دارایی‌های دنیای واقعی چگونه به دنیای بلاکچین راه پیدا کرده‌اند؟

با پررنگ‌تر شدن نقش فناوری بلاکچین در دنیای امروزی، دارایی‌های دنیای واقعی در حال راهیابی به این صنعت هستند و روند مثبتی را در این مسیر به جای گذاشته‌اند. این گزارش به بررسی ارتباط بیش از پیش میان دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) و فناوری بلاک چین می‌پردازد. به عنوان بخشی از این تحلیل، رویکردی مقایسه‌ای بین بلاک چین‌های مختلف از جمله بیت کوین، اتریوم و ترون در نظر گرفته شده است و داده‌ها و آمار مربوطه برای ارائه یک نمای کلی از این فضای در حال ظهور در این حوزه در متن پیشرو گنجانده شده است.

فناوری بلاک چین در چند سال اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است و از یک فناوری عموما مرتبط با ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین به یک ابزار اصلی با کاربرد فراوان در صنایع مختلف بدل شده است. ماهیت غیرمتمرکز، ایمنی و شفافیت فناوری بلاک چین آن را به خصوص برای نمایندگی و تبادل دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) مناسب می‌کند.

مروری کلی بر دارایی‌های دنیای واقعی و بلاک چین

دارایی‌های دنیای واقعی به دارایی‌های فیزیکی یا مشهود اشاره دارد. برای نمونه می‌توان به املاک، کالا و دارایی‌هایی از این دست اشاره کرد. با ظهور فناوری بلاک چین، مفهوم توکن سازی یا توکنیزه کردن این دارایی‌ها در کانون توجه‌ها قرار گرفته است.

در سال 2022، حدود 10 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی، به مبلغ 8.6 تریلیون دلار، پیش بینی می‌شد تا سال 2027 به بلاک چین انتقال یابد (منبع: مجمع جهانی اقتصاد، 2022). این رقم پتانسیل بسیار بالای ادغام دارایی‌های دنیای واقعی با پلتفرم‌های بلاک چین را نشان می‌دهد.

وضعیت فعلی بخش دارایی‌های دنیای واقعی

دارایی‌های واقعی از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است و پروژه‌های بسیاری را درون خود جای داده است و عمدتاً در فضای مالی غیرمتمرکز دیفای (DeFi) یافت می‌شوند. به طور دقیق‌تر، این پروژه‌ها را می‌توان در گروه جداگانه دسته‌بندی کرد:

1. پروژه‌هایی با درآمد ثابت که ریشه در دارایی‌های خارج از زنجیره (آف چین) دارند. برای نمونه اوراق قرضه، سهام، املاک و مستغلات ایالات متحده و آثار هنری از این دسته‌اند. 
2. پروژه‌های اعتباری عمومی که بر اساس دارایی‌های عرضه شده و معامله شده در بازار عمومی ایجاد شده‌اند.  
3. بازارهای معاملاتی در محور دارایی‌های نامشهود مانند اعتبارات کربن و همینطور ظهور پروژه‌های زیرساختی مانند بلاک‌ چین‌های لایه 1 (L1) نیز در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.

در حوزه درآمد ثابت، پروژه‌ها بر پایه اوراق قرضه و بازارهای سهام ایالات متحده استوار می‌شوند و به اشخاص حقیقی و سازمانی خدمات وام ارائه می‌دهند. آنچه این طرح‌ها را از دیگر پلتفرم‌های وام دهی دیفای جدا می‌کند، شکل وثیقه آن‌ها است که می‌تواند در بر گیرنده دارایی‌های ملموس و واقعی باشد.

از آن سو، پروژه‌های اعتباری عمومی با تقلید از روش‌های اوراق قرضه ایالات متحده و سایر ابزارهای مشابه، هدفشان ایجاد وجوه سرمایه‌گذاری در حوزه کریپتو برای کاربران ارز دیجیتال است.

طبق داده‌های RWA.xyz، هفت پروتکل وام‌دهی برجسته دارایی‌های دنیای واقعی شاملی Centrifuge، Maple، GoldFinch، Credix، Clearpool، TrueFi و Homecoin  مجموعاً موفق شده‌اند مبلغ حدودی 4.38 میلیارد دلار را به عنوان وام به درخواست کنندگان اعطا کردند. عمده وام‌گیرندگان از کشورهای در حال توسعه‌اند و میانگین نرخ سود سالیانه این وام‌ها  10.52 درصد است. این پروتکل‌های وام‌دهی اعتباری معمولاً بازدهی بالاتری نسبت به اکثر پلتفرم‌های وام دهی دیفای ارائه می‌کنند. البته این موسسات دارای مشکلاتی هم هستند برای نمونه Maple Finance در میان تلاطم و مشکلات سازمان‌ها در سال 2022، موفق به پرداخت بدهی خود به مبلغ 69.3 میلیون دلار نشد.

 ظهور دارایی های توکن شده: موردی از طلای توکن شده

توکن‌سازی یا توکنایزیشن (Tokenization) فرآیندی است که در آن مالکیت دارایی‌های مشهود و فیزیکی مانند فلزات گرانبها به بلاک چین انتقال پیدا می‌کند. با این روش خرید و فروش دارایی‌هایی با ماهیت فیزیکی تسهیل شده و به سادگی می‌توان آنها را به صورت شبانه روزی معامله کرد و سوی دیگر  نیاز به کارگزاران سنتی هم از معادله حذف می‌شوند.

بانک آمریکا (Bank of America) در گزارشی در سال 2023 بر رشد فرایند توکن سازی تایید کرد و اشاره داشت که ارزش بازار طلای توکن شده از یک میلیارد دلار فراتر رفته است. از همین گزارش می‌توان روند ورود دارایی‌های دنیای واقعی به بلاکچین را بهتر متوجه شد.

قبل از ظهور طلای توکن‌ شده، سرمایه‌گذارانی که به دنبال ورود به بازار طلا بودند، می‌توانستند صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و قراردادهای معاملات آتی (futures) را خریداری کنند یا به طور سنتی می‌توانستند طلای فیزیکی را از طریق معامله‌گران خریداری کنند. با این حال، این ابزارهای سرمایه‌گذاری سنتی همواره دارای اشکالاتی در رابطه با هزینه و یا نقدینگی هستند.

طلای توکن شده دسترسی به طلای فیزیکی را به شکل 24 ساعته مهیا کرده است و از طرفی دیگر هزینه مدیریت و نگهداری یا بیمه را برای سرمایه گذاران حذف کرده است. با این کار، چالش‌هایی مانند محدودیت حداقل سرمایه‌گذاری، دسترسی به بازار، مشکل تقسیم‌پذیری و انتقال مالکیت و ارزش فیزیکی طلا که قبلا غیرممکن بود، حل شده است.

تحلیل مقایسه‌ای بلاک چین‌های مختلف

بیت کوین

با اختراع بیت کوین و ایجاد بلاک چین بیت کوین، برای اولین بار مفهوم یک دفتر کل دیجیتال غیرمتمرکز بیان شد. اگرچه در ابتدا دفتر کل به منظور  انتقال ارز دیجیتال بومی این شبکه یعنی بیت کوین مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما تحقیقات نشان داده است که از این سیستم می‌توان برای دارایی‌های دنیای واقعی نیز استفاده کرد.

البته باید توجه کرد که زبان برنامه نویسی بیت کوین با محدودیت‌هایی از جمله عدم پشتیبانی از قرارداد هوشمند مواجه است که تلفیق و پیاده‌سازی  این فناوری با دارایی‌های دنیای واقعی را پیچیده و محدود کرده است. به همین دلیل تا سال 2023، تنها چند پروژه با استفاده از بیت کوین اقدام به توکن سازی برای دارای‌های دنیای واقعی کرده‌اند.

 اتریوم

اتریوم با داشتن و پشتیبانی از قرارداد هوشمند، پلتفرم پیشرو برای توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی محسوب می‌شود. تا سه ماهه اول سال 2023، تقریباً 250 پروژه فعال در مورد توکن سازی RWA در اتریوم رصد شده است.

قراردادهای هوشمند اتریوم امکان ایجاد و توسعه توکن‌های ERC-721 (توکن‌های غیر مثلی یا NFT) و توکن‌های ERC-20 را می‌دهد که به ترتیب دارایی‌های منحصربه‌فرد و قابل تعویض هستند. این دارایی‌ها از املاک و مستغلات گرفته تا آثار هنری و حقوق مالکیت معنوی را شامل می‌شود.

ترون

ترون Tron یک پلتفرم بلاک چین به نسبت جدیدتر و مقیاس پذیرتر است که پیاده سازی پروژه‌های توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی نیز روی این پلتفرم افزایش یافته است. تا سه ماهه اول 2023، 120 پروژه فعال در انتقال دارایی‌های دنیای واقعی در ترون مشاهده شده است.

قراردادهای هوشمند ترون، مشابه قراردادهای اتریوم، امکان ایجاد توکن‌های TRC721 و TRC20 را به ترتیب برای دارایی های منحصر‌به‌فرد و قابل تعویض می‌دهد. مزیت ترون در سرعت تراکنش بالاتر و کارمزد کمتر آن در مقایسه با اتریوم است که ممکن است پروژه های بیشتری را به سمت پذیرش این پلتفرم در آینده سوق دهد.

 تأثیر بلاک چین بر دارایی‌های دنیای واقعی

فناوری بلاک چین مزایای بسیاری را برای مدیریت دارایی در دنیای واقعی به وجود می‌آورد، از جمله: افزایش نقدینگی، بهبود شفافیت، کاهش هزینه‌های تراکنش و… . طبق گزارش دیلویت Deloitte در سال 2023 تقریبا 74 درصد از سازمان‌ها، بلاک چین را به عنوان یک راه‌حل قابل قبول برای مدیریت و تراکنش دارایی‌های دنیای واقعی معرفی کردند.

با این حال، چالش‌ها و ریسک‌های بالقوه‌ای نیز وجود دارد، مانند عدم قطعیت نظارتی و نبود قانون شمول، عدم استانداردسازی، و نیاز به تعریف مکانیسم‌های ارزیابی دارایی و حسابرسی قابل اعتماد.

برترین پروتکل‌های دارایی دنیای واقعی در اتریوم و ترون

با توجه به نقش محوری اتریوم و ترون در توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA)، پروتکل‌های متعددی بر روی این پلتفرم‌ها برای تسهیل این فرآیند توسعه داده شده است. در اینجا برخی از این سازوکارهای RWA در اتریوم و ترون را بررسی می‌کنیم.

اتریوم

MakerDAO یکی از شناخته‌شده‌ترین پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز یا دیفای در اتریوم است. استیبل کوین DAI این پلتفرم می‌تواند از طریق انواع دارایی‌ها وثیقه‌گذاری شود و دارایی‌های دنیای واقعی نیز بخشی این انتخاب‌ها هستند. هدف MakerDAO ایجاد یک سیستم مالی بازتر و فراگیرتر است.

سانتریفیوژ امکان توکن‌سازی و تامین مالی دارایی‌های دنیای واقعی در بلاک چین اتریوم را فراهم می‌کند. کسب‌وکارها با استفاده از پلتفرم سانتریفیوژ قادرند تا دارایی‌های دنیای واقعی خود را به ان اف تی (توکن‌های غیر مثلی) تبدیل کنند، و پس از آن امکان استفاده از آن دارایی به عنوان وثیقه به منظور دسترسی به نقدینگی را به دست می‌آورند.

ترون

به منظور پر کردن شکاف میان بازارهای سنتی و اکوسیستم‌های بلاکچین stUSDT به شکلی نوآورانه به وجود آمده است. نحوه کار استفاده از پلتفرم غیرمتمرکز JustLend است که یک کانال سرمایه‌گذاری امن و عادلانه برای دارایی‌های جهان واقعی ایجاد کرده است. 

این ابتکار با حمایت یک پایگاه کاربری گسترده جهانی و یک بازار استیبل کوین به ارزش 50 میلیارد دلار به وجود آمده است و  هدف آن تبدیل شدن به سنگ بنای سرمایه‌گذاری‌های شبکه ترون در دارایی‌های دنیای واقعی است. تاکید stUSDT بر ساخت یک دروازه مالی است تا مردم در سراسر جهان از این امکان بهره‌مند شوند. شبکه ترون با محصول stUSDT و اتکا بر شفافیت، امنیت و تغییر ناپذیری فناوری بلاک چین، آماده است سکان‌دار رشد و هدایت صنعت بلاکچین به مراحل بعدی شود.

سخن پایانی

ادغام فناوری بلاک چین و دارایی‌های دنیای واقعی پیامدهای قابل‌توجهی برای تراکنش‌های مالی و مدیریت دارایی دارد که نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم بزرگ در نحوه درک و مدیریت مالکیت دارایی است. این ترکیب نوآورانه راه را برای تراکنش‌های ایمن، شفاف و کارآمد هموار می‌کند و دروازه فرصت‌های جدید را در بخش مالی می‌گشاید.

دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) در پلتفرم‌های بلاک چین فرصت‌های بسیار قابل توجهی از جمله امکان توکن سازی انواع دارایی‌ها مانند املاک و مستغلات، طلا و حتی دارایی‌های غیرقابل لمس مانند اعتبارات کربنی را ارائه می‌دهند. این توکن‌سازی به طور بالقوه می‌تواند نقدینگی این دارایی‌های غیرنقد سنتی را افزایش دهد و در نتیجه طیف وسیع‌تری از سرمایه‌گذاران امکان ورود به این بازارها را پیدا خواهند کرد. علاوه بر این، شفافیت ذاتی و تغییر ناپذیری تراکنش‌های بلاک چین می‌تواند حسابرسی و قابلیت ردیابی این دارایی‌ها را افزایش دهد، اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش داده و به طور بالقوه منجر به افزایش مشارکت در بازار شود.

در رقابت میان پلتفرم‌های بلاکچینی، بیت کوین، اتریوم و ترون در نمایش قابلیت‌های بلاک چین برای مدیریت دارایی‌های دنیای واقعی پرچم‌دار هستند. در حالی که اتریوم در حال حاضر از نظر پروژه‌های فعال پیشتاز است، پلتفرم‌های جدیدتر و مقیاس پذیرتر مانند ترون به سرعت در حال افزایش سهم خود در این حوزه هستند.

به طور کلی، همگرایی بلاک چین و دارایی های دنیای واقعی نشان دهنده یک تغییر دگرگون کننده در چشم انداز مالی است، تغییری که می‌تواند نحوه تفکر و تعامل ما با دنیای مالی را باز تعریف کند.