اگر با تاریخچه بیت کوین آشنایی نسبی‌ای داشته باشید احتمالاً حالا در سال 2023 حدس و گمان‌هایی در مورد مسیر بازار دارید چراکه رخدادهای مشابهی با آنچه در سال 2008 پیش آمد در حال تکرار شدن است. این رخدادها در نهایت باعث شد که یک دارایی جدید به نام بیت کوین متولد شود و حالا با تکرار تاریخ، باید دید که مسیر قیمت بیت کوین چگونه ادامه خواهد یافت. در ادامه این مقاله نوبیتکس مگ با بررسی آمارها، رفتار و عملکرد قیمتی دارایی‌ها را با بیت کوین مقایسه می‌کنیم و به مسیر پیشروی بیت کوین اشاره خواهیم کرد.
بررسی چرخه قیمت بیت کوین از زوایای متفاوت
همانطور که می‌دانید در تاریخچه قیمت بیت کوین، فراز و فرودهای بسیاری وجود داشته است و به همین خاطر بارها در صدر تیتر اخبار مختلف قرار گرفته است. با توجه به همین مسئله پیش‌بینی روند قیمتی این ارز دیجیتال به هیچ عنوان کار ساده‌ای نیست. در ادامه با بررسی چرخه قیمت بیت کوین از زوایای مختلف، تلاش کرده تا به درک بهتری از این بازار دست پیدا کنیم.
تشابه بازارهای مالی سال 2008 با سال 2023
با نگاهی بر آمارها متوجه می‌شویم که مجموع رخدادها در اندازه‌ای به نسبت بزرگ‌تر از سال 2008 در حال وقوع است. از جمله ورشکستگی بانک‌ها در آمریکا، تورم افسارگسیخته در جهان، به‌خصوص در ایالات متحده، و نوش داروی همیشگی بانک مرکزی برای مقابله با تورم، یعنی افزایش نرخ بهره از جمله این موارد است. همه این رخدادها بحران بزرگ مالی را برای بازار کسب و کار به وجود آورد و نهایتاً اقتصاد جهان را در یک کما فرو برد.
برای نمونه در تصویر بالا آغاز روند بانک‌های ورشکسته با رنگ نارنجی به نمایش درآمده است و میزان دارایی تحت نظر آنها نیز به رنگ آبی مشخص‌شده است. حال در سال 2023 میزان دارایی‌های در اختیار بانک‌ها تقریباً 3.5 برابر شده است و روند ورشکستگی آنها نیز همانند اواسط سال 2007 آغازشده است. این موضوع زنگ خطری برای فعالین بازار سرمایه است.
ظهور بیت کوین؛ واکنشی به بحران اقتصادی جهان
درست در میان این آشوب جهانی خانمان‌سوز که بلای جان بانک‌ها و بنگاه‌های اقتصادی شده بود و مردم را روزبه‌روز فقیرتر می‌کرد، بیت کوین متولد شد. بیت کوین یک دارایی دیجیتال جدید بود که معادلات جهانی را برهم زد. بیت کوین همبستگی ملموسی با اقتصاد جهانی و سیاست کشورها نداشت و تنها راهی بود که می‌توانست به حفظ ارزش دارایی افراد در چنین شرایط بحرانی کمک کند؛ بنابراین سرمایه نسبتاً قابل‌توجهی هم وارد این حوزه شد. از آن سال تا به حال روند بیت کوین طوری پیش رفته است که این بازار روزبه‌روز بزرگ‌تر شده است و در همین اوضاع غیرقابل‌پیش‌بینی سال 2023، بیت کوین موفق شده است بهترین بازده سرمایه‌گذاری را در میان دیگر انتخاب‌ها داشته باشد.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد اوضاع اقتصاد سال 2023 بسیار شبیه سال 2008 است، بد نیست عملکرد چندین دارایی را مقایسه کرده و نهایتاً بر اساس آمارها بتوانیم مسیر راهی برای بازار جوان رمزارزها به خصوص بیت کوین پیش‌بینی کنیم.
عملکرد بازده تجمعی بیت کوین و دیگر دارایی‌ها
ابتدا به بررسی عملکرد بازده تجمعی دارایی‌های تأثیرگذار و با مارکت کپ بالا در سه بازه زمانی مختلف می‌پردازیم.
عملکرد بازده تجمعی بیت کوین و دیگر دارایی ها
| 3 سال | 1 سال | 3 ماه | قیمت | نماد | توضیحات | نمونه دارایی | مارکت کپ
(هزار میلیارد دلار) |
نوع دارایی |
| 339.42% | -37.57% | 71.90% | $28,467.79 | BTC | اولین و پیشروترین دارایی رمزارز | $0.55 | بیت کوین | |
| 97.27% | -10.36% | -5.23% | $65.92 | USO | این صندوق قابل معامله قیمت نفت خام سبک را دنبال می‌کند | صندوق نفت ایالات متحده | $120.70 | نفت |
| 58.83% | -9.35% | 7.05% | $404.66 | SPY | این صندوق قابل معامله عملکرد شاخص S&P 500
را دنبال می‌کند. |
صندوق قابل معامله
SPDR S&P 500 |
$37.893 | سهام ایالات متحده با سرمایه بزرگ |
| 15.62% | -12.60% | 4.12% | $39.51 | EEM | این صندوق قابل معامله سهام بازارهای نوظهور با سرمایه بزرگ و متوسط را دنبال می‌کند. | سهام صندوق قابل معامله بازارهای نوظهور
iShares MSCI |
$19.480 | سهام بازارهای نوظهور |
| 23.76% | 1.42% | 8.01% | $184.11 | GLD | این صندوق قابل معامله عملکرد قیمت شمش طلا را دنبال می‌کند | صندوق قابل معامله SPDR GOLD Shares | $10.427 | طلا |
| -11.25% | -9.37% | 3.96% | $109.10 | LQD | این صندوق اوراق قرضه شرکتی با درجه سرمایه گذاری که در آنها از دلار آمریکا برای سرمایه گذاری استفاده شده است را دنبال می‌کند. | صندوق قابل معامله iShares iBoxx | $8.823 | اوراق قرضه شرکتی با درجه سرمایه گذاری |
| 2.68% | 4.30% | 1.42% | $102.63 | DXY | این شاخص قدرت دلار آمریکا را در برابر سبدی از ارزهای اصلی دیگر دنبال می‌کند. | شاخص ارز دلار آمریکا | $2.299 | دلار آمریکا |
| 67.28% | -16.53% | -7.23% | $104.43 | BCOM | منعکس کننده تغییرات قیمت آتی کالا است. | شاخص کالای بلومبرگ | – | کالاها |
همین‌طور که در آمارها مشخص است بیت کوین نسبت به سایر دارایی‌ها عملکرد پوششی بهتری را از خود به جای گذاشته است و سرمایه‌گذاری بر روی آن نسبت به سایرین بازگشت بیشتری به همراه داشته است. باید در نظر داشت بخشی از این اعداد زمانی ثبت‌شده است که بازار رمزارزها در دوره نزولی خود بوده است و از اوج خود فاصله زیادی دارد و از طرف دیگر بسیاری از دارایی‌ها و کالاها با کمک سیاست‌گذاری‌ها و رخدادهای جهانی مانند جنگ میان روسیه و اوکراین دچار تغییر قیمت شده‌اند و شاید در شرایط عادی عملکردی کاملاً متفاوت از خود نشان می‌دادند.
بیت کوین در مقابل طلا
برای درک بهتر عملکرد بیت کوین بهتر است نمودار قیمتی این دو دارایی را مورد کنکاش قرار دهیم. برای بررسی نمودار لوگاریتمی 10 ساله بیت کوین و طلا متوجه می‌شویم که بیت کوین حرفی باقی نگذاشته است و در این رقابت از سال 2013 تا به امروز همواره برنده نرخ بازگشت سرمایه است. البته این نکته را باید در نظر داشت که حجم بازار بیت کوین با بازار طلا قابل‌مقایسه نیست و بیت کوین مشابه سوزنی در انبار کاه است؛ اما این بخش به این معنا نیست که این مقایسه اشتباه است چراکه بیت کوین یک دارایی نو است و طلا سابقه‌ای چند صدساله در میان انسان‌ها دارد.
کدام بازار سرمایه بیشترین بازگشت را از سال 2011 تا به حال به همراه داشته است؟
ایالات متحده آمریکا یکی از بزرگترین اقتصادهای جهانی است و بورس این کشور بر تمام اقتصاد جهان و تصمیم گیری‌های کلان تاثیر شگرفی دارد بنابراین بهتر است روند عملکرد بیت کوین، طلا و شاخص S&P500 که بیانگر سهام قوی‌ترین شرکت‌های آمریکایی است را با یکدیگر مقایسه کنیم. لازم به ذکر است که در تصویر زیر نمودار به صورت لگاریتمی تنظیم شده است.
در این نمودار شاخص S&P500 با رنگ آبی و نماد SPX، بیت کوین به رنگ قرمز و طلا به رنگ زرد به تصویر کشیده شده است.
همانطور که مشاهده می‌کنید از سال 2017 تا به امروز بیت کوین بار دیگر سرمایه گذاری مطمئن‌تری برای افراد بوده است و حتی در بازار خرسی سال 2018 ارزهای دیجیتال نیز باز هم حفظ ارزش به مراتب بالاتری نسبت به سایرین دیده می‌شود.
حال اگر تنظیمات نمودار را به صورت خطی تنظیم کنیم، حکمرانی بیت کوین از لحاظ عملکرد قیمتی نسبت به سایر دارایی ها قابل لمس‌تر هم می‌شود.
چرخه تکرار بیت کوین؛ آیا باز هم شاهد رفتار قیمتی مشابه خواهیم بود؟
از زمان پیدایش بیت کوین و با استناد بر آمارها بیت کوین چرخه تکراری را به خود دیده است به طوری که افراد بسیاری می‌توانند حدس بزنند چه مدت زمانی بیت کوین در بازه نزولی است و چه مدت زمانی در بازه صعودی قرار می‌گیرد؛ اما فعلا معیار دقیق و قابل استنادی برای سنجش افزایش و کاهش این دارایی در دسترس عموم قرار نگرفته است.
آنچه که مشهود است، چرخه‌های چهار ساله بیت کوین است که ارتباط مستقیمی با رویداد هاوینگ (Halving) در ساز و کار این ارز دیجیتال دارد. در واقع با وقوع هاوینگ پس از گذشت زمانی معین (معمولا پس از گذشت 6 تا 12 ماه) می‌توان انتظار رالی قیمت را داشت. حداقل این اتفاق از سال 2011 تا به امروز اینگونه بوده است و در آینده بسیار نزدیک یعنی 27 آپریل 2024 شاهد هاوینگ بعدی خواهیم بود. براساس سابقه و رفتار قیمتی بیت کوین باید انتظار داشت که سال 2024 و 2025 دوباره افزایش قیمت بیت کوین اتفاق خواهد افتاد اما این افزایش چند درصد است، سوالی است که به راحتی نمی‌توان برایش پاسخی دقیق یافت.
چرخه تکراری بازار برای بسیاری یک موهبت است و برای بسیاری عذاب چرا که این رخداد در سه دوره تکرار شده است و برخی مطمئن هستند که قیمت های فعلی فرصتی برای خرید بیشتر و انباشت است و برخی دیگر ترجیح می دهند به طور شکاکانه بازار بیت کوین را زیر نظر بگیرند و در زمان رشد دوباره، خود را سرزنش کنند.
وضعیت کلی بازار از نگاه سنتیمنت (Sentiment)
با بررسی کلی احساسات و وضعیتی که در حال حاضر در آن قرار داریم، رفتار بازار بسیار مشابه وقایع حباب دات کام (dotcom bubble) ایالات متحده در سال 2000 است به طوری که با مقایسه شاخص نزدک کامپوزیت به شواهد تکان دهنده‌ای بر می‌خوریم.
در تصویر بالا شاخص نزدک کامپوزیت در سال 2000 در سمت چپ قابل مشاهده است و در سمت راست همان شاخص در زمان حال و در سال 2023 به نمایش درآمده است. شباهت‌های غیر قابل انکاری شکل گرفته است و اگر بر اساس روانشناسی چرخه بازار پیش برویم نتیجه‌ای شوکه‌کننده در انتظار بازار در سال پیش رو خواهد بود. بنابراین وضعیت تصویر بعد قابل تصور است.
در تصویر بالا رویداد حباب دات کام و ریزش بازار پس از آن را مشاهده می‌کنیم. در حال حاضر به نظر می‌رسد اوج بازار (Euphoria) دیده شده است و در مرحله Complacency قرار داریم. این موارد در نمودار معروف روانشناسی چرخه بازار قابل مشاهده است.
بسیاری معتقدند روانشناسی چرخه بازار دقیق‌ترین و قابل بسط‌ترین نموداری است که در تمامی بازارها تکرار می‌شود. بنابراین بهتر است در زمان حال و بر اساس واقعیت‌ها به این مدارک نیز توجه کنیم.
سخن پایانی
از سال 2011 تا به امروز بیت کوین سابقه بسیار بهتری در حفظ ارزش از خود نشان داده است و تقریبا در تمامی این سال ها بهترین دارایی از این بابت بوده است. سال 2023 از لحاظ بازارهای مالی بسیار شبیه اتفاقات سال 2008 است و درست پس از فاجعه آن سال، بیت کوین پس از مدتی توانست سود سرشاری را برای سرمایه‌گذارانش به ارمغان آورد. اینکه آیا این شباهت دوباره می‌تواند قیمت بیت کوین را به طور نجومی افزایش دهد را کسی نمی‌تواند پاسخ دهد؛ اما بر اساس آمارها، قیمت بیت کوین در سال 2024 و 2025 افزایش می‌یابد. برخی انتظار 100 هزار دلار و برخی معتقدند اوضاع نابسامان بانک‌های سنتی باعث می‌شود که سرمایه به سوی بازار ارزهای دیجیتال روانه شود و در سال‌های پیشرو قیمت هر واحد بیت کوین بین 200 تا 300 هزار دلار برسد. انتخاب و ریسک ورود به بازار بیت کوین با افراد است آنها می‌توانند بر آمار ها تکیه کنند یا اینکه مانند سه دوره گذشته در گوشه ای تنها ناظر باشند.
