آیا تا به حال متوجه اختلاف قیمت ارزهای دیحیتال، هر چند کوچک میان صرافی‌های ارز دیجیتال شده‌اید؟ احتمالا برایتان جای تعجب دارد که چرا قیمت یک ارز دیجیتال مانند بیت کوین در صرافی‌های مختلف، دارای اختلاف است. در این مقاله علت اصلی این موضوع را زیر ذره‌بین خواهیم برد. در ابتدا سراغ مهم‌ترین ارز دیجیتال حال حاضر؛ بیت کوین رفته و آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
اصلی‌ترین علت تفاوت قیمت بیت کوین در صرافی‌ها چیست؟
بیت کوین یکی از محبوب ترین ارزهای دیجیتال در جهان است. ارزش این رمزارز در سال‌های اخیر شاهد رشد خیره‌کننده‌ای بوده است. با این حال، اگر قیمت بیت کوین را در اغلب صرافی‌های ارز دیجیتال چه در ایران، چه در خارج از ایران زیر نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که همواره اختلاف قیمتی میان آنها وجود دارد. به طور کلی نه تنها بیت کوین، بلکه اغلب ارزهای دیجیتال با این مسئله روبرو هستند. بنابراین دلیل این امر چیست؟
بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال، ارزهای غیرمتمرکز هستند به این معنی که برخلاف ارزهای سنتی که بانک‌های مرکزی کنترل آنها را در اختیار دارند، بیت‌کوین به صورت همتا به همتا معامله می‌شود. بنابراین هر کسی می‌تواند برای خرید و فروش ارز دیجیتال اقدام کند. در نتیجه، قیمت بیت کوین و دیگر رمزارزها با عرضه و تقاضا در بازار آزاد تعیین می‌شود. آنچه شما به عنوان قیمت یک ارز دیجیتال مشاهده می‌کنید یک تخمین از متوسط قیمت آن دارایی است که افراد مایل به پرداخت آن هستند. با توجه به این مسائل، فقدان یک استاندارد در قیمت‌گذاری در این حوزه مشاهده می‌شود.
در هر صورت علت تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها با یکدیگر را می‌توان در چند بخش دسته‌بندی کرد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
علل تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها با یکدیگر
نبود استاندارد برای قیمت‌گذاری
همانطور که در ابتدا بیان شد دلیل اصلی تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها نبود یک سازوکار و استاندارد قیمت‌گذاری است. ارز فیات به خاطر ماهیت متمرکز خود شدیدا تحت کنترل دولت‌ها قرار دارد و امر قانون‌گذاری و پشتیبانی توسط نهادهای حاکمیتی با دقت انجام می‌شود. در صورتی که، ارز دیجیتال ذاتی غیرمتمرکز دارد و ارزش آن صرفا بر اساس آنچه بازار می‌طلبد، تعیین می‌شود.
در نمونه بیت کوین، باید توجه داشت که ماهیت این دارایی در طول زمان دچار تغییر نشده است، اما زمانی یک پنی ارزش داشت و حال، چندین هزار دلار ارزش‌گذاری می‌شود. بنابراین، نبود یک دستورالعمل مشخص در هنگام تعیین قیمت برای صرافی‌ها این اختلاف قیمت را به وجود آورده است. علاوه بر این نبود استاندارد باعث می‌شود به لحاظ فنی، هیچ صرافی مجبور نباشد تا دنباله‌روی بقیه رقبای خود باشد. بنابراین اگر صرافی‌ها تشخیص دهند که یک ارز دیجیتال ارزش متفاوتی دارد، مجبور نیستند آن را با نرخی مشابه با سایر صرافی‌ها بفروشند. برخی از این ساختارها ممکن است قیمت‌های بالاتر یا پایین‌تری ارائه دهند چرا که همه اینها براساس منطق و احساسات بازار است.
نقدینگی صرافی‌ها
یکی دیگر از عوامل مهم در اختلاف قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها، نقدینگی موجود در بسترهای معاملاتی است. اگر یک صرافی ارز دیجیتال به لحاظ اندازه کوچک باشد، معمولاً دارایی‌های زیادی برای فروش یا تبدیل به پول نقد در اختیار ندارد. این کمبود نقدینگی بر قیمت‌گذاری تأثیر خواهد گذاشت زیرا هر بار که سفارش فروش در یک صرافی صورت پذیرد، امکان دارد که سایر معامله‌گران تحت تاثیر خرید یا فروش ارز دیجیتال خود تحت قرار گیرند. هر چه نقدینگی یک صرافی بیشتر باشد، احتمال نوسانات ناگهانی قیمت در آن کمتر خواهد بود.
نیروهای بازار (عرضه و تقاضا)
مفهوم عرضه و تقاضا یکی از بزرگترین عوامل تاثیرگذار در قیمت رمزارها است. با این حال، بیشتر صرافی‌های ارز دیجیتال فقط به کل بازار نگاه نمی‌کنند. در عوض، آنها به رخدادهای درون صرافی خود نیز توجه می‌کنند. برای نمونه اگر مشتریان یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال بیت کوین بیشتری نسبت به سایرین تقاضا داشته باشند، قیمت این رمزارز در آن صرافی بالاتر می‌رود. این تأثیر بیشتر در بسترهای‌معاملاتی بزرگ رمزارزها قابل مشاهده است. از آنجایی که بسیاری از کاربران در دوره‌ای (بازار صعودی و آلت پارتی) با تقاضای بالا به صرافی‌های محبوب هجوم می‌آورند، قیمت‌ها در این صرافی‌ها ممکن است کمی بالاتر از قیمت‌های صرافی‌های کوچک‌تر با مشتری‌های کمتر باشد.
هزینه‌ها و کارمزد تراکنش
کسب و کارهای کریپتویی از جمله صرافی‌ها، اهداف و استراتژی‌های منحصر به فرد خود را دارند. برای اینکه آنها از تسهیل تراکنش‌های کاربران سود ببرند، خدمات آنها با هزینه تراکنش همراه است. به طور معمول، کارمزد مبادلات ارزهای دیجیتال بین 0.02٪ تا 3.0٪ است که بر کل هزینه‌ای که برای خرید یا فروش ارز دیجیتال می‌پردازید، تأثیر دارد.
برخی از صرافی‌ها همچنین هزینه‌های مبادله درون شبکه مانند کارمزد گاز (Gas) را بر عهده مشتریان خود قرار می‌دهند. همین عامل باعث می‌شود تا نوسانات قیمت در زمان‌های شلوغی و تقاضای بالا بیشتر هم شود. بنابراین صرافی‌هایی که این هزینه را در تراکنش‌های خود اعمال می‌کنند، خدماتی بسیار گران‌تر از صرافی‌هایی با ساختار کارمزد ساده‌تر خواهند داشت.
جفت‌های معاملاتی مختلف کریپتویی
وقتی قیمت صرافی‌های ارزهای دیجیتال را بررسی می‌کنید، به یاد داشته باشید که همه جفت‌های معاملاتی با دلار یا USD نیستند. اگرچه قیمت‌ها اغلب به ارز فیات (مثل ریال یا دلار) نشان داده می‌شوند، اما معاملات ارزهای دیجیتال به شکل‌های مختلفی و با بهره‌گیری از جفت ارزهای دیگر هم انجام می‌شود. به عنوان مثال، یک کاربر ممکن است بیت کوین را با جفت ارز اتریوم (BTC/ETH) بخرد، در حالی که کاربر دیگری ترجیح دهد بیت کوین را با یک استیبل کوین مانند تتر خریداری کند. این روش‌های مختلف، جفت معاملاتی نامیده می‌شوند و در نهایت بر ارزش کلی بیت کوین تأثیر می‌گذارند.
به عنوان نمونه، ارز اتریوم اغلب از رفتار قیمتی بیت کوین پیروی می‌کند، بنابراین اگر قیمت بیت کوین افزایش یابد، قیمت اتریوم نیز به دنبال آن زیاد می‌شود. این مسئله باعث بروز نوسانات بیشتر هنگام معامله با جفت ارزهای خاص می‌شود. در همین حال، اگر با جفت‌های پایدارتر مانند تتر USDT یا یو اس دی سی USDC کار کنید، قیمت‌ها پایداری بیشتری دارند. نوسانات بازار منجر به ایجاد قیمت‌های متفاوت در صرافی‌های مختلف می‌شود و جفت ارزهایی که یک صرافی ارائه می‌دهد به طور قابل‌توجهی بر قیمت کلی بیت‌کوین تأثیر می‌گذارد.
موقعیت جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی می‌تواند در قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف تاثیرگذار باشد. این موضوع به این دلیل است که هزینه زندگی می‌تواند بین کشورها بسیار متفاوت باشد و بر قیمت‌هایی که خریداران و فروشندگان مایل به پرداخت برای بدست آوردن دارایی‌های دیجیتال است اثرگذار است. عامل‌های دیگر نظیر دسترسی افراد به خدمات مالی جهانی و چالش‌های انتقال پول نیز می‌تواند در تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های یک کشور با کشوری دیگر نقش داشته باشد.
قوانین و مقررات
مقررات می‌تواند بر قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف نیز تأثیر بگذارد. برخی از کشورها قوانین سختگیرانه‌ای برای استفاده از رمزارزها دارند که تعداد صرافی‌های در دسترس به عموم را محدود می‌کند. این عامل منجر به رشد قیمت در صرافی‌هایی می‌شود که در چارچوب‌های نظارتی سختگیرانه فعالیت می‌کنند.
به عنوان مثال، در چین، خرید و فروش و استخراج بیت کوین ممنوع شده است که باعث کاهش تقاضا برای بیت کوین و کاهش قیمت این رمزارز در این کشور شده است. به طور مشابه، در ایالات متحده، مقررات سختگیرانه ای در مورد مبادلات بیت کوین وجود دارد، به این معنی که مشاغلی که در چارچوب آن مقررات فعالیت می‌کنند ممکن است نقدینگی و قیمت بالاتری داشته باشند.
آیا می‌توان از اختلاف قیمت صرافی‌های ارز دیجیتال درآمد کسب کرد؟
از آنجایی که اختلاف قیمت در دارایی‌های رمزنگاری شده وجود دارد، یافتن بازارهایی که ارزهای دیجیتال را با قیمتی پایین‌تر ارائه می‌دهند، راهی عالی برای صرفه‌جویی در پرداخت پول برای معاملات به شمار می‌رود. پس عاقلانه است چندین پلتفرم خرید و فروش ارز دیجیتال را برای معاملات خود انتخاب کنیم. با این حال، این تنها دلیلی نیست که باید به قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف توجه کرد. از آنجایی که صرافی‌های رمزارز، هر کدام قیمت‌های متفاوتی برای ارزهای خود دارند، بنابراین استراتژی استفاده از آربیتراژ برای معامله‌گران تقویت می‌شود. روشی که به طور متداول در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آربیتراژ چیست؟
آربیتراژ یک استراتژی ترید است که در آن معامله‌گران به طور همزمان بیت کوین را در بازارهای مختلف خریداری یا می‌فروشند تا از تفاوت قیمت میان صرافی‌ها سود ببرند.این استراتژی نه تنها می‌تواند به عنوان یک روش کسب درآمد در نظر گرفته شود، بلکه این روش، باعث می‌شود که میزان اختلاف قیمت‌ها در بازارهای ارز دیجیتال به حداقل رسد و قیمت‌ها قابل مقایسه‌تر با یکدیگر باشند. استراتژی آربیتراژ به شیوه‌های مختلفی قابل پیاده‌سازی است و هر کدام مزایا و معایب خود را دارد.
سخن پایانی
قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال ممکن است بین صرافی‌های مختلف به دلیل طیفی از عوامل از جمله نقدینگی، تقاضای بازار، مقررات، موقعیت جغرافیایی، کارمزد مبادلات و اندازه بازار، بسیار متفاوت باشد. معامله گران و سرمایه‌گذاران با درک این عوامل و انتخاب دقیق صرافی‌ها برای خرید و فروش دارایی خود، می‌توانند سود خود را به حداکثر و ریسک‌ها را به حداقل برسانند.
با این حال نباید فراموش کرد که قیمت رمزارزها ذاتاً بی ثبات است و بر اساس طیف گسترده‌ای از عوامل، از جمله رویدادهای جهانی، پوشش رسانه‌ای و اخبار و همینطور احساسات بازار همواره در معرض تغییر است. بنابراین،این بازار افراد پیگیر و مطلع می‌طلبد که مدام به فکر بروزرسانی خود هستند و اخبار پیرامون بازارهای مالی را با دقت و احتیاط دنبال می‌کنند.
