انقلابی به نام اتریوم ۲؛ از اتریوم دو چه میدانید؟
بیت کوین تحول بزرگی در سیستمهای پرداخت ایجاد کرد اما چندان بینقص هم نبود. اینجا بود که اتریوم متولد شد و قابلیتهای جدیدی مثل قراردادهای هوشمند را معرفی کرد. با این حال بلاکچین اتریوم هم از مشکلاتی مثل مقیاسپذیری محدود یا محدودیتهای ناشی از الگوریتم اثبات کار رنج میبرد. خوشبختانه خالق اتریوم، ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و تیم توسعه آن از محدودیتهای این بلاکچین محبوب آگاهی داشتند و به همین دلیل از یک ارتقای بزرگ موسوم به اتریوم ۲ پرده برداشتند. در ارتقای بزرگ اتریوم دو قرار است در طی چند سال، تغییرات عظیمی در زیرساخت پروژه ایجاد شود و مقیاسپذیری و امنیت شبکه به میزان قابل توجهی بهبود یابد. در این مقاله از مجله نوبیتکس خواهید دید که ارتقای Ethereum 2.0 چیست، در کجای نقشه راه این ارتقای بزرگ قرار داریم و در آینده شاهد چه تغییراتی در شبکه اتریوم خواهیم بود. با ما همراه باشید.
اتریوم دو یا Ethereum 2.0 چیست؟
اتریوم ۲ (Ethereum 2.0) اصطلاحی است که برای مجموعهای از چند ارتقای بسیار مهم در بلاکچین اتریوم استفاده میشود. از این ارتقا با نامهایی مثل ETH2 یا سِرِنیتی (Serenity) هم یاد میشود. هدف کلی اتریوم دو این است که بدون از بین رفتن امنیت و ماهیت نامتمرکز شبکه اتریوم سرعت، بازدهی و مقیاسپذیری آن بهبود یابد. البته این تغییرات در یک مرحله اعمال نمیشوند و مراحل بهروزرسانی به صورت یک نقشه راه برنامهریزی شدهاند. از جمله مهمترین ویژگیهای نسل بعدی اتریوم میتوان به استفاده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) و تکنولوژی شاردینگ (Sharding) اشاره کرد. البته لازم به ذکر است که بعد از رویداد مِرج، یک نسخه از اتریوم با نام ETHPoW همچنان از الگوریتم اثبات کار استفاده میکند.
اصطلاح اتریوم ۲ یا ETH2 زمانی به کار میرفت که هنوز اتریوم به الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) مهاجرت نکرده بود. در واقع کاربرد این اصطلاح بیشتر برای تفکیک شبکه اتریوم با الگوریتم PoW از اتریوم با الگوریتم PoS بود و در حال حاضر همان اتریوم خطاب میشود. در تاریخ ۲۴ ژانویه ۲۰۲۲ (۴ بهمن ۱۴۰۰)، سایت رسمی اتریوم اعلام کرد که اصطلاحات اتریوم یک و اتریوم دو منسوخ شدهاند. این سایت اعلام کرد به جای ETH1 از لایه اجرا (Execution Layer) و به جای ETH2 از لایه اجماع (Consensus Layer) استفاده شود. در ادامه نیز اشاره کرد که از این تاریخ به بعد، منظور ما از اتریوم (Ethereum) در اصطلاحات دنیای رمزارز، ترکیب این دو لایه است.
تاریخچه پروژه اتریوم ۲
پروژه اتریوم از زمانی که متولد شد دائماً در حال ارتقا و بهبود است و همچنان این راه را ادامه میدهد. در سوم مارس ۲۰۱۵ (۱۲ اسفند ۱۳۹۳) مقالهای در سایت رسمی اتریوم منتشر شد که این مسیر ارتقا را به ۴ گام اصلی تقسیم کرده است. سه گام اول از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ انجام شد تا راه برای گام اصلی یعنی سِرِنیتی باز شود. در ادامه به این گامها میپردازیم.
۱. گام فرانتیر (Frontier)
اولین نسخه اتریوم موسوم به فرانتیر (Frontier) در جولای ۲۰۱۵ (مرداد ۱۳۹۴) شروع به کار کرد. این نسخه بسیار ساده و ابتدایی بود و از الگوریتم اثبات کار استفاده میکرد. سادگی این نسخه به حدی بود که برای کارهایی مثل استخراج اتر و اجرای قراردادهای هوشمند ناچار بودید از یک رابط کاربری خط دستور ساده استفاده کنید.
۲. گام هومستد (Homestead)
نسخه فرانتیر به اندازهای پایدار شده بود که در مارس ۲۰۱۶ (اسفند ۱۳۹۴) نسخه بعدی آن یعنی هومستد (Homestead) با موفقیت شروع به کار کرد. در این اتریوم چند پروتکل تغییر کرد تا برای بهروزرسانیهای بعدی آماده شود. در این نسخه نیز رابط کاربری خط دستور وجود داشت، اما چند قابلیت جدید نیز به آن اضافه شده بود.
۳. گام متروپلیس (Metropolis)
در اکتبر ۲۰۱۷ (مهر ۱۳۹۶) نسخه ارتقا یافته هومستد یعنی متروپلیس (Metropolis) آغاز به کار کرد. رابط کاربری و قابلیتهای این نسخه از اتریوم به میزان قابل توجهی بهتر از قبل شده بود. در نتیجه راه برای توسعه برنامههای نامتمرکز (dApp) و کاربردهایی مانند توکنیزه کردن داراییها در بلاکچین اتریوم باز شد.
مروری بر فازهای سِرِنیتی
بعد از اینکه سه گام ابتدایی با موفقیت برداشته شد نوبت به فازهای اصلی توسعه یا همان سِرِنیتی رسید. این مراحل باید با دقت زیادی انجام میشدند. در این مدت بلاکچین اتریوم بستر پروژههای زیادی شده بود و در صورت بروز مشکل حاد، میلیاردها دلار سرمایه به خطر میافتاد. هر کدام از این مراحل اهداف خاصی دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
۱. فاز صفر (زنجیره بیکن)
اولین فاز توسعه اتریوم به فاز صفر (Phase 0) یا بیکن چین (Beacon Chain) شهرت دارد. هدف اصلی این فاز آمادهسازی بستر مورد نیاز برای راهاندازی زنجیره بیکن بود. زنجیره بیکن در واقع یک بلاکچین است که وظایفی از قبیل مدیریت اعتبارسنجها (Validator) و پیادهسازی پروتکل اثبات سهام را برعهده داشت ولی نمیتوانست قراردادهای هوشمند را اجرا کند. به الگوریتم اثبات سهامی که در این فاز پیادهسازی شد اصطلاحاً کَسپِر (Casper) میگویند. در نهایت زنجیره بیکن در تاریخ یکم دسامبر ۲۰۲۲ (۱۱ آذر ۱۳۹۹) راهاندازی شد و به موازات شبکه اصلی فعالیت خود را آغاز کرد.
۲. فاز یک (مِرج)
تا اینجا لایه اجرا (شبکه اصلی) و لایه اجماع (زنجیره بیکن) به موازات یکدیگر فعالیت میکردند و در عمل دو اکوسیستم مجزا محسوب میشدند. هدف اصلی فاز یک این بود که این دو بلاکچین با یکدیگر ادغام شوند و در نهایت الگوریتم اثبات کار به اثبات سهام تغییر کند. به این فرایند اصطلاحاً مِرج (The Merge) یا ادغام میگوییم. این فرایند که با نام ارتقای پارس (Paris) هم شناخته میشود، در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ (۲۴ شهریور ۱۴۰۱) با موفقیت انجام شد و زنجیره بیکن به شبکه اصلی اتریوم پیوست. البته این ارتقا تنها گام اول نقشه راه آینده اتریوم است که در بخشهای بعد به آنها نیز خواهیم پرداخت.
۳. فاز دو (شاردینگ)
هدف اصلی این فاز، پیادهسازی تکنولوژی شاردینگ (Sharding) بود و قرار بود همراه با فرایند مرج راهاندازی شود. در راهکار مقیاسپذیری شاردینگ، شبکه اتریوم به بخشهای کوچکتری به نام شارد تقسیم میشود. به نقل از سایت رسمی اتریوم، زنجیرههای شارد از نقشه راه اتریوم حذف شدهاند و به جای آن تکنولوژی دنک شاردینگ (Danksharding) پیادهسازی خواهد شد. تکنولوژی دنک شاردینگ برای افزایش مقیاسپذیری از یک فضای ذخیرهسازی موسوم به حباب داده یا دیتا بلاب (Data Blob) استفاده میکند. با اجرای این فاز، هزینههای ذخیرهسازی داده و کارمزد تراکنشها به میزان قابل توجهی کمتر خواهد شد.
اتریوم ۲ چه تفاوتهایی با نسخه قبل خود دارد؟
در بخشهای قبل تا حدی متوجه شدید که تفاوت اتریوم نسخه قبل با Ethereum 2.0 چیست. در این بخش به شکل جامعتر به این تفاوتها میپردازیم.
۱. الگوریتم اجماع
اولین تفاوت بارز اتریوم ۲ نسبت به نسل قبل خود، تفاوت در الگوریتمهای بلاکچین است. اتریوم ابتدا از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده میکرد و ماینرها در ازای تأمین توان محاسباتی شبکه و حل مسائل ریاضی پیچیده، پاداش میگرفتند. این الگوریتم به توان محاسباتی بالایی نیاز دارد و مقیاسپذیری آن چندان مناسب نیست. به همین دلیل اتریوم دو به الگوریتم اثبات سهام (PoS) روی آورد. در این الگوریتم نیازی به تجهیزات پردازشی قوی نیست و گرهها یا همان ولیدیتورها در فرایندی به نام استیک کردن، مقداری ارز دیجیتال را در شبکه قفل میکنند و پاداش میگیرند.
۲. تکنولوژی دنک شاردینگ
در بخش فازهای اصلی اتریوم به این تکنولوژی اشاره کردیم. به دلیل اینکه پیادهسازی دنک شاردینگ پیچیده و زمانبر است، یک گام میانی با نام پروتو دنک شاردینگ (Proto-Danksharding) با کد EIP-4844 معرفی شد. در این تکنولوژی حبابهای داده میتوانند به بلاکها اضافه شوند. دادههای این حبابها در دسترس ماشین مجازی اتریوم نیست و بعد از یک مدت مشخص (بین ۱ تا ۳ ماه) به صورت خودکار حذف میشوند. در نتیجه هزینه ارسال و ذخیرهسازی داده برای رول آپها کمتر میشود و به دنبال آن شاهد کاهش کارمزد تراکنشها خواهیم بود.
۳. تکنولوژی وب اسمبلی
تفاوت مهم دیگر اتریوم نسبت به نسل قبل، مهاجرت از ماشین مجازی اتریوم (EVM) به وب اسمبلی اتریوم (eWASM) است. ماشین مجازی اتریوم از مشکلاتی مثل سرعت پایین و محدودیت در پشتیبانی از زبانهای برنامهنویسی رنج میبرد. کنسرسیوم شبکه جهانی وب (W3C) استانداردی با نام وب اسمبلی (WebAssembly) را تعریف کرد که با نام WASM شناخته میشود. حجم کدهای وب اسمبلی کمتر است و در نتیجه سرعت اجرای بیشتری دارد. از طرفی انعطافپذیری eWASM نسبت به ماشین مجازی اتریوم به مراتب بیشتر است و برای برنامهنویسان تنها به یک زبان محدود نیستند.
مزایای Ethereum 2.0 چیست؟
اتریوم ۲ نسبت به نسل قبل خود مزایای زیادی دارد که بسیاری از آنها را مدیون ویژگیهایی است که در بخشهای قبل به آنها اشاره کردیم. در ادامه خواهید دید که مزایای نسل بعدی اتریوم چیست.
۱. مصرف انرژی کمتر
اتریوم به دلیل استفاده از الگوریتم اثبات کار به دستگاههای پردازشی قدرتمند با توان مصرفی بالا نیاز داشت. در گزارشی از سایت دیجی کونومیست (Digiconomist) مصرف برق ماینرهای اتریوم در سال ۲۰۲۲ حدود ۷۰ تراوات ساعت بود که با مصرف برق کشوری مثل جمهوری چک برابری میکرد. اتریوم دو با استفاده از الگوریتم اثبات سهام، نیاز به توان محاسباتی بالا را حذف کرد و به نقل از سایت رسمی اتریوم میزان مصرف برق را تا ۹۹.۹۵ درصد کاهش داد.
۲. تمرکززدایی بیشتر
بسیاری از افراد توانایی خرید تجهیزات گرانقیمت استخراج اتریوم را نداشتند و به همین دلیل احتمال تمرکز قدرت بیشتر بود. فرایند استیک کردن در اتریوم ۲ بسیار ارزانتر و سادهتر است و در نتیجه افراد بیشتری از سراسر دنیا میتوانند در فعالیتهای شبکه شرکت کنند. از طرفی اتریوم دو در فاز زنجیره بیکن به حداقل ۱۶،۳۸۴ ولیدیتور با استیک حداقل ۳۲ اتریوم نیاز داشت که به نامتمرکزتر شدن شبکه کمک زیادی میکرد.
۳. امنیت بالاتر
یکی از خطرات شایعی که شبکهها را تهدید میکند، حمله ۵۱ درصدی است. اتریوم ۲ به دلیل استفاده از الگوریتم اثبات سهام، تا حد زیادی امنیت شبکه را تضمین میکند. فرد مهاجم برای انجام این حمله باید حداقل ۵۱ درصد از کل اترهای شبکه را در اختیار داشته باشد که جمعآوری این حجم از کوین در عمل بسیار بعید به نظر میرسد. علاوه بر این برای رفتار مخرب اعتبارسنجها نیز مجازاتهایی در نظر گرفته شده است تا شبکه امنیت بیشتری داشته باشد.
۴. مقیاسپذیری بهتر
اتریوم دو از تکنولوژی شاردینگ استفاده میکند. به همین دلیل سرعت و ظرفیت شبکه اتریوم تا حد زیادی بیشتر خواهد شد و از تأخیر و ازدحام شبکهای که در اتریوم نسل قبل مشاهده میشد خبری نیست. اتریوم ۲ با پیادهسازی تکنولوژی شاردینگ و رول آپ، قصد دارد به سرعت ۱۰۰،۰۰۰ تراکنش بر ثانیه برسد که تحول بزرگی در اتریوم محسوب میشود. افزایش سرعت و مقیاسپذیری در نهایت میتواند کاهش کارمزدهای شبکه را رقم بزند.
۵. قراردادهای هوشمند کارآمدتر
در اتریوم ۲ به لطف استفاده از تکنولوژی وب اسمبلی به جای ماشین مجازی اتریوم، عملکرد سیستم قرارداد هوشمند نیز به مراتب بهتر خواهد شد. از جمله مزایای این تکنولوژی جدید میتوان به افزایش سرعت کامپایل کدها، افزایش سرعت پردازش در شبکه، بهبود گس فی، عدم نیاز به کدنویسی دشوار سالیدیتی (Solidity) و پشتیبانی از زبانهای برنامهنویسی محبوبتر مثل سی (C) و سیپلاسپلاس (C++) اشاره کرد.
مروری بر نقشه راه اتریوم ۲
ویتالیک بوترین در تاریخ پنجم نوامبر ۲۰۲۲ (۱۴ آبان ۱۴۰۱) با انتشار پستی در توییتر (پلتفرم X فعلی) یک نمای کلی از نقشه راه بهروزرسانی شده اتریوم را بهصورت نموداری در معرض دید همگان قرار داد. در این پست به یک نقشه راه شش مرحلهای برای اتریوم اشاره شده است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
۱. مِرج (The Merge)
هدف اصلی این مرحله دستیابی به مکانیزم اجماع اثبات سهام بود. همانگونه که اشاره کردیم، در این گام زنجیره بیکن به شبکه اصلی پیوست و الگوریتم اثبات سهام رسماً آغاز به کار کرد. این تغییر الگوریتم بلاکچین از این جهت اهمیت دارد که زیرساخت لازم برای سایر مراحل نقشه راه را فراهم میکند. علاوه بر این با این تغییر یکی از مشکلات بزرگ اتریوم یعنی مصرف انرژی برطرف شد. بعد از این مرحله، بهروزرسانیهای دیگری مثل ارتقای کاپلا (Capella) و شانگهای (Shanghai) نیز انجام شد.
۲. سِرج (The Surge)
هدف اصلی مرحله سِرج (The Surge) این است که شبکه اتریوم به سرعتی بیش از ۱۰۰،۰۰۰ تراکنش بر ثانیه برسد. با تحقق این هدف هم مقیاسپذیری اتریوم بیشتر میشود و هم کارمزد شبکه تا حد زیادی کاهش مییابد. برای دستیابی به این هدف به هر دو راهکار رول آپ و شاردینگ نیاز است. طبق طرحی که ویتالیک بوترین منتشر کرد، مهمترین بخش این مرحله پروتو دنک شاردینگ است که با نام EIP-4844 مشخص شده است. با پیادهسازی پروتو دنک شاردینگ، راه برای بهروزرسانیهای بعدی یعنی دنک شاردینگ و رول آپها باز میشود.
۳. اسکِرج (The Scourge)
این فاز در همان روز ۵ نوامبر به جمع پنج مرحله دیگر اضافه شد. هدف از این مرحله جلوگیری از سانسور، متمرکزسازی و مشکلات ناشی از حداکثر ارزش قابل استخراج (MEV) است. اصطلاح MEV زمانی به کار میرود که اعتبارسنجها برای کسب سود بیشتر، پردازش تراکنشها را دستکاری میکنند. این مشکل با طرح PBS (جداسازی نقش سازنده بلاک از پیشنهاد دهنده) حل شد، اما مشکل سانسور یا فیلتر کردن تراکنشها پدید آمد. اگر این مشکلات در آینده حل نشوند، اتریوم با مشکل متمرکزسازی روبرو خواهد شد.
۴. وِرج (The Verge)
در این مرحله از نقشه راه اتریوم فرآیند تأیید بلاکهای بلاکچین باید به سادهترین شکل ممکن انجام شود. ولیدیتورها وظیفه تأیید بلاکها را برعهده دارند اما به دلیل نیاز به منابع زیاد، هنوز تعداد آنها به حد کافی زیاد نیست. این محدودیت باعث کاهش ولیدیتورها میشود و در نتیجه شبکه در معرض ریسک متمرکز شدن و کاهش امنیت قرار میگیرد. برای رفع این مشکل و تشویق افراد بیشتر به شرکت در شبکه، اقداماتی مثل استفاده از ساختار داده درخت ورکل (Verkle Tree) به جای درخت مرکل (Merkle Tree) در دستور کار قرار گرفته است.
۵. پِرج (The Purge)
اهداف اصلی این مرحله از ارتقای اتریوم، سادهسازی پروتکل و کاهش هزینههای راهاندازی گره است. مشکل ذخیرهسازی دادهها یکی از موانع بزرگی است که بر سر راه اجرای گره وجود دارد. برای اینکه ذخیره دادهها کمتر شود، بنیاد اتریوم پروپوزالی به نام انقضاء تاریخچه (History Expiration) با کد EIP-4444 معرفی کرد. طبق این پروپوزال، دادههای ذخیرهشده با عمر بیش از یک سال باید پاکسازی شوند. در نتیجه اجرای یک گره به فضای ذخیرهسازی کمتری نیاز خواهد داشت و گرههای بیشتری در شبکه اجرا خواهند شد.
۶. اسپلرج (The Splurge)
در فاز نهایی یعنی اسپلرج (Splurge) به تمام مشکلاتی که در مراحل قبل حل نشدند رسیدگی خواهد شد. بدیهی است که به دلیل پیچیدگیهای موجود در فرایند ارتقا یا احتمال ایجاد مشکلات پیشبینینشده، پنج مرحله قبل نمیتوانند تمام اهداف توسعه را پوشش دهند. یکی از مهمترین بهروزرسانیهای این مرحله، استاندارد اکانت ابسترکشن (Account Abstraction) با کد ERC-4337 است. از مزایای این استاندارد میتوان به امکان بازیابی کیف پول در صورت مفقودی کلید خصوصی و پرداخت کارمزد شبکه با توکنهای ERC-20 دیگری غیر از اتریوم اشاره کرد.
تأثیر اتریوم ۲ بر قیمت اتریوم چیست؟
قیمت اتریوم تا حد زیادی تابع عرضه و تقاضاست. مقیاسپذیری اتریوم ۲ نسبت به نسل قبل خود بسیار بیشتر خواهد بود و به همین دلیل بستر مورد نیاز بسیاری از پروژههای جدید را فراهم میکند. بدیهی است که با افزایش کاربردپذیری شبکه، تقاضا برای اتریوم بیشتر میشود و به دنبال آن شاهد افزایش قیمت این ارز دیجیتال خواهیم بود. از طرفی با مهاجرت به مکانیزم اثبات سهام، افراد زیادی شروع به استیک اترهای خود میکنند و به دنبال آن وزن عرضه به مرور کمتر خواهد شد. البته در کنار تمام این مزیتها نباید فراموش کرد که معمولاً جهت کلی بازار ارزهای دیجیتال را بیت کوین تعیین میکند و قیمت اتریوم تا حد زیادی تابع آن خواهد بود.
کیف پول اتریوم ۲
اتریوم دو تنها یک بهروزرسانی است و رمزارز بومی آن یعنی اتر و سایر توکنهای استاندارد ERC-20 هیچ تغییری نکردهاند. بنابراین میتوانید از انواع کیف پولهای نرمافزاری و سختافزاری سازگار با شبکه اتریوم استفاده کنید. از جمله کیف پولهای نرمافزاری رایج اتریوم میتوان به مای اتر ولت (MyEtherWallet)، میست ولت (Mist Wallet)، متامسک (MetaMask) و تراست ولت (Trust Wallet) اشاره کرد. اگر مایل به استفاده از کیف پول نرمافزاری نیستید، میتوانید از دو کیف پول سختافزاری لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) استفاده کنید.
چگونه از اتریوم ۲ کسب درآمد کنیم؟
خرید و فروش ارز دیجیتال اولین راه کسب درآمد از این بازار است و در مورد اتریوم نیز صدق میکند. تا قبل از آپدیت اتریوم، با خرید دستگاههای استخراج میتوانستید از اتریوم کسب درآمد کنید اما با تغییر به الگوریتم اثبات سهام، کسب درآمد از فرایند استیک کردن امکانپذیر شد. در اتریوم ۲ کافی است حداقل ۳۲ اتریوم را استیک کنید و یک کامپیوتر متصل به اینترنت با دسترسی ۲۴ ساعته داشته باشید. با این کار میتوانید به یک گره اعتبارسنج یا ولیدیتور تبدیل شوید و در نتیجه از تأیید تراکنشها درآمد کسب کنید. به این روش سولو استیکینگ (Solo Staking) هم میگویند. برای کسب درآمد با کمتر از این مقدار باید از طریق استخرهای استیک، کیف پولها یا صرافیها اقدام کنید.
آیا اتریوم ۲ آینده روشنی دارد؟
با وجود اینکه نسخه قبلی اتریوم محدودیتهای زیادی داشت اما باز هم از محبوبیت زیادی برخوردار بود. در اتریوم ۲ شاهد بلاکچین به مراتب کارآمدتری هستیم که بسیاری از مشکلات سابق مثل مصرف بالای انرژی را برطرف کرده است. با پیادهسازی دنک شاردینگ و رول آپها نیز مقیاسپذیری شبکه تا حد زیادی افزایش مییابد و پروژههای بیشتری را میزبانی خواهد کرد. از طرفی استفاده از مکانیزم اثبات سهام، شرکت در فعالیتهای شبکه اتریوم را بسیار سادهتر از قبل کرده است و انتظار میرود شاهد افزایش کاربران آن باشیم. در مجموع، اگر روند توسعه و ارتقای این بلاکچین به همین شکل رو به پیشرفت باشد، میتوانیم تا سالها شاهد حضور اتریوم در لیست ارزهای دیجیتال برتر بازار باشیم.
جمعبندی
اتریوم ۲ یک ارتقای مهم و ضروری برای بقای بلاکچین اتریوم محسوب میشود. در نسل قبل این بلاکچین، مشکلات متعددی مثل کارمزد بالا، سرعت تراکنش پایین و مصرف انرژی زیاد وجود داشت که کار را برای مقیاسپذیری بیشتر دشوار میکرد. با ورود اتریوم دو و تغییرات عظیمی مانند مهاجرت از الگوریتم اثبات کار به اثبات سهام و اضافه شدن قابلیتهای جدیدی مثل شاردینگ و رول آپ، بسیاری از این مشکلات برطرف خواهند شد. بدیهی است که چنین تغییر عظیمی به صورت یکجا امکانپذیر نیست و چند سال زمان خواهد برد.
در این مقاله متوجه شدید که Ethereum 2.0 چیست و چه تفاوتهایی با اتریوم قبل دارد. علاوه بر این مختصری به تاریخچه بهروزرسانیهای انجام شده در طول این ارتقای بزرگ نیز اشاره کردیم. در ادامه نیز با مزایای نسخه جدید اتریوم و مشکلاتی که حل کرده است یا حل خواهد کرد آشنا شدید. در پایان، طبق جدیدترین نقشه راه اتریوم، این پروژه هنوز در ابتدای راه خود قرار دارد و در صورت تحقق اهداف تعیینشده میتوانیم آینده روشنی را برای این ارز دیجیتال متصور شویم.