اصطلاح ارز دیجیتال پایدار یا استیبل کوین (Stablecoin) می‌تواند برای افرادی که تازه با بازار رمزارز و کریپتوکارنسی آشنا شده‌اند مفهومی غریب و ناآشنا باشد. به خصوص که در چند سال اخیر و در پی رشد و توسعه زیاد دنیای بلاک چین، این حوزه به سودهای نجومی رمزارزهای خود معروف شده است. پس چرا کسی باید در بازار پر سود ارزهای دیجیتال به دنبال دارایی با ارزش ثابت باشد و اصلا معرفی بهترین استیبل کوین های بازار رمز ارز بر چه اساس انجام می‌شود؟

همانطور که احتمالا می‌دانید، هیچ بازار مالی‌ای در جهان همواره صعودی نیست و در بازه‌هایی از زمان روند نزولی یا سکون به خود می‌گیرد. استیبل کوین ها یا همان ارزهای دیجیتال قیمت ثابت به شما کمک می‌کنند تا ارزش دارایی خود را در برابر سیر نزولی بازار، حفظ کنید. استیبل کوین‌ها از منظر کلی به دو دسته استیبل کوین متمرکز مانند تتر (Tether) و استیبل کوین‌های غیرمتمرکز مانند دای (DAI) تقسیم می‌شوند. همچنین از نظر پشتوانه مالی رمزارزهای پایدار دسته‌بندی‌های دیگری نیز برای استیبل کوین وجود دارد. در این مقاله ابتدا توضیح می‌دهیم که چند نوع استیبل کوین وجود دارد و بعد بهترین استیبل کوین های بازار را با یکدیگر مرور خواهیم کرد. 

استیبل کوین چیست و چرا اهمیت دارد؟

استیبل کوین ها دارایی‌های دیجیتالی با قیمت ثابت هستند که در نوسانات بازار ارزهای دیجیتال ثبات خود را حفظ می‌کنند. البته باید در نظر گرفت که قیمت هر استیبل کوین به یک ارز، سهام یا هر نوع ابزار مالی دیگر پگ (Peg) یا متصل شده است و با بالا و پایین رفتن ارزش دارایی اصلی، ارزش استیبل کوین پگ شده با آن نیز تغییر خواهد کرد. هدف سازندگان استیبل کوین ها مقابله با نوسان‌های شدید بازار کریپتوکارنسی و ارزهای دیجیتال معروف همچون بیت کوین و اتریوم است.

بازار ارزهای دیجیتال شاید برای عده بسیاری به سودده بودن مشهور باشد؛ اما همه‌چیز در این بازار به سود منتهی نمی‌شود. تاریخچه قیمت بیت کوین این حقیقت را به ما گوشزد می‌کند که گاهی محبوب‌ترین و ارزشمندترین ارز دیجیتال بازار کریپتو نیز دچار ریزش‌های سنگین می‌شود و معمولا در این مواقع، آلت کوین‌ها یا رمزارزهای ثانویه ریزشی حتی سنگین‌تر از بیت کوین را تجربه می‌کنند. اینجاست که استیبل کوین ها می‌توانند مفید واقع شوند.

فرض کنید پیش از سقوط بیت کوین تمامی دارایی خود یا بخشی از آن را نقد می‌کردید. در این سناریو پس از ریزش، شاید ارزش بیت کوین کم شده باشد؛ اما دارایی شما دست‌نخورده باقی مانده است. حالا شما می‌توانید دوباره در کف قیمتی بیت کوین بخرید و تعداد بیت کوین‌های خود را بیشتر کنید و یا از پولتان به هر شکلی که دوست دارید؛ استفاده کنید! این سناریو یکی از جذاب‌ترین و ایده‌آل‌ترین سناریوهای موجود در بازار ارزهای دیجیتال است و استیبل کوین ها بازیگر نقش اصلی آن هستند. 

اما دیگر کاربرد استیبل کوین ها چیست؟ استیبل کوین ها می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذاری با قیمت دلاری و… نیز کاربرد داشته باشد. مخصوصا برای ایرانیان فعال در بازار ارزهای دیجیتال، استفاده از بهترین استیبل کوین های بلاک چینی مثل تتر و دیگر رمزارزهای پایدار می‌تواند جایگزینی مناسب و کاربردی برای صرافی‌های سنتی محسوب شود. علاوه بر این برای تبدیل ارزهای دیجیتال مختلف به یکدیگر شما می‌توانید از یک استیبل کوین به عنوان دارایی واسطه استفاده کنید. جابه‌جایی و انتقال دارایی نیز به کمک استیبل کوین ها بسیار ساده‌تر است و دیگر نیازی نیست در حین انتقال دارایی خود، نگران کاهش ارزش رمزارز باشید.

انواع استیبل کوین متمرکز و غیرمتمرکز چیست؟

ارزهای دیجیتال پایدار یا قیمت ثابت را بر اساس تمرکزگرایی آن‌ها و همچنین پشتوانه مالی‌شان می‌توان به چندین دسته تقسیم کرد. در این بخش ابتدا درباره استیبل کوین های متمرکز و غیرمتمرکز توضیح می‌دهیم و بعد فهرست انواع پشتوانه ارزهای دیجیتال پایدار را بررسی می‌کنیم.

استیبل کوین های متمرکز

ارزهای دیجیتال پایدار متمرکز استیبل کوین هایی هستند که یک بنیاد یا نهاد مشخص مسئولیت پشتیبانی، ضرب و اداره شبکه و عرضه آن‌ها را بر عهده دارد. البته استیبل کوین متمرکز با ذات و دلیل وجودی دنیای بلاک چین تضاد مشخص و بارزی دارد و این موضوع باعث شده علاقه‌مندان به تکنولوژی بلاک چین چندان علاقه‌ای به این مدل از ارزهای دیجیتال نداشته باشند. استیبل کوین های متمرکز اغلب موارد از یک دارایی ارزشمند و رایج مانند پول فیات (مثل دلار) برای ثابت نگه داشتن ارزش خود استفاده می‌کنند.

از استیبل کوین های معروف متمرکز می‌توان به تتر اشاره کرد که در بازار کریپتوکارنسی با نماد USDT معامله می‌شود. همچنین بسیاری از صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز از این استیل کوین معروف پشتیبانی می‌کنند و امکان خرید تتر را برای کاربران این حوزه فراهم آورده‌اند.

استیبل کوین های غیرمتمرکز

استیبل کوین های غیرمتمرکز همانطور که از اسم‌شان پیداست، یک پشتیبان مرجع و مشخص ندارند و از مکانیزم‌های دیگر مثل الگوریتم‌های محاسباتی بر مبنای ارزهای دیجیتال معتبر برای تثبیت قیمت خود بهره می‌برند. در واقع می‌توان این طور برداشت کرد که اگر استیبل کوین های متمرکز از یک دارایی برای ثبات قیمت خود بهره می‌گیرند، در نقطه مقابل تکنولوژی به ثبات قیمت استیبل کوین های غیرمتمرکز کمک می‌کند.

استیبل کوین های غیرمتمرکز تحت کنترل و مدیریت یک فرد یا نهاد مشخص نیستند و شفاف کنترل می‌شوند. با توجه به این موارد، دید سرمایه گذاران و علاقه‌مندان به فناوری بلاک چین نسبت به این نوع استیبل کوین ها بهتر از نوع متمرکز است. 

از جمله بهترین استیبل کوین های غیرمتمرکز در دنیای بلاک چین می‌توان به ارز دیجیتال دای اشاره کرد که با نماد DAI معامله می‌شود. خاصیت غیرمتمرکز بودن این استیبل کوین و همچنین ارزش کل بازار آن باعث شده بسیاری از علاقه‌مندان به بازار ارزهای دیجیتال خرید دای را به تتر ترجیح دهند.

انواع استیبل کوین بر اساس پشتوانه مالی چیست؟

استیبل کوین‌های موجود در بازار ارز دیجیتال هر کدام مکانیزم و ساختار خاص خود را دارند که از میان آن‌ها می‌توان به پشتوانه مالی نظیر به نظیر و الگوریتم محاسباتی کریپتویی اشاره کرد. برخی عقیده دارند استیبل کوین‌ها تنها جایگزینی دیجیتال برای دلار آمریکا هستند و استفاده از این ارز فیات را آسان‌تر می‌کنند، اما در نقطه مقابل، بسیاری معتقد هستند که ارزهای رایج دیجیتال نباید به سادگی تحت کنترل بانک‌های متمرکز سنتی در بیایند. از نظر مکانیزم استفاده شده برای ایجاد ثبات قیمتی در استیبل کوین های بازار ارز دیجیتال، می‌توان این نوع از رمزارزها را به سه دسته کلی تقسیم کرد. در ادامه فهرست انواع استیبل کوین ها بر اساس پشتوانه را معرفی و بررسی خواهیم کرد.

استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات

استیبل کوین‌های با پشتوانه ارز فیات در حقیقت ذخیره‌ای از یک ارز فیات (یا همان ارزهای بانک‌های سنتی مثل دلار، یورو و ریال) به عنوان پشتوانه خود دارند که برای ثابت نگه داشتن قیمت آن‌ها استفاده می‌شود. البته انواع دیگری از دارایی‌های پشتوانه مثل طلا و نقره و حتی نفت خام نیز در بعضی از استیبل کوین‌ها استفاده می‌شوند، اما معمول‌ترین ارز فیات پشتوانه استیبل کوین، همان دلار آمریکا است.

این ذخایر مالی یا سهامی توسط نهادهای مستقل مدیریت و به صورت منظم و دوره‌ای، بررسی و بازبینی می‌شوند. از جمله ارزهای دیجیتال پایدار یا استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات می‌توان به تتر (USDT) و ترو یو اس دی (TUSD) اشاره کرد.

استیبل کوین با پشتوانه کریپتو

استیبل کوین‌های با پشتوانه کریپتو در حقیقت یک ذخیره مالی از جنس ارز دیجیتال دارند که آن‌ها را پشتیبانی می‌کند. معمولا چون ارزهای دیجیتال پشتوانه نیز می‌توانند دچار نوسان شوند، این دسته از استیبل کوین ها را با پشتوانه بیش از حد ارائه می‌کنند، به این معنی که ارزش پولی ارز دیجیتال پشتوانه موجود در ذخیره از ارزش استیبل کوین‌های ضرب شده بیشتر است.

به عنوان مثال، ممکن است برای ضرب یک میلیون دلار استیبل کوین با پشتوانه کریپتویی، ارزشی معادل دو میلیون دلار ارز دیجیتال در صندوق ذخیره قرار بگیرد. مثلا پروتکل میکردائو (MakerDAO) رمزارز دای خود را با وجود پگ شدن به دلار آمریکا، با ارز دیجیتال اتریوم (ETH) و چندین رمزارز دیگر به ارزش 150 درصد DAIهای در گردش مینت کرده است.

استیبل کوین الگوریتمی

استیبل کوین‌های الگوریتمی به گونه‌ای ساخته می‌شوند که یک الگوریتم یا قرارداد هوشمند عرضه کل توکن‌های ضرب شده را کنترل می‌کند. گفتنی است که استیبل کوین‌های الگوریتمی می‌توانند پشتوانه ذخیره داشته یا نداشته باشند. فرق اساسی این نوع از ارزهای دیجیتال پایدار با دیگر انواع، در نحوه کنترل عرضه کل به صورت خودکار و بر اساس یک فرمول ریاضیاتی است.

حتی به نوعی می‌توان گفت استیبل کوین‌های الگوریتمی از نظر مدیریت عرضه و پشتوانه تفاوت چندانی با ارزهای بانک‌های مرکزی ندارند، چرا که به همان اندازه وابسته به دارایی ذخیره نیستند. البته با این تفاوت که به عنوان مثال بانک فدرال رزرو آمریکا برای ضرب دلار نقد قوانین مشخصی وضع کرده است و جایگاه آن به عنوان ضرب‌کننده پول قانونی کشور، تضمین‌کننده ارزش ارز ضرب‌شده است.

گفتنی است که استیبل کوین‌های الگوریتمی به خاطر ماهیت خود ریسک بالایی نیز دارند و می‌توانند دچار بحران‌هایی شوند. به عنوان مثال در سال 2022 قیمت استیبل کوین الگوریتمی ترا یو اس دی (UST) ریزش شدیدی را تجربه کرد و پگ آن نسبت به دلار آمریکا از بین رفت.

استیبل کوین های معروف بازار ؛ با بهترین استیبل کوین های بازار آشنا شوید

تتر USDT؛ بزرگ‌ترین استیبل کوین بازار

تتر USDT یا تتر در سال ۲۰۱۴ به عنوان اولین توکن دیجیتال با پشتوانه ارز فیات راه‌اندازی شد و به عنوان اولین استیبل کوین در دنیای رمزارزها شناخته می‌شود. تتر یکی از بهترین استیبل کوین های بازار و به طور قطع معروف ترینشان است و همچنین پشتوانه خوبی نیز دارد، به شکلی که از سال ۲۰۱۴ تاکنون قیمت تتر USDT به ندرت از یک دلار فاصله گرفته است.

USDT مخفف نماد استیبل کوین  USD Tether(یا تتر) است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد استیبل کوین تتر دارای پشتوانه است به‌طوری‌که در تئوری به ازای هر USDT باید یک دلار آمریکا در خزانه تتر موجود باشد. البته برخلاف تصور ما خزانه تتر پر از کیف‌های پر از دلار نیست و بر اساس ادعای شرکت تتر، تنها ۸۵ درصد این ذخایر به صورت نقد (دلار آمریکا به شکل اسکناس) و معادل‌های پول نقد نگهداری می‌شود. همچنین مقداری سپرده کوتاه‌مدت نیز در ذخایر این شرکت وجود دارد. بخشی هم به شکل وام‌های تضمین‌شده، اوراق قرضه شرکتی، فلزات گران‌بها و نگهداری دیگر توکن‌های دیجیتال است. 

تتر از جمله استیبل کوین های متمرکز بازار است و استفاده از آن چندان برای ایرانیان مناسب نیست. هرچند با تتر شیلد در نوبیتکس می‌توانید امنیت انتقال تتر خود را تضمین کنید. با این وجود استفاده از سایر ارزهای دیجیتال که به طور مستقیم ایرانیان را محدود نکرده‌اند به جای تتر توصیه می‌شود.

با این وجود تتر در حال حاضر با مارکت کپ بیش از 87 میلیارد دلاری، بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین استیبل کوین دنیای کریپتوکارنسی محسوب می‌شود و تقریبا در هر شبکه‌ای می‌توان آن را خرید و فروش و معامله کرد.

یو اس دی کوین یا USDC؛ دومین استیبل کوین بزرگ و جایگزین تتر

در فهرست بهترین استیبل کوین های بازار رمزارز، ارز دیجیتال یو اس دی کوین یا USDC یکی از گزینه‌های مهم جایگزین تتر است و بسیاری از کاربران دنیای کریپتوکارنسی خرید USDC را به همتای بزرگ‌تر خود ترجیح می‌دهند. ارز USDC در سال ۲۰۱۸ توسط دو شرکت Circle و صرافی Coinbase تأسیس شد. ارز یو اس دی سی مدعی است که توکن‌هایش با نسبت ۱:۱ با دلار آمریکا پشتیبانی می‌شوند. برخلاف USDT، که شرکت تتر تنها صادرکننده آن است، USDC می‌تواند توسط سایر مؤسسات عضو شبکه CENTER مانند Coinbase ایجاد و بازخرید شود.

به عنوان یک توکن در شبکه اتریوم، USDC را می‌توان در کیف پول‌های سازگار با بلاک چین اتریوم ذخیره کرد. البته گفتنی است که یو اس دی کوین در دیگر شبکه‌های بلاک چینی نیز وجود دارد و کاربران این حوزه می‌توانند به راحتی آن را خرید و فروش و ذخیره کنند. در حال حاضر امور مالی غیرمتمرکز و برنامه‌های مربوط به این حوزه در سیستم‌های خود استفاده از USDC را ترجیح می‌دهند به همین خاطر حاضر هستند سود بیشتری را به افرادی پرداخت کنند که استیبل کوین USDC را در سازوکار وام‌دهی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

یو اس دی کوین مانند تتر یک استیبل کوین متمرکز است. در مقاله تفاوت USDT با USDC می‌توانید در خصوص شباهت و تفاوت این دو ارز دیجیتال بیشتر بدانید. اما از جمله کوچک‌ترین تفاوت‌های این دو استیبل کوین می‌توان به این اشاره کرد که مارکت کپ USDC در لحظه نوشته شدن این مقاله کمتر از یک سوم تتر و تنها 24 میلیارد دلار است.

دای DAI یکی از بهترین استیبل کوین های غیرمتمرکز

ارز دیجیتال DAI، معروف‌ترین و بزرگ‌ترین استیبل کوین بازار کریپتو در دسته غیرمتمرکز محسوب می‌شود که مانند تتر و یو اس دی کوین، با دلار آمریکا پگ شده است. البته مارکت کپ دای نسبت به دو رقیب اصلی خود بسیار پایین‌تر و در حدود 5 میلیارد دلار است. سازندگان دای تلاش کرده‌اند تا از طریق استراتژی جدید و خلاقانه‌ای، قیمت DAI را در محدوده قیمتی نزدیک به یک دلار ثابت نگه دارند. MAKER میکر که به‌عنوان سازنده و توسعه دهنده استیبل کوین دای شناخته می‌شود، یکی از شرکت‌های قدیمی و معتبر فعال روی شبکه اتریوم است. این شرکت از قدرت شبکه اتریوم و قراردادهای هوشمند آن استفاده کرده تا ارز دیجیتالی بسازد که نیازی به پشتوانه دلاری نداشته باشد. 

DAI برخلاف تتر نیاز به پشتوانه دلاری ندارد. به‌این‌ترتیب هیچ فرد، سازمان یا دولتی نمی‌تواند آن را کنترل کند. پشتوانه‌های دای، ارزهای دیجیتالی مانند BAT و ETH هستند که به صورت متمرکز کنترل نمی‌شوند.

ساز و کار دای کاملاً شفاف است و هر کسی می‌تواند به کدهای آن دسترسی داشته باشد. همچنین ویژگی قابل برنامه نویسی بودن DAI را نباید فراموش کنید. شما می‌توانید با ایجاد یک قرارداد هوشمند، برای خریدها یا پرداخت‌های خود از طریق دای برنامه ریزی کنید. دای یکی از استیبل کوین های معروف بازار است و به طور قطع یکی از بهترین ارزهای دیجیتال بازار محسوب می‌شود. 

ترو یو اس دی (TrueUSD) یا TUSD، یک استیبل کوین متمرکز

استیبل کوین ترو یو اس دی در سال ۲۰۱۸ توسط یک شرکت فعال در حوزه فناوری‌های مالی به نام TrustToken راه اندازی شد. این کمپانی به طور کلی در زمینه ساختن دارایی‌های توکنیزه شده تخصص دارد و به جز TUSD، چندین توکن دیگر برای ارزهای فیات معروف دنیا مثل پوند انگلیس، دلار استرالیا و دلار کانادا نیز ساخته است.

یکی از مشخصه‌های اصلی TUSD در مقایسه با تتر و یو اس دی کوین و دای، الگوی پشتوانه مالی آن است. بر خلاف دیگر استیبل کوین ها که گاهی از ترکیب دارایی‌های نقد و غیرنقد یا حتی الگوریتم‌های ریاضیاتی برای تثبیت قیمت خود استفاده می‌کنند، کمپانی تراست توکن به ازای هر توکن TUSD یک دلار آمریکا را در حساب‌های ضمانتی خود ذخیره کرده‌اند. این یعنی هر یک توکن ترو یو اس دی که در گردش است، معادل دلاری آن در حساب کمپانی وجود دارد و در صورت نیاز می‌تواند نقد شود. همچنین  یک شرکت حسابداری مستقل هر روز ذخیره دلاری این کمپانی را بررسی و گزارش ارائه می‌کند.

توکن TrueUSD بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده است و تراکنش‌های انتقال سریع و ارزانی دارد. همچنین پلتفرم‌های دیفای ساخته شده در شبکه اتریوم نیز علاقه خاصی به TUSD دارند و در پروتکل‌های خود از آن استفاده می‌کنند.

پلتفرم تراست توکن به عنوان سازنده ترو یو اس دی همچنین این قابلیت را برای کاربران ایجاد کرده است که دارایی‌های خود را به راحتی توکنیزه کنند. از جمله دارایی‌های قابل توکنیزه شدن در این پلتفرم می‌توان به املاک، اوراق قرضه و حتی آثار هنری اشاره کرد. استیبل کوین ترو یو اس دی در فهرست بهترین ارزهای دیجیتال پایدار رتبه چهارم را دارد و مارکت کپ آن در حدود 3 میلیارد دلار است.

چگونه بهترین استیبل کوین را انتخاب کنیم؟

انتخاب بهترین استیبل کوین از بین گزینه‌های مطرح‌شده و یا سایر گزینه‌ها کار چندان دشواری نیست. بسته به نیاز خود و همچنین میزان ریسک پذیری، شبکه مورد نظر برای معامله و نوع کیف پول خود، باید به چند سؤال ساده پاسخ دهید و بعد یکی از گزینه‌های معرفی شده در فهرست بهترین استیبل کوین ها را انتخاب کنید.

هدف و نیازهای خود را مشخص کنید

هدف شما از خرید استیبل کوین چیست؟ ذخیره دارایی؟ انتقال وجه؟ محافظت از سرمایه خود در برابر نوسان یا…؟ ابتدا باید هدف خود را مشخص کنید. پس از مشخص کردن هدف خود از خرید استیبل کوین، ناخودآگاه گزینه‌ها محدودتر خواهند شد.

به عنوان مثال اگر برای انتقال وجه به استیبل کوین نیاز دارید؛ باید چند مسئله را بررسی کنید. نخست اینکه انتقال کدام ارز دیجیتال راحت‌تر و امن‌تر است؟ تتر در اینجا مانند سایر گزینه‌ها قدرتمند نیست. هرچند گزینه تتر شیلد می‌تواند راه چاره مناسبی باشد. سؤال دوم اینکه کارمزد انتقال کدام ارز دیجیتال کمتر است؟ به کارمزد انتقال شبکه هر کدام از این ارزهای دیجیتال دقت کنید و به‌صرفه‌ترین را انتخاب کنید.

این در حالی است که اگر هدف شما ترید در صرافی باشد و صرفاً برای مدت کوتاهی دارایی خود را به تتر تبدیل کردید تا از نوسانات در امان بماند؛ تتر گزینه مناسبی است. ارزهای دیجیتال در اغلب صرافی‌ها مانند نوبیتکس به سادگی به تتر تبدیل می‌شوند.

آیا استیبل کوین با ارزش ثابت دلار برای شما مناسب است؟

شاید استیبل کوین های معروف بازار قیمت ثابت دلاری داشته باشند اما شما می‌توانید استیبل کوین های دیگری را نیز پیدا کنید که بر پایه دارایی‌های ارزشمند دیگری ثابت مانده‌اند. به عنوان مثال DGX ارزشی برابر با طلا دارد! پس تحقیق کنید و دارایی‌ای را که دوست دارید با ارزش ثابت آن استیبل کوین ذخیره کنید، پیدا کنید.

سخن پایانی؛ کدام استیبل کوین مناسب شماست؟

انتخاب از بین استیبل کوین های ذکر شده شاید سخت‌ترین انتخاب به نظر برسد اما مهم است که تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها را درک کنید. با درک بهتر تفاوت این استیبل کوین ها می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام استیبل کوین مناسب شماست. بهترین استیبل کوین برای شما شاید حتی در لیست استیبل کوین های معروف بازار نباشد؛ اما نیازهای شما را به خوبی برطرف کند.