بازار ارز دیجیتال در هفته‌های اخیر نوسان‌های شدیدی را تجربه کرد و به‌دنبال سقوط شدید قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران ضرر زیادی را متحمل شدند. بازار آلت کوین‌ها بزرگترین ضربه را دید و قیمت بسیاری از آلت کوین‌ها شدیدا کاهش یافت. در گزارش آنچین این هفته که توسط وبسایت گلسنود منتشر شده است، شدت فشار فروش اخیر و پیامدهای آن در بازار ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.
خلاصه مطلب
- به‌دنبال سقوط قیمت بیت کوین تا نزدیکی ۹۳ هزار دلار، سرمایه‌گذاران بیت کوین ضررهای شدیدی را متحمل شدند.
- بررسی کلی و مقایسه اصلاح اخیر با اصلاح‌های قبلی بیت کوین نشان می‌دهد که سقوط قیمت‌ها در هفته اخیر، تقریبا یک اصلاح نرمال در بازار بیت کوین بود.
- عمده ضررهای نقدشده مربوط به هولدرهای کوتاه‌مدت و خریدارانی است که در قیمت‌های بالا خرید کرده‌اند.
- در این میان، بازار آلت کوین‌ها بیشترین ضرر را متحمل شد و ارزش بازار کل آلت کوین‌ها یکی از بزرگترین سقوط‌های خود را تجربه کرد.
سقوط شدید بازار ارز دیجیتال
در هفته گذشته، نوسانات شدیدی در بازار بیت کوین رخ داد. قیمت بیت کوین در ابتدا تا سطح ۹۳ هزار دلار سقوط کرد و پس از بازیابی قیمت تا سطح ۱۰۲ هزار دلار، دوباره تا نزدیکی ۹۸ هزار دلار کاهش یافت. در زمان نگارش این مقاله، بیت کوین در قیمت ۹۶ هزار دلار معامله می‌شود.
وضعیت بی‌تکلیفی پیش آمده در بازار بیشتر به علت تعرفه‌های تعیین‌شده برای کشورهای کانادا، مکزیک و چین توسط ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا است. این باعث شده است که سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال درباره شرایط اقتصاد کلان نگران شوند. در کنار این موارد، تقویت دلار آمریکا باعث شده است که نقدینگی این ارز به سطح نگران‌کننده برسد.
علی‌رغم نوسانات شدیدی که هفته گذشته در قیمت بیت کوین رخ داد، بیت کوین هنوز بازه رنج یا محدوده تثبیت قیمت فعلی خود را حفظ کرده است. در گزارش آنچین هفته سوم بهمن اشاره کردیم که ساختار سرمایه‌گذاران بیت کوین در چرخه فعلی تغییر کرده است. نقدینگی بازار بیت کوین به‌شدت افزایش یافته و ورود سرمایه نهادی به بیت کوین، باعث افزایش ثبات این دارایی کلان شده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران بیت کوین در مقایسه با چرخه‌های گذشته صبورتر و بالغ‌تر شده‌اند. در نتیجه، علی‌رغم آشفتگی شرایط اقتصاد کلان، بیت کوین پایداری و ثبات خود را حفظ کرده است.
از طرف دیگر، بازار آلت کوین‌ها فشار فروش شدیدی را تجربه کرده است. بازار آلت کوین‌ها به یک فضای بسیار چالش‌برانگیز تبدیل شده است و بسیاری از آلت کوین‌ها مقبولیت و هماهنگی خود با بازار ارز دیجیتال را از دست داده‌اند. این شرایط باعث شده است که بسیاری از توکن‌ها سقوط شدیدی را تجربه کنند و تمام آلت کوین‌ها در هفته‌های گذشته عملکرد بسیار بدتری نسبت به بیت کوین به نمایش گذاشته‌اند.
برای درک نوسانات قیمت آلت کوین‌ها می‌توانیم از شاخص تحلیل مؤلفه‌های اصلی (Principal Component Analysis – به اختصار PCA) کمک بگیریم. این شاخص بازده آلت کوین‌ها و همبستگی میان آن‌ها را به‌صورت یک نمودار دوبعدی نشان می‌دهد. به‌کمک این شاخص می‌توانیم بفهمیم که کدام دسته از آلت کوین‌ها بازده مشابهی دارند و کدام توکن‌ها عملکرد متفاوتی نسبت به بازار داشته‌اند.
با توجه به نمودار شاخص PCA (نمودار بعدی)، بسیاری از توکن‌های ERC-20 بازده مشابهی داشته‌اند و فشار فروش سنگینی را تجربه کرده‌اند (که در نمودار به‌صورت یک توده فشرده قابل مشاهده است). به عبارت دیگر، تنها چند آلت کوین توانستند از ریزش اخیر جان سالم به در ببرند و اکثر آلت کوین‌ها از نظر ریزش قیمت، همبستگی شدیدی باهم دارند.
جهت ارزیابی شدت سقوط بازار آلت کوین‌ها می‌توانیم تغییرات ۱۴ روزه ارزش بازار کل آلت کوین‌ها را بررسی کنیم. در طول ۲ هفته اخیر، ارزش بازار کل آلت کوین‌ها به‌اندازه ۲۳۴ میلیارد دلار کاهش یافته است که سقوط سنگینی برای این بازار محسوب می‌شود.
شدت سقوط بازار آلت کوین‌ها در حد ریزش‌هایی است که در فاز تسلیم (Capitulation) رخ می‌دهد و می‌توان آن را نشانه‌ای برای بازار نزولی در حوزه آلت کوین‌ها تلقی کرد. جالب است که وضعیت بیت کوین به‌اندازه بازار آلت کوین‌ها ضعیف و نگران‌کننده نیست و این نشان می‌دهد که یک واگرایی بین بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به وجود آمده است.
اگر سقوط اخیر ارزش بازار آلت کوین‌ها را به‌صورت درصدی نیز بررسی کنیم، باز هم به آمار نگران‌کننده‌‌ای می‌رسیم. از کل ۱۶۶۲ روز معاملاتی در تاریخ آلت کوین‌ها، فقط در ۴۱ روز چنین ریزشی در بازار آلت کوین‌ها دیده شده است. با این حال، در مقایسه با اصلاحاتی که در سال ۲۰۲۴ رخ داده است، ریزش اخیر آلت کوین‌ها چندان وخیم نیست.
سقوط اخیر بازار آلت کوین‌ها در مقایسه با فشار فروشی که در می ۲۰۲۱ (هنگام مهاجرت بزرگ ماینرهای بیت کوین) و اواخر سال ۲۰۲۰ (هنگام سقوط ارز Luna و ورشکستگی شرکت 3AC) مشاهده شده بود، کمتر است.
بررسی شدت ضرر سرمایه‌گذاران بیت کوین
علی‌رغم تثبیت و رنج زدن قیمت بیت کوین در هفته‌های قبل، ضرر تحقق‌یافته یا نقدشده که سرمایه‌گذاران بیت کوین در این مدت متحمل شدند، یکی از بزرگترین ضررهای ثبت‌شده در چرخه فعلی بیت کوین بود. با ریزش قیمت بیت کوین به نزدیکی ۹۳ هزار دلار، سرمایه‌گذاران بیت کوین تقریبا ۵۲۰ میلیون دلار ضرر کردند. این اتفاق، یکی از بزرگترین فازهای تسلیم ثبت‌شده در چرخه فعلی بیت کوین است.
بنابراین از ابتدای روند صعودی فعلی بیت کوین تا کنون، اصلاح اخیر بازار یک رویداد تسلیم بزرگ در چرخه فعلی است. تنها روزی که ضررهای نقدشده سرمایه‌گذاران بیت کوین از این مقدار بیشتر بود، روز ۵ آگوست ( – معاملات آربیتراژی Yen) است که در آن، ضرر نقدشده بازار بیت کوین به ۱.۳ میلیارد دلار رسید.
با توجه به اینکه بازار بیت کوین رشد کرده است، آمار ضرر تحقق‌یافته فعلی (به‌خصوص زمانی که با محدوده‌های قیمتی قبل مقایسه می‌شود) ممکن است گمراه کرده باشد. در واقع هنگام ارزیابی ضررها باید اندازه بازار را نیز در نظر بگیریم و به این مسئله توجه کنیم که با بزرگ‌تر شدن بازار بیت کوین، ضررهای بزرگ نرمال و قابل قبول محسوب می‌شود.
حجم ضررهای اخیر تقریبا با ضررهای فاز تسلیم سال ۲۰۲۴ برابر است؛ بنابراین، می‌توان آن را یک اصلاح قیمتی نرمال در بازار صعودی یا دوره تثبیت قیمت در نظر گرفت.
جزئیات ضرر سرمایه‌گذاران بیت کوین
معمولا در بازارهای صعودی سرمایه‌گذاران بلندمدت در سود هستند. در نتیجه منشا اصلی ضررهای نقدشده اخیر، دسته هولدرهای کوتاه‌مدت بیت کوین است؛ سرمایه‌گذاران جدید که در قیمت‌های بالا خرید کرده‌اند.
به‌طور کلی، هولدرهای بلندمدت در بازار صعودی ضرر نمی‌کنند. این هولدرها زمانی با ضرر می‌فروشند که بازار صعودی به بازار نزولی تبدیل شود. با سقوط بیشتر قیمت در بازار نزولی، فروش در ضرر از سمت هولدرهای بلندمدت نیز شدت می‌گیرد. ضرر تحقق‌یافته هولدرهای بلندمدت در یک نقطه به اوج خود می‌رسد و آن نقطه تقریبا کف چرخه بیت کوین را شکل می‌دهد.
از طرف دیگر هولدرهای کوتاه‌مدت بیت کوین که به تغییرات قیمت حساس‌اند، هم در اصلاحات قیمتی بازار صعودی و هم در اصلاحات بازار نزولی ضررهای سنگینی را متحمل می‌شوند. در هفته گذشته حجم ضرر تحقق‌یافته هولدرهای کوتاه‌مدت بیت کوین به ۵۲۰ میلیون دلار رسید. این حجم تقریبا با حجم ضرر نقدشده هولدرهای کوتاه‌مدت در پول‌بک‌های چرخه ۲۰۲۴ – ۲۰۲۵ برابر است.
اگر ضرر هولدرهای کوتاه‌مدت را بر اساس سن کوین‌ها (فاصله زمانی خرید کوین‌ها) دسته‌بندی کنیم، متوجه می‌شویم که بخش عمده ضررها مربوط به سرمایه‌گذارانی است که کوین‌های خود را در یک ماه اخیر خریداری کرده‌اند. در ادامه، دسته‌بندی زمانی کوین‌های خریداری شده و حجم ضرر هر دسته را مشاهده می‌کنید:
- ضرر تحقق‌یافته کوین‌های ۲۴ساعته: ۶۸.۵ میلیون دلار
- ضرر تحقق‌یافته کوین‌های یک‌روزه تا یک هفته‌ای: ۲۸۶.۳ میلیون دلار
- ضرر تحقق‌یافته کوین‌های یک هفته‌ای تا یک‌ماهه: ۴۷۹.۱ میلیون دلار
- ضرر تحقق‌یافته کوین‌های یک تا سه‌ماهه: ۱۴.۵ میلیون دلار
- ضرر تحقق‌یافته کوین‌های ۳ تا ۶ماهه: ۱۱۲ میلیون دلار
این داده‌ها نشان می‌دهد که بخش زیادی از حجم معاملات و ضررهای نقدشده اخیر مربوط به سرمایه‌گذارانی است که به‌تازگی وارد بازار شده‌اند و در نتیجه، به نوسانات قیمت شدیدا حساس هستند.
نگاهی به آینده
با توجه به اینکه قیمت بیت کوین در محدوده مشخصی در حال نوسان است، می‌توانیم با تعیین سطوح قیمتی آنچین برای بیت کوین، مسیرهای احتمالی قیمت در آینده را بررسی کنیم.
برای شناسایی سطوح حمایتی مهم بیت کوین از نمودار یک‌ساله شاخص نمره استاندارد ام.وی.آر.وی (MVRV Z-Score) کمک می‌گیریم. اعمال نمره استاندارد یا زی اسکور (Z-Score) و بازه یک‌ساله به شاخص MVRV باعث می‌شود که صرفا بر روی تغییرات کوتاه‌مدت بازار تمرکز کنیم و چشم‌انداز دقیق‌تری از مسیر آینده قیمت بیت کوین به دست بیاوریم.
سه سطح مهم قیمت بیت کوین که شاخص MVRV برای ما مشخص می‌کند، به شرح زیر است:
- انحراف معیار ۱+: ۱۱۸ هزار دلار
- میانگین: ۹۶.۳ هزار دلار
- انحراف معیار ۱-: ۸۰.۱ هزار دلار
در حال حاضر، قیمت بیت کوین در سطح میانگین به‌خوبی حمایت شده است. اگر این حمایت میانگین از دست برود، حمایت مهم بعدی سطح انحراف معیار ۱- (۸۰.۱ هزار دلار) است که حفظ آن برای تداوم بازار صعودی ضروری است. از طرف دیگر، سطح انحراف معیار ۱+ (۱۱۸ هزار دلار) مقاومت اصلی بیت کوین است. اگر سود تحقق‌نیافته سرمایه‌گذاران به عددهای قابل‌توجه برسد، ممکن است هولدرها در این سطح مقاومتی دست به فروش بزنند و سودهای خود را نقد کنند.
در حال حاضر، قیمت بیت کوین در اطراف محدوده حمایتی میانگین MVRV است. با توجه به اینکه ضررهای تحقق‌یافته اخیر عمدتا مربوط به دسته هولدرهای کوتاه‌مدت است، بهتر است که قیمت خرید این دسته از هولدرها را ارزیابی کنیم.
در بازارهای صعودی بیت کوین، میانگین خرید هولدرهای کوتاه‌مدت معمولا به‌عنوان یک حمایت قوی عمل می‌کند. در حال حاضر، میانگین خرید هولدرهای کوتاه مدت تقریبا ۹۲.۲ هزار دلار است. این سطح، منطقه بسیار مهمی برای بیت کوین است و باید حفظ شود. از دست رفتن این حمایت، باعث ریزش بیشتر بازار خواهد شد.
به‌کمک معیار نمره استاندارد یا زی-اسکور، می‌توانیم سطوح انحراف معیار ۱± را برای میانگین خرید هولدرهای کوتاه‌مدت نیز تعیین کنیم تا کرانه‌های بالا و پایین این شاخص نیز مشخص شود:
- سطح انحراف معیار ۱+ برای قیمت خرید هولدرهای کوتاه‌مدت: ۱۳۱ هزار دلار
- سطح انحراف معیار ۱- برای قیمت خرید هولدرهای کوتاه‌مدت: ۷۱ هزار دلار
در حال حاضر، قیمت بیت کوین بین باندهای بالا و پایین سطوح انحراف معیار این شاخص است و بالاتر از قیمت خرید هولدرهای کوتاه‌مدت معامله می‌شود. این نشان می‌دهد که گاوها (خریداران) هنوز کنترل بازار را در دست دارند؛ اما قیمت بیت کوین به سطح حمایت خود بسیار نزدیک است و در فشار فروش اخیر، میانگین خرید هولدرهای کوتاه‌مدت را تست کرده است.
اگر میانگین خرید هولدرهای کوتاه‌مدت و سطوح انحراف معیار این شاخص را در روی نمودار شاخص URPD (شاخص توزیع قیمت تحقق‌یافته UTXO بیت کوین) بررسی کنیم، اهمیت حفظ این سطوح حمایتی را بهتر درک می‌کنیم. با توجه به نمودار شاخص URPD بیت کوین (نمودار بعدی)، در زیر قیمت خرید هولدرهای کوتاه‌مدت و سطح میانگین نمره استاندارد MRVR این شاخص یک خلا قابل‌توجهی وجود دارد و در زیر این سطوح بیت کوین‌های بسیار کمی دست‌به‌دست شده‌اند.
علاوه بر این، سطح انحراف معیار ۱- قیمت خرید هولدرهای کوتاه‌مدت دقیقا در بالای این گپ یا خلا ایجاد شده در حجم معاملات است. در نتیجه، در صورت ریزش قیمت این سطح یک حمایت بسیار حساس برای بیت کوین محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
در طول هفته‌های اخیر قیمت بیت کوین نوسانات شدیدی را تجربه کرد. به‌طور کلی، بیت کوین از نزدیکی‌های ۱۰۵ هزار دلار به ۹۳ هزار دلار سقوط کرد و دوباره به بالای ۹۶ هزار دلار برگشت.
نوسانات قیمت باعث شد که سرمایه‌گذاران بیت کوین تقریبا ۵۲۰ میلیون دلار ضرر کنند. از نظر حجم دلاری، این یکی از بزرگترین ضررهای چرخه فعلی بیت کوین است. البته اگر شدت ضررها را با بزرگی بازار بیت کوین و اصلاحات قبلی قیمت بیت کوین مقایسه کنیم، فروش اخیر یک اصلاح عادی در بازار صعودی بیت کوین محسوب می‌شود.
بر خلاف بیت کوین، بازار آلت کوین‌ها فشار فروش بسیار سنگینی را تجربه کرد و نتوانست سطوح حمایتی خود را حفظ کند. بسیاری از آلت کوین‌ها همبستگی زیادی باهم داشتند و ریزش شدیدی را متحمل شدند. تنها چند آلت کوین که تعداد آن‌ها انگشت‌شمار است، از این فشار فروش در امان ماندند.
در نتیجه، یکی از بزرگترین سقوط‌ها در تاریخ بازار آلت کوین‌ها رقم خورد. این نشان می‌دهد که واگرایی قابل‌توجهی بین بیت کوین و آلت کوین‌ها به وجود آمده است و احتمالا بر خلاف چرخه‌های قبل، سرمایه بازار بیت کوین به آلت کوین‌ها منتقل نخواهد شد.
