دنیای ارزهای دیجیتال فرصتی بزرگ برای مشارکت در امور مالی برای تمامی افراد بدون هیچ محدودیتی به وجود آورده است. راهکارهای کسب درآمد که در روش‌های سنتی برای بسیاری غیر‌قابل دسترس محسوب می‌شود، به سادگی در دنیای کریپتوکارنسی در دسترس است به خصوص با اضافه شدن امور دیفای خدمات بیشتری در اختیار کاربران قرار گرفته است. یکی از این موارد خدمات وامدهی است. در این مقاله به طور دقیق با وامدهی P2P و نحوه کسب درآمد از آن آشنا خواهیم شد و به مزایا و خطرات آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
وامدهی P2P چیست؟
وامدهی همتا به همتا یا P2P، زیرمجموعه خدمات وام است که با بهره‌مندی از پلتفرم‌های آنلاین، ارتباط مستقیم میان وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان را امکان‌پذیر می‌کند و به لطف آن واسطه‌های مالی معمول در این فرایند مانند بانک‌ها حذف می‌شوند. وامدهی P2P را می‌توان روشی برای کسب درآمد غیرفعال در نظر گرفت.
در وامدهی P2P، افراد یا کسب‌وکارهایی که متقاضی وام هستند می‌توانند یک فرم فهرست‌وار درخواست وام را در یک پلتفرم P2P ایجاد کنند و از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران یا وام دهندگان موسساتی، می‌توانند این فهرست‌ها را بررسی کرده و بر اساس سطح تحمل ریسک و نرخ بازده مورد انتظارشان، تصمیم به تامین مالی آنها بگیرند.
به طور عمیق‌تر پلتفرم‌های وامدهی P2P در نقش واسطه کرده و فرآیندهای مربوط به درخواست وام، ارزیابی اعتبار افراد و ارائه خدمات وام را مهیا می‌سازند. این پلتفرم‌ها با به کارگیری فناوری، تجربه کاربری را بهبود بخشیده و وام دهندگان و وام گیرندگان را با یکدیگر تطبیق (جفت می‌کنند) می‌دهند. این وام‌ها ممکن است در اشکال مختلفی مورد استفاده قرار گیرند، از جمله ادغام بدهی، وام برای شرکت‌های کوچک، وام برای مدرسه و وام‌های شخصی.
البته شایان ذکر است که پلتفرم‌های وامدهی P2P زیر سایه محدودیت‌های قانونی اعمال شده توسط کشوری که در آن مستقر هستند عمل می‌کنند. پلتفرم‌ها باید از همه قوانین قابل اجرا، به ویژه قوانین مربوط به حمایت از وام‌گیرندگان و سرمایه‌گذار پیروی کنند، که بسته به مقررات هر کشور متفاوت است.
نمونه‌هایی از پلتفرم‌های وامدهی P2P
لندینگ کلاب LendingClub یکی از بزرگترین پلتفرم‌های وامدهی همتا به همتا در ایالات متحده است که انواع وام‌ها را به مشتریان خود ارائه می‌دهد. Zopa نیز از پلتفرم‌های برجسته وامدهی P2P است که در بریتانیا فعال است.
آوه Aave نیز پلتفرم نام آشنا غیرمتمرکز وام دهی P2P در بلاک چین اتریوم است که کاربران را قادر می‌سازد تا انواع ارزهای دیجیتال را با نرخ بهره متفاوت و بر اساس عرضه و تقاضا، وام گیرند.
فرآیند وامدهی P2P چگونه کار می‌کند؟
برای درک این فرآیند بهتر است یک نمونه را مورد بررسی قرار دهیم. فرض کنید یک وام گیرنده تقاضا دارد تا 10000 دلار وام بگیرد تا بدهی خود پرداخت کند. او در یک پلتفرم وامدهی P2P، درخواست وام خود را ثبت و ارسال می‌کند و جزئیات مالی و توجیه وام خود را درج می‌کند. پس از ارزیابی وضعیت اعتبار مالی او، پلتفرم درخواست وام او را در پلتفرم ثبت و به نمایش می‌گذارد.
یک کاربر پلتفرم درخواست مورد نظر را در فهرست وام مشاهده می‌کند و تصمیم می‌گیرد 1000 دلار از وام را تامین کند. به همین شکل افراد دیگری نیز بخش دیگری از درخواست وام تامین می‌کنند تا نهایتا عدد درخواستی به طور کامل جمع‌آوری شود. شبکه وام دهی P2P بازپرداخت ماهانه وام گیرنده را که شامل اصل و بهره پول است را برای او تعیین کرده و افرادی که در این امر سهیم شده‌اند از سود پرداخت شده توسط درخواست کننده بهره می‌برند.
پلتفرم وامدهی تضمینی در مقابل وامدهی P2P غیرتضمینی
در پلتفرم‌های وامدهی P2P با دو رویکرد متمایز روبرو هستیم که بهتر است پیش از هر اقدامی با آنها آشنا شویم. به طوری کلی پلتفرم‌های وامدهی همتا به همتا به دو صورت تضمینی و غیرتضمینی فعالیت می‌کنند. وامدهی P2P تضمینی به وام‌هایی اطلاق می‌شود که توسط یک دارایی پشتیبانی می‌شوند، مانند وام‌های سنتی که املاک و مستغلات یا خودروها به عنوان وثیقه تضمین می‌کنند که شخص می‌تواند بدهی خود را پرداخت کند و در وام‌های دیجیتالی نیز ارزهای دیجیتال، به عنوان ضمانت توسط پلتفرم پذیرفته می‌شوند. اگر وام گیرنده موفق به پرداخت قسط وام نشود، وام دهنده می‌تواند مبلغ وثیقه را ضبط کرده و بفروشد تا وجوه خود را بازیابی کند.
از سوی دیگر، پلتفرم‌های وامدهی P2P غیرتضمینی نیازی به وثیقه ندارند. وام دهندگان ارزیابی ریسک خود را بر اساس اعتبار و پیشینه مالی وام گیرنده انجام می‌دهند. در مواردی که وام گیرنده موفق به بازپرداخت نشود وام دهندگان اغلب به رویه‌های قانونی برای دریافت حق خود روی می‌آورند.
بنابراین، سیاست‌های وثیقه، نرخ‌های بهره و ریسک‌های پلتفرم P2P باید به دقت توسط وام گیرندگان و وام دهندگان در هنگام ارائه وام بدون تضمین در نظر گرفته شوند.
آیا می‌توان با سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های وامدهی P2P درآمد غیرفعال داشت؟
مشارکت در سازوکارهای وامدهی P2P می‌تواند درآمد غیرفعال برای وام دهندگان به همراه داشته باشد به طوری در بخش زیر توضیح داده شده است.
درآمد منظم حاصل از بهره
وام‌دهندگان P2P می‌توانند سود مکرر وام خود را دریافت کنند. پرداخت بهره وام گیرندگان در طول دوره وام باعث ایجاد پول برای وام‌دهنده می‌شود. این پول را می‌توان به عنوان درآمد غیرفعال (Passive income) در نظر گرفت.
با این حال، میزان سود به دست آمده به مبلغ وام، نرخ بهره و رفتار بازپرداخت وام گیرنده بستگی دارد.
مدیریت منفعل پورتفولیو
سیستم‌های وامدهی P2P خدمات وام، جمع‌آوری بازپرداخت و توزیع وام‌دهنده را پس از انتخاب وام‌دهندگان و تامین مالی وام‌ها را مدیریت می‌کنند. بنابراین مدیریت منفعل پورتفولیو به آنها امکان می‌دهد تا بدون مدیریت فعال وام، کسب درآمد کنند. خود پلتفرم وامدهی از سهم منصفانه وام‌دهندگان از بهره و پیگیری بازپرداخت وام‌گیرندگان اطمینان حاصل می‌کند.
سرمایه گذاری خودکار
پلتفرم‌های وامدهی P2P ویژگی‌ها و ابزارهای خودکار را برای ساده‌سازی امر سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند. گزینه‌های Auto-invest به طور خودکار وجوه را بر اساس معیارهای از پیش تعریف شده وام‌دهندگان به وام‌های جدید توزیع می‌کند و انتخاب دستی و تصمیمات سرمایه‌گذاری را حذف می‌کند.
سرمایه‌گذاری مجدد بازپرداخت‌ها
از آنجایی که وام‌گیرندگان وام‌های خود را بازپرداخت می‌کنند، وام‌دهندگان می‌توانند کل سبد وام خود را گسترش دهند و با سرمایه گذاری مجدد مستمر سودهای حاصل شده، درآمد خود را افزایش دهند. سرمایه‌گذاری مجدد به وام‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا درآمدهای خود را ترکیب کنند و به طور بالقوه درآمد غیرفعال خود را در طول زمان افزایش دهند.
خطرات و مزایای سرمایه گذاری در وام P2P
سرمایه‌گذاری در سیستم‌های وامدهی P2P،دارای خطرات و مزایایی است که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
خطرات مرتبط با وامدهی P2P
- ریسک عدم بازپرداخت: وام‌گیرندگان ممکن است نتوانند، اصل و بهره وام را پرداخت کنند، بنابراین احتمال از دست رفتن سرمایه وام‌دهنده وجود دارد.
- ریسک اعتبار: وام‌دهندگان همتا به همتا به افراد و مشاغل کوچک با وضعیت اعتبار متفاوت وام می‌دهند. بنابراین، وام گیرندگان با وضعیت پر خطر ممکن است موفق به باز پرداخت وام خود نشوند.
- نبود وثیقه:در صورت عدم پرداخت توسط گیرنده وام ممکن است وام‌دهندگان دارایی‌های ناچیزی برای بازیابی اصل پول خود مواجه شوند که این موضوع ریسک را برایشان افزایش می‌دهد.
- ریسک پلتفرم: اگر پلتفرم P2P با مشکلات عملیاتی، بی ثباتی مالی یا به طور کلی شکست مواجه شود، ممکن است وام‌دهندگان برای بازگرداندن پول خود با مشکل مواجه شوند.
- ریسک بازار و اقتصاد: بی ثباتی مالی و رکود اقتصادی می‌تواند میزان عدم بازپرداخت را افزایش داده و ارزش وام‌ها را در بازار ثانویه کاهش دهد.
امتیازات مرتبط با سازوکارهای وامدهی P2P
- بازده بالاتر: وامدهی P2P می‌تواند از سرمایه‌گذاری‌های با درآمد ثابت بهتر عمل کند. سرمایه گذاران می‌توانند با اعطای وام مستقیم به وام‌گیرندگان، نسبت به حساب‌های پس انداز و سایر دارایی‌های کم بازده عملکرد بهتری داشته باشند.
- متنوع سازی: وامدهی P2P به سرمایه گذاران امکان می‌دهد در وام های متعدد شرکت داشته باشند و ریسک پرتفوی و خطر عدم بازپرداخت وام برای آنها کاهش یابد.
- درآمد غیرفعال: پرداخت سود ماهانه یا سه ماهه، این سازوکار را به یک منبع درآمد غیرفعال تبدیل می‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند بدون مدیریت فعال دارایی‌های خود به سود برسند.
- دسترسی به بازار اعتبار: شبکه‌های وامدهی P2P به وام‌گیرندگانی که واجد شرایط دریافت وام‌های بانکی نیستند، کمک مالی می‌کنند. این امر ممکن است به افزایش دسترسی به خدمات امور مالی برای تمامی افراد موثر باشد و مزایای بیشتری برای وام‌دهندگان به همراه داشته باشد.
- شفافیت و کنترل: دست افراد در این ساختارها بازتر است. زیرا سرمایه‌گذاران می‌توانند اطلاعات وام‌گیرندگان، مشخصات وام درخواستی و خطرات را در پلتفرم‌های وام دهی P2P بررسی کنند و وام‌هایی را انتخاب کنند که با تحمل ریسک و معیارهای سرمایه‌گذاری آنها مطابقت بیشتری دارد.
سخن پایانی
در این مقاله با پلتفرم‌های وامدهی p2p و چگونگی کسب درآمد از آنها آشنا شدیم. همچنین به نکاتی مهم همچون مزایا و معایب پلتفرم‌های وامدهی برای وام‌دهندگان و برای وام‌گیرندگان اشاره شد. بنابراین پیش از هر اقدامی بهتر است ریسک‌های موجود را به دقت بررسی کرده و بر اساس استراتژی و میزان تحمل ریسک خود وارد چنین سازوکارهایی شوید.
