صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس به‌منظور جلوگیری از ضررهای ناشی از نوسانات غیرعادی که ممکن است در یک صرافی اتفاق بیفتد، برای اولین بار در ایران از مکانیسم «قیمت معیار» در معاملات تعهدی استفاده می‌کند.
قیمت معیار یا همان MARK PRICE، مفهومی رایج در صرافی‌های ارز دیجیتال است که برای کاهش ریسک لیکوئید شدن در بازارهای محلی و نوسانات غیرواقعی و ناگهانی قیمت به کار برده می‌شود.
اگر یک صرافی آخرین قیمت بازار خود را به‌عنوان تنها مکانیسم قیمتی خود، بدون در نظر گرفتن قیمت معیار در نظر بگیرد، ممکن است قیمت ارزهای دیجیتال در صورت وقوع برخی نواسانات داخلی پلتفرم، از قیمت واقعی بازار فاصله داشته باشد. این امر خطر زودتر لیکوئید شدن یا زیان غیرمعمول را برای معامله‌گران در معاملات تعهدی افزایش خواهد داد.
از این پس نوبیتکس به منظور ایجاد تجربه کار در سطح پلتفرم‌های بزرگ جهانی در معاملات تعهدی، ایجاد شرایطی منصفانه و برابر در معاملات و جلوگیری از خطر لیکوئید شدن بر اثر نوسانات غیرعادی قیمت در داخل پلتفرم، از مکانیسم قیمت معیار در این معاملات استفاده می‌کند. قیمت معیار در معاملات تعهدی نوبیتکس و در هنگام لیکوئید شدن کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد و از زیان کاربران جلوگیری می‌کند. این زیان ممکن است در اثر تغییرات در عمق بازار در برخی رمزارزها در صرافی‌های محلی اتفاق بیفتد.
قیمت رمزارز در پلتفرم‌های مختلف تبادل رمزارز ممکن است با توجه به سفارش‌های کاربران داخل پلتفرم، گاها اندکی با قیمت جهانی تفاوت داشته باشد. قیمت معیار مشکل این تفاوت احتمالی با قیمت جهانی را حل می‌کند.
محاسبه قیمت معیار به این صورت است که میانگین وزنی قیمت اسپات چندین صرافی جهانی را گرد هم آورده و یک قیمت معیار را ایجاد می‌کند و این قیمت هر ۵ ثانیه یک بار آپدیت می‌شود. از آنجا که دستکاری قیمت در صرافی‌های متعدد احتمال بسیار کمتری دارد، این معیار قیمت، بسیار عادلانه و منصفانه‌تر خواهد بود و می‌تواند به عنوان مرجع بهتری برای لیکویدیشن عمل کند.
معاملات تعهدی از مدتی قبل و برای اولین بار در نوبیتکس در دسترس کاربران ایرانی قرار گرفته و کاربران می‌توانند تا ضریب 5 وارد معاملات خرید و فروش تعهدی شوند.
معاملات تعهدی شبیه به مدلی است که در بازارهای جهانی به‌عنوان معاملات مارجین شناخته می‌شود با این تفاوت عمده که در معاملات تعهدی، چیزی تحت عنوان قرض و سود در قبال قرض وجود ندارد بلکه طبق مصوبه شورای فقهی سازمان بورس، معامله‌گران با دریافت وکالت، با دارایی وکالت‌دهنده که دارایی خود را در استخر مشارکت صرافی قرار داده وارد معامله می‌شوند و در صورت کسب سود، بخشی از این سود را با وکالت‌دهنده سهیم می‌شوند.
نحوه ورود به معاملات تعهدی در نوبیتکس
برای استفاده از قابلیت معاملات تعهدی در نوبیتکس و انجام معامله با قیمت معیار، کاربر باید دارایی ریالی یا تتری خود را از کیف پول اسپات به کیف پول تعهدی خود انتقال دهد. برای این کار کافی است از پنل کاربری‌تان در نوبیتکس وارد کیف‌های من شده و روی گزینه انتقال کلیک کنید تا صفحه زیر باز شود. توجه داشته باشید که برای استفاده از قابلیت معاملات تعهدی، باید تمام شرایط و قوانین این معاملات توسط کاربر مطالعه و پذیرفته شود.
سپس کاربر می‌تواند در صفحه بازار و در سربرگ معاملات تعهدی، اقدام به خرید یا فروش تعهدی ارز دیجیتال (رمزدارایی) موردنظر خود کند. بازارهای واجد شرایط برای فعال شدن امکان معاملات تعهدی بر اساس میزان معاملات روزانه و ریسک فعال‌سازی از سوی نوبیتکس تعیین می‌شود. در حال حاضر اکثر بازارهای موجود به ریال و تتر واجد شرایط برای فعال‌سازی امکان معاملات تعهدی هستند. بسته به سطح مشارکت و میزان مبادلات هر کوین، به تدریج تمام کوین‌های موجود در بازار ریالی و تتری نوبیتکس برای استفاده در معاملات تعهدی در دسترس خواهند بود.
برای انجام معامله تعهدی بعد از انتخاب کوین مورد نظر و ضریبی که می‌خواهید برای معامله داشته باشید، طبق تحلیلتان روی گزینه خرید یا فروش کلیک کرده و وارد معامله شوید.
بعد از ثبت سفارش، کاربر باید منتظر پر شدن سفارشش باشد. اگر بخشی از سفارش یا تمام آن پر شود، موقعیت تعهدی آغاز خواهد شد. کاربر می‌تواند موقعیت را در قیمت موردنظر خود به پایان برساند. اما دو حالت دیگر نیز برای اتمام موقعیت وجود دارد؛ لیکویید شدن و انقضای موقعیت. در ادامه هر سه حالت را بررسی خواهیم کرد.
محدودیت زمانی، کارمزد تمدید وکالت و سهم استخر مشارکت
معاملات تعهدی در نوبیتکس دارای محدودیت زمانی است. هر موقعیتی که باز می‌شود، تا ساعت ۲۴ همان روز ادامه دارد. اگر در این مدت موقعیت تعهدی توسط کاربر به اتمام نرسد، به‌صورت خودکار برای روز بعد تمدید می‌شود. تمدیدِ زمان وکالت می‌تواند تا ۳۰ روز ادامه داشته باشد و به‌ازای هر روز تمدید، کارمزد تمدید وکالت تحت شرایطی از محل دارایی قفل‌شده (وجه تضمین) کسر می‌شود. کارمزد تمدید وکالت متعلق به نوبیتکس بوده و این کارمزد به ازای هر ۱ میلیون تومان و کمتر، ۱٬۰۰۰ تومان است و فقط در صورتی کسر خواهد شد که ظرفیت بازمانده استخر دارایی وکالت‌دهنده‌ها به اتمام رسیده باشد. به‌عبارت دیگر، اگر این ظرفیت به اتمام نرسیده باشد، کارمزد تمدید وکالت رایگان خواهد بود؛ حتی اگر موقعیت تمدید شده باشد.
اگر کاربر موقعیت را در همان روز اول به اتمام برساند، کارمزدی از وجه تضمین کسر نخواهد شد و همچنین تمام سود موقعیت به کاربر تعلق خواهد گرفت. اما اگر موقعیت برای روزهای بعدی تمدید شود، کارمزد از آن کسر می‌شود. این کارمزد در موقعیت‌های ریالی به ازای هر یک میلیون تومان یا کمتر، ۱۰۰۰ تومن است و در موقعیت‌های تتری به ازای ۳۰ تتر یا کمتر، ۰.۰۳ تتر است. همچنین این کارمزد علاوه بر موققعیت‌های باز، به سفارش‌های باز هم تعلق می‌گیرد.
با تمدید شدن موقعیت، به ازای هر روزی که تمدید ادامه پیدا می‌کند، ۱ درصد از سود محقق‌شدهٔ موقعیت خرید به استخر مشارکت یا وکالتدهندگان تعلق می‌گیرد. این مبلغ بعد از اتمام موقعیت خرید محاسبه می‌شود. مثلا اگر موقعیت بعد از ۱۰ روز با ۵۰۰ تتر سود بسته شود، ۱۰ درصد از این سود که معادل ۵۰ تتر است به استخر مشارکت تعلق می‌گیرد. بدیهی است که اگر موقعیت با زیان بسته شود، مقدار ضرر از وجه تضمین وکالت‌گیرنده کسر می‌شود و استخر مشارکت و وکالتدهندگان سهمی از ضرر نخواهند داشت.
با پایان روز سی‌ام، اگر موقعیت توسط کاربر بسته نشود و یا لیکویید نشود، معامله به‌صورت خودکار به پایان می‌رسد و سود و یا زیان آن محاسبه می‌شود.
در صورتی که میزان ضرر موقعیت تعهدیِ باز با میزان وجه تضمین برابر شود، اصطلاحاً موقعیت لیکویید می‌شود. وقتی موقعیت لیکویید می‌شود، عملاً تعهد خرید به‌صورت خودکار از محل وجه تضمین انجام شده و موقعیت فروش بسته می‌شود، یعنی کل ضرر معامله از وجه تضمین کاربر کسر می‌شود.
لیکویید شدن از لحاظ عددی زمانی رخ می‌دهد که نسبت تعهد به ۱ رسیده باشد، اما برای پوشش ریسک‌های تغییرات شدید قیمت، در معاملات با ضریب یک زمانی که نسبت تعهد به ۱.۱ برسد، عملیات لیکویید شدن به‌صورت خودکار در نوبیتکس انجام خواهد شد و مقداری از وجه تضمین که باقی مانده است به کیف پول تعهدی کاربر بازگردانده می‌شود. نسبت لیکویید شدن برای ضرایب بالاتر متفاوت است. با توجه به استفاده از مکانسیم قیمت معیار در معاملات تعهدی، لیکوئید شدن بر اساس قیمت معیار جهانی صورت می‌گیرد.
