زنجیره هوشمند بایننس چیست؟ هر آنچه در مورد بایننس اسمارت چین باید بدانیم
مقیاسپذیری اتریوم، مشکلی است که باعث شده است رقبای زیادی پا به میدان بگذارند و علاوه بر تراکنشهای ارزانتر، امکان تعامل کمهزینهتر و سریعتر با برنامههای غیرمتمرکز را هم فراهم کنند.
یکی از این رقبا بایننس است که بعد از راهاندازی صرافی خود به شدت مورد توجه گرفت. به همین دلیل سریعاً وارد دنیای غیرمتمرکز شد و شبکه بلاکچینی خود را راهاندازی کرد و خیلی زود توکن آن یعنی BNB در هر صرافی ارز دیجیتال بزرگی لیست شد.
در این مقاله قصد داریم به معرفی این توکن محبوب و شبکه زیربنایی آن یعنی بایننس اسمارت چین بپردازیم و با جزئیات آنها بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه بایننس
بایننس در سال 2017، توسط چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao) معروف به CZ تاسیس شد و به سرعت تبدیل به بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال دنیا شد. علت اصلی رشد این صرافی، تعهد به عرضه توکنهای متنوع، ایجاد پلتفرم کاربر پسند و ارائه کاربردهای خلاقانه برای کاربران بود. بایننس از یک صرافی متمرکز تبدیل به اکوسیستمی فراگیر شد که خدمات مختلفی مانند معاملههای اسپات، انواع قراردادهای آتی، سپردهگذاری رمزارزهای مختلف و عرضه اولیه توکنهای مورد تایید (IEO) معروف به Launchpad را ارائه میداد.
در سال 2019، بایننس شبکه بلاکچینی خود به نام زنجیره بایننس Binance Chain را راهاندازی کرد تا بتواند بر معاملات و تراکنشهای غیرمتمرکز تمرکز کند. این کمپانی در ادامه برای دسترسی به فضای سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi)، به موازات شبکه بایننس، زنجیره هوشمند بایننس (BSC) را راهاندازی کرد.
بایننس چین یا شبکه بایننس چیست؟
بایننس چین (Binance Chain) بلاکچینی است که برای تسهیل انجام تراکنشهای سریع و ایمن ارزهای دیجیتال مختلف به وجود آمد. بر خلاف بایننس اسمارت چین (BSC)، بایننس چین از قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (dApp) پشتیبانی نمیکند.
تمرکز اصلی بایننس چین بر تراکنشهای همتا به همتا و انتقال داراییهاست. این شبکه به عنوان راهکاری برای تجربه معاملات یکپارچه و موثر در اکوسیستم باینسس طراحی شد.
بایننس اسمارت چین (BSC) چیست؟
Binance Smart Chain که به صورت مخفف به شکل BSC نوشته میشود پلتفرم بلاکچینی است که به تراکنشهای سریع و کارمزدهای پایین معروف است. این شبکه به موازات بایننس چین فعالیت میکند و به منظور ارائه پلتفرمی غیرمتمرکز برای اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contract) و برنامههای غیرمتمرکز طراحی شده است.
این شبکه سازگار با EVM (ماشین مجازی اتریوم) است و به توسعهدهندگان اجازه میدهد که پروژههایشان را به راحتی از شبکه اتریوم به این شبکه منتقل کنند. این تعامل بین دو شبکه به بایننس اسمارت چین اجازه میدهد کاربردهای بالقوه زیادی از جمله پروتکلهای دیفای، فروشگاه NFTها، انواع بازی و متاورس را توسعه دهد.
معماری زنجیرهای دوگانه بایننس به کاربران اجازه میدهد هم از مزایای عملکردی و هم از ادغام آن با اکوسیستم جامعتر Binance بهرهمند شوند. همچنین دسترسی یکپارچه به محصولات و خدمات مالی مختلف را ارائه میدهد. به طور کلی، زنجیره هوشمند بایننس قصد دارد یک پلتفرم کارآمد، مقرون به صرفه و مملو از ویژگیهای کاربردی را برای توسعه دهندگان و کاربران بلاک چین فراهم کند.
زنجیره هوشمند بایننس چگونه کار میکند؟
اجماع
اجماع در شبکههای بلاکچینی، مکانیزمی است که توسط آن مشارکتکنندگان به هماهنگی میرسند. در واقع از آنجا که در بلاکچین با اطلاعات توزیع شده سر و کار و داریم، باید الگوریتمی وجود داشته باشد که به وسیله آن صحت اطلاعات تایید شود. این مکانیزم در شبکه هوشمند بایننس، ترکیبی از اثبات سهام نیابتی (DPoS) و اثبات اعتبار (PoA) است که به PoSA شناخته میشود.
اجماع در بایننس اسمارت چین، نیاز به یک حد نصاب دارد. این بلاکچین 21 نود تایید کننده (Validator) دارد که هر 24 ساعت توسط سپردهگذاران شبکه انتخاب میشوند، اما تنها نودهایی که به 21 رتبه نخست در بین سپردهگذاران تعلق دارند به عنوان ولیدیتور انتخاب خواهند شد.
در این پلتفرم، Epoch یا دوره زمانی وجود دارد که در آن مجموعه ولیدیتورها در صورت نیاز میتوانند بایننس اسمارت چین را بروزرسانی کنند. هر Epoch از 240 بلاک تشکیل شده است که حدود 20 دقیقه زمان میبرد.
این شبکه، همچنان طرحی به منظور تنبیه هم برای افراد خرابکار پیادهسازی کرده است تا از مسئله دوباره خرج کردن (Double Spending) و تایید تراکنشهای اشتباه جلوگیری کند. این طرح از آن جهت اجرا شده است که مهاجم برای انجام عمل مخرب خود با هزینه سنگینی روبهرو باشد.
تعامل میان زنجیرهای
زنجیره هوشمند بایننس، به عنوان یک سیستم مستقل و در عین حال مکمل برای زنجیره بایننس در نظر گرفته شد. از معماری دو زنجیرهای بایننس به این شکل استفاده می شود که کاربران میتوانند به طور یکپارچه دارایی ها را از یک بلاک چین به دیگری منتقل کنند. به این ترتیب، می توان از معاملات سریع در BNB Chain لذت برد، در حالی که برنامه های غیرمتمرکز قدرتمند را می توان بر روی BSC ساخت. با این قابلیت، کاربران در معرض اکوسیستم جامعی قرار میگیرند که میتواند نیازهای بیشماری را برآورده کند.
بایننس کوین (BNB) چیست؟
BNB توکن بومی و کاربردی اکوسیستم بایننس است که در هر دو شبکه زنجیره بایننس (BC) و زنجیره هوشمند بایننس (BSC) مورد استفاده قرار میگیرد. BNB به منظور پرداخت کارمزد تراکنشهای بر روی BC و BSC، پرداخت کارمزد صرافیهای غیرمتمرکز، سپردهگذاری، انتقال داراییها و اجرا کردن قراردادهای هوشمند استفاده میشود.
توکن BNB جایگزینی برای بایننس توکن (Binance Token) محسوب میشود که سابقا در این شبکه استفاده میشد. عرضه کلی BNB را باید از مجموع عرضه BNBهای شبکه بایننس (BC) و زنجیره هوشمند بایننس (BSC) محاسبه کرد. این تعداد که در مجموع 200 میلیون توکن است همگی premint شدند. به این معنا که تمام این تعداد توکن پیش از آنکه شبکه اصلی راهاندازی شود، مینت شدند و به نسبتی که در وایت پیپر به آن اشاره شده است بین گروههای مختلف توزیع شدهاند. در مورد توکن BNB این سهمبندی به شکل زیر بوده است:
- 40 درصد از توکنها یعنی معادل 80 میلیون BNB به تیم این شبکه اختصاص داده شد.
- 10 درصد از توکنها معادل 20 میلیون BNB به سرمایهگذار شبکه اختصاص داده شد.
- 50 درصد باقیمانده که معادل 100 میلیون BNB است هم برای فروش عمومی در سال 2017 کنار گذاشته شد که امکان خرید بایننس کوین با قیمت 0.15 دلار را برای کاربران فراهم کرد.
سوزاندن توکن
بایننس قصد دارد تعداد توکنهای خود را از 200 میلیون به 100 میلیون کاهش دهد بنابراین برنامهای ضدتورمی برای آن در نظر گرفته است. برای این منظور دو مکانیزم برای سوزاندن توکنهای خود در نظر گرفته است:
- مکانیزم خودکار سوزاندن BNB:
این مکانیزم به این شکل طراحی شده است که هر 3 ماه تعدادی از توکنها بر اساس قیمت توکن و تعداد بلوکهای ساخته شده، سوزانده میشود. این روش علاوه بر شفافیت، قابلیت پیشبینی خوبی به جامعه این توکن اعطا میکند.
تا به حال (زمان نگارش این مقاله) 24 دوره از سوزاندن توکنهای شبکه با موفقیت انجام شده است و بیش از 48 میلیون BNB از گردش خارج شدهاند.
- مکانیزم سوزاندن کارمزدها:
بر اساس طرح Bep95، نرخ ثابتی از کارمزدهای گس (Gas fee) دریافت شده در هر بلاک سوزانده میشود. این نرخ توسط ولیدیتورهای BSC انتخاب میشود. تا به حال (زمان نگارش این مقاله) بیش از 188 هزار BNB از این طریق این شیوه سوزانده شده است.
برای مشاهده لحظهای تعداد توکنهای سوزانده شده میتوانید به وبسایت https://www.bnbburn.info مراجعه کنید.
سپردهگذاری
هولدرهای BNB میتوانند توکنهایشان را در استخرهای مخصوص سپردهگذاری کنند. به این ترتیب از آنجا میتوانند این توکنها را به ولیدیتورهای منتخب خود بسپارند. ولیدیتورهای منتخب هم کارمزدهای دریافت شده را بین این افراد توزیع میکنند. پاداشهای بلاک سریعا بین ولیدیتورها توزیع نمیشود، در عوض تمام پاداشها در یک قرارداد جمعآوری میشود و در ساعتی مشخص توزیع میگردد.
در حال حاضر سپردهگذاری BNB توسط Binance Wallet، Ledger، Trust Wallet و Enjin پشتیبانی میشود.
پاداشها
برای دریافت پاداش به صورت BNB از طریق نیابتی یا ولیدیتور شدن، شرایطی میبایست برآورده شود. به عنوان مثال برای دریافت BNB از طریق نیابتی (Delegator) حداقل 1BNB نیاز است و میباید حداقل 7 روز قفل شود. از طرف دیگر برای ولیدیتور شدن نیاز به 10،000 BNB به مدت حداقل 7 روز زمان قفل شدن است. اطلاعات و ماشین حساب برای محاسبه نرخ بازگشت را در سایت https://www.stakingrewards.com/earn/binance-smart-chain میتوانید مشاهده فرمایید.
حاکمیت
حاکمیت یا Governance یکی از مهمترین کاربردهای توکن BNB است. کاربران میتوانند طرحهایی را برای پارامترهای شبکه، مقدار تنبیه، کارمزد انتقال میان زنجیرهای و …پیشنهاد دهند. میزان قدرت هر هر رای متناسب با مقدار BNB سپردهگذاری شده است.
لازم به ذکر است، افرادی که توکنهای خود را به صورت نیابتی سپردهگذاری میکنند شخصاً قادر به رای دادن نیستند. بلکه تنها راه رای دادن تبدیل شدن به ولیدیتور است. بنابراین سپردن توکنها به ولیدیتور قدرت رای او را افزایش میدهد.
ثبت هر پروپوزال نیاز به 1000 BNB دارد که در صورت مورد قبول واقع شدن آن این مقدار به ولیدیتور بازگردانده میشود. در غیر این صورت مبلغ بین مجموعه ولیدیتورها توزیع میشود. در دیاگرام زیر این پروسه کاملا مشخص شده است:
استانداردهای توکنهای شبکه اسمارت چین
همانطور که در شبکه اتریوم استانداردهایی مانند ERC-20 و ERC-721 برای توکنها طراحی شده است، در شبکه هوشمند بایننس از استاندارد Bep-20 (که مشابه ERC-20 است) و در زنجیره بایننس از استاندارد Bep-2 استفاده میشود.
استاندارد Bep-2 که بر روی زنجیره بایننس (BC) کار میکند از طراحی استاندارد مشابهی بهره میبرد که توکن بومی BNB استفاده میکند. این توکنها برای اهداف خاصی در اکوسیستم بایننس استفاده میشوند و بر روی Binance DEX قابل معامله هستند.
اما توکنهای Bep-20 روی زنجیره هوشمند بایننس (BSC) فعال هستند که بلاکچین جداگانهای است و توسط بایننس توسعه داده شده است. BSC به نحوی طراحی شده است که با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است به این معنا که قادر است از قراردادهای هوشمندی که روی شبکه اتریوم پیاده سازی شدهاند، پشتیبانی کند. استاندارد Bep-20 مشابه استاندارد Erc-20 در شبکه اتریوم است و برای طیف بزرگی از برنامههای آن مانند پروژههای دیفای، بازیها و … مورد استفاده قرار میگیرد.
معرفی کیف پولهای شبکه بایننس اسمارت چین
کیفپولها بدون شک مهمترین بخش رابطه میان کاربر و بلاکچین هستند. به طور کل میتوان کیفها را به دو دسته سرد (آفلاین) و گرم (آنلاین) تقسیم کرد. تفاوت اصلی این دو دسته در امنیت و سهولت استفاده از آنهاست. در واقع مزیت کیف پولهای گرم راحتی کاربر در استفاده و نقطه قوت کیفپولهای سرد در تامین امنیت بیشتر است.
برای آشنای بیشتر با کیفپولها میتوانید مقاله معرفی کامل کیفپولهای ارزهای دیجیتال را مطالعه نمایید.
کیف پولهای گرم:
این کیفپولها که عمدتا اپهای گوشی و دسکتاپ و یا افزونههای مرورگرها هستند، بیشتر زمانی استفاده میشوند که کاربر نیاز به تعامل بیشتری با بلاکچین دارد. از مهمترین و کاربردیترین کیفپولهای این دسته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
متامسک (Metamask):
کیف پول متامسک محبوب از شبکههای بلاکچینی زیادی پشتیبانی میکند و با اعمال تغییراتی مختصر میتوان آن را به شبکه هوشمند بایننس متصل کرد. این کیفپول، هم به صورت اپ در گوشیهای اندروید و IOS قابل استفاده است و هم میتوان آن را به عنوان افزونه به مرورگرهای Firefox و Chrome اضافه کرد.
-
تراست ولت TrustWallet:
تراست ولت هم از محبوبترین کیفپولهای حال حاضر محسوب میشود. این کیفپول رابط کاربری سادهای دارد و به صورت اپ بر روی گوشیهای اندروید و IOS قابل نصب است.
-
سیف پل SafePal:
این کیفپول هم از شبکههای بلاکچینی زیادی پشتیبانی میکند و امکانات مختلفی را برای کاربر فراهم میکند. کیفپول سیفپل به صورت اپ بر روی گوشیهای اندرویدی و IOS قابل نصب میباشد.
کیف پولهای سرد:
این کیفپولها که کلید خصوصی کاربر را به صورت آفلاین نگهداری میکنند امنیت بسیار بالاتری را ارائه میدهند. این کیفپول ها که شبیه یک فلش مموری هستند بهترین گزینه برای افرادی محسوب میشوند که قصد هولد کردن ارزهای دیجیتال را دارند. از معروفترین و معتبرترین کیفپولهای این دسته میتوان به لجر (Ledger)، ترزور (Trezor) و سیفپل (Safepal) اشاره کرد.
برترین برنامههای غیرمتمرکز زنجیره هوشمند بایننس
PancakeSwap
بدون شک محبوبترین و مهمترین پروژهها بر روی شبکه BSC صرافی غیرمتمرکز Pancakeswap است. این پلتفرم که از بازارساز خودکار (AMM) استفاده میکند یکی از بزرگترین و پر کاربردترین صرافیهای حال حاضر مارکت کریپتو محسوب میشود و کاربران زیادی روزانه در حال تبادل توکنهای خود از طریق آن میباشند. همچنین کاربران از طریق تامین نقدینگی استخرهای مختلف میتوانند درآمد انفعالی کسب کنند.
Venus
این پروتکل هم به عنوان یکی از مهمترین بخشهای دیفای شبکه هوشمند بایننس به شمار میآید. Venus پروتکل وامدهی این شبکه است که میتوان آن را نمونه مشابه Aave در اتریوم نامید. از طرف دیگر این پروتکل با مینت کردن استیبل کوین VAI به پشتوانه صندوقی از ارزهای دیجیتال، خدماتی مشابه MakerDao و Compound را هم ارائه میدهد.
Stargate
تمرکز پروژه Stargate بر راهکارهای میانزنجیرهای و پلهاست. این پروژه به کاربران و برنامههای غیرمتمرکز (dApps) اجازه میدهد داراییهای بومی بلاکچینهای مختلف به همدیگر منتقل شوند. این پروژه در تلاش است نیاز به Wrapped Tokenها را از بین ببرد و امکان انتقال دارایی و نهایی شدن آنها در تراکنشهای میان زنجیرهای را فراهم کند.
کارمزد تراکنشها در شبکه هوشمند بایننس
شاید بتوان ادعا کرد که جذابترین ویژگی شبکه هوشمند بایننس، کارمزد پایین و سرعت بالای انجام تراکنشهاست. کارمزد شبکه بایننس به شکل Gwei (مانند آنچه در اتریوم اتفاق میافتد) محاسبه میشود و هر Gwei معادل 0.000000001BNB است. کاربران میتوانند قیمت گس (Gas price) را برای کنترل هزینه کارمزد جهت تعامل با شبکه انتخاب کنند.
کارمزد تراکنش موجب تامین امنیت، پایداری و پردازش موثر خواهد شد و به طور چشمگیری در مقایسه با شبکههای اتریوم و بیت کوین مبلغ پایینتری است. به همین دلیل این شبکه یکی از شبکههای محبوب و پرکاربرد مارکت محسوب میشود.
بایننس اسمارت چین در برابر اتریوم
زنجیره هوشمند بایننس و شبکه اتریوم هر دو از برجستهترین و محبوبترین بلاکچینهای حال حاضر به شمار میآیند در حالیکه از جهات مختلفی متفاوت هستند. BSC فورکی از اتریوم است که تمرکزش را بر روی کارمزدهای کم و تایید سریع تراکنشها از طریق مکانیزم اجماع PoSA معطوف کرده است. محبوبیت این شبکه به دلیل سازگاری با ماشین مجازی اتریوم و امکان انتقال قراردادهای هوشمند اتریوم به BSC است.
اما اتریوم از سمت دیگر اکوسیستمی غیرمتمرکز، مملو از پروژههای متنوع و فعالیت توسعهدهندگان است. در حالیکه زنجیره هوشمند بایننس، هزینه کم و سرعت بالا را ارائه میدهد، شبکه بزرگ و امنیت، بزرگترین ویژگیهای اتریوم محسوب میشوند. هر دو شبکه نقشی حیاتی در دنیای ارزهای دیجیتال ایفا میکنند و از طرف دیگر هر کدام برای نیازهای خاصی کاربرد دارند.
مشخصات درون شبکه (On-chain) بایننس اسمارت چین
بعد از شناخت زنجیره هوشمند شبکه بد نیست سری هم به وبسایت DeFillama بزنیم و اتفاقات درون شبکه BSC را مرور کنیم.
ارزش قفل شده در شبکه (TVL)
همانطور که در نمودار پیداست میزان ارزش قفل شده در این شبکه از ماه می سال 2021 تا امروز در حال کاهش بوده به طوری که از حدود 22 میلیارد دلار به حدود 3 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است. البته نوسان قیمت BNB هم در این نمودار تاثیرگذار بوده اما به هر جهت اتفاقات سال 2022 و زمستان کریپتو تاثیر زیادی بر TVL این شبکه گذاشته است.
حجم معاملات (Volume)
حجم معاملات هم از زمان سقف تاریخیاش یعنی 6.7 میلیارد دلار در روز (19 می 2021) به 339 میلیون دلار کاهش پیدا کرده است.
توسعهدهندگان (Core Developers)
اما این کاهش شدید در حجم معاملات و TVL باعث نشده است که توسعهدهندگان هم از این شبکه ناامید شوند. بلکه همانطور که در چارت مشخص است تعداد توسعه دهندگان در هر ماه با رشد همراه بوده است.
مزایا و معایب زنجیره هوشمند بایننس
مزایا
- تراکنشهای سریع با کارمزدهای کم
- پذیرش سریع توسط عموم به دلیل کارمزدهای کمهزینه
- امکان پیادهسازی قراردادهای هوشمند
- سازگاری با ماشین مجازی اتریوم
معایب
- بزرگترین نگرانی در مورد BSC، غیرمتمرکز نبودن آن است.
- ساده بودن توسعه قرارداد هوشمند که به کلاهبردان اجازه میدهد ارزهای دیجیتال اسکم را به راحتی عرضه کنند.
- همبستکی بسیار زیاد با شرایط بازار
آینده توکن BNB و زنجیره هوشمند بایننس
توکن BNB و زنجیره هوشمند بایننس از زمان راهاندازی با اقبال عمومی خوبی مواجه شدهاند و از آن زمان این شبکه در حال میزبانی پروژههای مختلفی بوده است. پیشبینی قیمت هرگز کار سادهای نیست اما شاید با توجه به روندی که پروژه طی کرده است و ایدههای آن بتوان دیدی نسبت به آینده پیدا کرد.
یکی از مهمترین ویژگیهای BNB ضد تورمی بودن آن است. اینکه در نهایت تنها 100 میلیون توکن وجود خواهد داشت میتواند نشاندهنده این باشد که نهایتا تقاضا برای این این توکن بالا خواهد بود. این موضوع زمانی مهمتر میشود که میبینیم تعداد توسعهدهندگان در حال افزایش است و همینطور کارمزدها در این شبکه برای کاربران بسیار جذابتر از اتریوم میباشد. میتوان انتظار داشت که توسعه شبکه هوشمند بایننس به مقدار تقاضای آن خواهد افزود و هرجا که تقاضا بر عرضه غلبه کند شاهد افزایش قیمت خواهیم بود. ضمن اینکه در ریزش اخیر و زمستان شدید ارزهای دیجیتال در سال 2022 ارز BNB ریزشی مشابه توکنهای رقیب را تجربه نکرد و این نشانه خوبی برای یک ارز دیجیتال به شمار میرود.
از طرف دیگر اما بحث متمرکز بودن این شبکه مسئلهای نگران کننده برای فعالان آن به حساب میآید. به این معنا که اگر رقیبی پیدا شود که بتواند در عین مقیاسپذیر بودن مسئله تمرکززدایی را هم حل کند، میتواند به راحتی کاربران این شبکه را به سمت خود جذب کند.
جمعبندی
سرمایهگذاری بر روی هر دارایی، از ارز دیجیتال گرفته تا مسکن نیاز به اطلاعات کافی نسبت به آن دارایی و بازار آن دارد. اما در بازار ارزهای دیجیتال به علت پیچیدگیهای این تکنولوژی و مسائل مالی دخیل در بازار آن کار کمی سختتر هم میشود. در واقع در این مقاله سعی شد نسبت به توکن BNB و شبکه هوشمند بایننس به مخاطب دید مناسبی داده شود تا قادر باشد با اطلاعات درست تصمیم به سرمایهگذاری در این توکن کند.