یک بار برای همیشه با اصلی‌ترین تفاوت کوین و توکن آشنا شوید

اگر فعالیتی در دنیای ارزهای دیجیتال داشته باشید قطعا نام کوین و توکن به کرات به گوشتان خورده است. این دو مفهوم متفاوت از یکدیگر هستند، چیزی که شاید بسیاری از فعالین این حوزه هیچ آشنایی نسبت به آن ندارند و این امر از آنجایی نشات می‌گیرد که آشنایی با تفاوت کوین و توکن تاثیر چندانی روی کارهای کاربران ندارد. با این حال، آگاهی با این دو مفهوم و نکات افتراق آنها، برای کسانی که به طور جدی در این حوزه فعالیت می‌کنند، ضروری است.

علیرغم اینکه کوین و توکن هر دو در دسته انواع ارزهای دیجیتال قرار می‌گیرند و بر پایه فناوری بلاک چین توسعه یافته‌اند، اما باید توجه داشته باشید که هر کدام از آنها تفاوت‌های اساسی با هم دارند. در ادامه این مقاله توضیح کاملی درباره کوین و توکن ارائه داده و سپس به این مسئله می‌پردازیم که اصلی‌ترین تفاوت کوین و توکن چیست؟ همچنین به کاربردهای هر کدام و انواع آنها خواهیم پرداخت.

کوین (Coin) چیست؟

به آن دسته از رمزارزهایی که بلاک‌چین اختصاصی خود را دارند و به بلاک‌ چین پروژه‌های دیگر متکی نیستند کوین گفته می‌شود. کوین‌ها رمز ارز بومی یک سیستم مالی هستند که برای انجام تراکنش‌ها و دریافت کارمزد در درون بلاک چین یک ارز دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال ارز دیجیتال بیت کوین، اتریوم، ترون و برخی دیگر از ارزهای مشابه دیگر دارای بلاک ‌چین اختصاصی هستند. این رمز ارزها با هدف استفاده به عنوان ابزاری برای معامله و منبعی برای ذخیره ارزش بوجود آمدند.

باید توجه داشت که طراحی کوین‌ها دشواری‌های خاص خود را دارد و اکثر آنها از طریق استخراج عرضه می‌شوند که بیت کوین و لایت کوین از آن جمله هستند.

توکن (Token) چیست؟

اگر یک رمز ارز عرضه شده در بازار ارزهای دیجیتال دارای بلاک‌ چین مستقل نباشد و جابه‌جایی‌های آن بر روی شبکه دیگری صورت گیرد به این نوع ارز دیجیتال توکن گفته می‌شود. هر توکنی کاربرد خاص خود را دارد و بسته به ارزش و اهمیتی که کارکرد آن می‌تواند برای بشریت ایجاد کند و توکن چقدر در تحقق آن کارکرد، عملکرد موفقی داشته باشد، ارزش آن متفاوت خواهد بود.

هدف از ساخت توکن‌ها چیست؟

توکن‌ها توسط شرکت‌های مختلف در بستر فناوری بلاک چین بوجود می‌آیند و با اهداف و دلایلی به شرح زیر ساخته می‌شوند:

کاهش هزینه‌ها: توکن‌ها تنها با صرف هزینه‌ای اندک و آشنایی نسبی با دانش برنامه‌نویسی و قراردادهای هوشمند ساخته می‌شوند.

سهولت در ساخت: ساخت بلاک چین مستقل مستلزم تامین امکانات صفر تا صدی است. در حالی که تنها داشتن مقداری آشنایی با قراردادهای هوشمند، برای ساخت یک توکن کافی است و می‌توان آن را تنها در عرض چند دقیقه روی بلاک چین‌های مختلف ایجاد کرد.

امنیت بالا: از آنجایی که امنیت در دنیای رمز ارزها بسیار مهم است، بسیاری از شرکت‌ها، اقدام به ساخت توکن در بستر ارزهای دیجیتال بزرگ و ایمنی مانند اتریوم می‌کنند.

کلاهبرداری: با توجه به اینکه توکن‌ها به سادگی ساخته می‌شوند، کلاهبرداران می‌توانند با ایجاد یک توکن و معرفی آن به عنوان ارز دیجیتال، اقدام به کلاهبرداری کنند.

توکن چه تفاوتی با کوین دارد؟

در مقایسه کوین و توکن، اصلی‌ترین عاملی که باعث تمایز کوین از توکن می‌شود بهره بردن یا نبردن از شبکه بلاک‌ چین مستقل است. پس به سادگی می‌توان دریافت که کوین رمز ارزی است که شبکه بلاک چین مستقل مختص خود را دارد.

 

تفاوت کوین و توکن
کوین	توکن
1.     کوین دارای بلاک چین اختصاصی است. 2.     ساخت کوین به سادگی امکان‌پذیر نیست و ایجاد آن شامل پیچیدگی‌هایی است. 3.     عرضه کوین‌های جدید از طریق استخراج صورت می‌گیرد. 4.     از جمله کوین‌های معروف می‌توان به بیت کوین، لایت کوین، سولانا، کاردانو، بی‌ان‌بی و آوالانچ اشاره کرد.	1.     توکن فاقد بلاک چین اختصاصی است. 2.     ساخت توکن در عرض چند دقیقه امکان‌پذیر است. 3.     توزیع توکن‌های جدید با روش‌های دیگری غیر از استخراج صورت می‌گیرد. 4.     سند، شیبا اینو، ایپ کوین، چین لینک، مانا و کیک از جمله توکن‌های شناخته شده هستند.

یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی توکن و کوین این است که در طراحی کوین باید دانش و اطلاعات لازم برای طراحی و ایجاد بلاک‌ اختصاصی وجود داشته باشد در حالی که برای ساخت توکن چنین اطلاعاتی نیاز نیست و در مدت زمان بسیار کمی امکان ساخت توکن وجود دارد.

کوین چه کاربردی دارد؟

از اصلی‌ترین کاربرد کوین‌ها می‌توان به استفاده از آنها به عنوان منبعی برای ذخیره ارزش، ابزاری برای معامله، خرید و انتقال پول اشاره کرد. البته کوین‌ها ممکن است در بلاک‌ چین خود کاربردهای مختلفی داشته باشند به عنوان مثال اتریوم که دومین کوین ارزشمند بازار ارزهای دیجیتال است برای پرداخت هزینه تراکنش‌های صورت گرفته در داخل شبکه و خرید برخی از رمز ارزهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیت کوین نیز یکی دیگر از پرکاربردترین کوین‌های حال حاضر است که در برخی از کشورها همانند السالوادور به عنوان پول رایج کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما فاصله بسیار زیادی با فراگیر شدن آن وجود دارد که از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به نوسانات بسیار زیاد و نداشتن پشتوانه برای این رمز ارز اشاره کرد.

معروف‌ترین کوین‌ها

از معروف‌ترین کوین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بیت کوین

بیت کوین (Bitcoin) اولین و با ارزش‌ترین رمز ارز موجود در بازار مالی ارزهای دیجیتال است که همین موضوع باعث شده است که کاربران زیادی به خرید بیت کوین علاقه مند شوند.که در سال 2009 معرفی شد. این ارز دیجیتال از همان زمان تا کنون توانسته است همچنان جایگاه برتر خود را حفظ کند.

لایت کوین

لایت کوین (Litecoin) نیز از جمله کوین‌های با سابقه است که پس از گذشت چند ماه از عرضه رسمی بیت کوین ایجاد شد و هدف از ایجاد خود را برطرف کردن مشکلات بیت کوین عنوان کرد.

اتریوم

اتریوم که با نماد اختصاری (ETH) شناخته می‌شود، کوین دیگری است که به لحاظ ارزش مدت‌هاست رتبه دوم بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است و روزانه کاربران زیادی اقدام به معامله اتریوم می کنند. اتریوم بیشتر به عنوان پلتفرمی برای اجرای قراردادهای هوشمند شناخته می‌شود. لازم به ذکر است که غالب توکن‌های شناخته شده بازار در بستر بلاک چین اتریوم فعالیت می‌کنند.

کاردانو (Cardano) یا آدا (Ada) کوین دیگری است که به لحاظ کاربرد شباهت زیادی به اتریوم دارد. این کوین در سال 2015 و توسط هم‌بنیان‌گذار شبکه اتریوم ایجاد گردید.

از میان سایر کوین‌های شناخته شده در بازار ارزهای دیجیتال می‌توان به سولانا (Solana)، ریپل (Ripple)، بایننس کوین (BNB) و آوالانچ (Avalanche) اشاره نمود.

انواع توکن‌ها

توکن‌ها از زمان پیدایش توسط جامعه ارزهای دیجیتال به دو دسته کلی توکن‌های مثلی (Fungible) و توکن‌های غیرمثلی (Non-fungible) تقسیم‌بندی شدند. البته خود این دو دسته دوباره به زیر مجموعه‌های دیگری نیز تقسیم‌ می‌شوند. در حالت کلی دسته‌بندی انواع توکن‌ها نیز مانند بسیاری از موارد دیگر به صورت نسبی و براساس نظریه‌های اشخاص صورت گرفته است.

توکن مثلی یا قابل تعویض چیست؟

قبل از اینکه تفاوت‌ توکن‌های مثلی را با توکن‌های غیرمثلی بازگو کنیم بهتر است یک توضیح شفاف درباره توکن‌های مثلی یا تعویض‌پذیر با توکن‌های غیرمثلی یا غیرقابل‌‌تعویض ارائه دهیم.

اگر در یک جریان مالی، یک کالا یا پول بتواند با واحدهای دیگری از خود عوض شود و ارزش آن بیشتر یا کمتر از دیگری نباشد، از نوع مثلی یا تعویض‌پذیر خواهد بود.

بیایید آن را با یک مثال ساده توضیح دهیم؛ بیت کوین، دلار و یا ریال را در نظر بگیرید. اگر یک اسکناس ده هزار ریالی را با یک اسکناس ده هزار ریالی دیگر معاوضه کنیم و ارزش هیچ کدام نسبت به دیگری بالاتر یا پایین‌تر نباشد و بتوان با این پول کالای یکسانی خریداری کرد، این اسکناس به عنوان یک کالای با قابلیت تعویض شناخته می‌شود. اگر این پول را به دوست خود قرض دادید، قطعا در بازپرداخت این بدهی، از دوستتان انتظار ندارید همان پول را بدهد اما باید اسکناسی با همان ارزش را به شما باز‌گرداند، این همان قابلیت تعویض یا مثلی‌بودن پول را نشان می‌دهد.

توکن غیرمثلی یا غیر قابل‌تعویض چیست؟

دارایی‌های غیرمثلی آن دسته از دارایی‌هایی هستند که امکان تعویض آنها وجود ندارد. به عنوان مثال اگر خودروی خود را به دوست خود قرض داده‌اید، دوست شما نمی‌تواند به جای آن یک خودروی دیگر تحویل دهد. در دنیای رمز ارزها نیز برخی از توکن‌ها وجود دارند که معاوضه آنها با دیگر توکن‌های مشابه امکان‌پذیر نیست. به عنوان نمونه می‌توان به ان اف تی NFTها اشاره کرد. NFTها در واقع رمز ارزهای کمیابی هستند که هر واحد آنها با واحد دیگر غیر قابل‌تعویض است و مالکیت منحصربه‌فردی دارند. حوزه NFT‌ها به تدریج در حال گسترش است و این احتمال وجود دارد که بخش بزرگی از بازار را به خود اختصاص دهند. البته در حال حاضر نتوانسته‌اند به جایگاه درخوری دست یابند از این‌رو در ادامه قصد داریم تنها به سه دسته زیر مجموعه توکن‌های مثلی اشاره کنیم.

سه دسته اصلی توکن‌های مثلی

توکن‌های مثلی دارای سه دسته اصلی هستند و ممکن است همین دسته‌های اصلی زیر مجموعه‌های دیگری نیز داشته باشند. به هر حال ما تنها به معرفی این سه دسته بسنده می‌کنیم:

توکن کاربردی

توکن‌های‌ کاربردی (Utility Token)، آن دسته از رمزارزهایی هستند که با استفاده از آنها امکان پرداخت هزینه کالا و خدمات در یک یا چند پروژه خاص فراهم شده است. در حال حاضر بسیاری از توکن‌های موجود در بازار، جزء توکن‌ کاربردی هستند. به عنوان مثال توکن لینک (Link) را در نظر بگیرید که با استفاده از آن هزینه خدمات پروژه چین لینک پرداخت می‌شود.

ارزش چنین توکن‌هایی براساس عرضه و تقاضا و برخی از عوامل دیگر تعیین می‌شود. چنین توکن‌هایی هیچ پشتوانه مالی خاصی ندارند و یا وابسته به اعتبار هیچ شرکتی نیستند.

توکن حاکمیتی (Governance )

توکن حاکمیتی نوعی ارز دیجیتال است که دارنده آن می‌تواند درباره آینده پروژه و تصمیم‌گیری‌های آن نقش‌آفرینی کند. به عنوان مثال توکن یونی‌سوآپ (Uniswap) یک توکن حاکمیتی است که صاحب این نوع توکن می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های این صرافی غیرمتمرکز از طریق رأی نقش‌آفرینی کند.

توکن اوراق بهادار

توکن اوراق بهادار (Security Token)، رمز ارزی است که دارنده آن صاحب یک شرکت، دارایی و یا سود یک فعالیت خاص است. به عنوان مثال زمانی که شرکتی فروخته می‌شود و سهام آن به صورت توکن در میان خریداران و یا سرمایه‌گذاران توزیع می‌گردد، این توکن به عنوان یک توکن اوراق بهادار شناخته می‌شود.

آشنایی با انواع دیگری از کوین‌ها و توکن‌ها

تا اینجا با توکن‌ها و کوین‌ها و تفاوت هر کدام از این اصطلاحات آشنا شدید. در این میان برخی از ارزهای دیجیتال وجود دارند که به آنها آلت ‌کوین گفته می‌شود. در زیرمجموعه این طبقه‌بندی، توکن و کوین هر دو وجود دارند و دسته‌بندی هر کدام براساس کارایی آنها در بازار ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد. در این میان، صرف آمدن عنوان کوین به دنبال آلت کوین‌ها، به این معنی نیست که همگی آنها کوین هستند. زیرا آنها هم می‌توانند کوین باشند هم کارکرد توکن را داشته باشند. این ویژگی شامل استیبل کوین‌ها نیز می‌شود. در ادامه به این موضوع که آلت ‌کوین چیست و به چه نوع ارزهایی آلت ‌کوین گفته می‌شود و همچنین استیبل کوین و انواع آن خواهیم پرداخت.

تمامی ارزهای دیجیتالی که بعد از بیت کوین به وجود آمده‌اند، به عنوان آلت کوین (altcoin) شناخته می‌شوند. در حال حاضر چندین هزار آلت کوین وجود دارند که با نام‌ها و نمادهای مختلفی در بازار معاملاتی ارزهای دیجیتال مورد تبادل قرار می‌گیرند. از مشهورترین آلت ‌کوین‌ها می‌توان به اتریوم (Ether)، تتر (Tether)، لایت کوین (Litecoin)، دوج کوین (Doge coin) و کاردانو (Cardano) اشاره کرد.

در این میان قدیمی‌ترین آلت کوین بازار، رمز ارز لایت کوین است که هنوز هم در بازار ارزهای دیجیتال مورد معامله قرار می‌گیرد. اما اتریوم به عنوان بزرگترین آلت کوین بازار شناخته می‌شود که بعد از بیت کوین عنوان با ارزش‌ترین رمزارز حال حاضر را به خود اختصاص داده است.

استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ها (Stablecoins)، رمز ارزهایی هستند که قیمت آنها نسبتا ثابت است. هدف از طراحی چنین ارزهایی، به حداقل رساندن نوسانات در بازار خرید و فروش انواع ارز دیجیتال است. در حال حاضر ده‌ها استیبل کوین براساس الگوریتم‌های مختلف بر روی انواع شبکه‌های بلاک چین ساخته شده‌اند و از روش‌های گوناگونی برای حفظ ثبات خود استفاده می‌کنند.

بسیاری از استیبل کوین‌ها براساس عملکرد خود دارای پشتوانه‌های مختلفی هستند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استیبل کوین‌هایی با پشتوانه پول ملی مانند دلار آمریکا
• استیبل کوین‌هایی با پشتوانه دارایی مانند طلا، املاک و برخی دیگر از دارایی‌های با ارزش
• استیبل کوین‌هایی با پشتوانه ارز دیجیتال مانند تتر یا بیت کوین
• استیبل کوین‌های الگوریتمی که فاقد پشتوانه هستند و ثبات آنها از طریق عرضه و تقاضا کنترل می‌شود

میم کوین‌ها

رمز ارزهایی که در پس طراحی و توسعه آنها هیچ نوع ایده خاصی برای برطرف کردن مشکلات موجود در دنیای غیرمتمرکز وجود ندارد و تنها با هدف سرگرمی و یک شوخی ایجاد شده‌اند، با عنوان میم کوین شناخته می‌شوند. با این حال، این رمز ارزها زمانی که شکل می‌گیرند طرفداران بسیار زیادی پیدا می‌کنند. یکی از نمونه‌های پر سر و صدای آنها دوج کوین است که در سال 2013 توسط جک پالمر تنها با انگیزه شوخی و برای سرگرمی طرفداران بیت کوین ایجاد شد. قیمت این میم کوین محبوب در سال 2021 نزدیک به 4000 درصد رشد کرد و بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال را در حیرت فرو برد.

ما هر روز شاهد ورود تعدادی میم کوین جدید هستیم که بسیاری از آنها با تقلید از دوج کوین به وجود آمدند. البته بسیاری از آنها در ابتدای راه شکست می‌خورند و از گردونه رقابت خارج می‌شوند. یکی از میم کوین‌های محبوب دیگر شیبا اینو است که در سال 2020 راه‌اندازی شد و در ابتدا خود را قاتل دوج کوین معرفی کرد. شیبا اینو هم در سال 2021 رشد حیرت‌آوری را تجربه کرد و ارزش بازار آن در همان سال به بیش از 43 میلیارد دلار رسید.

شیبا اینو مبتنی بر استاندارد ERC-20 راه‌اندازی شده و طرفداران خاص خود را دارد. این رمزارزها به هیچ وجه قابل اعتماد نیستند و سرمایه‌گذاری بلند مدت بر روی آنها معقولانه به نظر نمی‌رسد.

شت کوین‌ها

اصطلاح شت کوین (Shitcoin) برای رمزارزهایی به کاربرده می‌شود که گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری نیستند و هیچ هدف خاصی برای عرضه آن توصیف نشده است. حال سوال اینجاست که اگر هدف خاصی ندارند چه توجیهی برای حضور معامله‌گران در بازار آنها وجود دارد؟ از آنجایی که حجم بازار چنین ارزهایی بسیار کوچک است، بر اثر دامپ و پامپ ساختگی قیمت چنین ارزهایی به یکباره افزایش می‌یابد و در نتیجه رشد کوتاه‌مدت قیمت آنها، سود سرشاری نصیب برخی از سرمایه‌گذاران می‌شود. اما بعد از مدت کوتاهی قیمت چنین ارزهایی دچار دامپ شده و به شدت کاهش پیدا می‌کند.

اگر وارد بازار ارزهای دیجیتال شوید با انبوهی از شت کوین‌ها روبرو خواهید شد که قیمت چندانی ندارند. این توکن‌ها در اغلب موارد بر روی بلاک چین اتریوم راه‌اندازی می‌شوند و فاقد حاکمیت واقعی، توزیع ثروت و یا فناوری خاصی هستند.

جمع‌بندی

دارایی‌های دیجیتال به طور معمول با اصطلاحات مختلفی مانند رمز ارز، کوین و توکن و کریپتوکارنسی مورد اشاره قرار می‌گیرند. با این حال، علیرغم اینکه همه این اصطلاحات را می‌توان به صورت هم‌معنی به کار برد، اما تفاوت‌های مهمی میان کوین و توکن وجود دارد.

کوین در واقع به رمز ارزهایی اشاره دارد که دارای بلاک چین اختصاصی هستند و بیشتر ما با آنها آشنایی داریم. مانند بیت کوین، اتریوم و … . در مقابل کوین‌ها، توکن‌ها قرار دارند که فاقد بلاک چین مستقل بوده و برای فعالیت وابسته به بلاک چین شبکه‌های دیگر هستند. از جمله توکن‌ها می‌توان به شیبا اینو، سند و چین لینک اشاره کرد.

عمده‌ترین تفاوت دیگر کوین و توکن مربوط به کاربرد آنهاست. کوین‌ها به عنوان منبعی برای ذخیره ارزش، انتقال پول و ابزاری برای انجام معامله مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما توکن‌ها با توجه به اینکه دارای مصارف خاصی هستند، اغلب به عنوان رمز ارزهای کاربردی شناخته می‌شوند.