بیت کوین به‌عنوان اولین و شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال جهان، جایگاه خود را همچنان حفظ کرده است. هزاران ارز دیجیتال بعد از بیت کوین آمده‌اند و هریک مشکلات خاصی از صنعت کریپتو را هدف قرار داده‌اند. بااین‌حال، همیشه بیت کوین در یک کفه ترازو قرار داشته است و تمام رمزارزها در کفه دیگر؛ دلیل آن تفاوتی است که بیت کوین با رمزارزهای دیگر دارد. اما مهم‌ترین تفاوت‌های بیت کوین با بقیه ارزهای دیجیتال چیست؟ اگر کنجکاوید پاسخ این پرسش را بدانید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
تفاوت در ریشه‌ها و اصول بنیادین
مهم‌ترین تفاوت بیت کوین با همه ارزهای دیجیتال دیگر که همگی در دسته «آلت کوین» قرار می‌گیرند، در اصول فاندامنتال آن‌ها است:
اصول فاندامنتال بیت کوین
بیت کوین اولین و محبوب‌ترین ارز دیجیتال در جهان است. خالق آن، شخصی (یا گروهی) با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو است که بعد از ۱۶ سال هنوز هویت ناشناس خود را حفظ کرده است. ناکاموتو در سال ۲۰۰۸، وایت‌پیپر بیت کوین را منتشر کرد و در آن، ایده یک سیستم پرداخت الکترونیکی همتا به همتا را معرفی کرد. اولین تراکنش در بلاک چین بیت کوین در ۳ ژانویه ۲۰۰۹ به‌صورت کاملاً مستقیم و بدون نیاز به واسطه انجام شد. این ارز جدید، برخلاف ارزهای فیات سنتی که تحت‌نظارت بانک‌های مرکزی هستند، هیچ نهاد واحدی نداشت که آن را کنترل کند.
بااین‌حال، بیت کوین چندان هم بی‌دروپیکر نبود! ناکاموتو این ارز دیجیتال را روی یک فناوری نوین با عنوان بلاکچین بنا کرد؛ یک دفتر کل غیرمتمرکز توزیع‌شده که نیاز به وجود نهادهای متمرکزی مثل بانک را برطرف می‌کرد. هرکسی با یک رایانه در سراسر جهان می‌تواند در مدیریت این دفتر کل مشارکت کند. این رایانه‌ها نود (Node) یا گره نامیده می‌شوند. با چنین زیرساختی، امکان انجام تراکنش‌ها به‌صورت امن و شفاف و بی‌واسطه فراهم می‌شود.
اعتبارسنجی هرگونه انتقال در شبکه بلاک چین بیت کوین برعهده ماینرها است. آن‌ها از طریق مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) بلاک‌های جدید را به بلاکچین اضافه می‌کنند. این فرایند که به استخراج یا ماینینگ (Mining) معروف است، امنیت شبکه را تضمین می‌کند و اجازه دوبار خرج کردن (Double Spending) بیت کوین‌ها را به بازیگران مخرب نمی‌دهد.
ویژگی بنیادین دیگر، عرضه محدود بیت کوین به ۲۱ میلیون واحد است که باعث کمیابی و درنتیجه، افزایش قیمت بیت کوین و حفظ ارزش آن در بلندمدت می‌شود. به همین دلیل است که بیت کوین را «طلای دیجیتال» می‌نامند؛ چیزی که به‌عنوان یک ذخیره ارزش و پوشش تورم تا همیشه باقی می‌ماند.
اصول فاندامنتال آلت کوین‌ها
انقلابی که بیت کوین در امور مالی سنتی برپا کرد، باعث ظهور انواع جدیدی از ارزهای دیجیتال شد. همه این رمزارزها غیر از بیت کوین در دسته آلت کوین قرار می‌گیرند. بسیاری از آلت کوین‌ها بعد از فورک در بلاکچین بیت کوین یا سایر بلاکچین‌ها مثل اتریوم وارد بازار شده‌اند. هدف اصلی بیشتر آن‌ها حل مشکلات خاصی مثل پایین‌بودن سرعت تراکنش‌ها، مشکلات امنیتی و چالش مقیاس‌پذیری است.
یکی از اولین ارزهای دیجیتال پس از بیت کوین، لایت کوین (LTC) است که خودش هاردفورکی از شبکه بلاکچین بیت کوین در سال ۲۰۱۱ بود. آلت کوین‌های دیگری مانند اتریوم که دومین ارز دیجیتال بزرگ دنیاست، بیت کوین کش، ریپل، کاردانو، بایننس کوین (BNB) و سولانا بعد از بیت کوین توانسته‌اند جایگاه خود را در این صنعت تثبیت کنند.
هریک از آلت کوین‌ها ویژگی‌های بنیادین متمایزی دارند و بر این اساس، می‌توان آن‌ها را در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار داد:
- استیبل کوین‌هایی مثل تتر و یواس‌دی کوین که قیمت آن‌ها همواره ثابت است؛
- میم کوین‌هایی مثل دوج کوین و فلوکی که با هدف سرگرمی ایجاد شدند؛
- پرایوسی کوین‌هایی مثل مونرو که بر حریم خصوصی تمرکز کرده‌اند؛
- و توکن‌های مبتنی بر AI، دارایی‌های دنیای واقعی (RWA)، توکن‌های اوراق بهادار و توکن‌های کاربردی.
تفاوت در فناوری
بیت کوین و آلت کوین‌ها از نظر فناوری هم تفاوت‌های اساسی با هم دارند. برخی از این تفاوت‌ها را در ادامه بررسی کرده‌ایم:
تمرکززدایی
بیت کوین غیرمتمرکزترین ارز دیجیتال است. شبکه بیت کوین از ده‌ها هزار نود در سراسر جهان تشکیل شده است که عملکرد مستقلی دارند و هر تراکنش را با قوانین یکسان اعتبارسنجی می‌کنند. هیچ نهاد مرکزی بر بیت کوین کنترل ندارد.
به‌دلیل سازوکار ویژه بیت کوین، ماینرها در سراسر جهان برای ساخت بلاک‌های جدید با هم رقابت می‌کنند و درنتیجه، کنترل شبکه به‌شکل یکسان توزیع می‌شود. حتی استخرهای استخراج هم از ماینرهای فردی تشکیل شده‌اند و هرکسی می‌تواند به آن‌ها بپیوندد. بنابراین، هیچ نهادی نمی‌تواند شبکه را به دلخواه خود دستکاری کند.
ارزهای دیجیتال دیگر، یا تعداد نودهایشان به‌اندازه بیت کوین نیست یا مثل ریپل (XRP) تحت کنترل و نفوذ بنیاد، تیم توسعه‌دهنده یا سرمایه‌گذاران بزرگ قرار دارند.
البته بسیاری از آلت کوین‌ها از فلسفه تمرکززدایی ارزهای دیجیتال پیروی می‌کنند اما در عمل، نوعی کنترل مرکزی روی آن‌ها وجود دارد. برای نمونه، اتریوم از زمان ارتقای مرج که به اثبات سهام (PoS) مهاجرت کرد، تحت تسلط نهنگ‌های اتر قرار گرفته است. این قانون که هرچه اتر بیشتری استیک کرده باشی، حق رأی بیشتری داری، خود نشان از تمرکزگرایی و نامتناسب‌بودن توزیع قدرت بین شرکت‌کنندگان دارد. علاوه بر آن، بنیاد اتریوم نقش کلیدی در توسعه شبکه ایفا می‌کند که باعث می‌شود به‌اندازه بیت کوین مستقل نباشد.
بنابراین، برخلاف آلت کوین‌ها که در آن‌ها یک تصمیم‌گیرنده مرکزی می‌تواند بر پروتکل تأثیر بگذارد، بیت کوین بر اساس یک سیستم کاملاً مبتنی بر بازار عمل می‌کند که تغییر آن بسیار دشوار است.
مکانیزم‌های اجماع
شبکه‌های غیرمتمرکز نهاد تصمیم‌گیرنده مرکزی ندارند؛ درنتیجه، برای ایجاد توافق بین نودهای خود باید از مکانیزم اجماع برخوردار باشند. در شبکه بیت کوین، توافق بین نودها درباره اعتبارسنجی تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌های جدید، از الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) حاصل می‌شود. براساس این مکانیزم، ماینرها باید برای به‌دست‌آوردن حق اضافه‌کردن بلاک جدید، با یکدیگر رقابت کنند و پاسخ یک معمای پیچیده ریاضی را بیابند. هرکسی می‌تواند در این رقابت شرکت کند و به همین دلیل تمرکززدایی و امنیت بیت کوین تضمین‌شده است.
غیر از بیت کوین، فقط تعداد محدودی از ارزهای دیجیتال از PoW استفاده می‌کنند. اغلب آلت کوین‌ها به‌دلیل مصرف بالای انرژی این الگوریتم، سراغ الگوریتم‌های اجماع خلاقانه و بهینه‌تری از نظر انرژی رفته‌اند. برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- اثبات سهام (Proof of Stake) در اتریوم، کاردانو، الگورند؛
- اثبات سهام و اثبات تاریخچه (Proof of History) در سولانا؛
- اثبات سهام نیابتی (DPoS) در ترون؛
- مکانیزم اجماع ترکیبی شامل DPoS و PoA در چین لینک.
پروژه‌هایی که از این مکانیزم‌های اجماع استفاده می‌کنند، به‌جای فرایند ماینینگ از روش‌های دیگری برای ایجاد توکن‌های جدید بهره می‌برند. روش‌های آن‌ها از نظر مصرف انرژی کارآمدتر است ولی به‌بهای فدا کردن تمرکززدایی و امنیت تمام می‌شود!
ماینینگ
بیت کوین‌های جدید منحصراً از طریق استخراج تولید می‌شوند. ماینرها باید از دستگاه‌های تخصصی ای‌سیک (ASIC) برای حل معمای اثبات کار و ساخت بلاک‌های جدید استفاده کنند. برای هر بلاک معتبر که به بلاکچین اضافه شود، تعداد ثابتی بیت کوین جدید آزاد می‌شود که به‌عنوان پاداش به ماینر پیروزشده در رقابت تعلق می‌گیرد. این مقدار پاداش هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود (فرایند هاوینگ) و بعد از آخرین هاوینگ به ۳٫۱۲۵ واحد بیت کوین رسیده است. این ویژگی تضمین می‌کند که بیت کوین‌های جدید با یک برنامه ثابت و مشخص تا رسیدن به سقف عرضه ۲۱ میلیون واحدی، وارد گردش شوند.
در بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر، فرایند تولید کوین‌های جدید، با ماینینگ انجام نمی‌شود. این کوین‌ها از طریق استیکینگ توکن‌های موجود وارد عرضه در گردش می‌شوند. شرکت‌کنندگان باید به‌عنوان وثیقه برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید، تا حد نصابی که شبکه تنظیم کرده است، توکن بومی آن را قفل کنند. این شرکت‌کنندگان ماینر نامیده نمی‌شوند بلکه به آن‌ها اعتبارسنج می‌گویند. هرچه اعتبارسنج‌ها توکن‌های بیشتری داشته باشند، شانس بیشتری برای دریافت پاداش خواهند داشت.
در این موارد، تعداد محدودی از اعتبارسنج‌ها کوین‌های جدید را تولید می‌کنند. برخلاف بیت کوین که استخراج آن رقابت آزاد را تشویق می‌کند، این مدل‌ها اغلب تولید واحدهای جدید خود را در دست چند بازیگر متمرکز می‌کنند. چیزی که زنگ خطر تمرکز قدرت را در این پروژه‌ها به صدا درمی‌آورد.
سرعت تراکنش
بیت کوین به‌شکل متوسط ۷ تراکنش در ثانیه (TPS) پردازش می‌کند که به‌شکل قابل‌توجهی کمتر از بسیاری از آلت کوین‌ها و پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مانند اتریوم است. این به‌دلیل طراحی محافظه‌کارانه بیت کوین است که امنیت و تمرکززدایی را در اولویت قرار می‌دهد.
بلاکچین‌های مدرن مانند سولانا یا اولنچ می‌توانند هزاران تراکنش را در ثانیه پردازش کنند؛ زیرا ساختارهای متمرکزتری دارند. اتریوم هم بعد از ارتقاهای مختلف و راه‌حل‌های لایه دوم، مقیاس‌پذیری بهتری پیدا کرده است.
بااین‌حال، بیت کوین روش متفاوتی برای رسیدگی به چالش مقیاس‌پذیری دارد: راه‌حل لایه دومی موسوم به شبکه لایتنینگ. این شبکه تراکنش‌های سریع و کم‌کارمزدتری را بدون به‌خطرانداختن امنیت بلاکچین بیت کوین امکان‌پذیر می‌کند. درحالی‌که بسیاری از آلت کوین‌ها سرعت را به امنیت ترجیح داده‌اند، بیت کوین همچنان غیرمتمرکزترین و امن‌ترین شبکه باقی مانده است؛ زیرا برای ارزشمندی در بلندمدت بهینه‌سازی شده است، نه برای معاملات کوتاه‌مدت.
امنیت شبکه
امنیت شبکه بیت کوین در وهله اول از مکانیزم اجماع آن یعنی اثبات کار ناشی می‌شود. بیت کوین برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها از طریق ماینینگ به قدرت محاسباتی عظیمی نیاز دارد و برق مصرفی آن براساس آمار، با کل انرژی مصرفی کشوری مانند هلند برابری می‌کند. از سوی دیگر، با افزایش تعداد ماینرها، فرایند استخراج رقابتی‌تر و دشوارتر شده است. حمله به چنین سیستمی نیازمند آن است که مهاجم کنترل بیش از نیمی از قدرت پردازشی شبکه را به دست آورد (حمله ۵۱ درصد). با محاسبه زمان و هزینه‌ای که باید صرف شود و سودی که در مقابل به دست می‌آید، حمله به بیت کوین قطعاً دیوانگی است!
شبکه بیت کوین از ویژگی‌های امنیتی بلاکچین نیز بهره می‌برد. هر بلاک در بلاکچین به بلاک قبل از خود متصل است و اطلاعات آن‌ها از هش تراکنش گرفته تا برچسب زمان، زنجیروار به هم ارتباط دارند. درنتیجه، برای دستکاری یک بلاک، اطلاعات باید تمام بلاک‌های قبل از آن تغییر داده شوند که غیرممکن است.
سایر ارزهای دیجیتال مثل اتریوم که از اثبات سهام استفاده می‌کنند، مدل‌های امنیتی دیگری به کار می‌برند. در اتریوم، اعتبارسنج‌ها باید اترهای خود را به‌عنوان وجه‌تضمین درستکاری در شبکه استیک کنند. هرگونه رفتار مخرب باعث می‌شود اعتبارسنج طی فرایندی موسوم به اسلشینگ (Slashing) اترهای خود را از دست بدهد که هزینه بسیار بالایی دارد. از سوی دیگر، یک مهاجم برای حمله به اتریوم باید ۳۳ درصد از کل اترهای استیک‌شده را در اختیار داشته باشد که در مقابل پاداشی که به دست می‌آید، اصلاً به‌صرفه نیست.
بااین‌حال، در آلت کوین‌ها امنیت تا حدودی خطر تمرکزگرایی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، بیت کوین امن‌ترین ارز دیجیتال جهان است و شبکه آن، از زمان راه‌اندازی تا به امروز، هرگز هک نشده است.
تفاوت‌های اقتصادی
حالا بیایید به تفاوت‌های بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از منظر اقتصادی و ارزش آن‌ها در بازار صحبت کنیم.
عرضه محدود در مقابل تورم
یکی از تفاوت‌های اصلی بیت کوین با بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر، عرضه محدود ۲۱ میلیون واحدی آن است. بعد از استخراج ۲۱ میلیون بیت کوین در حدود سال ۲۱۴۰، دیگر هیچ بیت کوینی ایجاد نخواهد شد. محدودیت عرضه، ویژگی ضدتورمی به بیت کوین می‌بخشد و ارزش آن را در طول زمان حفظ می‌کند. به همین دلیل، خرید بیت کوین می‌تواند به‌عنوان پوشش ریسک در برابر کاهش ارزش پول ملی کشورهایی با نرخ تورم سالانه دورقمی مثل آرژانتین، ترکیه و کشور خودمان ایران، به کار رود. وقتی ارز فیات را پس‌انداز می‌کنیم، هرسال به‌میزان قابل‌توجهی قدرت خریدمان را از دست می‌دهیم. بنابراین، بیت کوین برای ما به‌عنوان راه‌حلی برای حفظ ارزش سرمایه‌مان خواهد بود.
بیت کوین‌های جدیدی که از طریق ماینینگ تولید می‌شوند، طی فرایند هاوینگ هر چهار سال یک‌بار، به نصف کاهش می‌یابند. درنتیجه، عرضه در گردش بیت کوین کاملاً کنترل‌شده است؛ برخلاف ارزهای فیات و بسیاری دیگر از ارزهای دیجیتال که می‌توانند عرضه خود را به‌شکل پویا افزایش دهند.
بیشتر ارزهای دیجیتال ازجمله اتریوم، به‌شکل نامحدود وجود دارند و عرضه در گردش توکن‌ها را با رویدادهای توکن‌سوزی کنترل می‌کنند. بنابراین، بیت کوین به‌خاطر برنامه تولید توکنی که از ابتدا پیش‌بینی شده است، برای ذخیره ارزش بلندمدت به هر ارز دیگری ترجیح دارد.
دامیننس بازار
دامیننس یکی از شاخص‌های کلیدی در تحلیل بازار رمزارزها است و به‌معنای درصد سهم ارزش بازار یک ارز دیجیتال نسبت به کل ارزش بازار است. دامیننس بیت کوین اغلب بین ۴۰ تا ۶۵ درصد است که سلطه این ارز دیجیتال در بازار را نشان می‌دهد. درحالی‌که سهم بقیه ارزهای دیجیتال حتی اتریوم بسیار کمتر است.
تحلیلگران دامیننس بیت کوین را به‌عنوان شاخص مرجع در نظر می‌گیرند. این شاخص نشان‌دهنده احساسات بازار است. وقتی دامیننس بیت کوین بالا می‌رود، یعنی سرمایه‌گذاران به‌دنبال امنیت و ثبات هستند و برعکس، وقتی کم می‌شود، یعنی سرمایه‌ها به‌سمت آلت کوین‌ها و پروژه‌های هیجانی پرریسک‌تر سرازیر شده‌اند. این شاخص حتی تأثیر مستقیم روی نقدینگی و قیمت‌ها دارد. تأثیر دامیننس سایر ارزها معمولاً محدود است.
نوسانات قیمتی
بیت کوین هنوز هم به‌عنوان یک ارز دیجیتال نوسانی شناخته می‌شود اما درمقایسه‌با سایر ارزهای دیجیتال، ثبات بیشتری از خود نشان می‌دهد. بزرگی ارزش بازار، گستردگی پذیرش و برخورداری از یک شبکه قدرتمند، بیت کوین را نسبت به ارزهای دیگر دربرابر سفته‌بازی مقاوم‌تر می‌کند.
سایر ارزهای دیجیتال به جز استیبل کوین‌ها، نوسانات قیمتی شدیدتری نسبت به بیت کوین دارند که غالباً ناشی از تغییرات فناوری و احساسات بازار است.
به همین دلیل، بیت کوین برای سرمایه‌گذاری در بلندمدت و آلت کوین‌ها برای ترید یا سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت مناسب‌اند.
پذیرش و دسترسی جهانی
پذیرش بیت کوین از هر ارز دیجیتال دیگری بیشتر است. سرمایه‌گذاران هم در مقیاس خرد و هم نهادی، از بیت کوین به‌عنوان ابزار پرداخت، ذخیره ارزش و تنوع‌بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری خود استفاده می‌کنند. حتی برخی دولت‌ها آن را به‌عنوان یک ذخیره ارزش به خزانه خود اضافه کرده‌اند. کشوری مانند السالوادور بیت کوین را به‌عنوان ارز ملی خود پذیرفته است. چیزی که در هیچ ارز دیجیتال دیگری سراغ نداریم.
یک نقطه عطف مهم در پذیرش بیت کوین، تصویب اولین صندوق‌های قابل‌معامله در بورس آن (ETF) بود که در ژانویه ۲۰۲۴ در آمریکا تحقق یافت. این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران نهادی و خرده‌فروشی‌ها اجازه می‌دهند بدون نیاز به نگهداری مستقیم بیت کوین در آن سرمایه‌گذاری کنند. درست مانند صندوق طلا که در آن خود طلا را نمی‌خرید؛ ولی از تغییرات قیمت آن بهره‌مند می‌شوید.
تفاوت از نظر ارزش سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری در بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از نظر مزایا و چالش‌ها با هم متفاوت است. در ادامه آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:
بیت کوین به‌خاطر ارزش بازار بزرگ‌تر و پذیرش گسترده‌تر، معتبر و قابل‌اعتماد است. عرضه ثابت و کمیابی آن، باعث می‌شود از نظر مناسب‌بودن برای ذخیره ارزش، با طلا مقایسه شود. علاوه بر این‌ها، نوسانات قیمت آن کمتر است و ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. همه این‌ها باعث می‌شود بیت کوین برای سرمایه‌گذاری در بلندمدت حتی به‌مدت یک دهه مناسب باشد.
آلت کوین‌ها در مقابل، ارزش بازار کمتر و نوسانات قیمتی بیشتری دارند. درنتیجه، ریسک سرمایه‌گذاری بلندمدت در آن‌ها بسیار بالاست. برخلاف بیت کوین، ارزهای دیجیتال دیگر برای معامله و سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در عرض چند هفته تا چند ماه مناسب‌ترند. حتی برخی از میم کوین‌ها و شت کوین‌ها، بهتر است تا زمانی که بازارشان داغ است معامله شوند؛ وگرنه بعد از افت هیجان بازار، در قیمت‌های بسیار پایین تثبیت می‌شوند و شاید تا سال‌ها به قیمت ۱ دلار نرسند.
کاربردها و موارد استفاده
بیت کوین در اصل به‌عنوان پول الکترونیکی غیرمتمرکز ایجاد شد و امکان تراکنش‌های امن بدون واسطه را فراهم کرد. بااین‌حال، به‌خاطر سرعت تراکنش نسبتاً پایین و کارمزدهای بالا، بسیاری از افراد آن را برای پرداخت‌های روزمره مناسب نمی‌دانند و به‌چشم طلای دیجیتال به آن نگاه می‌کنند. البته راه‌حل‌هایی مثل شبکه لایتنینگ مقیاس‌پذیری آن را بهبود بخشیده‌اند و امکان تراکنش‌های فوری و کم‌کارمزد را فراهم کرده‌اند.
بنابراین، بیت کوین بیشتر برای امنیت، تمرکززدایی و ذخیره ارزش در بلندمدت کاربرد دارد. این در حالی است که سایر ارزهای دیجیتال کاربردهای متنوع و نوآورانه‌ای در حوزه دارایی‌های دنیای واقعی، متاورس، NFT، صنعت بازی، امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (Defi)، استیکینگ و ییلدفارمینگ دارند. برای مثال، بلاکچین اتریوم با قابلیت‌هایی مثل قرارداد هوشمند، به بستری برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp) تبدیل شده است. چنین کاربردهایی در بیت کوین وجود ندارند زیرا این شبکه از قراردادهای هوشمند و ویژگی‌های مشابه آن پشتیبانی نمی‌کند. بااین‌حال، به‌تازگی پروتکل اردینالز امکان ساخت NFT در بیت کوین را فراهم کرد.
تفاوت بیت کوین با اتریوم و استیبل کوین‌ها
در پایان مقاله، می‌خواهیم بیت کوین را با اتریوم و استیبل کوین‌ها که دو دسته بسیار مهم از ارزهای دیجیتال هستند، مقایسه کنیم.
بیت کوین در برابر اتریوم
اتریوم دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان بعد از بیت کوین است. اهداف بیت کوین کاملاً با اتریوم متفاوت است. بیت کوین به‌عنوان شکل غیرمتمرکز و کمیاب از یک پول دیجیتال طراحی شده است؛ درحالی‌که اتریوم یک پلتفرم قرارداد هوشمند است که از ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کند. اتریوم از زمان انتقالش از اثبات کار به اثبات سهام، از نظر ساختار شبکه هم از بیت کوین فاصله گرفت. با اینکه پردازش کارآمدتر تراکنش‌ها اولویت این ارز دیجیتال است، خطر بالقوه تمرکززدایی در آن وجود دارد؛ چیزی که در بیت کوین نمی‌بینیم.
بیت کوین در برابر استیبل کوین‌ها
اهداف و کاربردهای استیبل کوین‌ها به‌طور کامل متفاوت از بیت کوین است. استیبل کوین‌ها توکن‌هایی با قیمت ثابت هستند که به یک دارایی فیزیکی به‌عنوان پشتوانه وابسته‌اند. قیمت استیبل کوین‌ها همیشه ثابت است. برای مثال، قیمت تتر (USDT) همواره برابر با ۱ دلار آمریکا است. این توکن‌ها امکان تراکنش‌های سریع را فراهم می‌کنند و می‌توان از آن‌ها برای معاملات، برنامه‌های دیفای و پرداخت فرامرزی استفاده کرد. بااین‌حال، این دارایی‌ها از ویژگی نوسانات قیمت بیت کوین که می‌تواند فرصت‌های سودآوری را فراهم کند بی‌بهره‌اند.
تفاوت دیگر بیت کوین و استیبل کوین‌ها، تمرکززدایی است. همه استیبل کوین‌ها از شرکت‌های متمرکز مثل تتر لیمیتد و سیرکل صادر می‌شوند و این شرکت‌ها کنترل کامل آن‌ها را در اختیار دارند. این در حالی است که بیت کوین کاملاً غیرمتمرکز است و هیچ شرکت یا نهادی پشت آن نیست.
جدول مقایسه بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال
جدول زیر خلاصه‌ای از تفاوت‌های بیت کوین و سه ارز دیجیتال مهم شامل اتریوم، ریپل و سولانا را نشان می‌دهد:
| ویژگی | بیت کوین (BTC) | اتریوم (ETH) | ریپل (XRP) | سولانا (SOL) |
| سقف عرضه | ۲۱ میلیون واحد | ندارد | ۱۰۰ میلیارد واحد | ندارد |
| مکانیزم اجماع | اثبات کار | اثبات سهام | اجماع فدرالی | ترکیبی از اثبات سهام و اثبات تاریخچه |
| تولید کوین‌ها | استخراج (پاداش بلاک) | پاداش استیکینگ | همه کوین‌ها از قبل موجودند | پاداش استیکینگ |
| سرعت تراکنش (TPS) | حدود ۷ تراکنش در ثانیه | حدود ۳۰ تراکنش در ثانیه در لایه اصلی، هزاران تراکنش با استفاده از لایه دوم | نزدیک به ۱۵۰۰ تراکنش در ثانیه | تقریباً ۶۵٬۰۰۰ تراکنش در ثانیه |
| امنیت شبکه | بسیار بالا | بالا | بالا | متوسط؛ مستعد قطعی شبکه است |
| تمرکززدایی | بسیار بالا بدون هیچ کنترل مرکزی | نسبتاً بالا، تحت تأثیر بنیاد اتریوم | پایین، تحت تأثیر ریپل لبز | پایین‌تر از بیت کوین و اتریوم، توسعه آن متمرکز است |
سخن پایانی
در این مقاله، درباره مهم‌ترین تفاوت‌های بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال صحبت کردیم. این تفاوت‌ها نشان می‌دهند وجود بیت کوین و آلت کوین‌ها در کنار هم، برای رشد بلاکچین و صنعت کریپتو حیاتی است. بیت کوین از محبوبیت و سهم بیشتری در بازار برخوردار است اما آلت کوین‌ها نقش مهمی در گسترش کاربردهای فناوری بلاکچین و رمزارزها دارند. بیت کوین به‌عنوان یک ذخیره ارزش در بلندمدت و سپری دربرابر تورم باقی می‌ماند و آلت کوین‌ها می‌توانند قابلیت‌های جدید و نوآورانه‌ای را به کاربران معرفی کنند. همچنین، آن‌ها می‌توانند کاربردهای گسترده‌ای با مزایایی همچون تراکنش‌های سریع‌تر و کارمزدهای کمتر ارائه دهند.
سؤالات متداول
بیت کوین از بسیاری جهات از جمله میزان محبوبیت، دامیننس، ارزش بازار، مدل امنیتی، ویژگی‌های بنیادین، درجه تمرکززدایی و کاربردها با سایر ارزهای دیجیتال تفاوت دارد.
هیچ دلیلی برای چنین مقایسه‌ای وجود ندارد. بیت کوین و آلت کوین‌ها در کنار هم برای رشد صنعت کریپتو و فناوری بلاکچین ضروری هستند.
