معرفی انواع استاندارد توکن‌های ERC در شبکه اتریوم

اگر در دنیای ارزهای دیجیتال تازه‌وارد نباشید احتمالا حداقل یکبار خرید اتریوم یا توکن‌های مرتبط با آن را تجربه کرده‌اید و به طور قطع متوجه نقش بزرگ بلاک‌چین اتریوم در رشد و بزرگتر شدن این صنعت شده‌اید. یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال که مکررا در این فضا تکرار می‌شود انواع استانداردهای ERC یا استانداردهای اتریوم است که به بیان عامیانه‌تر به آنها توکن‌ اتریومی تلقی می‌شود.

 اتریوم یکی از پررنگ‌ترین شبکه‌های بلاک چین فعال در صنعت ارز دیجیتال است که میزبان انواع توکن‌‌های مرتبط با پروژه‌های کوچک و بزرگ درون ساختار خود است. حال برای پیاده‌سازی یک توکن بر بستر اتریوم باید از یکسری دستورالعمل (استاندارهای ERC) پیروی کرد که مجموع این عملکردها با نام استانداردهای اتریوم شناخته می‌شود. اما باید توجه داشت که انواع استانداردهای erc در این شبکه عظیم وجود دارد که در این مقاله به معرفی و بررسی کاربردهای هرکدام می‌پردازیم. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

استاندارد ERC یا استاندارد اتریوم چیست؟

ERC مخفف عبارت Ethereum Request for Comment است. هر جامعه منبع باز نیاز به یک سازوکار درخواست و تأیید پیشنهاد دارد تا تغییرات ارائه شده توسط کاربران خود را بپذیرد و نهایتا عملکرد خود را بهبود بخشد تا بتوان دایره فعالیت‌ها و کاربردها را افزایش داد. استانداردهای ERC به منظور تکمیل این هدف در اتریوم به وجود آمده‌اند. به بیان دیگر استانداردهای اتریوم در واقع مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های فنی است که پیشنهاداتی در مورد توسعه شبکه اتریوم ارائه می‌دهند که منجر به ایجاد توکن‌هایی با ماهیت جدیدتر می‌شود.

توسعه دهندگان جامعه اتریوم با ارائه یک پیشنهاد بهبود اتریوم (EIP)، استانداردهای اتریوم جدیدی را برای اضافه شدن به پلتفرم این شبکه پیشنهاد می‌کنند. این موارد شامل مشخصات پروتکل و دستورالعمل قرارداد هوشمند است. هنگامی که این پیشنهادات توسط یک کمیته مورد بررسی، تایید و نهایی شد، به یک استاندارد ERC در شبکه اتریوم تبدیل می‌شود.

در نهایت پیشنهادهای نهایی شده، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های قابل پیاده‌سازی را در اختیار توسعه‌دهندگان اتریوم قرار می‌دهد. بنابراین می‌توان قراردادهای هوشمندی براساس این دستورالعمل‌ها ایجاد کرد، که با استفاده از یک رابط مشترک در دسترس افراد قرار می‌گیرند.

بر این اساس احتمالا حدس زده‌اید که پیشنهادات مختلفی توسط کمیته اتریوم تایید شده و به یک استاندارد ERC در شبکه تبدیل شده است. حال زمان آن فرا رسیده است که با انواع استاندارها ERC شبکه اتریوم آشنا شویم.

معرفی انواع استاندارهای اتریوم

همانطور که در بخش قبل اشاره شد، زمانی که پیشنهادات جدید مورد بررسی و تایید قرار می‌گیرد، عملکردها و دستورالعمل‌ها به شکل استاندارد در می‌آید تا دسترسی به آنها برای تمامی افراد ایجاد شود. حال این استانداردهای اتریوم هرکدام مناسب نوع خاصی از توکن بر اساس کارکرد و حوزه فعالیت آنها است. در این میان یکی از پرکاربردترین استانداردهای اتریوم، با نام ERC-20 شناخته می‌شود و به کمک آن می‌توان توکن‌هایی با کاربردهای مختلف ایجاد کرد. اما فراموش نکنید اگر یک توکن به عنوان یک توکن کاربردی و به منظور بهره‌مندی  از یک شبکه استفاده می‌شود، باید از یک استاندارد خاص تبعیت کند و همینطور یک توکن NFT از استاندارد متفاوتی نسبت به یک توکن اوراق بهادار بهره می‌برد. درست در اینجا است که نیاز به استاندارهای مختلف در شبکه اتریوم احساس می‌شود.

در تکمیل سخن‌های قبل بهتر است بدانید که بسیاری از EIP ها برای بهبود استاندارد ERC-20 پیشنهاد می‌شوند، اما این موضوع برای همه آنها صادق نیست. برخی از پیشنهادها استانداردهایی با ویژگی های کاملا متفاوت و عملکردهای منحصر به فرد ارائه می‌دهند که بر اساس موارد استفاده و یا بر اساس نیاز به وجود آمده‌اند. البته باید در نظر داشت که استفاده از این استانداردها به اندازه استاندارد ERC-20 نیست. حال که با دلیل تنوع استاندارهای ERC آشنا شدیم، به معرفی معروف ترین استاندارهای اتریوم می‌پردازیم.

استاندارد ERC-20 

ERC 20 شناخته‌شد‌ه‌ترین استاندارد در بین تمام استانداردهای موجود در کل جامعه ارز دیجیتال است و بیشتر توکن‌های صادر شده روی پلتفرم اتریوم از این استاندارد استفاده می‌کنند. به خاطر استفاده وسیع از این استاندارد، توسعه‌دهندگان دقیقا می‌توانند نحوه عملکرد توکن‌های جدیدی که در سیستم اتریوم ایجاد می‌کنند را پیش‌بینی کنند. این استاندارد برای توکن‌های قابل تعویض یا Fungible کاربرد دارد.

بنابراین تأثیر و خدمت ERC 20 بر جامعه توسعه‌دهندگان بسیار زیاد است، زیرا آنها مجبور نیستند هر بار که قرار است یک توکن جدید منتشر کنند، تمامی بنیان پروژه‌ را از ابتدا مورد بازنویسی قرار دهند. به طور کلی اگر قوانین ERC 20 را رعایت شود به سادگی می‌توان در کم‌ترین زمان یک توکن با استاندارد ERC-20 را توسعه و منتشر کرد. به همین دلیل است که بیشتر توکن‌های منتشر شده از طریق ICO های مبتنی بر اتریوم و با استاندارد ERC 20 مطابقت داشتند.

استاندارد ERC-223

ERC-223 در پاسخ به اشکالات و تکمیل ERC20 ساخته شد. بنابراین تمامی عملکردهای استاندارد ERC-20 در آن وجود دارد اما در ارسال تراکنش هوشمندانه‌تر عمل می‌کند و اگر یک تراکنش به سوی قراردادی ارسال شود که از اتر پشتیبانی نمی‌کند، این تراکنش رد شده و اصلا دارایی از حساب کاربر خارج نمی‌شود. همچنین پردازش توکن‌های ERC-223 یک مرحله‌ای است و بنابراین هزینه گس (Gas) پرداختی، نصف توکن‌های ERC-20 است. چراکه در این استاندارد از پردازش 2 مرحله‌ای استفاده می‌شود که باعث افزایش هزینه گس خواهد شد.

استاندارد ERC-721

با ورود مفهوم توکن غیر مثلی و غیر قابل تعویض، لازم بود یک استاندارد مخصوص برای این نوع دارایی‌ها ایجاد شود که استاندارد ERC-721 در پاسخ به همین مفهوم و ایجاد توکن‌های NFT روی پلتفرم اتریوم معرفی شد.

 ERC 721 مفهومی را پیشنهاد می‌کند که بر اساس آن دارندگان توکن می‌توانند بین توکن‌هایی که در اختیار دارند تمایز قائل شوند. یکی از نمونه‌های معروف، بازی CryptoKitties است، در این بازی گربه‌های دیجیتالی منحصربفرد به شکل توکن NFT ساخته شده و خرید و فروش می‌شود.

با این حال، توکن‌های NFT می‌توانند به عنوان یک دارایی در موارد مختلفی استفاده شوند. به عنوان مثال، توکن‌ها را می‌توان به عنوان نماینده یک ملک، حقوق مالکیت معنوی، هنرهای دیجیتال و غیره استفاده کرد. هر توکن ممکن است پارامترهای مختلفی و مخصوص به خود را داشته باشد.

استاندارد ERC-827

همانطور که در معرفی استاندارد ERC-223 بیان کردیم، بیشتر استانداردهای اتریوم برای تکمیل ERC-20 ایجاد شده اند و استاندارد ERC-827 نیز از این دسته است. تحت دستورالعمل  ERC20 فقط مقادیر می توانند مبادله شوند. اما در ERC827 به کاربران می‌توانند تحت شبکه اتریوم انتقال ارز و داده را منتقل کنند. همچنین به توکن‌ها اجازه داده می‌شود تا توسط سایر شرکت‌های شخص ثالث روی زنجیره خرج شوند.

استاندارد ERC-865

استاندارد  ERC-865 انجام تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در بلاکچین اتریوم را سده‌تر می‌کند و برای افراد این امکان را فراهم می‌کند تا هزینه گاز (Gas) خود را به جای اتریوم به صورت توکن‌های دیگر بپردازید. این بدان معناست که اگر کاربر توکن اتریومی خریداری می‌کند برای جابجایی لازم نیست میزان منبع اتر (ETH) در کیف  پول خود داشته باشند.

استاندارد ERC-884

این استاندارد برای معاملات سهام طراحی شده است و صاحب توکن باید در یک لیست سفید قرار گیرد، که روشی است که در قرارداد هوشمند تعبیه شده است. از سوی دیگر، ناشران ERC-884 باید یک پایگاه داده خصوصی خارج از زنجیره ایجاد کنند تا با قوانین اوراق بهادار مطابقت داشته باشند. کاربردهای این استاندارد بسیار خاص و مختص به امور مشخصی است.

استاندارد ERC-1155

استاندارد ERC-1155 برای رفع محدودیت‌های توکن‌های مبتنی بر ERC-20 و ERC-721 ایجاد شده است. به طور عمده، این دو استاندارد قابل تعویض نیستند و نمی‌توانند در یک معامله یا قرارداد هوشمند مورد استفاده قرار گیرند. این بدان معناست که تراکنش با این توکن‌ها گران‌تر است و در صورت سوء استفاده به راحتی امکان از بین رفتن آنها وجود دارد. به همین دلیل است که ERC-1155 با هدف بهینه‌سازی عملکرد دو استاندارد اشاره شده ساخته شده است و مزایای هرکدام را در یک استاندارد واحد تجمیع می‌کند.

یک قرارداد هوشمند ERC-1155 می‌تواند توکن‌های قابل تعویض و غیرقابل تعویض را پیاده‌سازی کند و همینطور امکان استفاده از هر دو نوع توکن در تراکنش‌های یکسان را فراهم می‌کند. ویژگی ترکیب این دو توکن‌ باعث ارزان‌تر و کارآمدتر شدن تراکنش‌های اتریومی می‌شود. این استاندارد همچنین دارای یک ویژگی است که از گم شدن توکن‌ها در اثر ارسال دارایی به آدرس قرارداد اشتباه، پیش‌گیری می‌کند.

 توکن‌های ERC-1155 برای بازی‌های مرتبط با متاورس که به طور همزمان از توکن قابل تعویض و غیر قابل تعویض استفاده می کنند، مفید خواهند بود و کارایی را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهند.

استاندارد ERC-1337

استاندارد ERC-1337 مناسب اموری است که قرار است تراکنش های تکرار شونده در آنها انجام شود که اصطلاحا به آنها مدل مکرر پرداخت نیز می‌گویند. توکن‌های ERC-1337 توکن‌هایی هستند که برای مدل‌های مربوط به اشتراک یا Subscription model طراحی شده‌اند. کاربرد اصلی چنین توکن‌هایی انتقال کسب‌و‌کار‌ها به وب 3.0 است با استفاده از این استاندارد شرکت‌ها به طور تسهیل شده می‌توانند با توکن خود کسب درآمد از محصولات، خدمات یا محتوای آنلاین را آغاز کنند. مدل پرداخت مکرر استاندارد ERC-1337 می تواند مشوق شرکت‌های بسیاری شود که وارد دنیای بلاک چین شوند.

استاندارد  ERC-4626

هدف استاندارد ERC-4626  این است تا با روشی ساختاریافته‌تر، نگهداری و تعامل با توکن‌ها و پیاده‌سازی قراردادهای استیکینگ در اتریوم را آسان‌تر کند. ERC-4626 توسعه سیستم‌های استیکینگ برای پروتکل‌های DeFi را آسان‌تر می‌کند، زیرا استانداردی یکنواخت برای ایجاد و مدیریت خزانه‌های استیک توکن فراهم می‌کند.

استاندارد ERC-621 

استاندارد ERC-621 شباهت زیادی به  ERC 20 دارد اما استاندارد ERC-621 امکان افزایش یا کاهش عرضه توکن را با استفاده از دو تابع، یعنی افزایش عرضه و کاهش عرضه برای سازوکار توکن را فراهم می‌کند. البته این قابلیت تنها توسط صاحبان قرارداد یا کاربران قابل اعتماد قابل استفاده است.

بر خلاف ارزهای فیات که عرضه آنها توسط بانک مرکزی قابل افزایش یا کاهش است. عرضه توکن یکی از عوامل متعددی است که ارزش یک توکن را تعیین می‌کند و اقتصادی بودن آن را تعیین می‌کند. البته این استاندارد هنوز توسط جامعه اتریوم مورد پذیرفته قرار نگرفته است.

مشکل استاندارد ERC-20 اتریوم

استاندارد ERC 20 مشکلات زیادی ندارد، اما باید توجه داشت که ابتدایی‌ترین استاندارد برای توکن‌ها ERC-20 است و برای حل برخی مشکلات خاص نیاز است تا ارتقاهای زیادی روی این استاندارد پیاده سازی شود. بزرگترین اشکال استاندارد ERC-20 از دست رفتن توکن‌ها بود. اگر در هنگام انتقال توکن‌های ERC 20 به یک قرارداد، شخصی به اشتباه از دستورالعمل‌های مربوط به ارسال توکن به یک کیف پول استفاده کند و دارایی خود را به قرارداد هوشمندی بفرستد که برای چنین کاری طراحی نشده است یا اصلا آدرسی است که پذیرای اتر نیست، توکن‌ها در آن قرارداد هوشمند گیر می‌کنند و از آنجایی که این قرارداد برای چنین کاری ساخته نشده است، توکن‌های ارسالی برای همیشه در آن گم می‌شوند. برای حل این مشکل نسخه ERC-223 به وجود آمد.

سخن پایانی 

در این مقاله به انواع استانداردها در شبکه اتریوم و کاربرد اصلی هرکدام پرداختیم. باید توجه داشت که تعداد بیشتری از این استانداردها وجود دارد که اغلب شباهت‌های ساختاری بسیاری با موارد معرفی شده دارند اما در یا یک کمبود کوچک را جبران می‌کنند یا آنچنان همه‌گیر نشده‌اند. به همین دلیل از معرفی آنها در این مقاله صرف‌نظر کرده‌ایم. امیدواریم که با مطالعه این مقاله دیدگاه بهتر و عمیق‌تری به سازوکار شبکه اتریوم پیدا کرده باشید.