فانتوم (Fantom) شبکهای از بلاکچینها است که خدمات لجر (Ledger) یا دفتر کل را به کسب و کارها و اپلیکیشنها ارائه میکند. توکن بومی این شبکه نیز فانتوم (FTM) نام دارد که سال ۲۰۱۸ توسط بنیاد فانتوم به بازار ارز دیجیتال عرضه شد. عرضه کل توکنهای فانتوم ۳.۱۷۵ میلیارد توکن است که در حال حاضر تمام آنها در گردش هستند. فانتوم برای اجماع از الگوریتم لاچسیس (Lachesis) که یک الگوریتم اجماع ناهمزمان تحمل خطای بیزانس (aBFT) مبتنی بر گراف DAG استفاده میکند. بلاکچینهای مبتنی بر فانتوم بسیار سریع، امن و مقیاسپذیر هستند. این ویژگیها به سازمانها، کسب و کارها و افراد اجازه میدهد تا اپلیکیشنهای غیرمتمرکزی بسازند که در طیف گستردهای از صنایع دنیای واقعی قابل استفاده هستند.
بنیانگذاران فانتوم
بنیانگذار فانتوم یک دانشمند کرهای با نام دکتر «آهن بیونگ ایک» بود که بنیاد فانتوم را با هدف توسعه زیرساختهای لازم برای یک آینده دموکراتیک و کارآمد پایهگذاری کرد. بعداً مدیریت شرکت به «مایکل کونگ» سپرده شد و در حال حاضر تیمی از مهندسان، دانشمندان، پژوهشگران، طراحان و کارآفرینان از سراسر جهان با چشماندازهای مشترکی در آن مشغول به کار هستند. فانتوم در سال ۲۰۱۸ توکن بومی خود را با نام اختصاری FTM عرضه کرد و توانست ۱۰۰ هزار دلار از طریق عرضه اولیه آنها به دست بیاورد. علاوه بر این برای تأمین هزینههای خود ۴۰ میلیون دلار سرمایه را از سرمایهگذاران مختلفی مثل «Signum Capital»، «Obsidian Capital» و غیره جذب کرد.
مأموریت فانتوم
بنیاد فانتوم تجربه توسعه بلاکچین را در زمینههای مختلف از جمله توسعه یک الگوریتم اجماع از صفر، ساخت میانافزار یا middleware، توسعه یک مجموعه نرم افزاری با قابلیتهای کامل و... دارد. هدف فانتوم فراهم کردن زیرساختی برای توسعه اپلیکیشنهای غیرمتمرکز است که به شکلی امن و مقیاسپذیر قابل استفاده باشد. پروژه فانتوم در واقع یک بلاکچین لایه ۱ محسوب میشود و به عنوان یک پلتفرم قرارداد هوشمند مبتنی بر گراف جهتدار غیرمدور (DAG) خدمات مالی غیرمتمرکزی یا دیفای (DeFi) را با استفاده از الگوریتم اجماع خاص خود در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد. فانتوم قصد دارد که با دسترسپذیرتر کردن فناوریهای پیشرفته و ایجاد هماهنگی بین آنها، دنیای بلاکچینی آینده و زندگی مردم را بهبود ببخشد.
ویژگیهای مهم فانتوم
فانتوم یک پروژه منبعباز قرارداد هوشمند است که با استفاده از الگوریتم اجماع خاص خود امکان توسعه سریع، امن و مقیاسپذیر را فراهم میسازد. در واقع فانتوم قصد دارد که با ارائه مجموعهای از ابزارها، محدودیتهای بلاکچینهای نسل قبل از خود را رفع کند و توسعه اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApps) را بسیار ساده سازد. فانتوم برای دستیابی به این هدف از دو فناوری مهم استفاده میکند:
الگوریتم اجماع لاچسیس (Lachesis)
لاچسیس یک الگوریتم اجماع ناهمزمان تحمل خطای بیزانس (aBFT) است و در واقع موتور محرکه بلاکچین به حساب میآید. لاچسیس در مقایسه با اجماع کلاسیک ناکاموتو سریعتر، مقیاسپذیرتر و امنتر است و به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا اپلیکیشنهای همتا به همتا (Peer-to-Peer) خود را بدون نیاز به ساخت لایه شبکه توسعه دهند. از جمله مزایایی که لاچسیس برای فانتوم به همراه دارد میتوان به این موارد اشاره کرد:
تأیید سریع تراکنشها
الگوریتم لاچسیس به صورت ناهمگام (Asynchronous) کار میکند و به شرکتکنندگان اجازه میدهد تا دستورات را در زمانهای مختلفی پردازش کنند. در نتیجه تراکنشها در شبکه فانتوم با سرعتی بالا و تقریباً به صورت آنی تأیید میشوند.
عدم وابستگی به یک فرد
لاچسیس یک الگوریتم بدون رهبر است و هیچ شرکتکنندهای در آن نقش «اصلی» را بر عهده ندارد، بلکه همه به صورت مشترک در آن سهیم هستند. این ویژگی به غیرمتمرکز بودن و امن نگه داشتن شبکه کمک میکند.
مقیاسپذیری و کارایی بالا
مقیاسپذیری یکی از اهداف اصلی پروژه فانتوم است و لاچسیس با قابلیت پردازش تعداد زیادی تراکنش در زمان کوتاه، دستیابی به این هدف را میسر میسازد. خروجی لاچسیس به صورت آنی و بدون نیاز به انتظار برای تأیید بلاک قابل استفاده است، در نتیجه تراکنشها ظرف مدت ۱ تا ۲ ثانیه تأیید میشوند.
امنیت بالا
همانگونه که اشاره شد، لاچسیس یک الگوریتم aBFT است و در صورتی که تا یک سوم نودها معیوب و دارای رفتار مخرب باشند دچار مشکل نمیشود. به همین خاطر است که الگوریتم aBFT یکی از امنترین فرمهای اجماع به حساب میآید و در برابر خطاها و حملات مختلف مقاوم است.
اپرا (Opera)
اپرا یکی از فناوریهای مورد استفاده در بنیاد فانتوم است که محیطی امن و سریع برای ساخت اپلیکیشنهای غیرمتمرکز فراهم میسازد. اپرا به صورت منبعباز و کاملاً بدون مجوز عرضه شده است و از الگوریتم اجماع aBFT فانتوم استفاده میکند. به لطف همین الگوریتم است که اپرا عملکردی سریع و امن دارد، و میتواند بدون نگرانی درباره ازدحام شبکه یا طولانی شدن زمان تأیید تراکنشها در اپلیکیشنهای دنیای واقعی مورد استفاده قرار گیرد. اپرای فانتوم با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاری دارد و با کمک زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity) به طور کامل از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکند. اپرا برای غلبه بر محدودیتهای نسلهای پیشین بلاکچینها طراحی شده است و با حفظ سازگاری با اتریوم، به توسعهدهندگان کمک میکند تا علاوه بر پردازش تراکنشها با سرعت بالاتر و هزینه پایینتر بتوانند از قابلیتهای قرارداد هوشمند اتریوم نیز بهرهمند شوند. به عبارت دیگر توسعهدهندگان میتوانند قراردادهای هوشمند خود را مثل شبکه اتریوم، اما با یک مکانیزم اجماع سریعتر اجرا کنند.
کاربردهای توکن فانتوم (FTM)
توکن فانتوم (FTM)توکن اصلی شبکه فانتوم (Fantom) است و در زمینه امنیت شبکه فانتوم، مدیریت، پرداخت و کارمزدهای شبکه کاربرد دارد.
امن کردن شبکه
کارکرد اصلی توکن FTM در شبکه فانتوم، امن کردن شبکه از طریق یک سیستم اثبات سهام (Proof-of-Stake) است. نودهای ولیدیتور برای مشارکت باید حداقل ۳٫۱۷۵٫۰۰۰ توکن فانتوم داشته باشند و استیککنندگان باید موجودی فانتوم خود را قفل کنند. هم نودها و هم استیککنندگان برای این کار پاداش و کارمزد دریافت میکنند. این سیستم علاوه بر اینکه جلوی متمرکز شدن را میگیرد، به محیط زیست نیز آسیب نمیرساند.
انجام پرداختهای مختلف
به لطف سرعت بالا و کارمزدهای پایین شبکه فانتوم، توکن FTM یک گزینه ایدهآل برای انجام پرداختها و ارسال و دریافت ارزش است. در شبکه فانتوم انتقال پول حدود ۱ ثانیه طول میکشد و هزینه آن تقریباً ۰.۰۰۰۰۰۰۱ دلار است.
حاکمیت آنچین
توکن FTM برای مدیریت آنچین نیز کاربرد دارد. از آنجایی که فانتوم یک اکوسیستم غیرمتمرکز بدون مجوز و بدون رهبر است، تمام تصمیمات مربوط به شبکه با حاکمیت آنچین انجام میشود. از این طریق استیککنندگان میتوانند تغییرات و بهبودهای مد نظر خود را پیشنهاد کنند و در رأیگیریهای مربوط به آنها مشارکت داشته باشند. توکن FTM یک توکن حاکمیتی محسوب میشود و برای مشارکت در فرآیند رأیدهی ضروری است.
پرداخت کارمزدهای شبکه
توکن فانتوم (FTM) برای کارمزدهای مختلف شبکه از جمله کارمزدهای تراکنشها، کارمزدهای قراردادهای هوشمند و یا ساخت شبکههای جدید کاربرد دارد. اگر این سد وجود نداشته باشد اسپم کردن و ارسال هرزنامه در شبکه بسیار ساده میشود که در نهایت به افت عملکرد و پر کردن لجر با اطلاعات بیفایده منجر خواهد شد. کارمزدهای شبکه فانتوم بسیار کم هستند اما همین کارمزدها باعث میشوند انجام حمله و خرابکاری در شبکه بسیار هزینهبر باشد و از این طریق امنیت شبکه افزایش پیدا کند.
کسب درآمد از استیکینگ فانتوم
استیکینگ توکن فانتوم (FTM) علاوه بر امن کردن شبکه فانتوم به شما اجازه میدهد تا در ازای آن پاداش بگیرید و کسب درآمد کنید. برای استیک کردن فانتوم نیازی به سختافزار یا دستگاه خاصی ندارید و نرخ بهره سالانه (APR) دریافتی شما به مدت زمان قفل کردن توکنها و مقدار آنها بستگی دارد. استیکینگ فانتوم با تشویق کاربران به سرمایهگذاری و قفل کردن توکنها برای مدت طولانیتر، به حفظ امنیت و پایداری شبکه فانتوم کمک میکند. صرافی نوبیتکس به شما این امکان را میدهد که بدون درگیر شدن با پیچیدگیهای شبکههای مختلف، با یک محیط کاربری ساده از استیکینگ فانتوم درآمد کسب کنید. در صفحه استیکینگ نوبیتکس میتوانید میزان بهره سالانه یا APR طرحهای مختلف استیکینگ را ببینید. بسته به اینکه طرح خود را ۱۵، ۳۰ یا ۶۰ روزه انتخاب کنید درصد این پاداش نیز تغییر خواهد کرد. مقدار این پاداش تقریبی است و بسته به وضعیت شبکه تغییر میکند.
خرید و فروش فانتوم در نوبیتکس
خرید و فروش فانتوم (FTM) در نوبیتکس فرآیند بسیار سادهای دارد. شما با داشتن یک شماره تلفن همراه به راحتی میتوانید در نوبیتکس ثبت نام کنید. پس از ثبت نام کافی است مراحل احراز هویت را انجام دهید و سپس حساب خودتان را شارژ کنید. معاملات نوبیتکس به صورت همتا به همتا (P2P) انجام میشود و از آنجایی که تعداد کاربران بسیار زیاد است، میتوانید خرید و فروش دوج کوین را به صورت آنی انجام دهید. کارمزد خرید فانتوم از نوبیتکس به صورت درصدی از مبلغ کل معامله محاسبه میشود و هنگام انجام معاملات مبلغ دقیق آن قابل مشاهده است. این کارمزد از هر دو طرف معامله گرفته میشود و بسته به سطوح کاربری متفاوت است. در واقع مبلغ کارمزد در سفارشات میکر (بازارساز) و تیکر (سفارشبردار) با هم فرق دارد. میکر کسی است که سفارش خود را با یک قیمت مشخص ثبت میکند و سفارش او در لیست سفارشها قرار میگیرد. تیکر کسی است که سفارشهای موجود در این لیست را انتخاب و با آنها معامله میکند. برای مشاهده لیست کامل کارمزدها میتوانید به صفحه کارمزدها و هزینه خدمات نوبیتکس مراجعه کنید، اما به طور خلاصه کارمزد خرید و فروش فانتوم (FTM) با تومان در نوبیتکس به این صورت است:
حجم معامله
کارمزد میکر
کارمزد تیکر
کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان
۰.۲ درصد
۰.۲۵ درصد
بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان
۰.۱۷ درصد
۰.۲ درصد
بین ۳۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان
۰.۱۵ درصد
۰.۱۹ درصد
ارزهای مرتبط با فانتوم
همانگونه که اشاره شد، پروژه اپرای فانتوم از طریق ماشین مجازی اتریوم و زبان برنامهنویسی سالیدیتی امکان پیادهسازی و استقرار قراردادهای هوشمند را فراهم میسازد. فانتوم از این نظر با ارزهایی مثل اتریوم (ETH) و آوالانچ (AVAX) شباهت دارد که در این قسمت به معرفی آنها میپردازیم.
اتریوم (ETH)
ارز اتریوم (ETH) که دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان محسوب میشود با یک ماشین مجازی تحت عنوان ماشین مجازی اتریوم (EVM) کار میکند. ماشین مجازی اتریوم محیطی را برای اجرای اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند فراهم میسازد. توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از زبان برنامهنویسی سالیدیتی یا سایر زبانهای سازگار با آن، اپلیکیشنها و قراردادهای خود را پیادهسازی کنند. فانتوم نیز از طریق پروژه اپرا امکان استفاده از این قابلیتها را فراهم ساخته است و توسعهدهندگان میتوانند قراردادهای هوشمند را با سرعت بالاتر و کارمزد پایینتر به کمک EVM بسازند و اجرا کنند.
آوالانچ (AVAX)
شبکه آوالانچ با ارز دیجیتال آواکس (AVAX) یکی از پروژههای دیگری است که با ماشین مجازی اتریوم یا EVM سازگاری دارد. آوالانچ یک پلتفرم منبعباز است که امکان ساخت بلاکچینهای چندمنظوره و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApps) را فراهم میسازد. مقیاسپذیری و سرعت بالا از جمله ویژگیهای اصلی آوالانچ است و میتواند حدود ۴۵۰۰ تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند. آوالانچ هم مثل فانتوم از قابلیتهای EVM استفاده میکند، اما برای امن کردن شبکه از مکانیزم اجماع متفاوتی استفاده میکند و بدون نیاز به بریج امکان انتقال بین زنجیرههای مختلف را فراهم میسازد.