در سال‌های اخیر، پروژه‌های ارز دیجیتال بسیاری با هدف حل مشکل سه‌گانه بلاکچین یعنی برقرار کردن توازن بین امنیت، مقیاس‌پذیری و تمرکززدایی عرضه شدند. بلاکچین فانتوم یکی از این پروژه‌هاست که از سال 2019 عرضه شده و با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند، امکان توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و عرضه دارایی‌های دیجیتالی مختلف را فراهم می‌کند.
فانتوم در سال‌های اخیر با معماری سه لایه منحصر به فرد خود و پردازش حدود 10،000 تراکنش در ثانیه، تیم‌های توسعه و پروژه‌های زیادی را به خود جذب کرده است. این موضوع در کنار امنیت بالا و سازگاری با اتریوم، فانتوم را به رقیبی جدی برای پلتفرم‌های قدرتمندی مانند سولانا و حتی خود اتریوم تبدیل کرده است.
در این مطلب از مجله نوبیتکس تصمیم داریم تا ببینیم فانتوم چیست و ضمن بررسی ویژگی‌های متمایزکننده آن نسبت به سایر رقبا، آینده این پروژه را بررسی کنیم. توصیه می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.
فانتوم چیست؟
فانتوم یک شبکه بلاکچینی مبتنی بر قرارداد هوشمند است که با هدف حل «مشکل سه‌گانه بلاکچینها» (Blockchain Trilemma) بنا شده است. مشکل سه‌گانه بلاکچینها اولین بار توسط ویتالیک بوترین خالق اتریوم مطرح شد و عبارت است از:
- امنیت: بلاکچینها باید در برابر هک و تقلب ایمن باشند.
- مقیاس‌پذیری: بلاکچینها باید بتوانند تعداد زیادی از تراکنش‌ها را به طور کارآمد پردازش کنند.
- عدم تمرکز: شبکه‌های بلاکچین باید غیرمتمرکز باشند تا از کنترل توسط یک نهاد واحد جلوگیری شود.
کارشناسان معتقدند هیچ‌گاه نمی‌توان این سه پارامتر را در کنار یکدیگر، به حد اعلا رساند. به عنوان مثال، بلاکچین اتریوم امنیت بالایی دارد و تا حد زیادی غیرمتمرکز است، با این حال، از سال‌های گذشته با مشکلات مقیاس‌پذیری متعددی همراه بوده است.
شبکه بلاکچینی فانتوم با استفاده از الگوریتم اجماع سهام شخصی‌سازی شده خود به نام لاکسیس (Lachesis) قصد دارد تا بر این چالش‌ها غلبه کند. این الگوریتم اجماع که در ادامه به آن می‌پردازیم، به گونه‌ای طراحی شده که سریع، امن و کارآمد باشد و به فانتوم این امکان را می‌دهد تا تراکنش‌ها را با نهایت سرعت و کارمزد پایین پردازش کند.
فانتوم کاملا با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاری دارد و می‌تواند با قراردادهای هوشمند این بلاکچین تعامل داشته باشد. این موضوع می‌تواند توسعه‌دهندگانی که به دنبال تعامل با بلاکچین اتریوم و استفاده از بستری سریع و ارزان برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود هستند را جذب کند.
مشابه سایر شبکه‌های بلاکچینی، شبکه فانتوم نیز ارز دیجیتال مخصوص به خود را دارد که نقشی کلیدی در این اکوسیستم بازی می‌کند. توکن اصلی بلاکچین فانتوم، FTM نام دارد که از آن می‌توان برای مشارکت در حاکمیت شبکه، انتقال پول، پرداخت کارمزد و استیکینگ استفاده کرد.
فانتوم چگونه کار می‌کند؟
شبکه فانتوم الگوریتم اجماع شخصی‌سازی‌شده‌ای به نام لاکسیس دارد که امنیت آن را تضمین کرده و تراکنش‌ها را با سرعت بالا تسهیل می‌کند. لاکسیس یک الگوریتم گراف غیرمدور هدایت‌شده (Directed Acyclic Graph) است که از فناوری تحمل خطای بیزانس نامتقارن (aBFT) استفاده می‌کند. با استفاده از فناوری aBFT، نودها می‌توانند داده‌های شبکه را بدون هیچ اولویت زمانی، در زمان‌های مختلف پردازش کنند. علاوه بر این، حتی زمانی که یک سوم از نودهای شبکه مخرب باشند و درست به وظیفه خود عمل نکنند، هیچ خللی در کار شبکه ایجاد نخواهد شد.
علاوه بر این، عملکرد الگوریتم اجماع لاکسیس بر اساس نهایی‌سازی مطلق (Absolute Finality) است. این یعنی تراکنش‌ها در شبکه فانتوم در عرض چند ثانیه تایید و نهایی می‌شوند. این برخلاف سایر شبکه‌ها از جمله شبکه‌های مبتنی بر اجماع اثبات کار (PoW) است که در آن تراکنش‌ها ممکن است برای تایید شدن، زمان زیادی معطل شوند. بدین ترتیب، سیستم تحمل خطای بیزانس نامتقارن خیلی سریع‌تر و مقیاس‌پذیرتر از همتایان تحمل خطای بیزانس متقارن (BFT) عمل می‌کنند.
هر نود در بلاکچین فانتوم، یک گراف غیرمدور هدایت شده دارد که تراکنش‌ها را به صورت مستقل تایید می‌کند. در نهایت، دسته تراکنش‌های تایید شده در بلاک نهایی شبکه کامپایل شده و به صورت کلی در بلاکچین فانتوم تایید می‌شود. در حالی که نودهای فانتوم گاهی در رابطه با تراکنش‌ها و رویدادهای مختلف با یکدیگر تعامل برقرار می‌کنند، وضعیت کلی شبکه یا بلاک‌های نهایی توسط آنها تایید نمی‌شود. این معماری منحصر به فرد سیستمی را ایجاد می‌کند که در آن تراکنش‌ها در عرض چند ثانیه نهایی می‌شوند. تیم توسعه فانتوم مدعی شده سازوکار اثبات سهام شخصی‌سازی‌شده آنها بدون رهبر است، این یعنی هیچ فردی کنترل بلاکچین را برعهده ندارد و به هیچ مشارکت‌کننده‌ای در شبکه نقش ویژه‌ای داده نشده است.
همانطور که بالاتر گفتیم، بلاکچین فانتوم معماری ۳ لایه‌ای دارد. این لایه‌ها عبارتند از:
لایه اصلی اپرا (Opera Core)
این لایه، شبکه اصلی فانتوم است که اجماع میان نودها را با استفاده از الگوریتم لاکسیس برقرار می‌کند. بلاک‌های جدید در این لایه ساخته می‌شوند.
لایه افزار اپرا (Opera Ware)
لایه افزار اپرا لایه میانی بلاکچین فانتوم است که عملیات‌های مختلف این پلتفرم از جمله ایجاد پاداش، پرداخت‌ها و ثبت داده‌ها را انجام می‌دهد.
لایه اپلیکیشن (Application)
لایه سوم بلاکچین اوپرا، لایه اپلیکیشن نام دارد. توسعه‌دهندگان مختلف می‌توانند در این لایه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را توسعه دهند.
ویژگی‌های بلاک چین فانتوم
تا به اینجای کار دیدیم شبکه فانتوم چیست و سازوکار آن را با یکدیگر بررسی کردیم. اما این سازوکار در مجموع ویژگی‌هایی را به ارمغان آورده که فانتوم را تا حدودی از سایر رقبا متمایز می‌کند. از جمله ویژگی‌های بلاکچین فانتوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انعطاف‌پذیری
معماری ماژولار فانتوم آن را به بلاکچینی بسیار منعطف تبدیل می‌کند. به عنوان مثال، توسعه‌دهندگان به سادگی می‌توانند اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شبکه اتریوم را به بلاکچین منبع‌باز فانتوم منتقل کنند. همچنین، این شبکه با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و می‌تواند به سادگی با قراردادهای هوشمند این بلاکچین تعامل برقرار کند.
مقیاس‌پذیری
برنامه‌های ساخته شده بر روی شبکه فانتوم، مستقل از یکدیگر هستند؛ این یعنی عملکرد و پایداری یک برنامه تحت تاثیر ترافیک و ازدحام شبکه قرار نمی‌گیرد. علاوه بر این فانتوم با معماری سه لایه و سازوکار نهایی‌سازی مطلق خود تا حد زیادی بستری سریع و ارزان قیمت را برای تراکنش‌ها فراهم کرده است.
منبع‌باز بودن
بلاکچین فانتوم منبع‌باز است. این یعنی هرکسی می‌تواند یک نود در این شبکه اجرا کند و کد پایه این بلاکچین که در گیت‌هاب به اشتراک گذاشته شده را تغییر دهد و نسخه دیگری از آن را عرضه کند. منبع‌باز بودن کد این بلاکچین باعث می‌شود تا تیم‌های امنیتی مختلف بر آن نظارت داشته باشند و باگ‌ها و آسیب‌پذیری‌های احتمالی را گزارش کنند.
امنیت
شبکه فانتوم امنیت خود را از الگوریتم اجماع لاکسیس می‌گیرد. تیم توسعه فانتوم مدعی است این الگوریتم بسیار سریع‌تر، ایمن‌تر و مقیاس‌پذیرتر از سیستم‌های اجماع کلاسیک ناکاموتویی است.
ارز دیجیتال یا توکن فانتوم (FTM) چیست؟
ارز دیجیتال FTM، توکن بومی بلاکچین فانتوم است که برای استیکینگ، حاکمیت، انتقال پول و کارمزدها در این شبکه بلاکچینی استفاده می‌شود و بخش اساسی اکوسیستم این بلاکچین به شمار می‌رود. این توکن در حال حاضر علاوه بر شبکه فانتوم، در بستر بلاکچین‌های اتریوم، بایننس اسمارت چین، BNB Chain، سولانا و سلو هم عرضه شده است.
عرضه توکن FTM به 3،175،000،000 واحد محدود شده که در حال حاضر بیش از 2،800،000،000 واحد آن وارد گردش شده است. نحوه تخصیص توکن‌های فانتوم به شرح زیر است:
- 32.75% برای پاداش بلاک
- 12% برای مشاوران و مشارکت‌کنندگان
- 6% برای خزانه استراتژیک
- 1.57% برای فروش عمومی
- 22.35% برای سری اول فروش خصوصی
- 11.69% برای سری دوم فروش خصوصی
- 3.15% برای دور جمع‌آوری سرمایه
کاربردهای ارز دیجیتال فانتوم
همانطور که بالاتر گفتیم، ارز دیجیتال فانتوم نقش ویژه‌ای در اکوسیستم این شبکه بلاکچینی ایفا می‌کند و جزء اساسی آن محسوب می‌شود. این ارز دیجیتال نه تنها پروژه فانتوم را با ارزش می‌کند، بلکه امکانات بسیاری را برای هولدرهای آن فراهم می‌کند. در ادامه کاربردهای ارز دیجیتال فانتوم را زیر ذره‌بین می‌بریم.
پرداخت
سیستم نهایی‌سازی مطلق بلاکچین فانتوم باعث می‌شود تا پرداخت‌ها در این شبکه بلاکچینی در عرض چند ثانیه انجام شود. علاوه بر این، توان عملیاتی بالای این شبکه در کنار کارمزدهای پایین (تقریبا 0.0000001 دلار) باعث شده تا این ارز دیجیتال یکی از بهترین ابزارها برای انتقال پول باشد.
حاکمیت
یکی از کاربردهای مهم ارز دیجیتال فانتوم، حاکمیت شبکه است. از آنجایی که فانتوم یک بلاکچین غیرمتمرکز و بدون رهبر است، حاکمیت آنچین در این شبکه تمام تصمیم‌گیری‌ها را تعیین می‌کند. در نتیجه مشارکت‌کنندگان در این شبکه با داشتن توکن FTM می‌توانند در رای‌گیری‌های حاکمیتی شرکت کرده و در سرنوشت بلاکچین فانتوم نقش داشته باشند.
استیکینگ
شبکه فانتوم از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کند. بنابراین، ولیدیتورها (اعتبارسنج‌ها) برای فعالیت در این بلاکچین مقدار معینی از توکن FTM را در شبکه قفل می‌کنند. هولدرهای فانتوم نیز می‌توانند برای کمک به امنیت این شبکه و دریافت درآمد اضافی، بدون نیاز به سخت‌افزار یا نرم‌افزار خاصی توکن‌های خود را در شبکه سپرده‌گذاری یا اصطلاحا استیک کنند و سود سالانه دریافت کنند.
مدیریت کارمزدهای شبکه
علاوه بر موارد بالا، از ارز دیجیتال FTM می‌توان برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، ایجاد شبکه جدید یا ساخت قراردادهای هوشمند نیز استفاده کرد. این کارمزد تضمین می‌کند که شبکه به آسانی مورد هدف اسپم بات‌ها یا کاربران مخرب قرار نمی‌گیرد و با داده‌های پوچ و بی‌معنی اشغال نمی‌شود. اگرچه کارمزدها در شبکه فانتوم بسیار پایین هستند، اما برای دور نگه‌داشتن عوامل مخرب کفایت می‌کنند.
حفظ امنیت شبکه
نودها و هولدرها با استیکینگ توکن‌های FTM خود در شبکه فانتوم می‌توانند به حفظ امنیت این شبکه بلاکچینی کمک کنند. برای راه‌اندازی یک نود و فعالیت به عنوان ولیدیتور، کاربران باید حداقل ۵۰٬۰۰۰ واحد FTM را در شبکه قفل کنند.
بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران فانتوم
شبکه فانتوم در سال 2018 توسط دکتر آن بیونگ یک (Ahn Byung Ik)، دانشمند کامپیوتر اهل کره جنوبی راه‌اندازی شد. وی قبل از راه‌اندازی فانتوم، به عنوان رییس انجمن تکنولوژی غذایی کره جنوبی مشغول به کار بود و کارنامه درخشانی دارد.
بیونگ یک در سال 2019 تیم فانتوم را ترک کرد و از فوریه همان سال، بنیاد فانتوم مسئولیت هدایت این پروژه بلاکچینی را برعهده گرفت. مایکل کنگ (Michael Kong) اکنون مدیرعامل بنیاد فانتوم است. کنگ سابقه درخشانی در زمینه برنامه‌نویسی دارد و یکی از نخستین دیکامپایلرهای زبان سالیدیتی را نوشته است.
آندره کرونیه (Andre Cronje)، خالق پر سروصدا و مشهور پلتفرم یرن فایننس (Yearn.Finance) نیز طراح شبکه فانتوم بوده است.
از جمله سرمایه‌گذاران اصلی شبکه فانتوم می‌توان به شرکت هشد (Hashed)، سافت بنک (SoftBank)، کیوسی‌پی کپیتال (QCP Capital)، هایپر چین کپیتال (Hyperchain Capital)، آلامدا ریسرچ (Alameda Research)، وان بلاک کپیتال (One Block Capital)، بلک اج کپیتال (Black Edge Capital)، جی‌آر‌آر کپیتال (JRR Capital)، دیجیتال رنسانس فاندیشن (Digital Renaissance Foundation )، لمنیسکپ (Lemniscap)، دی‌اچ‌وی‌سی (DHVC)، سیگنوم کپیتال (Signum Capital)، کازموس ونچرز (Kosmos Ventures) و ارینگتون اکس‌آر‌پی کپیتال (Arrington XRP Capital) اشاره کرد.
آینده فانتوم
در حالی که در سالیان گذشته انتقادات متعددی نسبت به مصرف بالای انرژی بلاکچین‌های مبتنی بر اجماع اثبات کار از جمله بیت کوین مطرح شده است، فانتوم از الگوریتم اجماع اثبات سهام لاکسیس استفاده می‌کند که مصرف انرژی را به طور قابل توجهی کاهش داده است.
ترکیب سرعت و مقیاس‌پذیری بالا، تعامل‌پذیری و کارمزدهای پایین فانتوم را به بستری امن و قابل اعتماد برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز و راه‌اندازی توکن‌های مختلف تبدیل کرده است، به طوری که در حال حاضر شاهد عرضه پروژه‌های محبوبی در بستر این بلاکچین از جمله صرافی اسپوکی سواپ و پروتکل تامب فایننس هستیم.
در همین حال، بنیاد فانتوم به تازگی یک شبکه بلاکچین لایه ۱ جدید را به نام سونیک (Sonic) راه‌اندازی کرده است که قرار است از طریق یک پل لایه 2 به بلاکچین اتریوم متصل شود منتشر کرده است.
شبکه سونیک به عنوان محصول جدید بنیاد فانتوم، مقیاس‌پذیری بالا، کارمزدهای پایین و سرعت مثال‌زدنی را با یکدیگر ترکیب کرده و با بهره‌گیری از پل بلاکچینی خود، دسترسی به اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال این شبکه بلاکچینی را ممکن سازد. توکن جدید این شبکه S نام دارد. کاربران می‌توانند در دوره جنسیس که از ۲۸ آذر ۱۴۰۳ شروع شده است، توکن‌های FTM خود را با نسبت 1:1 به S تبدیل کنند.
در رابطه با آینده قیمت فانتوم نظرات مختلفی وجود دارد. تحلیلگران وب‌سایت دیجیتال کوین پرایس معتقدند در صورت تداوم روند فعلی فانتوم، قیمت این ارز دیجیتال می‌تواند تا پایان سال 2030 به 5.99 دلار برسد که 695% بالاتر از قیمت در زمان نگارش این مطلب است.
در جدول زیر، پیش‌بینی قیمت فانتوم در سال‌های 2024 تا 2033 آورده شده است:
| بالاترین قیمت | میانگین قیمت | پایین‌ترین قیمت | سال |
|---|---|---|---|
| 1.78 | 1.72 | 0.73 | 2024 |
| 2.10 | 1.92 | 1.74 | 2025 |
| 2.93 | 2.80 | 2.39 | 2026 |
| 3.71 | 3.47 | 3.10 | 2027 |
| 3.71 | 3.47 | 3.10 | 2028 |
| 4.37 | 4.13 | 3.85 | 2029 |
| 5.99 | 5.83 | 5.47 | 2030 |
| 8.49 | 8.21 | 7.89 | 2031 |
| 11.65 | 11.45 | 11.13 | 2032 |
| 15.78 | 15.67 | 15.18 | 2033 |
شبکه جدید سونیک چیست؟ تبدیل FTM به S
شبکه جدید سونیک که یک بلاکچین لایه یک و سازگار با ماشین مجازی اتریوم است، به‌تازگی فعالیت خود را آغاز کرده است. این شبکه قرار است در آینده جایگزین بلاکچین فانتوم شود و در جریان این انتقال، توکن‌های FTM نیز با نسبت یک‌به‌یک به توکن جدید S تبدیل خواهند شد.
فعالیت شبکه سونیک از روز چهارشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۳ شروع شده است و طبق زمان‌بندی اعلام‌شده توسط تیم پروژه، حداقل تا ۹۰ روز آینده می‌توان توکن‌های FTM را از طریق یک پرتال به S یا برعکس، توکن‌های S را به FTM تبدیل کرد. این تبدیل با نسبت یک‌به‌یک انجام می‌شود؛ یعنی هرچقدر فانتوم در کیف پول خود داشته باشید، به ازای آن توکن جدید S دریافت خواهید کرد. قیمت هر دو توکن نیز در حال حاضر برابر است.
پس از این دوره ۹۰ روزه، باز هم امکان تبدیل توکن‌های فانتوم به S وجود دارد، اما احتمالاً دیگر امکان تبدیل برعکس (یعنی سونیک به فانتوم) وجود نخواهد داشت. همچنین تیم سونیک به‌طور دقیق اعلام نکرده است که شبکه فانتوم در آینده نزدیک به فعالیت خود پایان خواهد داد، یا خیر. با این حال، برنامه تیم پروژه برای همکاری با صرافی‌ها جهت تبدیل توکن‌های FTM کاربران به S، نشان می‌دهد که این پروژه تمرکز خود را روی توسعه هرچه بیشتر سونیک و کم‌رنگ‌کردن فعالیت شبکه قدیمی فانتوم گذاشته است.
توجه داشته باشید که فعلاً عجله یا الزامی برای تبدیل توکن‌های فانتوم به سونیک وجود ندارد. اما در صورتی که شخصاً مایل به انجام این کار هستید، می‌توانید با مسئولیت خودتان، این کار را انجام دهید.
در صورتی که توکن فانتوم خود را در کیف پول‌های شخصی نگهداری می‌کنید، می‌توانید آنها را از طریق پرتالی به آدرس my.soniclabs.com/upgrade به سونیک تبدیل کنید. برای راهنمای بیشتر می‌توانید مقاله آموزش تبدیل توکن فانتوم به سونیک را بخوانید.
بهترین پروژه‌های شبکه فانتوم
همانطور که بالاتر گفتیم، ویژگی‌های بلاکچین فانتوم آن را به بستری ایده‌آل برای برنامه‌های غیرمتمرکز مختلف تبدیل کرده و در حال حاضر تعداد زیادی پلتفرم و پروتکل مختلف در این شبکه فعالیت می‌کنند. از جمله معروف‌ترین پروژه‌های شبکه فانتوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اسپوکی سواپ (SpookySwap)
صرافی غیرمتمرکز اسپوکی سواپ در حال حاضر بالاترین ارزش قفل شده (TVL) را بین پروژه‌های فانتوم داراست. این صرافی از سرعت شبکه فانتوم برای معاملات توکن‌ها با کارمزد بسیار پایین استفاده می‌کند و خدمات مختلفی از جمله فارمینگ، استخرهای استیکینگ، یک بریج برای انتقال دارایی و معاملات NFTها را ارائه می‌دهد.
توکن حاکمیتی صرافی اسپوکی سواپ BOO نامیده می‌شود که علاوه بر موارد حاکمیتی می‌توان از آن برای استیکینگ و کسب درآمد منفعل نیز استفاده کرد.
اسکریم (Scream)
اسکریم یک پروتکل وام‌دهی و دومین پروژه بزرگ فانتوم از حیث ارزش قفل شده (TVL) است. این پروتکل از پلتفرم‌های مشابهی در شبکه اتریوم از جمله C.R.E.A.M و کامپاند الهام گرفته و خدمات وام‌دهی و استقراض ارز دیجیتال را ارائه می‌کند.
وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان در پروتکل اسکریم در قالب توکن SCREAM پاداش می‌گیرند. این توکن عرضه 2 میلیون واحدی دارد و نیمی از آن به پاداش‌دهی به کاربران اختصاص یافته است.
اسپیریت سواپ (SpiritSwap)
اسپریت سواپ یکی دیگر از صرافی‌های غیرمتمرکز محبوب در شبکه فانتوم است. این پلتفرم امکان معاملات آسان توکن‌های مختلف با یکدیگر را فراهم کرده و خدمات مختلفی از وام‌دهی و استقراض تا خرید اوراق قرضه و معاملات اهرمی ارائه می‌کند.
توکن حاکمیتی این صرافی SPIRIT نام دارد که برای مشارکت در حاکمیت این پروژه و پرداخت پاداش ییلد فارمینگ استفاده می‌شود. همچنین امکان استیکینگ این توکن نیز وجود دارد.
تاروت (Tarot)
تاروت یکی دیگر از پروژه‌های محبوب در بستر شبکه فانتوم است که بستری برای معاملات همتا به همتا فراهم می‌کند که در آن وام‌دهندگان می‌توانند بدون ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) سود کسب کنند و از طریق ییلد فارمینگ با بازدهی چند برابری درآمد بیشتری داشته باشند. کاربران همچنین می‌توانند در پروتکل تاروت از طریق استراتژی‌های خودکار، توکن‌های خود را برای کسب بازدهی بالاتر در چندین استخر مختلف سپرده‌گذاری کنند. مشابه با سایر پروژه‌های بررسی شده، تاروت نیز توکن حاکمیتی با نام TAROT دارد.
تامب فایننس (Tomb Finance)
تامب (TOMB) نخستین استیبل کوین الگوریتمی شبکه فانتوم است که قیمتی برابر با یک واحد توکن FTM دارد. عرضه این استیبل کوین توسط مکانیسم زیربنایی پروتکل تامب فایننس تنظیم می‌شود تا از حفظ پگ 1 فانتومی (پیوند قیمتی) اطمینان حاصل شود. انتخاب FTM به عنوان پشتوانه این استیبل کوین به این دلیل است که پروژه تامب فایننس به پتانسیل فانتوم و رشد توکن آن اعتقاد دارد.
هدف پروژه تامب فایننس تبدیل TOMB به ابزار اصلی مبادله در شبکه فانتوم و ادغام آن با اکوسیستم دیفای این بلاکچین است.
رقبای فانتوم
از فانتوم به عنوان یکی از قاتلان اتریوم یاد می‌شود. در ابتدای فعالیت شبکه فانتوم، بسیاری معتقد بودند این پروژه پتانسیل به چالش کشیدن اتریوم را دارد. البته با گذشت زمان کمی بین این دو پروژه فاصله ایجاد شده اما همچنان فانتوم می‌تواند رقبای مختلف خود از جمله اتریوم را به چالش بکشد. در این بخش رقبای فانتوم را بررسی می‌کنیم.
مقایسه فانتوم و اتریوم
مقایسه فانتوم و اتریوم، تقابلی برای سرعت و کارمزد است. فانتوم از اتریوم سریع‌تر است و تراکنش‌ها را در عرض چند ثانیه نهایی می‌کند، در حالی که تایید تراکنش‌ها در شبکه اتریوم ممکن است چند دقیقه‌ای طول بکشد. این امر به دلیل معماری منحصر به فرد بلاکچین فانتوم است که از DAG به جای مدل زنجیره‌ای سنتی استفاده می‌کند.
علاوه بر سرعت، شبکه فانتوم به طور قابل توجهی ارزان‌تر از اتریوم است. کارمزد تراکنش‌ها در بلاکچین فانتوم معمولا کسری از 1 سنت است، در حالی که در اتریوم بعضاً این کارمزد تا چند صد دلار بالا می‌رود. این امر فانتوم را به گزینه جذاب‌تری برای کاربران و توسعه‌دهندگان تبدیل می‌کند.
البته ناگفته نماند تایید ETFهای اسپات اتریوم تا حدودی کار را برای سایر رقبای این شبکه سخت کرده است. با این حال، فانتوم همچنان این پتانسیل را دارد تا اتریوم را در آینده به چالش بکشد.
مقایسه فانتوم و سولانا
فانتوم و سولانا هر دو از نظر سرعت تراکنش بسیار سریع هستند و تراکنش‌ها را در کسری از ثانیه نهایی می‌کنند. از نظر تئوری، مقیاس‌پذیری سولانا و توان عملیاتی آن نسبت به فانتوم بالاتر است، با این حال، تیم توسعه فانتوم نیز به دنبال بهبود مقیاس‌پذیری و افزایش تعداد تراکنش‌های قابل پردازش در هر ثانیه است.
هردو شبکه فانتوم و سولانا می‌توانند از طریق پل‌های بلاکچینی، با سایر شبکه‌ها به خصوص اتریوم ارتباط داشته باشند.
مقایسه فانتوم و بی‌ان‌بی چین
هر دو شبکه فانتوم و بی‌ان‌بی چین، با ماشین مجازی اتریوم سازگارند، این به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اتریومی را به سادگی پردازش و اجرا کنند. از نظر سرعت و کارمزد، عملکرد فانتوم نسبت به بی‌ان‌بی چین بهتر است. با این حال، زنجیره بی‌ان‌بی در سالیان اخیر از محبوبیت و پذیرش بیشتری در میان کاربران و توسعه‌دهندگان برخوردار شده است.
مقایسه فانتوم و پالیگان
پالیگان یک راهکار لایه 2 برای حل مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم است که تراکنش‌های سریع و ارزان را برای کاربران به ارمغان می‌آورد. این شبکه از آنجایی که در بستر اتریوم ساخته شده، از امنیت این شبکه بهره میبرد. با این حال، فانتوم یک شبکه بلاکچینی لایه 1 است. هر دو شبکه کارمزدهای پایینی دارند و تراکنش‌ها را به سرعت پردازش می‌کنند، البته در این موارد کفه ترازو کمی به سمت فانتوم متمایل است.
مقایسه فانتوم و آوالانچ
فانتوم و آوالانچ هردو بلاکچین‌های چند زنجیره‌ای هستند؛ این یعنی اجازه می‌دهند شبکه‌های متعددی در بستر آنها ساخته شود. فانتوم تا 10،000 تراکنش در ثانیه را پردازش می‌کند که بیش از دو برابر 4،500 تراکنش شبکه آوالانچ است. الگوریتم اجماع آوالانچ اسنو فلیک (Snowflake) نام دارد و ترکیب اثبات سهام و اثبات کار است.
مقایسه فانتوم و کاردانو
فانتوم و کاردانو هر دو بلاکچین‌های نسل سوم هستند که روی مشکلات مقیاس‌پذیری و کارایی بلاکچین‌های نسل اول و دوم، یعنی بیت کوین و اتریوم تمرکز دارند. از نظر معماری شبکه و الگوریتم اجماع، دو شبکه فانتوم و کاردانو تفاوت‌های زیادی دارند. همچنین تعداد تراکنش قابل پردازش در هر ثانیه فانتوم به مراتب بیشتر از کاردانو است و کارمزدهای پایین‌تری دارد. هر دو شبکه از نظر فعالیت دیفای هنوز با اتریوم فاصله دارند، با این حال، کاردانو از این نظر کمی بهتر عمل کرده و TVL آن در زمان نگارش این مطلب، دو برابر فانتوم است.
آموزش خرید و فروش فانتوم
راحت‌ترین روش برای خرید فانتوم، استفاده از صرافی‌های ایرانی مثل نوبیتکس است. برای خرید فانتوم در نوبیتکس کافی است با وارد شدن به حساب کاربری خود، در بخش خرید فوری یا معامله حرفه‌ای، توکن FTM را خریداری کنید. همچنین می‌توانید در نوبیتکس، فانتوم‌های خود را با قیمتی مناسب به فروش برسانید.
علاوه بر صرافی‌های ایرانی، شما می‌توانید در صرافی‌های غیرمتمرکز نیز به خرید و فروش فانتوم بپردازید. با این حال، استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز برای کاربران مبتدی کمی دشوار است و رابط کاربری نسبتا چالش برانگیزی دارند. ضمنا، برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز مطرح از جمله یونی سواپ و پنکیک سواپ به آی‌پی ایران خدمات ارائه نمی‌دهند و باید از نرم‌افزارهای تغییر آی‌پی برای دسترسی به آنها استفاده کنید.
بهترین کیف پول‌های فانتوم
از آنجایی که FTM یکی از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال بازار است، کیف پول‌های مختلفی برای آن عرضه شده است. انتخاب بهترین کیف پول فانتوم به نیازها و اولویت‌های شما بستگی دارد. در اینجا به معرفی چند مورد از محبوب‌ترین و امن‌ترین کیف پول‌های فانتوم می‌پردازیم:
اف ولت (fWallet)
اف ولت، کیف پول رسمی بنیاد فانتوم است که تقریبا تمام چیزی که برای مدیریت توکن‌های FTM خود به آن نیاز دارید را ارائه می‌کند. این کیف پول یک کیف پول غیر امانی (Non-Custodial) است که با رابط کاربری آسان و طیف گسترده‌ای از امکانات، به شما کمک می‌کند تا به آسانی توکن‌های خود را مدیریت کنید.
یکی از ویژگی‌های امنیتی این کیف پول که حساسیت آن را در برابر حملات مخرب و هکری کاهش می‌دهد، مدیریت چند آدرسی است که حساب کاربر را به سه حساب اصلی، سپرده و برداشت تقسیم می‌کند. در این کیف پول همچنین می‌توانید توکن‌های FTM خود را استیک کرده و در رای‌گیری‌های حاکمیتی شبکه فانتوم شرکت کنید.
تراست ولت (Trust Wallet)
تراست ولت یکی از محبوب‌ترین کیف پول‌های ارز دیجیتال است که امکان ذخیره، انتقال و دریافت ارزهای دیجیتال مختلف از جمله فانتوم را فراهم می‌کند. این کیف پول هم در گوشی‌های اندرویدی و هم در سیستم عامل iOS قابل نصب است.
علاوه بر مدیریت توکن‌های FTM، شما می‌توانید در کیف پول تراست ولت به برنامه‌های غیرمتمرکز مختلف دسترسی داشته باشید و سود کسب کنید. شایان ذکر است هنوز استیکینگ فانتوم در شبکه اصلی این ارز دیجیتال به تراست ولت اضافه نشده است.
متامسک (MetaMask)
متامسک معروف‌ترین کیف پول اکوسیستم اتریوم است که توسط شرکت کانسنسیس (Consensys) در نسخه‌های افزونه مرورگر و اندروید و iOS عرضه شده است. اگرچه متامسک به طور پیش فرض برای شبکه اتریوم و توکن‌های ERC-20 طراحی شده، می‌توان در آن توکن‌های شبکه‌های دیگر که با اتریوم سازگاری دارند، از جمله فانتوم را مدیریت کرد.
کاربران در کیف پول متامسک به راحتی می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خود را خریداری، ارسال یا دریافت کنند و به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مختلف از جمله صرافی‌های غیرمتمرکز یا پروتکل‌های وام‌دهی دیفای دسترسی داشته باشند.
به طور کلی، کیف پول متامسک یک تجربه کاربرپسند و ایده‌آل را ارائه می‌کند و یکی از بهترین کیف پول‌ها برای ذخیره فانتوم محسوب می‌شود.
اتمیک ولت (Atomic Wallet)
اتمیک ولت یک کیف پول نرم‌افزاری امن و کاربرپسند است که امکانات زیادی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این کیف پول بیش از 300 ارز دیجیتال مختلف از جمله فانتوم را پشتیبانی می‌کند و تیم پشتیبانی 24 ساعته دارد.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد اتمیک ولت، قابلیت اتمیک سواپ (Atomic Swap) است که به کاربران امکان می‌دهد تا ارزهای دیجیتال خود را به طور مستقیم در خود کیف پولشان به یکدیگر تبدیل کنند. البته در حال حاضر این قابلیت برای تعداد محدودی از ارزها در دسترس است. این کیف پول در دو نسخه موبایل و دسکتاپ عرضه شده است.
لجر نانو ایکس (Ledger Nano X)
زمانی که صحبت از بهترین کیف پول برای ذخیره ارزهای دیجیتال می‌شود، بدون شک نام لجر نانو ایکس در ذهن‌ها تداعی خواهد شد. لجر نانو ایکس یک کیف پول سخت‌افزاری است که با قابلیت‌های امنیتی پیشرفته خود از در امنیت بودن دارایی‌های دیجیتال شما اطمینان حاصل می‌کند.
این کیف پول از بیش از 5٬500 دارایی دیجیتال مختلف پشتیبانی می‌کند و نرم‌افزار آن در تمام سیستم‌های عامل اصلی (دسکتاپ و موبایل) عرضه شده است. با این حال، برخلاف تمام کیف پول‌هایی که بررسی کردیم، لجر نانو ایکس رایگان نیست و باید آن را خریداری کنید. در صورتی که قصد دارید مقدار زیادی فانتوم بخرید و می‌خواهید آن را برای مدت طولانی هولد کنید، توصیه می‌کنیم حتما آنها را در یک کیف پول سخت‌افزاری از جمله لجر نانو ایکس ذخیره کنید.
جمع‌بندی
فانتوم یک بلاکچین نسل سوم است که با هدف ارائه بستری امن، سریع و ارزان برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز و تسهیل تراکنش‌های پولی به میدان آمده است. توسعه‌دهندگان شبکه فانتوم مدعی هستند مشکل سه‌گانه بلاکچین که برقراری توازن بین سرعت، امنیت و تمرکززدایی است را با الگوریتم اجماع لاکسیس خود برطرف کرده‌اند. الگوریتم اجماع لاکسیس ویژگی‌هایی دارد که ضمن تضمین امنیت شبکه، تراکنش‌ها را با کارمزد پایین و در کسری از ثانیه نهایی می‌کند. علاوه بر این، این الگوریتم بدون رهبر است؛ یعنی هیچ فردی در شبکه مسئولیتی فراتر از دیگران ندارد و همه چیز به صورت کاملا مساوی بین تمام شرکت‌کنندگان بلاکچین فانتوم تقسیم شده است.
از جمله ویژگی‌های کلیدی شبکه فانتوم می‌توان به انعطاف‌پذیری و ارتباط آن با سایر شبکه‌های بلاکچینی از جمله اتریوم، مقیاس‌پذیری بالا، منبع‌باز بودن و امنیت مثال‌زدنی اشاره کرد.
مشابه با تمام پروژه‌های بلاکچینی، فانتوم نیز ارز دیجیتال مخصوص به خود را دارد که نقشی کلیدی در این اکوسیستم بازی می‌کند. کاربران می‌توانند از توکن‌های FTM خود در شبکه فانتوم برای انتقال پول، حاکمیت، استیکینگ، پرداخت کارمزدها و حفظ امنیت شبکه استفاده کنند. علاوه بر این، فعالیت تعداد زیادی اپلیکیشن غیرمتمرکز و پروژه‌های مختلف در شبکه فانتوم کاربردهای مختلفی را برای توکن FTM فراهم می‌کند.
در حال حاضر خوش‌بینی بسیار زیادی برای اکوسیستم فانتوم وجود دارد. بنیاد فانتوم یک شبکه لایه 1 دیگر به نام سونیک به این اکوسیستم اضافه کرده است که می‌تواند بر کاربردهای بلاکچین فانتوم بیفزاید. علاوه بر این، تحلیلگران معتقدند قیمت ارز دیجیتال FTM می‌تواند تا سال 2030 نزدیک به 700% افزایش یابد و تا 6 دلار صعود کند.
سوالات متداول
این سوال به اهداف سرمایه‌گذاری و تحمل ریسک شما بستگی دارد. فانتوم پروژه بلاکچینی با پتانسیل بالا و جامعه فعال است و می‌تواند در سبد سرمایه‌گذاری شما جا داشته باشد. با این حال، پیش از سرمایه‌گذاری حتما به طور کامل تحقیق و آگاهانه اقدام کنید.
فانتوم از پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه در آینده برخوردار است و می‌تواند آینده درخشانی داشته باشد.
هر دو پروژه اتریوم و فانتوم مزایا و معایب خودشان را دارند. شاید از نظر سرعت، مقیاس‌پذیری و کارمزد تراکنش‌ها فانتوم یک سر و گردن از اتریوم بالاتر باشد. با این حال، اتریوم به دلیل جامعه بزرگتر و سابقه طولانی‌تر، قطب اصلی اکوسیستم دیفای محسوب می‌شود و با تایید ETFهای اسپات نیز به مشروعیت بیشتری رسیده است.
از جمله بهترین توکن‌های شبکه فانتوم می‌توان به BOO، SCREAM، SPIRIT و TAROT اشاره کرد.
