مقایسه بیت کوین و سولانا؛ کدام ارز برای خرید بهتر است؟
بیت کوین آغازکننده انقلاب رمزارزها بود اما پس از آن ارزهای دیجیتال دیگری یکی پس از دیگری به بازار عرضه شدند. اکثر این ارزها یک هدف داشتند و آن برطرف‌کردن کاستی‌های بیت کوین بود. بااین‌حال، در طول این سال‌ها بیت کوین همچنان در بازار کریپتو یکه‌تازی می‌کند و هنوز کسی نتوانسته است تاج پادشاهی را از آن بگیرد. در میان آلت کوین‌ها اما سولانا مثل الماسی در حال درخشیدن است؛ پروژه‌ای که در کف بازار نزولی ۲۰۲۲ به زیر ۱۰ دلار رسید اما حالا بالاتر از ۲۰۰ دلار در حال رکوردشکنی است.
حال سؤال اینجاست از بین بیت کوین و سولانا کدامیک برای خرید بهتر است؟ آیا باید به بیت کوین، نماد امنیت و ارزش پایدار، تکیه کرد یا به سولانا که نماینده سرعت و نوآوری در اکوسیستم وب ۳ است؟ پاسخ به این سؤال ساده نیست؛ چراکه هردو شبکه هدف، معماری و جایگاه متفاوتی دارند. به همین خاطر در این مقاله از نوبیتکس تصمیم داریم جدال میان نسل‌ها در دنیای رمزارزها را بررسی کنیم.
بیت کوین چیست؟ میراثی که دنیای مالی را متحول کرد
بیت کوین نخستین ارز دیجیتالی بود که مفهوم «پول غیرمتمرکز» را در سال ۲۰۰۹ ارائه کرد. این ارز دیجیتال را فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) به جهان معرفی کردند و از آن زمان تاج پادشاهی در بازار رمزارزها را بر سر دارد.
هدف بیت کوین ساده اما انقلابی بود: ایجاد پولی که بدون بانک، دولت یا واسطه، بتواند به‌صورت مستقیم میان کاربران در سراسر جهان مبادله شود.
بیت کوین بر پایه مکانیسم اجماع اثبات کار (Proof of Work) کار می‌کند؛ سیستمی که در آن ماینرها با صرف توان محاسباتی بالا تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند و شبکه را امن نگه می‌دارند. این روش اگرچه مصرف انرژی بالایی دارد، یکی از امن‌ترین روش‌های دستیابی به اجماع در دنیای بلاکچین است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بیت کوین، عرضه محدود ۲۱ میلیون واحدی آن است که در کنار مکانیسم هاوینگ باعث شده است این ارز به یک دارایی کمیاب و ضدتورمی تبدیل شود. باتوجه‌به این ویژگی‌ها، بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ و حتی کشورها (مثل السالوادور) بیت کوین را به‌عنوان ذخیره ارزش بلندمدت و جایگزین طلا می‌بینند. در واقع، بیت کوین امروز نماد «استقلال مالی» در برابر سیستم پولی متمرکز جهانی است.
سولانا چیست؟ نسل جدید بلاکچین‌های سریع و مقیاس‌پذیر
سولانا در سال ۲۰۲۰ با هدف حل بزرگ‌ترین چالش بلاکچین‌ها یعنی مقیاس‌پذیری متولد شد. این پروژه را آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko)، مهندس سابق کوالکام، طراحی کرد تا دنیایی را بسازد که در آن بلاکچین بتواند از میلیون‌ها کاربر بدون افت سرعت پشتیبانی کند.
سولانا از ترکیب دو الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) و اثبات تاریخ (Proof of History) بهره می‌برد. PoH یک نوآوری منحصربه‌فرد است که با ثبت زمان دقیق هر تراکنش، سرعت تأیید را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. به همین دلیل، سولانا قادر است بیش از ۶۵ هزار تراکنش در ثانیه پردازش کند و از اکثر رقبایش پیشی بگیرد.
در کنار سرعت بالا، کارمزد تراکنش در سولانا تقریباً ناچیز است (در حد ۰٫۰۰۰۲ دلار). این ویژگی‌ها باعث می‌شود این رمزارز به بستر محبوبی برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، NFTها و پروژه‌های دیفای تبدیل شود و یکی از پیشرفته‌ترین بلاکچین‌های نسل سوم باشد.
مقایسه فنی بیت کوین و سولانا
از دید فنی، تفاوت میان بیت کوین و سولانا به‌اندازه تفاوت میان یک تلفن ثابت و یک تلفن هوشمند است! بیت کوین شبکه کلاسیک و فوق‌العاده امنی است که تنها بر انتقال و ذخیره ارزش تمرکز دارد. در مقابل، سولانا بستری چندمنظوره برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های پیچیده وب ۳ است و مقیاس‌پذیری را در اولویت خود قرار می‌دهد.
الگوریتم اجماع
بیت کوین از الگوریتم اجماع اثبات کار بهره می‌برد اما سولانا از ترکیب اثبات سهام و اثبات تاریخ استفاده می‌کند. در نتیجه، انرژی مصرفی سولانا بسیار کمتر است و تراکنش‌ها را سریع‌تر پردازش می‌کند. بااین‌حال، منتقدان می‌گویند که ساختار سولانا در مقایسه با بیت کوین تا حدی متمرکزتر است، چراکه تعداد نودهای اعتبارسنج آن کمتر و سخت‌افزار مورد نیاز برای مشارکت در شبکه قوی‌تر است.
سرعت
بیت کوین حدود ۷ تراکنش را در ثانیه پردازش می‌کند درحالی‌که این رقم در بلاکچین سولانا با معماری نوینی که دارد به بیش از ۶۵٬۰۰۰ تراکنش می‌رسد!
کارمزد
میانگین کارمزد بیت کوین حدود ۲ تا ۳ دلار است اما در زمان ازدحام شبکه ممکن است این عدد به‌شدت افزایش یابد. در سمت دیگر، میانگین کارمزد تراکنش‌های سولانا کمتر از یک‌صدهزارم دلار است.
مقیاس‌پذیری
مقیاس‌پذیری پایین، مشکلی است که بیت کوین و سایر بلاکچین‌های قدیمی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. بیت کوین درحال‌حاضر برای ذخیره ارزش مناسب است اما برای کاربردهای تعاملی مثل بازی‌های بلاکچینی یا NFTها مناسب نیست. در سمت مقابل، سولانا دقیقاً برای همین کاربردها ساخته شده است و مقیاس‌پذیری فوق‌العاده‌ای دارد.
با وجود این تفاوت‌های فنی، امنیت و پایداری بیت کوین در طول ۱۵ سال بدون توقف، نقطه قوتی است که کمتر شبکه‌ای می‌تواند با آن رقابت کند.
پس به‌طور خلاصه، بیت کوین امنیت را در اولویت قرار می‌دهد، درحالی‌که سولانا کارآیی و سرعت را محور توسعه خود می‌داند.
نگاهی به اقتصاد توکنی و تورم بیت کوین و سولانا
سیاست پولی بیت کوین ثابت و کاملاً شفاف است. عرضه نهایی این ارز دیجیتال به ۲۱ میلیون واحد محدود است و مقدار بیت کوین استخراج‌شده نیز هر چهارسال یک‌بار طی فرایندی به نام هاوینگ نصف می‌شود. به همین دلیل، بیت کوین ذاتاً ضدتورمی است. چیزی که ارزش و قیمت بیت کوین را با گذر زمان افزایش می‌دهد.
مدل عرضه سولانا برخلاف بیت کوین نامحدود است؛ اما طراحی سیاست تورمی آن به‌شکلی است که در گذر زمان به‌صورت کنترل‌شده کاهش یابد. نرخ تورم اولیه سولانا در زمان راه‌اندازی شبکه حدود ۸ درصد در سال بود. با این حال طبق برنامه‌ریزی تیم توسعه، این نرخ هر سال ۱۵ درصد کاهش می‌یابد تا در نهایت به سطح پایدار ۱٫۵ درصد برسد.
این مدل باعث می‌شود صدور توکن‌های جدید سولانا به‌مرور کمتر شود؛ عاملی که از یک‌سو امنیت شبکه را از طریق پاداش‌دهی به اعتبارسنج‌ها حفظ می‌کند و از سوی دیگر، از تورم بیش‌ازحد جلوگیری به عمل می‌آورد. همچنین بخشی از کارمزدهای تراکنش در شبکه سولانا سوزانده می‌شود تا تعادل عرضه در بلندمدت پایدار بماند.
پس اگر بخواهیم در یک جمله توکنومیک و تورم بیت کوین و سولانا را خلاصه کنیم، باید بگوییم که بیت‌کوین با طراحی ضدتورمی و عرضه محدود، به‌دنبال حفظ ارزش در بلندمدت است. درحالی‌که سولانا با مدل تورمی کنترل‌شده و توکن‌سوزی، تعادل پویایی میان رشد اکوسیستم و پایداری اقتصادی ایجاد می‌کند.
امنیت و تمرکززدایی؛ کدامیک بهترند؟
امنیت بیت کوین، به‌لطف گستردگی شبکه ماینرها و تعداد بالای نودهای مستقل، بی‌رقیب است. این شبکه بیش از ۱۵ سال بدون هیچ هک یا توقفی فعال بوده است. همچنین جامعه توسعه‌دهندگان آن محافظه‌کار و محتاط است و تغییرات به‌کندی و پس از بررسی‌های طولانی مورد پذیرش قرار می‌گیرند.
سولانا در سمت مقابل، جوان و نوآور است. جامعه توسعه‌دهندگان آن فعال و پرشور است اما برخی کارشناسان نسبت به تمرکزگرایی نسبی در اعتبارسنج‌های آن هشدار داده‌اند. بااین‌حال، به‌خاطر سرعت بالای توسعه dAppها و نوآوری‌های فنی، سولانا یکی از پرتحرک‌ترین اکوسیستم‌های فعلی است.
از نظر امنیت هم سولانا هنوز در حال بلوغ است. سازوکار PoH و PoS نوآورانه اما نسبتاً جدید است و هنوز سابقه‌ای به قدمت بیت کوین ندارد. بااین‌حال، در این سال‌ها به جز قطعی‌های مکرر، سولانا مشکل امنیتی خاصی نداشته است.
درنتیجه، از نظر میزان تمرکززدایی و مقاومت در برابر سانسور، بیت کوین برنده بی‌چون‌وچراست. اما از نظر سرعت و تجربه کاربری، سولانا جلوتر است.
کاربردها و موارد استفاده: از ذخیره ارزش تا اقتصاد غیرمتمرکز
بیت کوین در ذات خود یک شبکه مالی غیرمتمرکز برای ذخیره ارزش و انتقال پول است. کاربرد اصلی بیت کوین را می‌توان با طلا مقایسه کرد؛ اما برخلاف طلا بیت کوین در بستری دیجیتال، شفاف و همگانی در سراسر جهان فعالیت می‌کند. همین مسئله باعث می‌شود بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی دولت‌هایی چون آمریکا، خرید بیت کوین را به‌عنوان پوششی در برابر تورم و سیاست‌های پولی سنتی انتخاب کنند.
بیت کوین بیش از آنکه بستری برای ساخت اپلیکیشن باشد، یک دارایی مالی استراتژیک است. زیرساخت این شبکه به گونه‌ای طراحی شده است که بر امنیت، شفافیت و مقاومت در برابر سانسور تمرکز داشته باشد. به‌دلیل همین ویژگی بیت کوین نقش ستون فقرات دنیای رمزارزها را بازی می‌کند؛ جایی که ارزش، اعتماد و کمیابی در بالاترین سطح خود معنا پیدا می‌کنند.
در نقطه مقابل سولانا فلسفه متفاوتی دارد. این شبکه با هدف تبدیل‌شدن به بستری برای اقتصاد غیرمتمرکز و نوآوری در وب ۳ ساخته شده است. مثل بیت کوین بستری را برای انتقال دارایی فراهم می‌کند اما برخلاف آن، زیرساخت قدرتمندی برای ساخت و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز دارد. درحال‌حاضر، سولانا میزبان صدها پروژه در حوزه‌های دیفای، NFTها، بازی‌های بلاکچینی و پرداخت‌های دیجیتال است و سرعت پردازش بالا، کارمزدهای پایین و مقیاس‌پذیری چشمگیرش باعث شده است تا این شبکه به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌ها برای توسعه‌دهندگان و استارتاپ‌های بلاکچینی تبدیل شود.
در واقع، اگر بیت‌کوین را قلب تپنده ارزش در جهان کریپتو بدانیم، سولانا رگ‌های اقتصادی این بدن دیجیتال است؛ شبکه‌ای که سرمایه، داده و کاربران را به هم متصل می‌کند و زیربنای نسل جدیدی از محصولات مالی و اجتماعی را می‌سازد.
به زبان ساده‌تر، بیت کوین «پول دیجیتال» و ابزاری برای ذخیره، حفظ و انتقال ارزش است اما سولانا، «زیرساخت اقتصاد دیجیتال» است؛ پلتفرمی که بستر خلق ارزش‌های جدید در دنیای غیرمتمرکز را فراهم می‌کند.
سولانا یا بیت کوین؟ کدامیک برای خرید و سرمایه‌گذاری بهتر است؟
انتخاب بین بیت کوین و سولانا، در واقع انتخاب بین ثبات و نوآوری است. هر دو در دنیای کریپتو نقش‌های متفاوتی دارند و هیچ‌کدام جای دیگری را پر نمی‌کند. بیت‌کوین نماد امنیت، کمیابی و اعتماد جهانی است؛ همان طلای دیجیتالی که در برابر تورم و نوسانات اقتصاد جهانی ایستاده است. در مقابل، سولانا سمبل سرعت، خلاقیت و نسل تازه‌ای از بلاکچین است که اکوسیستم وب ۳ را به دنیای واقعی نزدیک‌تر کرده است.
مزایای بیت کوین برای سرمایه‌گذاری
در سال‌های اخیر، بیت‌کوین با ورود ETFهای اسپات عملاً به بازار سرمایه رسمی جهان قدم گذاشته است. صندوق‌هایی که در سال ۲۰۲۴ تأیید شدند و میلیاردها دلار سرمایه نهادی را به‌سمت بیت‌کوین جذب کردند. همین اتفاق باعث شد بیت‌کوین دیگر فقط یک ارز معمولی نباشد، بلکه به بخشی از سبد سرمایه‌گذاری شرکت‌ها، بانک‌ها و حتی صندوق‌های بازنشستگی تبدیل شود.
مزایای سولانا برای سرمایه‌گذاری
در سمت دیگر، سولانا با عملکرد خیره‌کننده‌اش در حوزه دیفای، NFTها و بازی‌های بلاکچینی، تبدیل به ستاره نسل جدید بازار شده است. سرعت بالا، کارمزد پایین و جامعه توسعه‌دهنده‌ی پرانرژی باعث شده است تا هر روز پروژه‌های تازه‌ای بر بستر آن شکل بگیرد. اکنون هم نگاه‌ها به‌سمت آینده‌ی نزدیک است؛ جایی که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تأیید ETFهای اسپات سولانا قوت گرفته است. بسیاری از تحلیلگران باور دارند که اگر SEC به این صندوق‌ها چراغ سبز نشان دهد، می‌تواند تأثیری مشابه بیت‌کوین بر قیمت سولانا بگذارد؛ یعنی جهش نقدینگی، رشد اعتماد نهادی و احتمال افزایش قیمت تا چند برابر.
بااین‌حال، ماهیت این دو پروژه کاملاً متفاوت است. بیت‌کوین دارایی‌ای برای حفظ ارزش در بلندمدت است و برای کسانی که به‌دنبال امنیت، ثبات و رشد آهسته اما پیوسته هستند مناسب است. خرید سولانا اما برای کسانی جذاب است که به رشد فناوری و اقتصاد غیرمتمرکز آینده ایمان دارند و حاضرند در ازای پتانسیل بالاتر، ریسک بیشتری بپذیرند.
به زبان ساده‌تر:
- اگر می‌خواهید ارزش دارایی‌تان در برابر تورم جهانی حفظ شود، بیت‌کوین پناهگاه امن شماست.
- اگر می‌خواهید در مسیر آینده‌ی وب۳، دیفای و نوآوری‌های بلاکچینی سهیم باشید، سولانا همان گزینه‌ی جسورانه و رو‌به‌جلو است.
اما شاید بهترین تصمیم این است که نگاه «صفر یا صد» نداشته باشید و بخشی از پورتفوی خود را به بیت کوین و بخشی دیگر را به سولانا اختصاص دهید.
جمع‌بندی نهایی: دو قهرمان با دو مسیر متفاوت
مقایسه بیت کوین و سولانا مثل مقایسه طلا و اینترنت است؛ هر دو ارزشمندند، اما کاربردهای متفاوتی دارند. بیت کوین با سابقه درخشان، امنیت بی‌رقیب و عرضه محدود، گزینه ایدئالی برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و بلندمدت است. در مقابل، سولانا با سرعت خیره‌کننده، کارمزدهای پایین و پتانسیل رشد بالا، برای سرمایه‌گذاران ماجراجو و آینده‌نگر جذاب‌تر خواهد بود.
در نهایت، پاسخ به سؤال «کدام ارز برای خرید بهتر است؟» بستگی به هدف شما دارد. اگر به‌دنبال پناهگاهی امن برای پولتان هستید، بیت کوین انتخابی منطقی است؛ اما اگر می‌خواهید در رشد فناوری‌های نوین وب ۳ سهیم باشید، سولانا گزینه‌ای جسورانه و هوشمندانه خواهد بود. شاید بهترین تصمیم، داشتن هر دو باشد؛ چراکه در دنیای پویای رمزارزها، تنوع و تعادل همیشه کلید بقا و موفقیت است.
سؤالات متداول
بستگی به هدفتان دارد. بیت کوین پناهگاه امنی برای پول شماست اما سولانا انتخاب جسورانه و هوشمندانه‌ای در دنیای وب ۳ است.
بیت کوین امنیت بالایی دارد، ضد تورمی است و عرضه آن محدود است. سولانا مقیاس‌پذیر است، کارمزدهای کم و تراکنش‌های سریع‌تری دارد. بااین‌حال، هنوز شبکه آن دارای مشکلات فنی است و باید آن‌ها را رفع کند.
