میانگین متحرک چیست؟ آشنایی با یک مفهوم تخصصی بازار ارزها

در بازارهای مالی قیمت دائماً در حال نوسان است و تریدرها برای کسب سود باید بتوانند تحلیل مناسبی از این نوسان‌ها داشته باشند. تحلیل تکنیکال یکی از شیوه‌های متداول و پرطرفدار تحلیل است که به تریدرها کمک می‌کند دربارهٔ معاملات خود تصمیمات بهتری بگیرند. اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال از جمله ابزارهایی هستند که به همین منظور توسعه داده شده‌اند. میانگین متحرک (Moving Average) یا مووینگ اورج یکی از اندیکاتورهای مشهور و پرکاربرد است که علاوه بر کمک به تحلیل قیمت، در توسعهٔ سایر اندیکاتورها نیز کاربرد دارد. میانگین متحرک همانگونه که از نام آن پیداست، میانگینی از قیمت دارایی یا ارز دیجیتال ارائه می‌کند و به همین خاطر تأثیر نوسان‌های تصادفی و کوتاه‌مدت را کاهش می‌دهد. آشنایی با این اندیکاتور و قابلیت‌های مختلف آن به تریدرها کمک می‌کند تا درک بهتری از روند حرکت قیمت داشته باشند و نقاط ورود و خروج معاملات را به شکل بهینه‌تری انتخاب کنند. در این مقاله از مجله نوبیتکس قصد داریم با میانگین متحرک یا مووینگ اورج و انواع آن آشنا شویم و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال را بررسی کنیم. اگر دوست دارید بدانید میانگین متحرک چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

میانگین متحرک چیست؟

میانگین متحرک یا مووینگ اورج (Moving Average یا به اختصار MA) یکی از اندیکاتورهای مشهور تحلیل تکنیکال است که میانگین قیمت یک دارایی یا ارز دیجیتال را در یک بازه زمانی مشخص نمایش می‌دهد. این اندیکاتور با ارائه قیمت میانگینی که دائماً به روز می‌شود، کمک می‌کند تا تریدرها بتوانند بدون درگیر شدن با نوسانات لحظه‌ای یک دید کلی از روند قیمت داشته باشند. میانگین‌های متحرک علاوه بر نمایش روند حرکت قیمت، می‌توانند سطوح حمایت و مقاومت احتمالی را نشان دهند. از آنجایی که میانگین متحرک مثل بسیاری از اندیکاتورهای دیگر بر اساس قیمت‌های گذشته کار می‌کند، یک اندیکاتور پس‌رو یا تأخیری (Lagging) و دنبال‌کنندهٔ روند محسوب می‌شود. میانگین متحرک را می‌توان بر حسب تعداد دوره‌های مختلف محاسبه کرد و کوتاه‌مدت یا بلندمدت بودن آن بستگی به نیاز تریدرها دارد.

انواع میانگین متحرک

میانگین‌های متحرک به طور کلی به دو دسته میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average یا به اختصار SMA) و میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average یا به اختصار EMA) تقسیم‌بندی می‌شوند. البته این اندیکاتور انواع دیگری نیز دارد که محاسبه و کاربرد آنها تقریباً مشابه با همین دو دسته است. در ادامه با ویژگی‌ها و نحوه محاسبه این اندیکاتورها آشنا می‌شویم.

میانگین متحرک ساده (SMA)

میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average یا SMA) در واقع میانگین قیمت‌های مختلف در یک بازه زمانی مشخص است. به عبارت دیگر برای محاسبه میانگین متحرک ساده کافی است قیمت ارز دیجیتال یا دارایی مورد نظر را در طول یک بازه زمانی مشخص با هم جمع و بر تعداد آنها تقسیم کنید. میانگین متحرک ساده را می‌توان بر اساس بیشترین یا کمترین قیمت، قیمت باز شدن و یا قیمت بسته شدن محاسبه کرد. معمولاً تریدرها از میانگین متحرک ساده برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت، و تعیین نقاط ورود و خروج معاملات خود کمک می‌گیرند.

فرمول محاسبه میانگین متحرک ساده

همانطور که اشاره شد برای محاسبه میانگین متحرک می‌توانید قیمت‌های یک بازه زمانی را با هم جمع و بر تعداد آنها تقسیم کنید. بنابراین فرمول محاسبه میانگین متحرک ساده به این صورت خواهد بود:

SMA = (A1 + A2 + … + An) / n

که در این فرمول، A میانگین قیمت در دوره n و n نیز تعداد کل دوره‌هاست. برای مثال فرض کنید قیمت دوج کوین در طول پنج روز به ترتیب ۰.۰۶۱، ۰.۰۶۵، ۰.۰۶۸، ۰.۰۷۰ و ۰.۰۶۹ دلار باشد. در این صورت میانگین متحرک آن به این صورت محاسبه خواهد شد:

SMA = (0.061 + 0.065 + 0.068 + 0.070 + 0.069) / 5

SMA = $0.0666

توجه داشته باشید که برای استفاده از اندیکاتور میانگین متحرک در پلتفرم‌های معتبری مثل نوبیتکس نیازی به محاسبه دستی ندارید و اندیکاتورها به صورت آماده قابل استفاده هستند. فرمول‌ها و محاسبات برای درک بهتر نحوه عملکرد این اندیکاتور ارائه شده است.

میانگین متحرک نمایی (EMA)

نوع دیگری از میانگین‌های متحرک، میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average یا EMA) نام دارد که در مقایسه با میانگین متحرک ساده، وزن بیشتری برای قیمت‌های اخیر قائل می‌شود. میانگین متحرک ساده برای تمام تغییرات قیمت در بازه زمانی مشخص ارزش یکسانی در نظر می‌گیرد اما میانگین متحرک نمایی بیشتر به قیمت‌های اخیر واکنش می‌دهد. فرمول محاسبه این اندیکاتور در مقایسه با میانگین متحرک ساده کمی پیچیده‌تر است اما در پلتفرم‌های معاملاتی به صورت آماده قابل استفاده است و نیازی به محاسبه دستی مقادیر آن نخواهید داشت.

فرمول محاسبه میانگین متحرک نمایی

محاسبه میانگین متحرک نمایی یا EMA در سه مرحله انجام می‌شود. مراحل محاسبات میانگین متحرک نمایی به این صورت خواهد بود:

۱. محاسبه میانگین متحرک ساده برای دوره مشخص

برای شروع ابتدا باید میانگین متحرک ساده را محاسبه کنید. همانطور که اشاره شد، با جمع قیمت‌ها در یک بازه مشخص و تقسیم آن بر تعداد می‌توان میانگین ساده را محاسبه کرد. میانگین ساده به عنوان دوره پیشین EMA در فرمول استفاده می‌شود.

۲. محاسبه ضریب وزنی

محاسبه میانگین متحرک نمایی به یک ضریب احتیاج دارد که بر اساس این فرمول محاسبه می‌شود:

Multiplier = [2 / (Selected Time Period + 1)]

در این فرمول، Multiplier همان ضریب و Selected Time Period نیز بازهٔ زمانی انتخابی شماست. برای مثال اگر یک دوره ۱۰ روزه را در نظر بگیرید، ضریب مورد نظر به این صورت محاسبه خواهد شد:

Multiplier = [2 / (10+1)] = 0.1818

۳. محاسبه نهایی میانگین متحرک نمایی

در مرحله آخر، می‌توانید با استفاده از قیمت (مثلاً قیمت بسته شدن)، میانگین متحرک اولیه که در مرحله اول محاسبه شد و ضریب مربوطه، میانگین متحرک نمایی را محاسبه کنید که فرمول آن به این صورت خواهد بود:

Current EMA = [Closing Price – EMA (Previous Time Period)] x Multiplier + EMA (Previous Time Period)

اگر EMA برای یک بازه زمانی بلندمدت محاسبه شود وزنی که به قیمت‌های اخیر داده می‌شود بیشتر خواهد بود. برای مثال اگر EMA برای یک دوره ۱۰ روزه محاسبه شود ضریب ۱۸.۱۸ درصد برای آن به کار می‌رود، اما مثلاً در یک دوره ۲۰ روزه، ضریب مورد نظر ۹.۵۲ درصد خواهد بود.

تفاوت اندیکاتور SMA و اندیکاتور EMA

همانگونه که اشاره شد، تفاوت اصلی میانگین متحرک ساده (SMA) و میانگین متحرک نمایی (EMA) در حساسیت آنها به تغییرات قیمت است. میانگین متحرک نمایی معمولاً حساسیت بیشتری نسبت به قیمت‌های اخیر دارد و به همین خاطر به آخرین قیمت‌ها واکنش نشان می‌دهد. فرمول محاسبه اندیکاتور میانگین متحرک نمایی کمی پیچیده‌تر است اما در پلتفرم‌های معاملاتی به صورت آماده قابل استفاده خواهد بود و نیازی به یادگیری فرمول ندارید.

میانگین متحرک ساده بر خلاف میانگین نمایی، وزن یکسانی برای تمام قیمت‌ها در نظر می‌گیرد. محاسبه این اندیکاتور بسیار ساده است و با گرفتن میانگین قیمت در یک بازه زمانی مشخص به دست می‌آید.

میانگین متحرک چه کاربردی دارد؟

میانگین متحرک کاربردهای گسترده‌ای در تحلیل تکنیکال دارد. تریدرها معمولاً از این اندیکاتور برای شناسایی تغییرات مومنتوم (Momentum) قیمت یک دارایی یا ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. میانگین متحرک با نمایش قیمت متوسط، کمک می‌کند تا تریدرها بدون توجه به نوسانات لحظه‌ای و حرکات ناگهانی قیمت، یک دید کلی از روند قیمت پیدا کنند. همچنین این اندیکاتور برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance) احتمالی قیمت نیز کاربرد دارد و برخوردها و واکنش‌های قیمت نسبت به آن می‌تواند در تصمیم‌گیری برای انجام معاملات تأثیرگذار باشد. میانگین متحرک در توسعه اسیلاتورها و اندیکاتورهای دیگر نیز کاربرد دارد. برای مثال خطوط تنکان-سن (Tenkan-sen) و کیجون-سن (Kijun-sen) در اندیکاتور ایچیموکو (Ichimoku) میانگین‌های متحرکی هستند که برخوردهای آنها با هم سیگنال‌های مختلفی را صادر می‌کند.

استراتژی معامله با میانگین متحرک

معمولاً تریدرها به دو شیوه کلی از میانگین متحرک در معاملات خود استفاده می‌کنند. در شیوه اول، یک خط میانگین متحرک روی چارت رسم می‌شود و به عنوان سطح حمایت یا مقاومت عمل می‌کند. در شیوه دوم، دو میانگین متحرک با دوره‌های زمانی مختلف روی چارت رسم می‌شوند و نحوه برخورد این دو خط با هم می‌تواند سیگنالی برای معامله باشد.

میانگین متحرک به عنوان سطح حمایت یا مقاومت

همانطور که اشاره شد، خطوط میانگین متحرک می‌توانند به عنوان سطوح حمایت و مقاومت احتمالی مورد استفاده قرار گیرند. هرچه دوره زمانی این اندیکاتور طولانی‌تر باشد سطوحی که تشکیل می‌دهد محکم‌تر خواهد بود. نحوهٔ سیگنال‌گیری از این خط مثل سطوح حمایت و مقاومت عادی است و می‌توانید برای تشخیص نقاط شکست یا برگشت قیمتی از آن کمک بگیرید. وقتی قیمت از بالا خط میانگین را قطع می‌کند (کراس اوور قیمت با میانگین متحرک) احتمال شروع حرکت نزولی و وقتی از پایین آن را قطع می‌کند احتمال شروع حرکت صعودی وجود دارد. در صورتی که قیمت نتواند خط میانگین را قطع کند، خط به عنوان حمایت یا مقاومت در نظر گرفته می‌شود و می‌توانید بر اساس آن اقدام به خرید ارز دیجیتال یا فروش آن کنید.

تقاطع یا کراس اوور دو خط میانگین متحرک

یکی از شیوه‌های دیگر برای استفاده از میانگین متحرک که بیشتر در میان تریدرها رواج دارد، ترکیب دو میانگین متحرک با دوره‌های مختلف است. در این استراتژی معاملاتی، از محل و نحوه برخورد (کراس اوور یا Crossover) دو میانگین متحرک برای گرفتن سیگنال معاملاتی استفاده می‌شود. در این روش معمولاً یک میانگین متحرک بلندمدت‌تر و یک میانگین متحرک کوتاه‌مدت‌تر روی چارت رسم می‌شود. وقتی میانگین کوتاه‌مدت از پایین به سمت بالا میانگین بلندمدت را قطع می‌کند، احتمال شروع روند صعودی وجود دارد و سیگنالی برای خرید محسوب می‌شود. این تقاطع در میان تریدرها با عنوان تقاطع طلایی (Golden Cross) شناخته می‌شود. اگر عکس این اتفاق رخ دهد، یعنی میانگین کوتاه‌مدت از بالا به سمت پایین میانگین بلندمدت را قطع کند، سیگنالی برای روند نزولی و فروش محسوب می‌شود. این تقاطع را معمولاً با عنوان تقاطع مرگ (Death Cross) می‌شناسند.

استفاده از میانگین متحرک در تریدینگ ویو

تریدینگ ویو (TradingView) یکی از پلتفرم‌های مشهور برای بررسی چارت و تحلیل تکنیکال است. برای استفاده از میانگین متحرک در این پلتفرم کافی است در منوی بالا روی گزینه Indicators کلیک کنید و در کادر جستجوی آن، عبارت Moving Average را بنویسید. پس از انتخاب یکی از میانگین‌های متحرک، خط آن روی چارت رسم می‌شود و می‌توانید با کلیک راست روی آن و انتخاب گزینه Settings، تنظیمات اندیکاتور را بر حسب نیاز خود تغییر دهید. برای مثال می‌توانید مشخص کنید که از قیمت بسته شدن یا باز شدن برای ترسیم آن استفاده شود یا تعداد دوره آن را بر حسب استراتژی معاملاتی خودتان انتخاب کنید.

معایب میانگین متحرک

میانگین متحرک نیز مثل سایر اندیکاتورها نباید به تنهایی برای گرفتن سیگنال و انجام معامله استفاده شود. این اندیکاتور از تاریخچه قیمت استفاده می‌کند و نمی‌توان از آن برای پیش‌بینی دقیق آینده قیمت استفاده کرد. گاهی واکنش قیمت نسبت به آن زیاد و قابل توجه است و گاهی نیز قیمت واکنش خاصی نسبت به آن ندارد. معمولاً میانگین متحرک در روندهای قیمتی عملکرد بهتری دارد و در بازار خنثی یا رنج (Range) زیاد نمی‌توان روی عملکرد آن حساب کرد. بهترین کار این است که بسته به استراتژی معاملاتی خودتان از میانگین متحرک در کنار سایر ابزارها و روش‌های تکنیکال استفاده کنید تا میزان خطا و احتمال ضرر به حداقل برسد.

جمع‌بندی

میانگین متحرک یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد و مهم در تحلیل تکنیکال است. این اندیکاتور با ارائه میانگینی از قیمت در یک بازه زمانی مشخص، کمک می‌کند تا تریدرها بدون توجه به نوسانات لحظه‌ای یک دید کلی از روند قیمت پیدا کنند. تعیین دوره زمانی میانگین متحرک بستگی به استراتژی معاملاتی دارد و بر حسب نیاز می‌توانید مقدار آن را تغییر دهید. این اندیکاتور در پلتفرم‌هایی مثل نوبیتکس یا تریدینگ ویو به صورت آماده قابل استفاده است. میانگین متحرک نیز مثل تمام اندیکاتورها، سیگنال‌های قطعی و ۱۰۰ درصدی ندارد و همیشه باید با احتیاط از آن استفاده کنید. بهتر است میانگین متحرک را در کنار سایر اندیکاتورها استفاده کنید و ریسک معاملات را به حداقل برسانید. در صورتی که ویژگی‌های میانگین متحرک را بشناسید و به درستی از آن استفاده کنید، می‌تواند به بهبود معاملات و انتخاب دقیق‌تر نقاط ورود و خروج معاملات کمک کند.