در دنیای پر سرعت ارزهای دیجیتال، حرکات بی‌رمق قیمت اتریوم در ماه‌های اخیر بیش از پیش مورد توجه سرمایه‌گذاران، کاربران و دوستداران این رمزارز قرار گرفته است.
در یک سال گذشته، منطقه 1400 تا 1900 دلار به ناحیه محبوب اتر (ETH) برای نوسان کردن تبدیل شده و این ارز دیجیتال پرطرفدار به جز بازه‌های زمانی محدود، اقدام به خروج از این ناحیه نکرده است.
بنابراین در این مقاله به بررسی تفصیلی عواملی می‌پردازیم که طی این مدت در حرکت قیمتی ضعیف این ارز دیجیتال مشارکت داشته‌اند و تلاش در رمزگشایی پیچیدگی‌های این موضوع خواهیم داشت. از تاثیر کارمزدهای گس (Gas Fee) گرفته تا نفوذ بازیگران بزرگ این بازار، به دنبال کشف دلایل چندوجهی این رفتار قیمت خواهیم بود.
در پایان این مقاله، انتظار می‌رود چشم انداز گسترده‌تری نسبت به رفتار قیمتی اتریوم و به طور کلی از وضعیت بازار ارزهای دیجیتال شکل گرفته باشد.
نگاهی به پروژه اتریوم
اگر بلاکچین را انقلابی در تکنولوژی بدانیم، بدون شک اتریوم را می‌بایست تحولی شگرف در شکوفا کردن پتانسیل‌های بلاکچین به شمار بیاوریم. این پلتفرم که توسط برنامه نویسی جوان به نام ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) در سال 2015 راه اندازی شد، لایه‌ای جدید از پتانسیل‌های بلاکچین را به دنیای تکنولوژی غیرمتمرکز معرفی کرد.
بد نیست قبل از اینکه به تحلیل شرایط و قیمت کنونی اتریوم بپردازیم، نگاهی مختصر به ایده‌ها، ساختار، اجزای اصلی تشکیل دهنده و تاریخچه قیمتی آن بیندازیم.
شروع کار اتریوم
اتریوم از طریق عرضه اولیه (ICO) در سال 2014 با فروش توکن‌های خود به قیمت 0.30 دلار موفق به جذب سرمایه 18.4 میلیون دلاری شد.
ساختار بنیادی اتریوم
شبکه اتریوم بر اصولی مشابه با بیت کوین بنا شده که شامل تمرکززدایی، شفافیت و امنیت است. با این حال تمرکز اصلی شبکه بیت کوین بر تراکنش‌های همتا به همتاست در حالی‌که اتریوم سعی در توسعه این قابلیت دارد. در واقع پلتفرم اتریوم به منظور توانمندسازی توسعه دهندگان برای اجرا و پیاده سازی برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده است.
قراردادهای هوشمند: سنگ بنای شبکه اتریوم
این قراردادها به صورت خودکار هر زمان که شرایط توافق نوشته شده برآورده شود، اجرا می‌شوند.
برای درک بهتر قرارداد هوشمند فرض کنید قراردادی با یک آژانس هواپیمایی منعقد می‌کنید که اگر پرواز شما بیش از 15 دقیقه تاخیر داشت آژانس موظف است نیمی از هزینه شما و در صورتی که این تاخیر به بیش از یک ساعت برسد تمام وجه را بازگرداند. این قرارداد می‌تواند به صورت یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) در شبکه اتریوم تعریف شود. آژانس هواپیمایی مقدار مبلغ پرداخت شده توسط مسافر را در این قرارداد قرار می‌دهد (اصطلاحا قفل می‌کند) و از طرف دیگر قرارداد هوشمند با پایگاه داده فرودگاه در ارتباط است. به این صورت بدون دخالت واسطه، همه‌چیز به صورت خودکار پیش خواهد رفت. به این ترتیب که اگر پرواز در کمتر از 15 دقیقه تاخیر داشت مبلغ قفل شده برای آژانس هواپیمایی آزاد می‌شود در غیر این صورت بسته به مقدار تاخیر، مبلغ قفل شده در اختیار مسافر قرار خواهد گرفت.
با بسط دادن همین مثال ساده به صنایع مالی، صنعت ورزش، زنجیره تامین و … می‌توان متوجه شد که اتریوم چه تحول بزرگی را رقم زده است. تحولاتی که امروز (علی‌الخصوص در حوزه مالی) شاهد آن هستیم.
برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp)
dApp یا همان برنامه غیرمتمرکز نوعی نرم‌افزار است که بر روی شبکه‌ای غیرمتمرکز (بلاکچین) اجرا می‌شود. بر خلاف برنامه‌های سنتی که مرکزی هستند و از طریق یک موسسه مرکزی مدیریت می‌شوند، dAppها بر روی شبکه بلاکچین راه‌اندازی می‌شوند. به این ترتیب داده‌ها را توزیع می‌کنند و از طریق شبکه‌ای از کامپیوترها پردازش را انجام می‌دهند. این توزیع شدگی، باعث می‌شود برنامه‌ها شفاف، غیرقابل نفوذ و بهبودپذیر باشند.
به عنوان نمونه می‌توان از Uniswap به عنوان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های غیرمتمرکز نام برد. پلتفرمی که انجام تبادلات مستقیم با قرارداد هوشمند را فراهم کرد و نیاز به حضور همزمان خریدار و فروشنده را از بین برد.
سقف قیمتی اتریوم
همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد اتریوم در سال 2014 توکن‌های خود را از طریق عرضه اولیه (ICO) با قیمت حدودی 0.3 دلار به عرضه رساند. این آلت کوین جذاب از همان روزهای ابتدایی توانست توجه زیادی را به خود جلب کند تا اینکه در سال 2018 و همراه با بیت کوین صعود بسیار بزرگی را تجربه کرد و موفق شد در ژانویه 2018 به قیمتی بالاتر از 1500 دلار هم دست پیدا کند.
بعد از این صعود تاریخی بازار ارزهای دیجیتال وارد زمستان شد و تمام ارزهای دیجیتال با ریزش‌های سنگین مواجه شدند. اتریوم هم از این قاعده مستثنی نبود و در دسامبر 2018 با حدود 95 درصد ریزش (نسبت به بالاترین قیمت ثبت شده تا آن زمان) تا قیمت 80 دلار سقوط کرد.
اتریوم در نوامبر 2021 در انتهای آخرین بولران بازار ارزهای دیجیتال موفق به ثبت قیمت 4951 دلار شد که به عنوان بالاترین قیمت ثبت شده این ارز دیجیتال محسوب می‌شود.
دلایل عدم عبور اتریوم از سد قیمتی 1900 دلار
حال که کمی با اتریوم و ساختار آن بیشتر آشنا شدیم، می‌توانیم به جنبه‌های مختلف در ارتباط با حرکت کم نوسان قیمت در یک سال اخیر بپردازیم.
-
نگرانی‌هایی در مورد متمرکز شدن پروژه
راه‌اندازی استیبل کوین Paypal به همراه درخواست‌های متعدد ETFهای اتریوم در هفته‌های اخیر توجه زیادی را به سمت اتریوم جلب کرده است. در حالی‌که انتظار می‌رفت این اتفاقات و اخبار مرتبط با آن‌ها باعث رشد قیمت اتریوم شود به صورت همزمان نگرانی از متمرکز شدن این شبکه را هم افزایش داده است.
در واقع ورود موسسات متمرکز و بزرگی مانند Paypal می‌تواند بر خلاف طبیعت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال عمل کند. همین امر برای ETFها هم صادق است. موسسه‌ای که قصد ارائه این سبد مالی را دارد می‌بایست مقدار زیادی اتریوم خریداری و به صندوق خود اضافه کند. بر خلاف ETFهای فیوچرز که تنها بر اساس قیمت یک دارایی معامله می‌شود ETF اتریوم نیاز به حضور خود دارایی در صندوق‌های موسسه ارائه دهنده آن دارد.
به این ترتیب نوعی سردرگمی برای سرمایه‌گذاران این دارایی به وجود آمده است که باعث عدم به وجود آمدن فشار خرید و به تبع آن رشد قیمتی اتریوم شده است.
-
کاهش فعالیت تعامل کاربران با برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp)
یکی از بزرگترین مسائلی که شبکه اتریوم با آن روبه‌روست هزینه بالای کارمزدهای گس است. به زبان خیلی ساده گس همان سوختی است که هر تراکنش برای به نتیجه رسیدن به آن احتیاج دارد. این تراکنش می‌تواند ارسال اتریوم (یا هر توکن دیگر بر روی شبکه اتریوم) یا تعاملی با قرارداد هوشمند باشد. واضح است که از زمان شروع تراکنش تا به نتیجه رسیدن آن هر چه این عملیات پیچیده‌تر باشد گس (Gas) بیشتری هم نیاز دارد. در حال حاضر این هزینه برای یک تراکنش ساده حداقل 4 دلار است.
همین امر باعث شده است که تقاضا برای تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز این شبکه کاهش پیدا کند. این کاهش تقاضا منجر به کاهش ارزش قفل شده (Total Value Locked-TVL) در اکوسیستم اتریوم شده است. در 3 ماه گذشته TVL اتریوم از 14.75 میلیون ETH به زیر 13 میلیون ETH سقوط کرده که مشخصاً نشانگر تاثیر این کارمزدهای بالا در رفتار سرمایه‌گذاران است.
ETH-TVL
مسئله نگران کننده دیگر هم کاهش تعداد کیف‌پول‌های فعال شبکه است. در یک ماه گذشته شاهد بودیم که استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز مطرح این شبکه هم حدود 25 درصد کاهش پیدا کرده است تا مهر تایید دیگری بر عدم رضایت کاربران از هزینه تراکنش‌های این شبکه باشد.
-
شاخص‌های قیمتی و وضعیت سرمایه‌گذاران
یکی از بازارهای محبوب در میان سرمایه‌گذاران و آربیتراژرها، قراردادهای سه‌ماهه اتریوم است. این قراردادها که در حال حاضر با اختلاف قیمت کمی نسبت به بازار اسپات در حال معامله هستند، نشان‌دهنده تعادلی در بین موقعیت‌های لانگ (Buy) و شورت (Sell) این آلت‌کوین است. در نتیجه قراردادهای آتی ETH در بازارهای سالم با 5 تا 10 درصد پریمیوم سالیانه معامله می‌شود.
بر اساس پریمیوم معاملات آتی که به عنوان شاخص مبنا نیز از آن یاد می‌شود، معامله‌گران حرفه‌ای در بازار اتریوم از روز ۱۶ جولای نتوانسته‌اند به شکلی جدی موضعی صعودی داشته باشند. سطح فعلی ۵ درصد این معیار را می‌توان، آستانه‌ای خنثی متمایل به نزولی دانست که نشان دهنده شرایط متعادل در میزان تقاضا بین موقعیت‌های خرید و فروش اهرمی است.
-
اکوسیستم اتریوم در برابر پلتفرم‌های رقیب
بدون شک اتریوم شبکه‌ای قدرتمند و کاراست اما این بدان معنا نیست که می‌توان به راحتی رقبای این شبکه را نادیده گرفت. شبکه‌های سولانا (Solana)، کاردانو (Cardano)، آوالانچ (Avalanche) , شبکه هوشمند بایننس (BSC)، ترون (Tron) … هر کدام با نو‌آوری و ایده‌های جدید وارد این میدان شده‌اند تا مشکل اصلی شبکه اتریوم یعنی مقیاس‌پذیری را حل کنند.
در حالی‌که اتریوم از نظر TVL همچنان در صدر جدول شبکه‌های بلاکچینی قرار دارد اما از نظر تعداد تراکنش‌های درون شبکه و کاربران شبکه جایگاه خود را به شبکه‌هایی مثل ترون (Tron) و زنجیره هوشمند بایننس (BSC) داده است. شبکه اتریوم با حدود 320 هزار کاربر و کمتر از 1 میلیون تراکنش در روز فاصله زیادی با شبکه هوشمند بایننس دارد که بیش از 880 هزار کاربر و حدود 3 میلیون تراکنش در روز را مدیریت می‌کند.
این موضوع نشان‌دهنده ناراضی بودن کاربران از میزان کارمزدهای شبکه اتریوم است که منجر به مهاجرت کاربران به شبکه‌های ارزان‌تر و سریع‌تر می‌شود.
-
آثار سپرده‌گذاری اتریوم 2.0
در 12 آوریل 2023 به روزرسانی شانگهای به وقوع پیوست و انتقال کامل شبکه از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) صورت گرفت. انتقالی که باعث رشد قیمت اتریوم تا 2120 دلار هم شد. اما با کاهش تب و تاب ارزهای دیجیتال در سه ماهه دوم سال جاری میلادی، سرمایه‌گذاران به جای انجام تراکنش‌های روزانه شروع به سپرده‌گذاری ارزهای خود به منظور داشتن درآمد انفعالی کردند. اقدامی که اکنون و با گذشت بیش از 4 ماه تاثیرات منفی خود را به نمایش می‌گذارد.
برای دسترسی به اطلاعات بیشتر در مورد به روزرسانی‌های اتریوم مقاله مروری بر مهم‌ترین به‌روزرسانی‌های اتریوم را مطالعه کنید.
انتقال موفقیت‌آمیز اتریوم به الگوریتم اثبات سهام PoS هم باعث افزایش چشمگیر سپرده‌گذاری ETH شده است. بر اساس داده‌های Glassnode حدود 37.8 میلیون اتریوم (حدود 31.5% از توکن‌های در گردش) اکنون در قراردادهای هوشمند قفل شده‌اند که حدود 60 درصد از آن در قراردادهای مرتبط با اتریوم 2.0 سپرده‌گذاری شده است.
اگر چه این اتفاق می‌تواند باعث افزایش قیمت در کوتاه‌مدت شود اما در بلندمدت موجب تغییر در نگاه سرمایه‌گذاران خواهد شد. همان‌طور که در بخش‌های گذشته هم اشاره شد، تعداد تراکنش‌های روزانه در شبکه اتریوم کاهش زیادی را تجربه کرده است که می‌تواند مهر تاییدی بر این ادعا باشد.
-
نگرانی‌ها در مورد قانون‌گذاری
در ماه‌های اخیر، شاهد حرکات هجومی کمیسیون بورس و اوراق بهادار بودیم که با اوراق بهادار خواندن رمزارزهایی مانند کاردانو (Ada) و پالیگان (Matic) باعث کاهش شدید قیمتی و حذف آن‌ها از برخی صرافی‌های معتبر شدند.
Securities-And-Exchange-Commission
9.نگرانی‌های مرتبط با قانون‌گذاری در رمزارزها
همین نگرانی در مورد اتریوم هم بعد از انتقال آن به PoS پیش آمده است که آیا کالا (مثل بیت کوین) محسوب می‌شود یا اوراق بهادار است.
آینده شبکه اتریوم
افزایش درخواست ETFهای اتریوم
افزایش درخواست‌های صندوق‌های قابل معامله اتریوم (ETF) توجه قابل توجهی را به این آلت‌کوین محبوب جلب کرده است. به طور کلی ETF راهی برای سرمایه‌گذاری قانونی نهادها و موسسات بدون نگرانی نسبت به در اختیار داشتن آن را فراهم می‌کند.
در صورت پذیرفته شدن این درخواست‌ها توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) شاهد ورود سرمایه‌گذاران نهادی به دنیای ارزهای دیجیتال خواهیم بود که می‌تواند باعث رشد قیمتی و از آن مهم‌تر پذیرش بیشتر اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال باشد.
اتریوم مقیاس پذیر
از طرف دیگر اتریوم به عنوان بزرگترین اکوسیستم زیرساختی برای قراردادهای هوشمند شناخته می‌شود. اتمام به روزرسانی‌های اتریوم و اجرایی شدن پروتکل شاردینگ در این شبکه باعث کاهش چشمگیر کارمزدهای شبکه و منجر به پذیرش عمومی بیشتر نسبت به این شبکه خواهد شد.
در واقع این شبکه، هم برای توسعه دهندگان و هم کاربران، محلی امن، ارزان و ایمن خواهد بود که منجر به افزایش استفاده از آن و متعاقباً رشد ارزش آن خواهد شد.
جمع‌بندی
با اینکه شاهد اتفاقات مثبتی مانند راه‌اندازی استیبل کوین Paypal و افزایش درخواست‌های ETF هستیم، همچنان عدم اطمینان سرمایه‌گذاران در رابطه با این ارز دیجیتال پابرجاست.
نگرانی در رابطه با متمرکز شدن، پلتفرم‌های رقیب، شاخص‌های تکنیکال، کاهش تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز و قانون‌گذاری دلایل اصلی این عدم اطمینان هستند. اما به طور کل توسعه دهندگان این شبکه در حال انجام به روزرسانی‌های مورد نیاز برای ارتقای توان پردازشی و کاهش کارمزدهای شبکه هستند.
در این مقاله تلاش شد به جنبه‌های متفاوت موثر در قیمت اتریوم بپردازیم اما مشخص است که تعدد فاکتورها، پیش‌بینی در رابطه با آینده این رمزارز را دشوار می‌کند. بنابراین تنها راه ممکن برای سرمایه‌گذاری موثر به روز بودن، آموزش دیدن و دنبال کردن اخبار از منابع معتبر است.
