اصطلاح «توکن» یکی از رایج‌ترین واژه‌ها در دنیای رمزارزها است. بسیاری از افراد تازه‌وارد در آغاز با این پرسش روبه‌رو می‌شوند که توکن دقیقاً چه مفهومی دارد و چه تفاوتی با رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم دارد. در این نوشته تلاش می‌کنیم به شکلی ساده و در عین حال دقیق، مفهوم توکن، انواع مختلف آن و جایگاه کلیدی‌اش در اکوسیستم بلاکچین و ارزهای دیجیتال را توضیح دهیم.
توکن چیست؟
توکن، نوعی دارایی دیجیتال است که بر پایه یک بلاکچین از پیش موجود ساخته می‌شود. در حالی‌که کوین‌ها (مانند بیت کوین یا اتریوم) بلاکچین اختصاصی خود را دارند، توکن‌ها از زیرساخت شبکه‌های دیگر بهره می‌برند. به زبان ساده، اگر بلاکچین را شبیه یک سیستم‌عامل در نظر بگیریم، توکن‌ها همان نرم‌افزارهایی هستند که روی آن اجرا می‌شوند. هر توکن می‌تواند نشان‌دهنده‌ی نوعی دارایی، حق رأی، امتیاز، کالا یا حتی اثر هنری باشد. برای نمونه، تتر (USDT) توکنی است که ارزش آن برابر با یک دلار آمریکا است و روی شبکه‌هایی مانند اتریوم و ترون فعالیت می‌کند.
کوین‌ها و توکن‌ها شباهت‌های زیادی دارند. با این حال، کوین‌ها اغلب به عنوان وسیله‌ای برای انتقال دارایی، پرداخت کارمزد شبکه و ذخیره ارزش استفاده می‌شوند، درحالی‌که توکن‌ها معمولاً برای اهداف دیگری مانند جمع‌آوری سرمایه یا ارائه خدمات کاربردی خاص در یک پلتفرم به کار می‌روند.
تاریخچه توکن
پیش از رونق ICOها در سال ۲۰۱۷، رمزارزهایی وجود داشتند که از بیت کوین و اتر منشعب شده بودند. اما اولین ICO و توکن شناخته‌شده، مسترکوین (Mastercoin) بود که توسط J.R. Willet در ژانویه ۲۰۱۲ معرفی شد. این پروژه در وایت پیپر خود با عنوان «دومین وایت پیپر بیت کوین» ایده استفاده از لایه‌های اضافی برای بهبود عملکرد ارزهای دیجیتال را مطرح کرد.
مسترکوین ارزش خود را به بیت کوین مرتبط کرد و از وجوه جمع‌آوری‌شده برای پرداخت به توسعه‌دهندگان استفاده می‌کرد. این پروژه یکی از اولین تلاش‌ها برای ایجاد توکن‌های قابل برنامه‌ریزی بود که بعدها به الگویی برای پروژه‌های مشابه تبدیل شد.
رونق ICO و توکن
بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶، ایجاد توکن‌ها و ICOها به تدریج افزایش یافت و در سال ۲۰۱۷ به اوج خود رسید. سرمایه‌گذاران به پتانسیل رشد ارزش این توکن‌ها پی بردند و توسعه‌دهندگان، کسب‌وکارها و حتی کلاه‌برداران برای بهره‌برداری از این رونق به ایجاد توکن‌ها روی آوردند.
هرچند بسیاری از ICOها تلاش‌های مشروعی برای جمع‌آوری سرمایه بودند، اما برخی از آنها به دلیل عدم شفافیت و کلاهبرداری، نگرانی‌هایی را برای سرمایه‌گذاران و نهادهای نظارتی ایجاد کردند. این نهادها هشدارهایی درباره خطرات ICOها صادر کردند تا سرمایه‌گذاران با آگاهی بیشتری وارد این حوزه شوند.
ترکیدن حباب ICO و ظهور IEO
در سال ۲۰۱۸، حباب ICO ترکید و به دنبال آن، عرضه اولیه صرافی (IEO) ظهور کرد. در این روش، صرافی‌ها به تسهیل ارائه توکن‌ها پرداختند و ادعا کردند که این فرآیند ریسک سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد. با این حال، برخی کلاه‌برداران از صرافی‌ها برای تبلیغ پروژه‌های خود استفاده کردند.
نهادهای نظارتی هشدار دادند که صرافی‌ها باید در صورت تسهیل این فعالیت‌ها، نزد مقامات ثبت‌نام کنند. این موضوع به دلیل احتمال عمل‌کردن صرافی‌ها به عنوان سیستم‌های معاملاتی جایگزین یا کارگزار/فروشنده مطرح شد.
توکن ها چطور کار می‌کنند؟
توکن‌ها را می‌توان به سکه‌های دیجیتالی تشبیه کرد که بر بستر شبکه‌های بلاکچین ایجاد می‌شوند. برای ساخت این سکه‌ها باید روی شبکه مورد نظر یک برنامه یا قرارداد هوشمند بنویسید. کار قرارداد هوشمند شما این است که اطلاعات توکن شما (مثل میزان عرضه، نماد و…) و قابلیت‌ها کاربردی آن را در شبکه مشخص کند. از این مهم‌تر، انجام تراکنش و انتقال توکن‌ها به‌صورت خودکار با استفاده از همین قراردادها هوشمند انجام می‌شود.
به بیان ساده‌تر، هر زمان که قصد جابه‌جایی یک توکن را دارید، قرارداد هوشمند به‌طور خودکار بررسی می‌کند که شما شرایط انجام این تراکنش (شامل پرداخت کارمزد، داشتن موجودی، وارد کردن آدرس گیرنده و…) را دارید یا نه. اگر شرایط فراهم باشد مجوز انجام تراکنش شما صادر می‌شود. این فرایند ساده پایه و اساس بخش بزرگی از تمام فناوری‌های مبتنی بر بلاکچین است.
توکن‌ها در مقایسه با کوین‌ها
اگرچه کوین‌ها و توکن‌ها از نظر فنی تفاوت چندانی ندارند، اما از برخی جنبه‌ها متمایز هستند. کوین‌هایی مانند بیت کوین و اتر معمولاً به عنوان ابزاری برای پرداخت و ذخیره ارزش عمل می‌کنند، در حالی که توکن‌ها اغلب عملکردهای اضافی مانند حقوق حاکمیتی (مانند یونی سواپ) یا نمایندگی دارایی‌های هنری (مانند NFTها) دارند.
یکی از تفاوت‌های اصلی میان کوین‌ها و توکن‌ها این است که کوین‌ها دارای بلاکچین اختصاصی هستند، در حالی که توکن‌ها روی بلاکچینهای موجود ایجاد می‌شوند. برای مثال، اتر رمزارز بومی بلاکچین اتریوم است، اما توکن‌هایی مانند تتر (USDT) و شیبا اینو نیز روی همین بلاکچین فعالیت می‌کنند.
کاربرد توکن
توکن‌ها کاربردهای متنوعی دارند که برخی از آنها عبارتند از:
استفاده در پرداخت‌ها و تراکنش‌های مالی
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای توکن‌ها، انجام پرداخت‌ها در بستر بلاکچین است. کاربران می‌توانند با استفاده از توکن‌های مختلف، کالا یا خدمات خریداری کنند، هزینه تراکنش‌ها را بپردازند یا وجوه خود را بین کیف‌پول‌های دیجیتال جابه‌جا کنند. برای مثال، استیبل‌کوین‌هایی مانند تتر (USDT) یا USDC امکان انتقال سریع و کم‌هزینه‌ی دارایی را در سراسر جهان فراهم می‌کنند، بدون نیاز به بانک یا واسطه.
تأمین مالی پروژه‌ها و جذب سرمایه (Token Sale / ICO)
بسیاری از استارتاپ‌ها و پروژه‌های بلاک‌چینی برای جمع‌آوری سرمایه از طریق عرضه توکن (ICO یا IDO) اقدام می‌کنند. در این روش، کاربران با خرید توکن پروژه، در توسعه آن مشارکت می‌کنند و در آینده می‌توانند از مزایای مالی یا خدمات آن بهره‌مند شوند. این فرآیند مشابه خرید سهام در بازار بورس است، با این تفاوت که توکن‌ها روی بلاکچین منتشر می‌شوند.
مشارکت در حاکمیت شبکه و رأی‌گیری
برخی توکن‌ها (مانند Governance Tokens) به دارندگان اجازه می‌دهند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به آینده‌ی یک پروژه شرکت کنند. کاربران می‌توانند درباره‌ی تغییرات در پروتکل، سیاست‌های کارمزد، یا جهت توسعه پروژه رأی دهند. این ویژگی باعث ایجاد ساختارهای غیرمتمرکز (DAO) می‌شود که در آن جامعه کاربران، به جای نهاد مرکزی، مدیریت شبکه را بر عهده دارد.
ایجاد انگیزه و پاداش‌دهی به کاربران
توکن‌ها ابزاری مؤثر برای تشویق کاربران به مشارکت در فعالیت‌های مختلف هستند. پروژه‌های بلاک‌چینی معمولاً از توکن‌ها برای پاداش دادن به کاربران فعال، استخراج‌کنندگان نقدینگی، یا اعضای وفادار جامعه استفاده می‌کنند. برای نمونه، در پلتفرم‌های DeFi، کاربران با قفل‌کردن سرمایه خود در استخرهای نقدینگی، توکن پاداش دریافت می‌کنند.
نمایش و انتقال دارایی‌های واقعی (توکنیزه‌سازی)
با توکنیزه‌کردن دارایی‌های واقعی مانند ملک، طلا یا سهام، مالکیت این دارایی‌ها به‌صورت دیجیتال و قابل‌انتقال روی بلاکچین ثبت می‌شود. این فرآیند، امکان خرید و فروش بخش‌های کوچک از دارایی‌های گران‌قیمت را فراهم می‌کند و بازار سرمایه را برای کاربران بیشتری در دسترس قرار می‌دهد. برای مثال، می‌توان مالکیت یک ساختمان را به هزار توکن تقسیم کرد تا افراد بتوانند با خرید چند توکن، در آن سرمایه‌گذاری کنند.
استفاده در بازی‌ها و دنیای متاورس
در بازی‌های بلاک‌چینی و محیط‌های مجازی مانند متاورس، توکن‌ها نقش پول درون‌سیستمی را دارند. کاربران می‌توانند آیتم‌های دیجیتال، زمین‌های مجازی یا تجهیزات بازی را با توکن خریداری و حتی معامله کنند. در این حوزه، NFTها نیز برای نمایش مالکیت منحصربه‌فرد دارایی‌ها استفاده می‌شوند.
دسترسی به خدمات و امکانات ویژه در پلتفرم‌ها
برخی پروژه‌ها از توکن‌ها برای اعطای دسترسی به امکانات خاص استفاده می‌کنند. برای نمونه، دارندگان توکن یک پلتفرم ممکن است از تخفیف در کارمزدها، محتوای اختصاصی یا خدمات ویژه برخوردار شوند. این نوع کاربرد در صرافی‌ها، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز و پلتفرم‌های آموزشی دیجیتال بسیار رایج است.
تقویت ارتباط میان برندها و کاربران (توکن‌های هواداری و اجتماعی)
توکن‌های هواداری و اجتماعی به برندها، تیم‌های ورزشی و جوامع آنلاین کمک می‌کنند تا ارتباط مستقیم‌تر و پویاتری با طرفداران خود داشته باشند. از این توکن‌ها برای رأی‌گیری، دریافت پاداش، یا دسترسی به رویدادهای اختصاصی استفاده می‌شود. این کاربرد، اقتصاد جدیدی از تعاملات دیجیتال میان برند و کاربر ایجاد کرده است.
انواع توکن چیست؟
توکن‌ها بسته به ماهیت و کارکردشان به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام نقش ویژه‌ای در اکوسیستم بلاکچین دارند. در ادامه، مهم‌ترین انواع توکن‌ها را به زبان ساده معرفی می‌کنیم:
- توکن مثلی (Fungible Token)
- توکن غیرمثلی (NFT – Non-Fungible Token)
- توکن کاربردی (Utility Token)
- توکن اوراق بهادار (Security Token)
- توکن حاکمیتی (Governance Token)
- توکن دارایی دنیای واقعی (RWA – Real World Asset Token)
- استیبل‌کوین (Stablecoin)
- رپد توکن (Wrapped Token)
- توکن هواداری (Fan Token)
- توکن اجتماعی (Social Token)
- توکن سهمی (Equity Token)
توکن مثلی (Fungible Token)
در اقتصاد، دارایی زمانی «مثلی» یا قابل‌تعویض محسوب می‌شود که هر واحد آن با واحد دیگر از همان نوع، از نظر ارزش برابر باشد. به‌عنوان مثال، اسکناس‌های ۱۰ هزار تومانی یا واحدهای بیت کوین از نظر ارزش هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند.
در دنیای رمزارزها نیز حدود ۹۹٪ از توکن‌های موجود مانند تتر و چین‌لینک (LINK) از نوع مثلی هستند؛ یعنی هر واحد از آنها دقیقاً معادل دیگری است و می‌تواند با آن مبادله شود.
توکن غیرمثلی (NFT)
توکن غیرمثلی یا NFT (Non-Fungible Token) نوعی دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد و کمیاب است که مالکیت آن روی بلاکچین ثبت می‌شود. از NFT برای نمایش و مبادله دارایی‌هایی مانند آثار هنری دیجیتال، آیتم‌های بازی، بلیت رویدادها، دامنه‌های اینترنتی یا حتی املاک دیجیتال استفاده می‌شود. هیچ دو NFT مشابهی وجود ندارد و هرکدام ویژگی‌ها و هویت مخصوص خود را دارند.
توکن کاربردی (Utility Token)
این نوع توکن برای استفاده در درون یک پلتفرم یا پروژه خاص طراحی می‌شود و معمولاً برای پرداخت هزینه خدمات یا خرید کالا در آن شبکه به کار می‌رود. برای نمونه، توکن LINK در پلتفرم چین‌لینک برای پرداخت هزینه خدمات استفاده می‌شود. ارزش این توکن‌ها وابسته به عرضه و تقاضاست و پشتوانه‌ی فیزیکی یا دارایی مشخصی ندارند.
توکن اوراق بهادار (Security Token)
توکن‌های اوراق بهادار نشان‌دهنده‌ی مالکیت بخشی از یک دارایی، شرکت یا سود حاصل از فعالیت خاصی هستند. مثلاً اگر مالکیت یک ملک یا سهام یک شرکت در قالب توکن بین سرمایه‌گذاران تقسیم شود، آن توکن از نوع اوراق بهادار است.
در آمریکا، کمیسیون بورس (SEC) با «تست هاوی» مشخص می‌کند که یک دارایی در دسته اوراق بهادار قرار می‌گیرد یا خیر. دارایی‌ای که سرمایه‌گذاری مالی باشد، انتظار سود در آن وجود داشته باشد، به نام یک شرکت ثبت شود و سودش از فعالیت شخص ثالث حاصل شود، اوراق بهادار محسوب می‌شود.
توکن حاکمیتی (Governance Token)
دارندگان این نوع توکن می‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها و رأی‌گیری‌های مربوط به آینده‌ی یک پروژه یا شبکه شرکت کنند. برای مثال، دارندگان توکن یونی سواپ (UNI) قادرند در سیاست‌گذاری‌های این صرافی غیرمتمرکز نقش داشته باشند.
بسیاری از توکن‌های حاکمیتی هم‌زمان خاصیت کاربردی نیز دارند.
توکن دارایی دنیای واقعی (RWA)
این توکن‌ها نشان‌دهنده‌ی دارایی‌های فیزیکی مانند طلا، ملک، نفت، سهام یا کالاهای دیگر هستند که به‌صورت دیجیتالی بر بستر بلاکچین عرضه می‌شوند. تبدیل این دارایی‌ها به توکن باعث می‌شود انتقال و مالکیت آنها شفاف‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام شود و افراد بیشتری به بازار سرمایه دسترسی پیدا کنند. از مهم‌ترین توکن‌های حوزه RWA می‌تواند به پکس گلد یا تتر گلد اشاره کرد که طلا را در دنیای رمزارزها نمایندگی می‌کنند.
استیبل کوین (Stablecoin)
استیبل کوین‌ها رمزارزهایی با ارزش ثابت هستند که پشتوانه‌ی آنها معمولاً ارزهای فیات (مثل دلار یا یورو) یا دارایی‌هایی مانند طلاست. برای نمونه، تتر رایج‌ترین استیبل کوین بازار است و قیمت آن تقریباً همواره معادل یک دلار آمریکا حفظ می‌شود. این نوع توکن‌ها برای انجام تراکنش‌ها و حفظ ثبات قیمتی در بازار رمزارزها کاربرد زیادی دارند.
رپد توکن (Wrapped Token)
رپد توکن‌ها برای افزایش قابلیت تعامل بین بلاکچینهای مختلف ایجاد شده‌اند. این توکن‌ها نمایانگر ارزش یک رمزارز دیگر هستند. مثلاً رپد بیت کوین (WBTC) ارزش خود را از بیت کوین می‌گیرد اما بر بستر شبکه اتریوم فعالیت می‌کند و می‌توان از آن در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز اتریوم استفاده کرد.
توکن هواداری (Fan Token)
توکن‌های هواداری دارایی‌های دیجیتالی هستند که ارتباط میان طرفداران و تیم‌های ورزشی را تقویت می‌کنند. دارندگان این توکن‌ها می‌توانند در نظرسنجی‌ها شرکت کنند، به کالاهای اختصاصی دسترسی داشته باشند یا از مزایای ویژه در رویدادهای ورزشی بهره‌مند شوند. این توکن‌ها نیز قابل خرید و فروش در بازار هستند.
توکن اجتماعی (Social Token)
توکن‌های اجتماعی نماد عضویت و تعامل در یک جامعه یا گروه خاص‌اند. این توکن‌ها برای ایجاد انگیزه، پاداش‌دهی به اعضا و تسهیل همکاری درون‌گروهی استفاده می‌شوند. دارندگان آن معمولاً از مزایایی مانند حق رأی، دسترسی به محتوای ویژه یا تخفیف در خدمات بهره‌مند می‌شوند.
توکن سهمی (Equity Token)
توکن سهمی نوعی دارایی دیجیتال است که مانند سهام سنتی، نشان‌دهنده‌ی مالکیت در یک شرکت یا دارایی واقعی است. این توکن‌ها بر بستر بلاکچین و از طریق قراردادهای هوشمند ایجاد می‌شوند و به شرکت‌ها امکان می‌دهند سهام خود را بدون عرضه عمومی سنتی (IPO) منتشر کنند. توکن‌های سهمی زیرمجموعه‌ای از توکن‌های اوراق بهادار هستند و معمولاً تحت قوانین بازار سرمایه فعالیت می‌کنند.
نگرانی‌های مربوط به توکن‌ها
توکن‌ها به عنوان یکی از اجزای اصلی دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال، فرصت‌های زیادی را برای سرمایه‌گذاری، جمع‌آوری سرمایه و استفاده در پروژه‌های مختلف فراهم کرده‌اند. با این حال، استفاده از توکن‌ها نگرانی‌ها و چالش‌هایی را نیز به همراه دارد که سرمایه‌گذاران و کاربران باید به آنها توجه کنند. در ادامه به مهم‌ترین نگرانی‌های مربوط به توکن‌ها پرداخته می‌شود:
کلاهبرداری و پروژه‌های جعلی
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مرتبط با توکن‌ها، استفاده از آنها برای کلاهبرداری است. بسیاری از پروژه‌های ICO یا IEO در گذشته با وعده‌های جذاب، سرمایه‌گذاران را فریب داده و پس از جمع‌آوری سرمایه، ناپدید شده‌اند. از آنجا که ایجاد یک توکن نسبتاً ساده است، کلاه‌برداران می‌توانند به راحتی پروژه‌های غیرواقعی راه‌اندازی کرده و سرمایه کاربران را سرقت کنند. برای کاهش این خطر، سرمایه‌گذاران باید به دقت تیم توسعه‌دهنده پروژه، وایت‌پیپر و اهداف پروژه را بررسی کنند. همچنین، شفافیت در مورد نحوه استفاده از سرمایه جمع‌آوری‌شده می‌تواند یکی از نشانه‌های مشروعیت پروژه باشد.
عدم وجود قوانین و نظارت کافی
فضای بلاک چین و توکن‌ها هنوز در بسیاری از کشورها به طور کامل قانون‌گذاری نشده است. این عدم وجود قوانین مشخص باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران در برابر کلاه‌برداری‌ها و سوءاستفاده‌ها آسیب‌پذیر باشند. علاوه بر این، برخی از پروژه‌ها از خلأهای قانونی برای جمع‌آوری سرمایه بدون ارائه خدمات واقعی استفاده می‌کنند. نهادهای نظارتی در کشورهای مختلف تلاش می‌کنند تا قوانین مشخصی برای توکن‌ها و عرضه اولیه آنها تدوین کنند. با این حال، نبود قوانین یکپارچه جهانی همچنان یکی از چالش‌های اصلی این حوزه است.
مشکلات امنیتی
توکن‌ها و پروژه‌های مرتبط با آنها ممکن است در معرض حملات سایبری قرار بگیرند. هک صرافی‌ها، کیف پول‌ها یا حتی قراردادهای هوشمند می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه کاربران شود. علاوه بر این، اگر یک توکن بر اساس کدهای ضعیف یا غیرایمن ایجاد شده باشد، احتمال سوءاستفاده از آن وجود دارد. برای کاهش خطرات امنیتی، کاربران باید از کیف پول‌های امن، صرافی‌های معتبر و قراردادهای هوشمند با کدهای بررسی‌شده استفاده کنند.
نوسانات قیمت و عدم پایداری
اگرچه برخی توکن‌ها مانند استیبل‌کوین‌ها برای حفظ ثبات قیمت طراحی شده‌اند، اما بسیاری از توکن‌ها به شدت نوسان‌پذیر هستند. این نوسانات می‌تواند باعث زیان‌های مالی قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران شود، به ویژه برای کسانی که تجربه کافی در این حوزه ندارند. سرمایه‌گذاران باید پیش از خرید توکن‌ها، تحلیل دقیقی از بازار و پروژه انجام دهند و تنها مبلغی را سرمایه‌گذاری کنند که توانایی از دست دادن آن را دارند.
مشکلات نقدینگی
برخی از توکن‌ها ممکن است در صرافی‌های معتبر فهرست نشده باشند یا بازار معاملاتی کافی برای آنها وجود نداشته باشد. این امر باعث می‌شود که کاربران نتوانند توکن‌های خود را به راحتی خرید و فروش کنند. برای جلوگیری از مشکلات نقدینگی، بهتر است کاربران توکن‌هایی را انتخاب کنند که در صرافی‌های معتبر فهرست شده و دارای حجم معاملات کافی باشند.
عدم شفافیت در پروژه‌ها
برخی از پروژه‌های مرتبط با توکن‌ها اطلاعات کافی درباره تیم توسعه‌دهنده، اهداف پروژه و نحوه استفاده از سرمایه ارائه نمی‌دهند. این عدم شفافیت می‌تواند نشانه‌ای از یک پروژه ضعیف یا حتی کلاهبرداری باشد. پیش از سرمایه‌گذاری در یک توکن، کاربران باید وایت‌پیپر پروژه را مطالعه کرده و اطلاعات لازم درباره تیم و اهداف آن را بررسی کنند.
مشکلات فنی و عدم موفقیت پروژه‌ها
بسیاری از پروژه‌های مرتبط با توکن‌ها به دلایل مختلفی مانند مشکلات فنی، عدم توانایی در جذب کاربران یا رقابت شدید در بازار شکست می‌خورند. این امر می‌تواند باعث کاهش ارزش توکن‌ها و زیان سرمایه‌گذاران شود. کاربران باید پیش از سرمایه‌گذاری، توانایی تیم پروژه در اجرای اهداف و برنامه‌های آن را ارزیابی کنند.
سخن پایانی
توکن‌ها به عنوان دارایی‌های دیجیتال، نقش مهمی در پروژه‌های غیرمتمرکز ایفا می‌کنند. این توکن‌ها می‌توانند نماینده ارزش، خدمات یا حتی دارایی‌های فیزیکی باشند. با این حال، به دلیل وجود پروژه‌های کلاهبرداری، تحقیق و بررسی دقیق پیش از سرمایه‌گذاری در این حوزه ضروری است.
سوالات متداول
توکن یک دارایی دیجیتال است که روی بلاکچینهای موجود ایجاد می‌شود، در حالی که ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین دارایی بومی بلاکچین هستند.
توکن‌ها می‌توانند برای اهدافی مانند پرداخت، رأی‌گیری، جمع‌آوری سرمایه، دسترسی به خدمات و حتی نمایندگی دارایی‌های دیجیتال یا فیزیکی استفاده شوند.
بزرگ‌ترین نگرانی درباره توکن‌ها کلاهبرداری و پروژه‌های جعلی است که می‌تواند سرمایه کاربران را به خطر بیندازد.
توکن‌های قابل تعویض مانند بیت‌کوین تقسیم‌پذیر و جایگزین‌پذیر هستند، در حالی که توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) منحصربه‌فرد و غیرقابل تقسیم‌اند.
با بررسی تیم توسعه‌دهنده، وایت‌پیپر، شفافیت پروژه و استفاده از صرافی‌های معتبر می‌توان از کلاهبرداری جلوگیری کرد.
