Wallet)
تراست ولت یک کیف پول عمومی است که از دوج کوین و انبوهی از ارزهای دیجیتال دیگر پشتیبانی میکند.
ویژگیهای اصلی:
- پشتیبانی از میلیونها دارایی در بیش از ۱۰۰ بلاکچین
- مرورگر DApp داخلی
- پشتیبانی از انافتی (NFT)
- قابلیت استیکینگ (staking)
- خرید ارز دیجیتال
کیف پول اکسودوس (Exodus)
اکسودوس یک کیف پول با ویژگیهای جذاب است که تجربهای یکپارچه در پلتفرمهای دسکتاپ و موبایل ارائه میدهد.
ویژگیهای اصلی:
- رابط کاربرپسند
- صرافی داخلی برای تبادل داراییها
- نمودارهای زنده و ردیابی پورتفولیو
- پشتیبانی انسانی ۲۴/۷
- همگامسازی با اپلیکیشن دسکتاپ
اتمیک ولت (Atomic Wallet)
اتمیک ولت یک کیف پول چند ارزی است که از بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال، از جمله دوج کوین پشتیبانی میکند.
ویژگیهای اصلی:
- امکان تبادل داراییهای دیجیتال به صورت درون برنامهای
- گزینههای استیکینگ برای برخی ارزهای دیجیتال
- امکان خرید ارز دیجیتال با کارت اعتباری (برای برخی کشورها غیر از ایران)
گواردا ولت (Guarda Wallet)
گواردا ولت یک کیف پول چند پلتفرمی است که از دوج کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر پشتیبانی میکند.
ویژگیهای اصلی:
- غیرامانی
- دارای صرافی داخلی
- مرورگر وب ۳.۰
- امکان خرید ارز دیجیتال
کیف پولهای سختافزاری برای دوج کوین
کیف پولهای سختافزاری دستگاههای فیزیکی هستند که برای ذخیره امن کلیدهای خصوصی بهصورت آفلاین طراحی شدهاند و سطح بالایی از امنیت را در برابر هک و بدافزارها فراهم میکنند. این ابزارها یکی از امنترین روشهای ذخیره ارزهای دیجیتال، از جمله دوج کوین محسوب میشوند. بیایید برخی از بهترین کیف پولهای سختافزاری را که از دوج کوین پشتیبانی میکنند بررسی کنیم:
لجر (Ledger)
لجر یکی از محبوبترین برندهای کیف پول سختافزاری است که بهخاطر ویژگیهای امنیتی قوی و طراحی کاربرپسندش شناخته شده است. کیف پولهای لجر از دوج کوین و هزاران ارز دیجیتال دیگر پشتیبانی میکنند.
ویژگیهای اصلی:
- ذخیرهسازی آفلاین: کلیدهای خصوصی را آفلاین نگه میدارد و خطر هک را کاهش میدهد.
- حفاظت ویژه: از یک تراشه امن با گواهی EAL 5+ برای محافظت از اطلاعات حساس استفاده میکند.
- اپلیکیشن: امکان مدیریت دوج کوین و سایر داراییها، بررسی موجودی در لحظه و پیگیری تاریخچه تراکنشها از طریق اپلیکیشن لجر لایو (Ledger Live) فراهم است.
- اتصال بلوتوثی: قابلیت اتصال بلوتوثی برای مدیریت داراییها در دستگاه لجر نانو اکس (Ledger Nano X) فراهم است.
دو مدل مهم لجر عبارتاند از:
- لجر نانو اس پلاس (Ledger Nano S Plus): مقرون به صرفه و مناسب برای تازهواردان به دنیای رمزارزها.
- لجر نانو اکس (Ledger Nano X): حرفهایتر و دارای قابلیت اتصال بلوتوث برای راحتی بیشتر.
ترزور (Trezor)
ترزور یکی دیگر از برندهای پیشرو در زمینه کیف پول سختافزاری است که بهخاطر نرمافزار منبع باز و اقدامات امنیتی قوی شهرت دارد. کیف پولهای ترزور از طیف وسیعی از ارزهای دیجیتال، از جمله دوج کوین پشتیبانی میکنند.
ویژگیهای اصلی:
- ذخیرهسازی آفلاین: کلیدهای خصوصی را آفلاین نگه میدارد تا از دسترسی غیرمجاز جلوگیری کند.
- منبع باز: نرمافزار ترزور منبع باز است و امکان بررسیهای امنیتی مستقل را فراهم میکند.
- رابط کاربرپسند: راهاندازی و استفاده آسان، حتی برای مبتدیان.
- مدیریت نرمافزاری: نرمافزار Trezor Suite به کاربر امکان مدیریت داراییهای دیجیتال را میدهد.
دو مدل مهم ترزور عبارتاند از:
- ترزور مدل وان (Trezor Model One): مدل پایه با ویژگیهای ضروری.
- ترزور مدل تی (Trezor Model T): مدل پیشرفته با صفحه نمایش لمسی رنگی و ویژگیهای امنیتی اضافی.
کیف پول دیسنت (D’CENT)
کیف پول دیسنت یک کیف پول سختافزاری است که ویژگیهای امنیتی پیشرفته ارائه میدهد و از چندین ارز دیجیتال، از جمله دوج کوین پشتیبانی میکند.
ویژگیهای اصلی:
- فناوری رمزگذاری موثر: از تکنیکهای رمزنگاری و رمزگذاری برای محافظت از کلیدهای خصوصی استفاده میکند.
- احراز هویت بیومتریک: دارای سنسور اثر انگشت برای امنیت بیشتر است.
- رابط کاربرپسند: رابطی ساده برای مدیریت تراکنشها و بررسی موجودی ارائه میدهد.
- سازگاری با موبایل: اپلیکیشن ویژه اندروید و iOS جهت مدیریت بهتر داراییها دارد.
سیفپل (SafePal)
سیفپل کیف پول سختافزاری امن ارائه میدهد که از دوج کوین و سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکنند.
ویژگیهای اصلی:
- ذخیرهسازی آفلاین: کلیدهای خصوصی را آفلاین نگه میدارد تا از هک جلوگیری کند.
- سختافزار ویژه: شامل یک تراشه امن برای محافظت از دادههای حساس است.
- رابط کاربرپسند: راهاندازی و مدیریت ساده داراییهای دیجیتال.
- سازگاری با موبایل: با اپلیکیشنهای موبایل برای مدیریت داراییها سازگار است.
کیف پولهای کاغذی
کیف پولهای کاغذی اسناد فیزیکی هستند که کلیدهای عمومی و خصوصی شما را در خود دارند. برای ساخت چنین کیف پولهایی برای دوج کوین کافی است از ابزارهایی مانند bitcoinpaperwallet.io استفاده کنید.
هنگام ایجاد یک کیف پول کاغذی:
- از یک رایانه امن استفاده کنید.
- کیف پول را ایجاد کرده و بهسرعت چاپ کنید.
- هرگز صفحه را بهصورت پیدیاف ذخیره نکنید.
- کیف پول کاغذی را در جای امن و محافظتشده از آسیبهای فیزیکی نگهداری کنید.
نکات مهم در انتخاب کیف پول مناسب برای دوج کوین
هنگام انتخاب یک کیف پول دوج کوین، عوامل زیر را در نظر بگیرید:
- امنیت: بهطور کلی، در میان انواع کیف پول ارز دیجیتال، کیف پولهای سختافزاری بالاترین امنیت را ارائه میدهند. پس از آن کیف پولهای نرمافزاری، البته اگر به درستی مدیریت شوند، قرار میگیرند. کیف پولهای تحت وب معمولاً کمترین امنیت را دارند.
- سهولت استفاده: کیف پولهای موبایلی و تحت وب اغلب کاربرپسندترین هستند، در حالی که کیف پولهای فول نود (مانند Dogecoin Core) به دانش فنی بیشتری نیاز دارند.
- ویژگیها: برخی از کیف پولها ویژگیهای اضافی مانند صرافی داخلی، پشتیبانی از دوج اردینالز (Dogecoin Ordinals) یا ادغام با پلتفرمهای دیفای را ارائه میدهند.
- پشتیبانگیری و بازیابی: اطمینان حاصل کنید که کیف پول گزینههای قوی پشتیبانگیری برای جلوگیری از ازدستدادن موجودی دارد.
- توسعه و اعتماد کاربران: کیف پولهایی را انتخاب کنید که به طور مرتب بهروزرسانی میشوند و در جامعه دوج کوین مورد پذیرش هستند.
اکوسیستم دوج کوین: جامعهای پویا و نوآور
نمیتوان از دوج صحبت کرد و از کسانی که این پروژه را به پیش میبرند حرفی به میان نیاورد. واقعیت این است که اکوسیستم دوج کوین دربردارنده شبکهای پویا و متنوع از توسعهدهندگان، کاربران و حامیانی است که در رشد و توسعه این ارز دیجیتال نقش دارند. این اکوسیستم با توسعه فنی، حضور قدرتمند در رسانههای اجتماعی و نیز انجام پروژههای گوناگون نیکوکارانه توانسته است همچنان پویایی خود را حفظ کند.
بیایید نگاهی دقیقتر به اجزای اکوسیستم دوج بیندازیم:
تیم توسعه هسته دوج کوین
تیم توسعه هسته دوج کوین، مسئولیت نگهداری و بهبود فناوری زیربنایی دوج کوین را بر عهده دارد. این تیم متشکل از توسعهدهندگان داوطلب است که در زمینههای زیر فعالیت میکنند:
- بهروزرسانی و بهینهسازی کد منبع دوج کوین
- پیادهسازی ویژگیها و بهبودهای جدید
- رسیدگی به مسائل امنیتی و رفع باگها
- اطمینان از سازگاری با اکوسیستم گستردهتر ارزهای دیجیتال
بنیاد دوج کوین
بنیاد دوج کوین که در سال ۲۰۲۱ فعالیتش را دوباره از سر گرفت، نقشی حیاتی در پشتیبانی از اکوسیستم دوج کوین ایفا میکند. مسئولیتهای کلیدی این بنیاد عبارتاند از:
- حمایت از پروژه ارز دیجیتال دوج کوین
- پشتیبانی از پروژه دوج کوین، اعتبار آن و جامعه جهانی
- اطمینان از رشد و مقیاسپذیری مداوم دوج کوین به عنوان یک ارز پرکاربرد
- همکاری با توسعهدهندگان برای اجرای نقشه راه دوج کوین که اهداف توسعه آینده را مشخص میکند
علاقهمندان جامعه دوج کوین
اعضای جامعه دوج کوین، که اغلب به عنوان «Shibes» شناخته میشوند، مجموعهای بسیار فعال و خلاق هستند که در قالب اقدامات زیر از این ارز دیجیتال حمایت میکنند:
- مشارکت فعال در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مانند توییتر، ردیت و دیسکورد
- خلق و اشتراکگذاری میمها و محتوای مرتبط با دوج کوین
- سازماندهی و مشارکت در ابتکارات خیریه
- حمایت و ترویج پذیرش دوج کوین توسط کسبوکارها
در کل، اکوسیستم دوج کوین را میتوان شبکهای پویا و چندوجهی دانست که توسعه فنی، مشارکت اجتماعی و فعالیتهای خیرخواهانه را در هم میآمیزد. قدرت این اکوسیستم در مشارکت پرشور اعضای جامعه و تعهد آنها به اصل «هر روز فقط کار خوب انجام بده» نهفته است. این رویکرد انساندوستانه همچنان نیروی محرکه رشد و پذیرش دوج کوین در فضای ارزهای دیجیتال به شمار میرود.
پروژههای مهم بنیاد دوج
بنیاد دوج تاکنون پروژههای ریز و درشت زیادی را اجرایی کرده است. در این میان، سه پروژه زیر را که در سالهای اخیر اجرایی شدهاند، میتوان از گامهای مهم این بنیاد و دوستداران دوج کوین برای گسترش استفاده از آن در سراسر جهان دانست. این سه پروژه، گیگاوالت، لیبدوجکوین و رادیودوج هستند.
گیگاوالت چیست؟
گیگاوالت (GigaWallet) یک سرویس بکاند منبع باز است که بنیاد دوج کوین برای تسهیل ادغام پرداختهای دوج کوین در پلتفرمهای مختلف مانند فروشگاههای آنلاین، صرافیها و رسانههای اجتماعی آن را توسعه داده است. هدف گیگاوالت که در سال ۲۰۲۴ راهاندازی شد، ترویج پذیرش سریع دوج کوین بهعنوان یک گزینه پرداخت از طریق سادهسازی فرایند پذیرش و تراکنش دوج برای کسبوکارهاست.
ویژگیهای اصلی گیگاوالت عبارتند از:
۱. ارائه یک API ساده برای پلتفرمها جهت مدیریت تراکنشهای دوج کوین به نمایندگی از کاربرانشان.
۲. پشتیبانی از پرداختهای چند آدرسی و محاسبات پیشرفته کارمزد.
۳. سیستم ردیابی زنجیره برای نظارت بر فعالیت بلاکچین.
۴. ارائه APIهای پرداخت و تعامل افزونه با پلتفرمهای تجارت الکترونیک مانند ووکامرس (WooCommerce).
گیگاوالت طوری طراحی شده که پشت فایروال مستقر شود و از دسترسی عمومی به APIهای حساس محافظت کند. این سیستم از پایگاه داده خود برای ردیابی کیف پولهای سختافزاری، صورتحسابها و سایر دادههای ضروری استفاده میکند.
گیگاوالت بخشی از طرح گستردهتر بنیاد دوج کوین برای افزایش کاربرد و پذیرش دوج کوین است و توسعه آن همچنان ادامه دارد و برنامههای دیگری نیز در آن برای گسترش گزینههای ادغام و بهبود APIهای کاربرپسند برای تسهیل پذیرش گستردهتر توسط خردهفروشان آنلاین و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی دنبال میشود.
لیبدوج کوین
لیبدوجکوین (Libdogecoin) یک کتابخانه نرمافزاری منبع باز است که بنیاد دوج کوین برای سادهسازی ادغام قابلیتهای دوج کوین در برنامهها و پلتفرمهای مختلف توسعه داده است. توسعهدهندگان میتوانند برای افزودن آسان ویژگیهای مرتبط با دوج کوین به پروژههای خود، از این مجموعه از کدهای از پیش نوشته شده (در قالب یک کتابخانه) استفاده کنند. این کتابخانه به زبان برنامهنویسی C نوشته شده است؛ اما میتواند با زبانهای برنامهنویسی دیگر نیز استفاده شود.
هدف اصلی لیبدوجکوین، آسانتر کردن ایجاد محصولات سازگار با دوج کوین برای توسعهدهندگان است؛ بدون اینکه نیاز باشد تمام جزئیات پیچیده نحوه کار ارزهای دیجیتال را درک کنند. این کتابخانه بلوکهای اساسی برای مدیریت تراکنشهای دوج کوین، مدیریت آدرسها و تعامل با شبکه دوج کوین را فراهم میکند.
ویژگیهای اصلی لیبدوجکوین شامل موارد زیر هستند:
۱. ایجاد و مدیریت آدرسهای دوج کوین
۲. تولید و امضای تراکنشها
۳. تعامل با بلاکچین دوج کوین
با استفاده از لیبدوج کوین، توسعهدهندگان میتوانند راحتتر موارد زیر را به کار گیرند:
- کیف پولهای دوج کوین
- سیستمهای پرداخت که دوج کوین را میپذیرند
- ابزارهایی برای مدیریت کلیدهای دوج کوین
هدف لیب دوج کوین این است که با سادهتر کردن ادغام دوج کوین در برنامههای کاربردی، کاربران بیشتری به این ارز دیجیتال روی آورند. در مجموع اینکه این کتابخانه بخشی از تلاشهای بنیاد دوج کوین برای گسترش استفاده و کاربرد دوج کوین در پلتفرمهای مختلف است.
رادیودوج
رادیودوج یک پروژه نوآورانه است که هدف آن گسترش دسترسی مالی و افزایش محدوده تراکنشهای دوج کوین به مناطقی با دسترسی محدود یا بدون دسترسی به اینترنت است. این شبکه ارتباطی و انتقال داده غیرمتمرکز از ترکیبی از فناوریهای فرکانس رادیویی و بلاکچین استفاده میکند.
ویژگیها و اهداف کلیدی پروژه رادیودوج عبارتاند از:
۱. گسترش خدمات بانکی برای مناطق کمتربرخوردار: هدف توانمندسازی ۱.۷ میلیارد نفر در سراسر جهان است که از دسترسی به خدمات بانکی محروم هستند.
۲. فناوری: از پروتکلهای رادیویی برد بلند مانند لورا (LoRa) و وارااچاف (VaraHF) استفاده میکند.
۳. شبکه غیرمتمرکز: این پروژه از یک طرح آدرسدهی سلسله مراتبی برای مدیریت شبکه غیرمتمرکز خود استفاده میکند.
در ۲۲ آوریل ۲۰۲۲، رادیودوج اولین تراکنش دوج کوین را از طریق رادیو با موفقیت انجام داد. این تراکنش شامل ۴.۲۰۶۹ توکن دوج کوین بود که از طریق پروتکل رادیودوج و شبکه ماهوارهای استارلینک (Starlink) در فاصله ۱۰۰ مایلی ارسال شد.
این پروژه گامی مهم در اکوسیستم دوج کوین است که هدف آن پر کردن شکاف دیجیتالی و ترویج دربرگیری مالی در مقیاس جهانی است.
ایلان ماسک و دوج کوین
یکی از شخصیتهایی که نقش مهمی در فراگیری دوج کوین و تقویت اکوسیستم آن داشته است، میلیاردر و کارآفرین معروف یعنی ایلان ماسک است. تأثیر او بر دوج کوین عمیق و چندوجهی بوده و پدیدهای به نام «اثر ایلان ماسک» (Elon Musk Effect) را در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. ماسک بهعنوان مدیرعامل تسلا و اسپیسایکس، با دنبالکنندگان زیاد در شبکههای اجتماعی و شهرت خود، قدرت تأثیرگذاری قابلتوجهی بر قیمت، افزایش آگاهی عمومی درباره دوج کوین و آشنایی با دوج کوین داشته است.
ارتباط ماسک با دوج کوین با توییتهایش آغاز شد که اغلب به این ارز دیجیتال اشاره یا آن را تأیید میکرد. این تعاملات در شبکههای اجتماعی تأثیر چشمگیری بر ارزش بازار دوج کوین داشته و البته سبب نوسانات سریع قیمت شده است. برای مثال، وقتی ماسک به طور مثبت درباره دوج کوین توییت میکند، اغلب به افزایش قیمت و فعالیت معاملاتی بیشتر منجر میشود. در مقابل، اظهارنظرهای انتقادی یا تردیدآمیز او باعث کاهش شدید ارزش دوج کوین شده است.
تأثیر توییتهای ماسک فراتر از صرفاً تغییرات قیمت است. تأیید او به تثبیت هویت دوج کوین در بازار رمزارزها کمک کرد. افزایش آشنایی با دوج کوین، سرمایهگذاران جدیدی را جذب کرده و به رشد جامعهای متعهد حول این ارز دیجیتال کمک کرده است.
نفوذ ماسک بر دوج کوین تنها به شبکههای اجتماعی محدود نمیشود. شرکت خودروسازی او (یعنی تسلا) دوج کوین را بهعنوان یکی از شیوههای پرداخت برای محصولاتش پذیرفته است که به جذابیت بیشتر این ارز دیجیتال کمک میکند. این اقدام یکی دیگر از تأثیرات مثبت ماسک بر ارزش و کاربرد دوج کوین بود.
البته تأثیر ایلان ماسک همیشه جدی نبوده است. در آوریل ۲۰۲۴، یک توییت از ماسک درباره دوج کوین نتوانست افزایش قیمت معمول را ایجاد کند که نشان میدهد بازار اکنون شاید کمتر به فعالیتهای او در شبکههای اجتماعی واکنش نشان دهد.
تایم لاین مهمترین تحولات دوج کوین
- ۶ دسامبر ۲۰۱۳: دو مهندس نرمافزار به نامهای جکسون پالمر و بیلی مارکوس دوج کوین را بهعنوان واکنشی طنزآمیز به رونق ارزهای دیجیتال راهاندازی میکنند.
- ۱۵ دسامبر ۲۰۱۳: دوج کوین با قیمت ۰.۰۰۰۵۶ دلار در چند صرافی ارز دیجیتال عرضه میشود.
- ژانویه ۲۰۱۴: حجم معاملات دوج کوین برای مدت بسیار کوتاهی از بیت کوین و تمام ارزهای دیجیتال دیگر با هم پیشی میگیرد.
- فوریه ۲۰۱۴: جامعه دوج کوین برای اعزام تیم بابسلد جامائیکا به المپیک زمستانی سوچی کمک مالی جمعآوری میکند.
- مارس ۲۰۱۴: کدهای دوج کوین برای تغییر از پاداش استخراج بلوک تصادفی به ثابت اصلاح میشود.
- ۶ مه ۲۰۱۵: دوج کوین به پایینترین قیمت خود از زمان ایجاد، یعنی ۰.۰۰۰۰۸۶۹ دلار میرسد.
- ۲۰۱۷: دوج کوین افزایش قیمت قابلتوجهی را تجربه میکند و ارزش بازار آن از ۱ میلیارد دلار فراتر میرود.
- تابستان ۲۰۱۹: صرافی ارز دیجیتال بایننس دوج کوین را به فهرست ارزهای خود اضافه میکند.
- ژانویه ۲۰۲۱: توییتهای ایلان ماسک درباره دوج کوین سبب افزایش ارزش آن به میزان حدود ۳۳۹٪ تا ۰.۰۳۲۶۴۲ دلار میشود.
- ۸ مه ۲۰۲۱: دوج کوین به بالاترین قیمت تاریخ خود تا آن زمان یعنی ۰.۷۴ دلار میرسد.
- ۲۰۲۱: مجموعههای بزرگی مانند تیم بسکتبال حرفهای دالاس ماوریکس (Dallas Mavericks) و مؤسسه ایامسی تیترز (AMC Theatres) شروع به پذیرش دوج کوین بهعنوان روش پرداخت میکنند.
- ۱۴ ژانویه ۲۰۲۲: تسلا اعلام کرد مشتریان میتواند قیمت محصولات این شرکت خودروسازی را با دوجکوین بپردازند.
- ۲۲ آوریل ۲۰۲۲: پروژه رادیودوج موفق به ارسال اولین تراکنش دوج کوینی بر بستر امواج شد. این کار با پروتکل رادیودوج و شبکه اینترنت استارلینک صورت گرفت.
- مه ۲۰۲۳: کابوسو، سگ نژاد شیبا اینو که در میم اصلی دوج به تصویر کشیده شده بود، از دنیا میرود.
آموزش خرید و فروش دوج کوین
برای خرید و فروش ارز دیجیتال دوج کوین، میتوان به صرافیهای مختلفی که این رمز ارز را در فهرست خود لیست کردهاند مراجعه کرد. یکی از سادهترین راهها برای کاربران ایرانی بهمنظور خرید ارز دیجیتال DOGE مراجعه به سایت صرافی آنلاین نوبیتکس است. برای خرید DOGE از صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس باید مراحل زیر را طی کنید:
- ثبتنام در نوبیتکس
- تأیید حساب کاربری و احراز هویت
- شارژ حساب بهصورت ریالی (از طریق درگاه اینترنتی) یا با رمزارز
- خرید ارز دیجیتال DOGE
تمام این مراحل در کمتر از ۱۰ دقیقه قابل انجام است و به این ترتیب، بهشکلی سریع و ساده میتوانید ریال یا رمزارزهای خود را در نوبیتکس به دوج کوین تبدیل کنید. بهطور کلی، خرید و فروش ارز دیجیتال در نوبیتکس بسیار ساده است و پس از ثبت نام، بهراحتی میتوانید در آن اقدام به خرید و فروش ارز دیجیتال کنید.
نتیجهگیری
دوج کوین، از یک شوخی اینترنتی به یکی از بازیگران مهم در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. با وجود نوسانات قیمت و برخی نگرانیها درباره ارزش بلندمدت آن، دوج کوین همچنان از حمایت جامعهای پرشور و متعهد برخوردار است. پروژههایی مانند گیگاوالت، لیبدوجکوین و رادیو دوج نشان میدهند که این ارز دیجیتال در حال تکامل و گسترش کاربردهای خود است.
بااینحال، مانند هر سرمایهگذاری دیگری، افرادی که قصد ورود به بازار دوج کوین را دارند، باید با دقت و آگاهی کامل عمل کنند. آینده دوج کوین ممکن است غیرقابلپیشبینی باشد، اما تأثیر آن بر فرهنگ اینترنتی و دنیای ارزهای دیجیتال انکارناپذیر است. چه دوج کوین بهعنوان یک ارز جدی در آینده باقی بماند و چه نه، داستان آن نشان میدهد که چگونه یک ایده ساده میتواند به یک پدیده جهانی تبدیل شود.
سؤالات متداول
دوج کوین یک ارز دیجیتال است که در سال ۲۰۱۳ بهعنوان یک شوخی ایجاد شد؛ اما بهسرعت به یکی از محبوبترین رمزارزها تبدیل شد. این ارز از تصویر یک سگ نژاد شیبا اینو بهعنوان لوگوی خود استفاده میکند.
برخلاف بیت کوین که عرضه آن محدود است، دوج کوین عرضه نامحدود دارد. همچنین، زمان تأیید تراکنشهای دوج کوین سریعتر از بیت کوین است.
مانند هر سرمایهگذاری دیگری، سرمایهگذاری در دوج کوین نیز با ریسکهایی همراه است. قیمت آن میتواند بسیار نوسان داشته باشد و تحتتأثیر عوامل مختلفی از جمله اظهارات افراد مشهور قرار گیرد.
شما میتوانید از طریق صرافیهای ارز دیجیتال مانند نوبیتکس، دوج کوین خریداری کنید. برای این کار نیاز به ثبتنام، احراز هویت و شارژ حساب دارید.
بله، برخی از شرکتها و فروشگاههای آنلاین در کشورهای مختلف، دوج کوین را بهعنوان روش پرداخت میپذیرند. همچنین، از آن برای انعام دادن در برخی پلتفرمهای آنلاین استفاده میشود.