آینده بیت کوین تا ۲۰۴۰؛ آیا برای خرید Bitcoin دیر شده است؟
امروزه بیت کوین نهتنها به عنوان یک ارز دیجیتال شناخته میشود بلکه به نمادی از نقل و انتقال ثروت تبدیل شده است. این رمزارز مبتنی بر فناوری بلاکچین، با وعدههایی از جمله حفظ حریم خصوصی تا کاهش وابستگی به نظام بانکی سنتی به سرعت توانسته است توجه جهان را به خود جلب کند. اما حالا، چالشها و فرصتهای جدیدی پیش روی بیت کوین قرار گرفته است و آینده بیت کوین همچنان برای برخی سرمایهگذاران جذاب به نظر میرسد.
در این مقاله قصد داریم پس از معرفی اجمالی و مروری کوتاه بر تاریخچه این ارز دیجیتال به بررسی آینده آن بپردازیم و چالشها و فرصتهای پیش روی آن را تحلیل کنیم. در واقع تلاش میکنیم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا آینده بیت کوین به عنوان یک دارایی برای سرمایهگذاری جذاب است یا شاید بهتر باشد که آن را فراموش کنیم و به دیگر داراییها روی بیاوریم.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که میتوانید بدون نیاز به واسطهای مانند بانک، مستقیماً آن را برای فرد دیگری (در هر کجای دنیا) ارسال کنید. خالق بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، بیت کوین را یک سیستم پرداخت الکترونیکی مبتنی بر اثبات رمزنگاری به جای اعتماد مینامد.
هر تراکنشی که تا به امروز در شبکه بیت کوین انجام شده است در یک دفتر کل عمومی ثبت شده است که برای عموم قابل دسترس و مشاهده است. این امر باعث میشود تراکنشها به سختی دستکاری شوند و جعل آنها دشوار باشد. این به دلیل طراحی منحصر به فرد این سیستم است. بیت کوین بر اساس ماهیت غیرمتمرکزش توسط دولت یا هیچ مؤسسه و واسطهای پشتیبانی نمیشوند و به جز اثبات رمزنگاری که در قلب سیستم وجود دارد هیچچیز دیگری برای تضمین ارزش آن وجود ندارد.
آنتون موزگووی (Anton Mozgovoy)، یکی از بنیانگذاران و مدیر عامل شرکت خدمات مالی دیجیتال Holyheld میگوید: اینکه امروز بیت کوین ارزش دارد به این دلیل است که ما مردم به این نتیجه رسیدیم که بیت کوین ارزشمند است.
از زمان عرضه عمومی آن در سال 2009، ارزش بیت کوین به طور چشمگیری افزایش یافته است. اگرچه زمانی هر بیت کوین زیر 1 دلار ارزش داشت، اما در نوامبر 2021، قیمت بیت کوین به 69 هزار دلار رسید. از آنجایی که عرضه آن به 21 میلیون کوین محدود شده است، بسیاری انتظار دارند که قیمت آینده بیت کوین با گذشت زمان همچنان در حال افزایش باشد، به خصوص که سرمایهگذاران نهادی بزرگ بیت کوین را نوعی طلای دیجیتال میدانند و آن را سپر خوبی در برابر تورم میپندارند.
مروری بر تاریخچه بیت کوین از قبل از تولد تا امروز
در این بخش به تاریخچه بیت کوین و آنچه بر این ارز دیجیتال تا به امروز گذشته میپردازیم:
پیش از خلق بیت کوین
قبل از بیت کوین، چندین فناوری تلاش در انتشار پول دیجیتال داشتند که با پول دیجیتال دیوید چاوم (David Chaum) در دهه 1980 شروع شد. این ایده که راهکار معماهای محاسباتی میتوانند دارای ارزش باشند، برای اولین بار توسط رمزنگاران سینتیا دورک (Cynthia Dwork) و مونی ناور (Moni Naor) در سال 1992 ارائه شد. این مفهوم بهطور مستقل توسط آدام بک (Adam Back) که Hashcash، یک طرح اثبات کار برای کنترل هرزنامهها را در سال 1997 توسعه داد، دوباره مورد بررسی قرار گرفت. BitGold و B-Money هم از تلاشهای بعدی در همین راستا محسوب میشوند.
تولد بیت کوین (2009-2008)
نام دامنه bitcoin.org در 18 اوت 2008 ثبت شد. در 31 اکتبر 2008، وایت پیپر بیت کوین نوشته شده توسط ساتوشی ناکاموتو (فرد یا گروهی از توسعه دهندگان که هویت آنها همچنان ناشناس باقی مانده است) با عنوان بیت کوین: یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا منتشر شد. ناکاموتو نرمافزار بیت کوین را به عنوان کد منبع باز پیاده سازی کرد و آن را در ژانویه 2009 منتشر کرد. تمام اجزایی که در این مقاله از آنها استفاده شده بود قبلا در گذشته مطرح یا استفاده شده بود اما نوآوری ناکاموتو در تعامل و ترکیب پیچیدهای از این اجزا بود.
در 3 ژانویه 2009، شبکه بیت کوین زمانی ایجاد شد که ناکاموتو بلوک شروع زنجیره معروف به بلوک پیدایش (Genesis Block) را استخراج کرد. در این بلوک متن «The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks» حک شده بود که تاریخ و تیتر شمارهای از روزنامه تایمز است. در سال 2010، اولین معامله تجاری شناخته شده با استفاده از بیت کوین زمانی رخ داد که Laszlo Hanyecz دو پیتزا را به قیمت 10000 بیت کوین خریداری کرد. این اتفاق بعدا با عنوان روز پیتزای بیت کوین شناخته شد و هر ساله در جمعه ارزهای دیجیتال جشن گرفته میشود.
رشد ابتدایی (2012-2010)
شاید دوران رشد اولیه بیت کوین را بتوان با ظهور فروشگاه مواد مخدر جاده ابریشم (Silk Road) در دارک وب گره زد. فروشگاهی که هر شخصی به شکل ناشناس در آن به خرید و فروش مواد مخدر میپرداخت و تنها راه ارسال پول در آن از طریق بیت کوین صورت میگرفت.
اولین اقدامات قانونی (2014-2013)
در مارس 2013، شبکه اجرایی جرایم مالی (FinCEN)، دستورالعملی نظارتی برای ارزهای مجازی غیرمتمرکز مثل بیت کوین منتشر کرد و ماینرهای بیت کوین که دارایی خود را به فروش میرساندند را به عنوان کسب و کار خدمات پولی طبقهبندی کرد و فعالیت آنها را مشروط به تعهدات قانونی دانست.
در ماه مه 2013 اداره مواد مخدر آمریکا برای اولین بار 11.02 بیت کوین را از شخصی که تلاش میکرد مواد غیرقانونی بفروشد، ضبط کرد. در اکتبر همین سال هم 30 هزار بیت کوین از فروشگاه مواد مخدر جاده ابریشم و صاحب آن راس اولبریشت (Ross Ulbricht) ضبط شد.
از افزایش پذیرش بیت کوین تا ممنوعیت معاملات در چین 2015-2019
در سال 2017، تعداد 5.9 میلیون کیفپول ارزهای دیجیتال به ثبت رسید که بیشتر آنها برای استفاده از بیت کوین بود. در اوت همین سال بعد از بحثهای جنجالی و طولانی بهروزرسانی سگویت (Segwit) فعال شد که قدم بزرگی برای راهاندازی شبکه لایتنینگ و بهبود مقیاسپذیری محسوب میشود. همینطور افرادی که با سگویت مخالف بودند فورکی از شبکه به نام بیت کوین کش (BCH) را به وجود آوردند که موفقترین فورک این شبکه در بین چندین فورک انجام شده محسوب میشود.
در فوریه 2018 ارزهای دیجیتال شاهد یک ریزش عمیق بود که دلیل اصلی آن ممنوعیت اعمال شده از طرف کشور چین برای معاملات بیت کوین بود. جالب است بدانید که میزان معاملات بیت کوین با پول ملی این کشور از بالای 90 درصد در سپتامبر 2017 به کمتر از 1 درصد در ژوئن 2018 سقوط کرد. علاوه بر این تعداد زیاد هکهای صرافیهای ارز دیجیتال در این زمان مزید بر علت ریزش شدید بازار شد. در این برهه زمانی چالشبرانگیز، آینده بیت کوین در هالهای از ابهام فرو رفت.
خریدهای سازمانی و رکوردشکنی (2020 تا به امروز)
در سال 2020، برخی از موسسات بزرگ شروع به خرید بیت کوین کردند. از بین این موسسات مایکرواستراتژی (Microstrategy) با 250 میلیون دلار سرمایهگذاری شاخصترین سرمایهگذار به حساب میآید. به این نام میتوان اسکوئر (Square) با 50 میلیون دلار و مس میوچوال (MassMutual) با 100 میلیون دلار را هم اضافه کرد. پیپال (PayPal) هم در همین سال پشتیبانی از بیت کوین را آغاز کرد.
در فوریه 2021 برای اولین بار بیت کوین توانست از مارکت کپ 1000 میلیارد دلار عبور کند. در سپتامبر همین سال السالوادور اولین کشوری لقب گرفت که بیت کوین را به عنوان پول رایج این کشور معرفی کرد و در نوامبر 2021 بیت کوین سقف تاریخی خود یعنی قیمت 69 هزار دلار را به ثبت رساند.
در ادامه فراز و نشیبهای این بازار، در سال 2022 به دلیل واژگونی پروژه Terra و ورشکستگی سلسیوس (Celsius) بیت کوین مجددا شاهد ریزش عمیق بود.
در سال 2023 مهمترین اتفاقی که برای بیت کوین رخ داد، فعال شدن اوردینال (Ordinal) یا همان توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) بر روی این شبکه بود.
ویژگیهای منحصر به فرد بیت کوین
ظهور بیت کوین، انقلابی در امور مالی و اقتصادی به شمار میآید. بنابراین در این بخش به ویژگیهای مهم بیت کوین که باعث این تحولات و در نتیجه پذیرش عمومی شدهاند، خواهیم پرداخت.
تمرکززدایی
مهمترین ویژگی بیت کوین بدون شک تمرکززدایی بینظیر آن است. به این معنا که پروسه تایید نیازمند اجماع بین نودهای شبکه است. یک نود به زبان ساده کامپیوتری است که به شبکه متصل است و به صورت مستقل در ارتباط با دیگر نودها بر روی بستر اینترنت فعالیت میکند. به این ترتیب هیچ واسطهای به صورت مستقل قادر نیست تراکنشها را پردازش و مدیریت کند.
مقاومت در برابر سانسور
مثالهای فراوانی از مسدود کردن حساب افراد توسط دولتها یا نهادهای خاص وجود دارد. شاید یکی از ملموسترین آنها تحریمهای اقتصادی است که به کشورهای مختلف مانند ایران تحمیل شده است.
تا قبل از ظهور بیت کوین شاید تنها راه مبادله بدون امکان ردگیری از طریق پول نقد امکانپذیر بود. اما بیت کوین این شرایط را برای همه افرادی که دسترسی به اینترنت دارند فراهم کرده است که حریم خصوصی خود را حفظ کنند و به صورت نیمهناشناس به تبادلات مالی بپردازند. در شبکه بیت کوین تنها نشانی که از هر شخص وجود دارد آدرس کیف پولی است که با آن تبادلات خود را انجام میدهد. در واقع یکی از باورهای فلسفی شبکه بیت کوین حق حفظ حریم خصوصی توسط کاربر است.
محدود بودن تعداد کوینها
جذابترین بخش شبکه بیت کوین محدود بودن تعداد توکنهای آن است. تعداد بیت کوینها هرگز از 21 میلیون تجاوز نخواهد کرد و این همان خصوصیتی است که بیت کوین را مانند طلا گرانبها میکند. قانون عرضه و تقاضا میگوید در صورت ثابت بودن عرضه، تقاضای بیشتر موجب افزایش ارزش خواهد بود.
هاوینگ
نه تنها تعداد بیت کوینها محدود است بلکه عرضه آن در طول زمان هم کاهش مییابد. شبکه بیت کوین اینگونه طراحی شده است که بعد از استخراج هر 210 هزار بلاک (حدوداً 4 سال) پاداش هر بلاک نصف میشود. به این پروسه هاوینگ گفته میشود.
این دقیقاً به این معناست که هر 4 سال یکبار عرضه بیت کوین نصف میشود. در صورتی که تقاضا ثابت باشد و عرضه کاهش پیدا کند باز هم شاهد افزایش قیمت خواهیم بود.
تغییرناپذیری
هر بلاک بیت کوین از طریق رمزنگاری به بلاک قبلی متصل شده است. نتیجه این فرآیند این است که هیچ نهاد و قدرتی قادر نخواهد بود اطلاعات ثبت شده در بلاکچین را حذف کند یا تغییر دهد.
تغییرناپذیری مهمترین رکن قابل اعتماد بودن شبکه بیت کوین است. نتیجه این تغییر ناپذیری، شفافیت است و اینجاست که شبکه بیت کوین از تمام موارد مشابه که امکان تقلب، فساد و تغییر وجود دارد، متمایز میشود.
چالش و محدودیتهای بیت کوین
هرچند که بیت کوین با ویژگیهای منحصر به فرد خود به یک دارایی محبوب تبدیل شده است، اما این ارز دیجیتال نیز با چالشها و محدودیتهایی روبرو است که میتواند تأثیرات مهمی بر آینده آن داشته باشد. در این بخش، به بررسی این چالشها و محدودیتها میپردازیم تا تصویر کاملتری از وضعیت فعلی و آینده بیتکوین به دست آوریم.
نوسانات بازار و عدم پایداری قیمت:
یکی از چالشهای اساسی بیت کوین، نوسانات بالای بازار آن است. این نوسانات میتوانند به عنوان یک مزیت برای سرمایهگذاران باشند اما در عین حال، عدم پایداری قیمت میتواند باعث محدودیت در استفاده از بیت کوین به عنوان یک واحد پرداخت شود.
مصرف انرژی بالا:
فرآیند استخراج بیت کوین نیازمند مصرف بسیار بالای انرژی است. این امر باعث شده است تا انتقاداتی به وجود آید و سوالاتی در مورد پایداری محیطی بیت کوین مطرح شود. البته لازم به ذکر است که امروزه تعداد زیادی از ماینرها برای استخراج بیت کوین از انرژیهای تجدیدپذیر استفاده میکنند اما به طور کل نیاز به مصرف بالای انرژی، همیشه بحثبرانگیز بوده است.
تحولات قانونی و نظارتی:
چالشهای قانونی و نظارتی نیز به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در آینده بیتکوین مطرح است. تغییرات در قوانین مربوط به ارزهای دیجیتال و نظارت بر آنها میتواند به عنوان یک محدودیت مهم در توسعه بیت کوین تلقی شود.
بررسی آینده بیت کوین
در حالیکه شاهد حرکتی صعودی در بازار ارزهای دیجیتال در اواخر سال 2023 بودیم، انتظارات برای رشدهای بیشتر در سال جدید به شدت افزایش پیدا کرده است. عناصری شامل چهارمین هاوینگ بیت کوین (رویدادی که دلیل شروع روند صعودی شناخته شده است)، امید زیاد برای تایید ETF اسپات بیت کوین در بازارهای ایالات متحده و افزایش علاقه موسسات به دنیای ارزهای دیجیتال را میتوان مهمترین عوامل این نگاه خوشبینانه دانست.
در حالی که آینده بیت کوین پر از امید به نظر میرسد، سؤالاتی از این قبیل مطرح می شود: “آیا بیت کوین آماده است تا به مرز 100 هزار دلار برسد؟” یا “آیا قیمت بیت کوین اصلاً بالا خواهد رفت؟” یا “بیت کوین 5 سال دیگر کجا خواهد بود؟”
بنابراین تلاش خواهیم کرد بعد از شناخت عوامل موثر بر روند قیمتی بیت کوین، نظر کارشناسان و صاحبنظران این حوزه را در مورد آینده بیت کوین بررسی کنیم.
عوامل موثر بر روند قیمتی بیت کوین
پیش از ان که به سراغ پیشبینی کارشناسان و صاحب نامان این صنعت در مورد قیمت آینده بیت کوین برویم بهتر است مروری داشته باشیم بر عوامل موثر بر روند قیمتی بیت کوین.
دینامیک عرضه و تقاضا
با افزایش تقاضا برای بیت کوین به ویژه در مواجهه با عرضه محدود، قیمت احتمالاً افزایش مییابد. برعکس، زمانی که تقاضا کاهش پیدا میکند یا راکد میشود، ارز دیجیتال با فشار نزولی مواجه میشود و ممکن است قیمتها ریزش کند.
در شبکه بیت کوین مفهومی وجود دارد به نام سختی شبکه. سختی شبکه همواره طوری تنظیم میشود که علیرغم بالا و پایین رفتن قدرت هش، متوسط فاصله زمانی بین تولید بلاکها 600 ثانیه (10 دقیقه) باقی بماند.
علاوه بر این هاوینگ بیت کوین که تقریباً هر چهار سال یکبار اتفاق میافتد، پاداش بلاک را برای ماینرها به نصف کاهش میدهد. این کاهش دورهای، عرضه را محدودتر میکند و به طور بالقوه میتواند باعث افزایش قیمتها شود.
احساسات بازار و رفتار سرمایهگذاران
مانند هر دارایی دیگر، احساسات بازار به طور قابل توجهی بر قیمت بیت کوین تأثیر میگذارد.
اخبار مثبت، توصیههای چهرههای با نفوذ و یا سرمایهگذاریهای نهادی میتواند باعث ایجاد FOMO (ترس از عقب ماندن) در بین سرمایهگذاران و منجر به افزایش قیمت شود. برعکس اخبار منفی، نگرانیهای مرتبط با مسائل قانونی و نظارتی و یا به خطر افتادن امنیت میتواند منجر به فروش عظیم و در نتیجه کاهش قیمت شود.
پیشرفتهای فناوری و پذیرش عمومی
ارزش بیت کوین با پذیرش و کاربرد آن ارتباط تنگاتنگی دارد. پیشرفتهای تکنولوژیکی که مقیاسپذیری، امنیت و کارایی شبکه را بهبود میبخشد، میتواند اعتماد به آینده بیت کوین را افزایش داده و به طور بالقوه روی قیمت آن تاثیر بگذارد.
علاوه بر این، افزایش پذیرش بیت کوین توسط بازرگانان و صاحبان کسب و کار و پذیرش آن به عنوان یک روش پرداخت به معنای افزایش کاربرد آن خواهد بود که اثر مثبتی بر قیمت آن خواهد گذاشت.
توسعه سیستمهای نظارتی و قانونگذاری
چشمانداز نظارتی به طور قابل توجهی بر بازار ارزهای دیجیتال تأثیر میگذارد. مقررات مطلوبی که شفافیت و مشروعیت را همراه داشته باشد، میتواند سرمایهگذاران نهادی را جذب کند و به رشد قیمت کمک کند.
در مقابل، مقررات نامطلوب یا اقدامات بازدارنده ممکن است احساسات بازار را تحت تاثیر قرار داده و بر قیمت بیت کوین اثر منفی بگذارد.
یکی از بحثهای داغ این روزهای بازار ارزهای دیجیتال، تلاش برای تایید ETFهای اسپات بیت کوین است. بسیاری از صاحب نظران معتقدند اگر این اتفاق رخ دهد گامی بسیار بزرگ در پذیرش بیت کوین توسط نهادهای بزرگ اتفاق خواهد افتاد و سرمایههای بیشتری برای سرمایهگذاری به بازار ارزهای دیجیتال روانه خواهد شد.
پیشبینی قیمت آینده بیت کوین توسط کارشناسان مطرح
پیشبینی قیمت یک دارایی عموماً کار سادهای نیست و نیاز به رصد کردن شواهد و قرائن زیادی دارد. در این بخش به پیشبینیهای انجام شده توسط اشخاص مطرح میپردازیم و تا حدی هرکدام از این پیشبینیها را تحلیل خواهیم کرد.
هال فینی (Hal Finney)
پیشبینی هال فینی بر اساس حدس و گمانهای صرف نیست، بلکه بر اساس تحلیلی از پتانسیل بیت کوین به عنوان یک سیستم پرداخت جهانی است. در سناریوی او مارکت کپ بیت کوین میبایست با کل ثروت جهان مطابقت داشته باشد. با این فرضیه او تخمین زده است که مارکت کپ بیت کوین روزی بین 100 تریلیون تا 300 تریلیون دلار خواهد بود. با تقسیم این ارزش بین 21 میلیون بیت کوین، ارزش میانگین 9.5 میلیون دلار به ازای هر بیت کوین به دست خواهد آمد.
این پیش بینی ممکن است برای یک فرد معمولی یک گمانهزنی پوچ به نظر برسد. با این حال، امروزه بسیاری از مردم نظر هال را در مورد پتانسیل قیمت بیت کوین به اشتراک می گذارند.
چامات پالیهاپیتیا (Chamath Palihapitiya)
چامات یکی از مدیران اجرایی ارشد فیسبوک در سالهای 2007 تا 2011 بوده که پس از ترک سِمت خود در این کمپانی، صندوق سرمایهگذاری خود را تاسیس کرد و نام آن را سوشال کپیتال (Social Capital) گذاشت.
او در مورد قیمت آینده بیت کوین این گونه استدلال میکند که ماهیت غیرمتمرکز و بدون مرز، کمیابی و ویژگیهای امنیتی ذاتی بیت کوین، آن را به یک دارایی ذخیره ارزش ایدهآل تبدیل کرده است.
با وجود عدم قطعیتهای ژئوپلیتیک و نگرانیها در مورد ارزهای فیات، چامات معتقد است افرادی مانند وارن بافت اشتباه میکنند و بیت کوین می تواند به عنوان یک جایگزین قابل اعتماد و یک ارز ذخیره برای کشورها و ترازنامه شرکتها در سراسر جهان ظاهر شود.
عرضه محدود بیت کوین عامل مهمی در پیشبینی چامات محسوب میشود. با حداکثر عرضه 21 میلیون کوین، بیت کوین به گونه ای طراحی شده است که ضدتورمی باشد. به این معنی که کمیابی آن در طول زمان افزایش مییابد. همچنین او معتقد است که این عامل، همراه با افزایش پذیرش جهانی، باعث افزایش تقاضا و افزایش قابل توجه قیمت در دراز مدت خواهد شد.
چامات بر علاقه و پذیرش فزاینده بیت کوین توسط سرمایهگذاران نهادی تأکید میکند و مشارکت موسسات مالی بزرگ مانند تسلا، مایکرواستراتژی و پیپال را عامل مهم مشروعیت بیت کوین به عنوان یک دارایی سرمایهگذاری معرفی میکند.
با تمام این استدلالها چامات پالیهاپیتیا قیمت بیت کوین تا سال 2042 را در مرز 1 میلیون دلار پیشبینی میکند.
مکس کایزر (Max Keiser)
کایزر معتقد است که چشمانداز اقتصاد جهانی که با سطوح بدهی بیش از حد، کاهش ارزش پول و عدم اطمینان ژئوپلیتیک تنیده شده، فضای مناسبی را برای پذیرش بیت کوین ایجاد کرده است. او استدلال میکند که ارزهای فیات سنتی مستعد فشارهای تورمی هستند و میتوانند در معرض دستکاریهای سیاسی قرار گیرند.
او صریحاً معتقد است که ما در طی 300 سال گذشته در یک بازی برای کلاهبرداریهای پانزی بانک مرکزی گرفتار شدهایم. در مقابل باور دارد ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین و عرضه محدود، آن را به یک جایگزین جذاب برای افرادی تبدیل میکند که به دنبال ذخیره ارزش و محافظت در برابر نوسانات اقتصادی هستند.
کایزر عرضه محدود و کمیابی بیت کوین را به عنوان عوامل اصلی افزایش قیمت آن میداند. استدلال وی بر این پایه بنا شده است که هر چه سرمایهگذاران بیشتر اهمیت یک دارایی ضدتورمی را در دنیای تورمی درک کنند، تقاضا برای بیتکوین افزایش مییابد و قیمت آن را بالاتر میبرد.
با تمامی این استدلالها مکس کایزر اعتقاد دارد بیت کوین تا پایان سال 2024 به مرز 200 هزار دلار و تا سال 2040 به قیمت 1 میلیون دلار خواهد رسید.
جمعبندی
در این مقاله، به بررسی جامعی از آینده بیت کوین پرداختیم. از ویژگیهای منحصر به فرد بیت کوین گرفته تا چالشها و محدودیتهایی که این ارز دیجیتال با آنها مواجه است گفتیم و تلاش کردیم تا تصویر کاملتری از جهان پویا و پیچیده بیت کوین ارائه دهیم. عواملی چون تقاضا و عرضه، اخبار و رویدادهای جهانی و احساسات بازار از موثرترین عوامل در تعیین قیمت بیت کوین به شمار میروند. آینده بیتکوین با توجه به تحولات فناوری، نظارت قانونی و تغییرات در تقاضا و عرضه، همچنان یک موضوع جذاب و پیچیده باقی مانده و پیشبینی آن نیازمند بررسی دقیقتر و توجه به نکات کلان اقتصادی و فنی است.