چگونه کارمزد انتقال اتریوم را کم کنیم؟

کارمزد یا همان هزینه شبکه اتریوم، مبلغی است که برای انجام هر تراکنش در شبکه پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها به‌نوعی سوخت شبکه هستند که باعث می‌شوند هزینه لازم برای تراکنش‌ها، پردازش و امنیت سیستم تأمین شود. اما کاربران همیشه به دنبال این هستند که بدانند چطور می‌شود این هزینه را کمتر پرداخت کرد. در واقع، دو روش اصلی و موثر برای کاهش کارمزد در اتریوم وجود دارد:

1. انجام تراکنش در زمان‌های خلوت شبکه (زمان‌بندی هوشمند)
2. استفاده از شبکه‌های جایگزین و لایه دوم (Layer 2)

در این راهنما هر دو مورد را با جزئیات کامل بررسی می‌کنیم.

معامله سریع و آسان در نوبیتکس خرید اتریوم

قیمت لحظه‌ای اتریوم

ETH

---

شناخت مفهوم هزینه شبکه اتریوم

برای اینکه بدانیم چطور هزینه تراکنش اتریوم را کم کنیم، ابتدا باید بدانیم این هزینه دقیقا چیست و چرا وجود دارد.

در شبکه اتریوم، هر تراکنش مثل ارسال ETH، خرید NFT، یا استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز، باید توسط هزاران گره (Node) در شبکه بررسی و تایید شود. برای انجام این محاسبات، کاربران باید هزینه‌ای بپردازند که به آن هزینه شبکه اتریوم گفته می‌شود.

اجزای هزینه شبکه

هزینه کلی یک تراکنش در اتریوم از سه بخش اصلی تشکیل شده است.

۱- میزان کار محاسباتی

بخش نخست، میزان کار محاسباتی بوده که نشان می‌دهد تراکنش چقدر پیچیده است. برای نمونه، انتقال ساده اتریوم به کار محاسباتی بسیار کمی نیاز دارد، اما اجرای قرارداد هوشمند یا تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp)، نیازمند عملیات بیشتری است، در نتیجه هزینه بالاتری دارد.

۲- هزینه پایه (Base Fee)

بخش دوم، هزینه پایه (Base Fee) است که توسط خود شبکه تعیین می‌شود و با توجه به شلوغی یا خلوتی شبکه تغییر می‌کند. این مبلغ به‌طور خودکار در هر بلاک، محاسبه و سپس سوزانده (Burn) می‌شود تا از گردش خارج شود؛ به همین دلیل کاربران نمی‌توانند آن را مستقیما کنترل کنند.

۳- پاداش اولویت یا انعام (Tip)

بخش سوم، پاداش اولویت یا انعام (Tip) است. این بخش اختیاری بوده و کاربر می‌تواند برای افزایش سرعت تایید تراکنش خود، مبلغی را به‌عنوان انعام به تاییدکنندگان پرداخت کند. اگر تراکنش فوری نیست، می‌توان این پاداش را پایین‌تر تنظیم کرد تا هزینه کل کمتر شود.

انجام تراکنش در زمان‌های خلوت شبکه

یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای کاهش هزینه‌ها، انتخاب زمان مناسب برای ارسال تراکنش است.
در واقع، درست مانند جاده‌ای که در ساعات اوج ترافیک شلوغ می‌شود، شبکه اتریوم هم در برخی زمان‌ها فشار بیشتری را تجربه می‌کند.

چرا ترافیک شبکه ایجاد می‌شود؟

وقتی کاربران زیادی، همزمان در حال استفاده از اتریوم هستند، مثلا هنگام عرضه NFTهای جدید یا نوسانات شدید قیمت بازار، درخواست‌های زیادی به شبکه ارسال می‌شود.
در نتیجه، هزینه‌ها بالا می‌روند چون کاربران حاضرند مبلغ بیشتری بپردازند تا تراکنششان زودتر انجام شود.
برعکس، وقتی تقاضا کم است، هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کنند.

چه زمانی شبکه اتریوم خلوت‌تر است؟

تحلیل داده‌های چند سال گذشته نشان می‌دهد که الگوی زمانی مشخصی برای هزینه‌ها وجود دارد:

نکته: هزینه‌ها ممکن است تا دو برابر در ساعات شلوغ افزایش یابند. بنابراین اگر عجله ندارید، صبر چند ساعته، مبلغ قابل توجهی صرفه‌جویی ایجاد می‌کند.

ابزارهای کاربردی برای انتخاب زمان مناسب

برای فهمیدن اینکه الان شبکه شلوغ است یا نه، می‌توانید از وب‌سایت‌های زیر استفاده کنید. با نگاه به این ابزارها می‌توانید در چند ثانیه متوجه شوید آیا اکنون زمان خوبی برای تراکنش است یا باید صبر کنید.

فرض کنید قصد دارید ۰/۵ ETH برای دوست خود بفرستید. در ساعت ۶ عصر (زمان اوج ترافیک)، هزینه شبکه ممکن است ۵ دلار باشد. اما اگر همان تراکنش را نیمه‌شب انجام دهید، احتمالا تنها ۱ دلار هزینه دارد. یعنی با صبر چند ساعته، ۸۰ درصد کاهش هزینه خواهید داشت.

استفاده از شبکه‌های جایگزین و لایه ۲ (Layer 2)

اگر دائما با اتریوم کار می‌کنید مثلا در برنامه‌های DeFi، NFT یا بازی‌های بلاک‌ چینی، بهتر است از شبکه‌های مکملی استفاده کنید که روی اتریوم ساخته شده‌اند و به آن‌ها لایه دوم می‌گویند.

لایه دوم چیست؟

شبکه‌های لایه ۲ اتریوم مانند مسیرهای فرعی هستند که تراکنش‌ها را خارج از زنجیره اصلی اتریوم انجام می‌دهند و فقط نتیجه نهایی را به شبکه اصلی گزارش می‌کنند.
به این ترتیب، فشار از روی شبکه اصلی کم شده و هزینه تراکنش‌ها به‌طور بسیار کاهش پیدا می‌کند.

مزایای استفاده از شبکه‌های لایه دوم

استفاده از شبکه‌های لایه دوم چند مزیت مهم دارد. 

• نخست اینکه هزینه تراکنش‌ها کم می‌شود؛ در بسیاری از شبکه‌ها، هزینه ارسال تنها چند سنت است. 
• دوم اینکه سرعت پردازش بسیار بالاتر بوده و تراکنش‌ها در چند ثانیه تایید می‌شوند.
• سوم اینکه این شبکه‌ها با ابزارها و کیف‌پول‌های اتریوم (مثل MetaMask) کاملا سازگارند، بنابراین استفاده از آن‌ها نیاز به دانش فنی پیچیده ندارد.
• بسیاری از برنامه‌های معروف DeFi و بازارهای NFT، نسخه‌ای مخصوص این شبکه‌ها دارند.

چگونه از لایه ۲ اتریوم استفاده کنیم؟

برای استفاده از شبکه‌های لایه دوم، باید ابتدا دارایی خود را از شبکه اصلی به شبکه موردنظر منتقل کنید.  به این فرآیند پل زدن (Bridge) گفته می‌شود.

مراحل آن معمولا ساده است:

1.  ابتدا کیف‌پول خود را (مثل MetaMask) به وب‌سایت رسمی پل متصل می‌کنید.
2. سپس شبکه مقصد را انتخاب کرده و مقدار ETH مورد نظر را برای انتقال تعیین می‌کنید.
3.  پس از تایید تراکنش در کیف‌پول، دارایی شما در شبکه جدید در دسترس خواهد بود و می‌توانید تراکنش‌های بعدی را با هزینه‌ای بسیار کمتر انجام دهید.

نمونه‌هایی از پل‌های رسمی و مطمئن

در دنیای اتریوم، چند پل رسمی و شناخته‌شده وجود دارد که توسط خود تیم‌های توسعه‌دهنده شبکه‌های لایه دوم ارائه می‌شوند. برای مثال:

• Arbitrum Bridge: پل رسمی بین شبکه اصلی اتریوم و آربیتروم است که از طریق وب‌سایت bridge.arbitrum.io قابل دسترسی است و امنیت بسیار بالایی دارد.
• Optimism Gateway: پل بعدی، Optimism Gateway نام دارد و ارتباط میان اتریوم و شبکه Optimism را فراهم می‌کند. رابط کاربری ساده و فرآیند انتقال سریع، از مزایای اصلی آن است.
• Optimism Gateway: در نهایت، Polygon Bridge گزینه‌ای محبوب برای کاربران عادی است که می‌خواهند با هزینه بسیار پایین از شبکه پالیگان استفاده کنند. این پل در آدرس wallet.polygon.technology/bridge قرار دارد.

نکته مهم: باید به خاطر داشت که برای امنیت دارایی‌ها، استفاده از پل‌های رسمی و شناخته‌شده ضروری است. هرگز از لینک‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی یا منابع غیررسمی منتشر می‌شوند، استفاده نکنید.

آیا لایه ۲ ها امنیت شبکه اصلی اتریوم را دارد؟

شبکه‌های معتبر لایه ۲ مانند Arbitrum و Optimism از امنیت شبکه اصلی اتریوم بهره می‌برند؛ زیرا، تمام داده‌ها در آخر در بلاک‌ چین اصلی ثبت می‌شوند. بنابراین با اطمینان می‌توان گفت این شبکه‌ها هم امن و هم مقرون‌به‌صرفه‌اند.

فرض کنید می‌خواهید در صرافی غیرمتمرکز یک مبادله انجام دهید:

• روی شبکه اصلی اتریوم، کارمزد ممکن است بین ۱۰ تا ۲۵ دلار باشد.
• همان تراکنش روی Arbitrum کمتر از ۰/۵ دلار هزینه دارد.
• روی Polygon حتی ممکن است زیر ۰/۱ دلار باشد.

در نتیجه با انتخاب درست شبکه، می‌توانید تا ۹۹٪ در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید.

ترکیب دو روش برای بیشترین صرفه‌جویی

بهترین راه برای کاهش هزینه‌ها، ترکیب هر دو روش است:

1. انجام تراکنش در زمان‌های کم‌ترافیک
2. استفاده از شبکه لایه ۲ یا بلاک‌چین جایگزین

با این ترکیب، حتی تراکنش‌های بزرگ یا پیچیده نیز با هزینه بسیار پایین انجام می‌شوند.

جمع‌بندی

کارمزد شبکه اتریوم بخشی ضروری از عملکرد بلاک‌چین است، اما با کمی آگاهی می‌توان آن را تا حد زیادی کاهش داد. کافی است تراکنش‌های خود را در زمان‌های خلوت انجام دهید و در صورت امکان، از شبکه‌های لایه دوم استفاده کنید. با رعایت همین دو نکته ساده، هزینه‌های شما در اتریوم می‌تواند تا ۹۵ درصد یا حتی بیشتر کاهش یابد، بدون اینکه امنیت یا سرعت قربانی شود.

سوالات متداول