تحلیل آنچین هفته سوم آذر؛ بررسی داده‌های مهم شبکه بیت کوین در هفته رکوردشکنی

با صعود قیمت بیت کوین به رکورد تاریخی ۹۹.۴ هزار دلار در هفته گذشته، هولدرها به سودهای چشمگیر رسیدند؛ در نتیجه، توزیع گسترده‌ای از سمت هولدرهای بلندمدت در بازار انجام شد. شاخص‌های مختلفی نشان می‌دهند که ریسک بازار شدیدا افزایش یافته است و سرمایه‌گذاران باید احتیاط کنند. کاهش سود تحقق‌یافته هولدرها و سطح فاندینگ ریت (Funding Rate) نشان‌دهنده این است که بازار احتمالا وارد یک دوره تثبیت شده است.

خلاصه مطلب

• پس از یک مدت طولانی، بیت کوین بالاخره توانست از محدوده قیمتی ۵۴ تا ۷۴ هزار دلار خارج شود و اوج تاریخی جدیدی را در قیمت ۹۹.۴ هزار دلار ثبت کند.
• بسیاری از شاخص‌هایی که سطح ریسک بازار را ارزیابی می‌کنند در محدود ریسک شدید (Very High Risk) قرار گرفتند؛ این یعنی سود تحقق‌یافته یا نقدنشده هولدرها شدیدا افزایش یافته است و بسیاری از سرمایه‌گذاران آماده یک اصلاح احتمالی در بازار هستند.
• شاخص نسبت سود تحقق‌یافته به ضرر تحقق‌یافته بیت کوین نشان می‌دهد که سیو سود گسترده‌ای از سمت هولدرها در حال انجام است و احتمالا در کوتاه مدت، تقاضا فروکش خواهد کرد.
• سود تحقق‌یافته هولدرها نسبت به ATH هفته گذشته ۷۶٪ کاهش یافته و فاندینگ ریت قراردادهای فیوچرز دائمی یا بدون تاریخ انقضا (Perpetual) نیز در حال کاهش است. این یعنی تب فروش در حال فروکش کردن است و بازار به سمت تثبیت می‌رود.
• الگوهای توزیع از سمت هولدرها نشان می‌دهد که یک تقاضای قوی در محدوده ۸۷ تا ۹۸ هزار دلار وجود دارد؛ اما بین قیمت‌های ۷۴ تا ۸۷ هزار دلار خرید و فروش زیادی انجام نشده است.

صعود قیمت بیت کوین به یک محدوده قیمتی بالاتر

بر اساس گزارش گلسنود، پس از ATH ماه مارس (اسفند ۱۴۰۲)، بیت کوین تقریبا به مدت ۸ ماه در محدوده قیمتی ۵۴ تا ۷۴ هزار دلار در حال تثبیت یا رنج بود. نوسانات شدید در یک محدوده قیمتی کوچک، باعث می‌شود که عرضه در گردش بیت کوین بازتوزیع (Redistribute) شده و در قیمت‌های پایه بالاتر متراکم شود.

متراکم شدن عرضه در گردش بیت کوین در سطوح قیمتی بالاتر، احتمال ترس و وحشت از سمت سرمایه‌گذاران در اصلاحات قیمت را افزایش می‌دهد. برای ارزیابی این مورد، از شاخصی به نام تراکم عرضه تحقق‌یافته (Realized Supply Density) استفاده می‌کنیم. این شاخص، مقدار تراکم عرضه را در قیمت اسپات فعلی و در محدوده قیمتی ۱۵±٪ نشان می‌دهد.

مقدار بالای این شاخص (تراکم زیاد عرضه) به این معنی است که نوسانات قیمت به‌شدت روی سودآوری سرمایه‌گذاران اثر دارد و این مسئله می‌تواند نوسانات بازار را تشدید کند.

اگر روندهای اصلی بازار را در ۵ سال گذشته زیر نظر بگیریم، با یک الگوی مشخصی روبه‌رو می‌شویم:

• در دوره‌های بلاتکلیفی معمولا بیش از ۲۰ درصد عرضه بیت کوین در محدوده ۱۵±٪ قیمت میانه متراکم می‌شود.
• دوره بلاتکلیفی معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که بازار یک رشد قیمت یا سقوط قیمت ناگهانی را تجربه‌ کرده باشد و عرضه در گردش بیت کوین در سود یا ضرر شدید قرار گرفته باشد.

چنین نوسانات شدیدی معمولا مقدار شاخص تراکم عرضه تحقق‌یافته را به زیر ۱۰٪ می‌برند. کاهش مقدار این شاخص به زیر ۱۰٪ نشان‌دهنده این است که حجم بزرگی از کوین‌ها در یک سطح بسیار بالایی از سود یا ضرر تحقق‌نیافته هستند.

با صعود قیمت بیت کوین به بالای محدود ۷۴ هزار دلار، همین اتفاق رخ داد؛ چرخه جدیدی از بازتوزیع عرضه بیت کوین آغاز شد و قیمت بیت کوین به یک ATH جدید رسید. این باعث شد که سطح شاخص تراکم عرضه تحقق‌یافته ( ۱۵±٪) به زیر ۱۰٪ درصد برسد و بسیاری از سرمایه‌گذاران به یک سود نقدنشده چشمگیر دست پیدا کنند.

بررسی محدوده‌های قیمتی بیت کوین پس از ATH

برای بررسی جزئیات عرضه‌ای که در فاز کشف قیمت بین سرمایه‌گذاران بیت کوین دست‌به‌دست می‌شود، از معیاری به نام توزیع هزینه محور یا توزیع مبتنی بر قیمت خرید (Cost Basis Distribution) استفاده می‌کنیم. این شاخص، تراکم عرضه بیت کوین در قیمت‌های مختلف را به‌صورت یک نقشه رنگی یا به‌اصطلاح نقشه حرارتی به تصویر می‌کشد. شاخص CBD بیت کوین به ما نشان می‌دهد که عرضه بیت کوین چگونه در سطوح قیمتی مختلف بازتوزیع شده است. به کمک داده‌های این شاخص می‌توانیم مناطق اصلی تقاضا و قیمت‌های موردعلاقه سرمایه‌گذاران را شناسایی کنیم.

با توجه به این که ما در پله‌های اول فاز کشف قیمت هستیم، باندهای بالایی و پایینی محدوده فعلی قیمت بیت کوین هنوز به‌صورت کامل شکل نگرفته است. طبق داده‌های شاخص CBD (نمودار بعدی)، یک موج تقاضای قوی بین قیمت‌های ۸۷ تا ۹۸ هزار دلار شکل گرفته است؛ اما قبل از قیمت ۸۷ هزار دلار عرضه زیادی بین سرمایه‌گذاران دست‌به‌دست نشده است.

این نشان می‌دهد که در محدوده قیمتی فعلی، یک تعادل نسبی بین خریداران و فروشندگان در حال شکل‌گیری است؛ اما به نظر می‌رسد که در صورت اصلاح قیمت، حمایت خوبی شکل نخواهد گرفت و ریسک سقوط بیشتر قیمت وجود دارد.

بررسی سطح ریسک بازار

در ادامه مقاله، شاخص‌هایی را بررسی می‌کنیم که با ارزیابی داده‌های آن‌چین یا درون‌شبکه بیت کوین، سطح ریسک بازار را به ما نشان می‌دهند.

۱. عرضه در سود

به‌کمک شاخص درصد عرضه در سود (PSIP) و نسبت عرضه‌ای که در سود تحقق‌نیافته قرار دارد، می‌توانیم چرخه‌های بازار را بهتر بشناسیم. داده‌های این شاخص به ما کمک می‌کند تا ریسک فشار فروش موجود در بازار را ارزیابی کنیم؛ چون این احتمال وجود دارد که هولدرها سودهای تحقق‌نیافته خود را نقد کنند.

شاخص PSIP به ۴ سطح اصلی تقسیم می‌شود:

• ریسک بسیار بالا (Very High Risk): سطح شاخص PSIP بالای ۹۰٪ است؛ یعنی به‌اندازه ۱ انحراف معیار بالاتر از میانگین تاریخی خودش.
• ریسک بالا (High Risk): سطح شاخص PSIP بین ۷۵٪ و ۹۰٪ است؛ کمی بالاتر از میانگین تاریخی خودش.
• ریسک کم (Low Risk): سطح شاخص PSIP بین ۵۸٪ و ۷۵٪ است؛ پایین‌تر از میانگین ولی بالاتر از باند پایین.
• ریسک بسیار کم (Very Low Risk): سطح شاخص PSIP کمتر از ۵۸٪ است؛ یعنی ۱ انحراف معیار پایین‌تر از میانگین تاریخی.

دوره‌هایی که در آن سطح شاخص PSIP بیشتر از باند بالایی نمودار (خط قرمزرنگ) است، با فاز سرخوشی (Euphoric) بازار صعودی مطابق‌اند. صعود اخیر بیت کوین، شاخص PSIP را وارد فاز سرخوشی یا هیجانی کرده است که در واقع همان منطقه قرمز یا بسیار پرریسک این شاخص است. تاریخ به ما نشان داده است که در چنین شرایطی احتمال اصلاح و کاهش قیمت زیاد است؛ چون معمولا سرمایه‌گذاران سودهای خود را نقد می‌کنند و عرضه قابل‌توجهی به بازار توزیع می‌شود. در نتیجه، سطح فعلی این شاخص یک هشدار برای بازار است و از احتمال افزایش فشار فروش خبر می‌دهد.

۲. احساسات سرمایه‌گذاران

شاخص نسبت سود / ضرر خاص تحقق‌نیافته (NUPL) مقدار کل سود یا ضرر بازار را به‌صورت درصدی از ارزش بازار بیت کوین به ما نشان می‌دهد. دانستن مقدار سود یا ضرر تحقق‌نیافته کل بازار، دید خوبی از جو روانی بازار به ما ارائه می‌دهد.

در کنار شاخص درصد عرضه در سود بیت کوین که بالاتر آن را بررسی کردیم، شاخص NUPL اطلاعات دقیق‌تری از مقدار سود سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. سود تحقق‌نیافته، محرک اصلی احساسات سرمایه‌گذاران است و احساسات سرمایه‌گذاران معمولا به سه حالت خوشبینی، سرخوشی و ترس خود را نشان می‌دهد.

شاخص NUPL نیز در ۴ حالت زیر دسته‌بندی می‌شود:

• ریسک بسیار بالا (Very High Risk): مقدار شاخص NUPL بیشتر از ۰.۵۹ است؛ یعنی ۱ انحراف معیار بالاتر از میانگین ۴ساله خودش. در این فاز، سود تحقق‌نیافته هولدرها بسیار زیاد است، بازار در حالت سرخوشی است و احتمال اصلاح قیمت نیز بالاست.
• ریسک بالا (High Risk): مقدار شاخص NUPL بین ۰.۳۵ و ۰.۵۹ است؛ بازار در سود است ولی هنوز به سطح سرخوشی نرسیده است.
• ریسک کم (Low Risk): مقدار شاخص NUPL بین ۰.۱۲ و ۰.۳۵ است؛ سطح سود هولدرها متعادل است و بازار معمولا در حالت پایدار یا رو به بهبودی است.
• ریسک بسیار کم (Very Low Risk): مقدار شاخص NUPL کمتر از ۰.۱۲ است؛ بازار در فاز تسلیم یا در حالت تشکیل کف است که معمولا در بازارهای نزولی دیده می‌شود.

با صعود قیمت بیت کوین به بالای ۸۸ هزار دلار، شاخص NUPL وارد منطقه قرمز یا بسیار پرریسک شد و این نشان می‌دهد که سود تحقق‌نیافته هولدرها به سطوح بسیار بالا رسیده است. در این حالت، به احتمال زیاد سرمایه‌گذاران از رشد قیمت و از تقاضای جدید ایجادشده برای سیو سود استفاده می‌کنند و ریسک اعمال فشار فروش از سمت آن‌ها زیاد است.

۳. الگوهای فروش سرمایه‌گذاران بیت کوین

حالا که فهمیدیم سود تحقق‌نیافته هولدرهای بیت کوین به‌شدت افزایش یافته است، بهتر است شاخص نسبت سود و ضرر تحقق‌یافته (RPLR) بیت کوین را نیز بررسی کنیم. به‌کمک داده‌های این شاخص متوجه می‌شویم که در مسیر صعود بیت کوین به ۱۰۰ هزار دلار، هولدرها بیت کوین‌های خود را چگونه فروخته‌اند و از چه الگوهایی پیروی کرده‌اند.

شاخص RPLR نسبت سیو سود به ضرر محقق‌شده را در سطح آن‌چین ارزیابی می‌کند. بنابراین، به‌کمک این شاخص می‌توانیم تغییرات رفتاری سرمایه‌گذاران بیت کوین را بررسی کنیم. برای اینکه داده‌های حاشیه (تحرکات روزانه) حذف شوند و تمرکزمان روی روندهای اصلی و بلندمدت بازار باشد، بهتر است میانگین ۱۴روزه (14D-MA) این شاخص را بررسی کنیم.

مشابه دو شاخص قبلی، شاخص RPLR نیز در ۴ حالت زیر دسته‌بندی می‌شود:

• ریسک بسیار بالا (Very High Risk): مقدار شاخص RPLR بیشتر از ۹ است؛ بیش از ۹۰٪ کوین‌هایی که در سطح آن‌چین جابه‌جا می‌شوند، در سود فروخته شده‌اند. این حالت معمولا نشان‌دهنده فروکش کردن تقاضا است.
• ریسک بالا (High Risk): مقدار شاخص RPLR بین ۳ و ۹ است؛ یعنی ۷۵٪ تا ۹۰٪ کوین‌های در سود فروخته شده‌اند. این حالت معمولا در اوج بازار دید می‌شود.
• ریسک کم (Low Risk): مقدار شاخص RPLR کمتر از ۳ است (بین ۳ و ۱)؛ این حالت نشانه تبدیل فاز بازار است و معمولا بین کوین‌های فروخته‌شده در سود یا در ضرر، تعادل برقرار است.
• ریسک بسیار کم (Very Low Risk): مقدار شاخص RPLR کمتر از ۱ است؛ بیشتر کوین‌ها با ضرر فروخته شده‌اند که معمولا در فاز تسلیم دیده می‌شود.

در حال حاضر، شاخص RPLR نیز به منطقه ریسک بسیار بالا یا منطقه قرمز وارد شده است و این نشان می‌دهد که در فاز کشف قیمت فعلی، سیو سود قابل‌توجهی در حال انجام است و احتمالا عرضه اضافی در بازار ایجاد خواهد شد.

تب فروش در حال فروکش کردن است

علی‌رغم اینکه هر سه شاخص بالا در منطقه ریسک شدید قرار دارند، بهتر است بدانید که وقوع چنین شرایطی در روندهای صعودی جهشی و فازهای کشف قیمت نرمال است. اگر به تغییرات این شاخص‌ها در هفته گذشته دقت کنیم، بیشتر به این موضوع پی می‌بریم.

ما بیشتر روی دو شاخص سود تحقق‌یافته و فاندینگ ریت قراردادهای فیوچرز تمرکز خواهیم کرد؛ چون این دو شاخص به‌ترتیب معیار اصلی سنجش فشار فروش و تقاضای اهرمی در بازار هستند.

هم‌زمان با حرکت بیت کوین به سمت ۱۰۰ هزار دلار، شاخص سود تحقق‌یافته که حجم دلاری سود کوین‌های فروخته‌شده را نشان می‌دهد، به اوج ۱۰.۵ میلیارد دلار (در روز) رسید. پس از ثبت این اوج، مقدار سود تحقق‌یافته بیت کوین به ۲.۵ میلیارد دلار در روز کاهش یافته است؛ یعنی ۷۶٪ افت کرده است. سقوط ناگهانی این شاخص نشانه این است که سیو سود انجام‌شده بیشتر ناگهانی و تکانشی بوده است (نه پیوسته و پایدار) و تب فروش در حال خنثی شدن است.

بازار قراردادهای فیوچرز دائمی نیز شرایط مشابهی دارد؛ با ثابت ماندن تقاضا در بازارهای آتی و کاهش تمایل معامله‌گران به معاملات اهرمی، فاندینگ ریت این قراردادها نیز ثابت مانده است. فاندینگ ریت در واقع هزینه بهره نگهداری یک قرارداد فیوچرز دائمی است که تریدرهای دارنده پوزیشن لانگ باید به تریدرهای شورت پرداخت کنند. در روند صعودی اخیر، فاندینگ ریت به‌شدت افزایش یافت؛ اما نه به‌اندازه‌ای که در ATH ماه مارس دیده شده بود.

کاهش نرخ فاندینگ ریت نشانه این است که دیگر از اهرم‌های بسیار بالا در پوزیشن‌های لانگ خبری نیست. برعکس، افزایش فاندینگ ریت نشان‌دهنده افزایش تمایل سرمایه‌‌گذاران به استفاده از اهرم‌های بالا در معاملات لانگ است.

جمع‌بندی

صعود بیت کوین به سطح ۹۹.۴ هزار دلار در هفته گذشته، اتفاق بسیار مهمی در چرخه فعلی بازار بود و بازار را کاملا به محدوده کشف قیمت منتقل کرد. بیت کوین مدت طولانی در محدوده ۵۴ تا ۷۴ هزار دلار در نوسان بود. شکست این محدوده قیمتی، باعث شد که حجم قابل‌توجهی از عرضه بیت کوین به سطح بالایی از سود تحقق‌نیافته برسد و شاخص‌های مختلفی که وضعیت ریسک بازار را نشان می‌دهند، در حالت ریسک شدید قرار بگیرند.

از طرف دیگر، کاهش ناگهانی شاخص سود تحقق‌یافته بیت کوین و تثبیت نرخ فاندینگ ریت قراردادهای فیوچرز نیز نشان می‌دهد که تب و تاب بازار در حال خنثی شدن است. در واقع، تمایل معامله‌گران به استفاده از اهرم‌های بالا کمتر شده است و فشار فروش در بازار اسپات بیت کوین نیز کاهش یافته است. ظاهرا بیت کوین تعادل لازم را برقرار کرده است و سطح ۸۸ هزار دلار، پایه یا مبنای تراکم عرضه فعلی محسوب می‌شود.