برای انتقال بیت کوین از چه شبکه‌ای استفاده کنیم؟ راهنمای انتخاب بلاکچین

انتخاب شبکه انتقال بیت کوین یکی از دغدغه‌های اصلی افراد برای نقل و انتقال این ارز دیجیتال است، چرا که مستقیماً روی امنیت، سرعت و همچنین کارمزد تراکنش تأثیر دارد. شبکه اصلی بیت کوین عموماً بهترین و امن‌ترین گزینه برای انتقال محسوب می‌شود، اما بسته به نیاز شما ممکن است استفاده از شبکه‌های دیگری مثل لایتنینگ یا نسخه‌های رپد بیت کوین منطقی‌تر و مناسب‌تر باشد. نکته مهم این است که تمامی این روش‌ها را به خوبی بشناسید و از مزایا و معایب آنها آگاه باشید تا بتوانید متناسب با نیاز خود بهترین روش انتقال بیت کوین را انتخاب کنید. در این مقاله بررسی می‌کنیم که برای انتقال بیت کوین چه روش‌هایی وجود دارد و نقاط ضعف و قوت هر یک از آنها چیست. با مجله نوبیتکس همراه باشید.

شبکه اصلی بیت کوین (Bitcoin Mainnet)

شبکه اصلی بیت کوین یا Mainnet بیت کوین، همان بلاکچین اصلی است که تمامی تراکنش‌های بیت کوین از ابتدا تاکنون روی آن ثبت شده‌اند. این شبکه از نظر امنیت و اعتبار، مطمئن‌ترین گزینه در میان شبکه‌های انتقال بیت کوین محسوب می‌شود و تمام صرافی‌ها و کیف پول‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند. البته که رسیدن به این سطح از امنیت و ثبات، باعث شده است که کارمزد تراکنش‌ها در این شبکه کمی بیشتر باشد و تایید تراکنش‌ها با تاخیر بیشتری انجام شود. در نوبیتکس نیز می‌توانید بعد از خرید بیت کوین، دارایی خود را از طریق شبکه اصلی و سایر شبکه‌ها برداشت کنید یا بیت کوین‌های خود را از کیف پول شخصی یا سایر صرافی‌ها روی همین شبکه به نوبیتکس انتقال دهید.

ویژگی‌های شبکه اصلی بیت کوین

شبکه بیت کوین بر پایه مکانیسم اثبات کار (Proof-of-Work یا PoW) استوار است. در این شبکه، ماینرها با صرف توان محاسباتی و انرژی بالا، تراکنش‌ها را تأیید کرده و در بلاک‌های جدید ثبت می‌کنند. هزینه بالای کار و محاسبات مورد نیاز برای اعتبارسنجی و ایجاد بلاک‌های جدید، باعث شده است که بلاکچین بیت کوین نسبت به بسیاری از حملات مخرب مثل حمله ۵۱ درصد مقاوم‌تر شود. زمان تأیید استاندارد برای یک تراکنش BTC و ایجاد یک بلاک حدود ۱۰ دقیقه است. البته این زمان می‌تواند به شدت متغیر باشد و در زمان شلوغی شبکه به نیم تا یک ساعت نیز برسد.

به طور خلاصه مهم‌ترین ویژگی‌های شبکه اصلی بیت کوین عبارتند از:

• تأیید تراکنش‌ها از طریق ماینرها: هر تراکنش قبل از نهایی شدن، باید در یک بلاک جدید توسط ماینرها ثبت و تأیید شود. این فرآیند باعث می‌شود که دستکاری یا برگشت تراکنش تقریباً غیرممکن باشد.
• غیرقابل بازگشت بودن تراکنش‌ها: هنگامی که تراکنش شما در بلاکچین ثبت شد و چند تأییدیه (confirmation) دریافت کرد، دیگر امکان لغو یا ویرایش آن وجود ندارد. به همین دلیل این شبکه برای انتقال مبالغ بالا بسیار مطمئن است.
• شفافیت کامل: تمام تراکنش‌ها روی بلاکچین عمومی بیت کوین قابل مشاهده هستند. با استفاده از مرورگرهایی مثل Blockchain.com یا پلتفرم‌های مشابه می‌توانید تمام تراکنش‌ها را ردیابی کنید.
• غیرمتمرکز بودن و عدم وابستگی به نهادها: هیچ دولت، شرکت یا نهادی نمی‌تواند مانع ارسال یا دریافت بیت کوین در شبکه اصلی شود. این ویژگی، یکی از ارزشمندترین جنبه‌های بیت کوین به‌عنوان یک واحد پولی غیرمتمرکز است.

مزایا و معایب انتقال بیت کوین در شبکه اصلی

شبکه اصلی بیت کوین به دلیل امنیت بالای خود، پرکاربردترین گزینه برای انتقال این ارز دیجیتال محسوب می‌شود و کاربران اعتماد زیادی نسبت به آن دارند. با این حال، این شبکه نیز مثل هر شبکه دیگری محدودیت‌های خود را دارد که آشنایی با آنها به شما کمک می‌کند تا انتخاب آگاهانه‌تری برای انتقال بیت کوین‌های خود داشته باشید.

مزایای شبکه اصلی بیت کوین

• امنیت بی‌نظیر: شبکه اصلی بیت کوین با فاصله‌ی زیادی از سایر شبکه‌ها امن‌تر است، چون بیشترین هش ریت (hash rate) را در میان ارزهای دیجیتال بازار دارد.
• پایداری فوق‌العاده: شبکه اصلی بیت کوین از سال ۲۰۰۹ تاکنون بدون هیچ وقفه یا اختلال جدی فعال بوده است. این ثبات باعث شده است که کاربران با اطمینان زیادی تراکنش‌های خود را روی این شبکه انجام دهند.
• پشتیبانی گسترده: تقریباً تمام صرافی‌ها و کیف پول های ارز دیجیتال از شبکه اصلی بیت کوین پشتیبانی می‌کنند. بنابراین برای انتقال آن در پلتفرم‌ها و برنامه‌های مختلف دچار مشکل نخواهید شد و دست شما برای انتخاب صرافی و کیف پول بازتر است.
• مناسب برای تراکنش‌های بزرگ: به دلیل امنیت بالا، انتقال مبالغ سنگین یا نگهداری بلندمدت بیت کوین معمولاً از طریق همین شبکه انجام می‌شود.

محدودیت‌های شبکه اصلی بیت کوین

• سرعت پایین‌تر: در شبکه اصلی، هر بلاک در حدود ۱۰ دقیقه استخراج می‌شود، بنابراین تأیید کامل یک تراکنش ممکن است از چند دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد.
• کارمزد بالا در زمان ازدحام: در بازه‌هایی که شبکه شلوغ است و تراکنش‌های زیادی در آن انجام می‌شود، کاربران باید کارمزد بیشتری بپردازند تا تراکنش آنها سریع‌تر تأیید شود.
• حجم محدود بلاک: اندازه‌ی هر بلاک در شبکه اصلی بیت کوین ۱ مگابایت است که ظرفیت تراکنش‌ها را محدود می‌کند و همین موضوع گاهی باعث کندی شبکه می‌شود.

بیشتر بخوانید: کارمزد انتقال بیت کوین چقدر است؟ روش‌های کاهش هزینه تراکنش

چه زمانی از شبکه اصلی بیت کوین برای انتقال استفاده کنیم؟

زمانی که مبلغ تراکنش زیاد است و امنیت آن اهمیت بالایی دارد، انتقال از طریق شبکه اصلی گزینه بهتری است. همچنین اگر قصد دارید دارایی خود را برای مدت طولانی نگهداری کنید و نمی‌خواهید تراکنش‌های زیادی انجام دهید که نگران کارمزدهای نقل و انتقال آن باشید، شبکه اصلی بهترین انتخاب برای انجام این کار است. از طرفی، ممکن است کیف پول یا صرافی مقصد شما فقط از شبکه اصلی پشتیبانی کند که در این صورت نیز باید از همین شبکه برای انجام نقل و انتقال‌ها استفاده کنید.

شبکه لایتنینگ (Lightning Network)

شبکه لایتنینگ یکی از نوآورانه‌ترین راهکارهای لایه دوم (Layer 2) برای بهبود عملکرد بیت کوین است. این شبکه با هدف افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها و کاهش کارمزدها بدون نیاز به تغییر در ساختار اصلی بلاکچین بیت کوین توسعه یافت. در واقع لایتنینگ مثل یک مسیر فرعی و سریع‌تر برای عبور تراکنش‌ها عمل می‌کند، در حالی که امنیت آن همچنان توسط شبکه اصلی بیت کوین تأمین می‌شود.

نحوه کار شبکه لایتنینگ بیت کوین

برای درک عملکرد این شبکه، ابتدا باید مفهوم کانال پرداخت (Payment Channel) را بشناسیم. در لایتنینگ، کاربران می‌توانند با باز کردن یک کانال پرداخت دوطرفه بین خود، تراکنش‌های متعدد را خارج از زنجیره (off-chain) انجام دهند که فرآیند کلی آن به این صورت است:

• باز کردن کانال: کاربر مقداری بیت کوین را از طریق یک تراکنش در شبکه اصلی قفل می‌کند تا یک کانال پرداخت بین دو طرف ایجاد شود.
• انجام تراکنش‌های مکرر: درون این کانال، کاربران می‌توانند صدها یا حتی هزاران تراکنش را بدون ثبت مستقیم در بلاکچین انجام دهند. این تراکنش‌ها تقریباً آنی هستند و نیازی به تأیید ماینرها ندارند.
• بستن کانال: وقتی دو طرف تصمیم بگیرند کانال را ببندند، تنها نتیجه‌ی نهایی (balance نهایی هر طرف) در بلاکچین ثبت می‌شود.

به این ترتیب، بار تراکنش‌ها از روی شبکه اصلی کم می‌شود و علاوه بر بالاتر رفتن سرعت، کارمزد تراکنش‌ها نیز کاهش می‌یابد.

مزایای انتقال بیت کوین در شبکه لایتنینگ

•  سرعت بسیار بالا: تراکنش‌ها در شبکه لایتنینگ تقریباً به‌صورت آنی و نهایتاً ظرف مدت چند دقیقه انجام می‌شوند. این ویژگی باعث شده است که بتوان از بیت کوین برای پرداخت‌های روزمره مثل خرید قهوه یا انتقال مبالغ کوچک نیز استفاده کرد.
• کارمزد بسیار پایین: به دلیل اینکه تراکنش‌ها خارج از زنجیره‌ی اصلی انجام می‌شوند، هزینه‌ی کارمزد معمولاً بسیار پایین است و در اغلب موارد به کمتر از چند صدم دلار می‌رسد.
• مقیاس‌پذیری بالا: برخلاف شبکه اصلی بیت کوین که تنها چند تراکنش در ثانیه پردازش می‌کند، شبکه لایتنینگ می‌تواند هزاران تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند.
• حفظ حریم خصوصی بهتر: در تراکنش‌های لایتنینگ فقط باز کردن و بستن کانال‌ها در بلاکچین ثبت می‌شود و جزئیات آن‌ها عمومی نیست. بنابراین ردیابی کاربران دشوارتر است، هرچند که این موضوع به معنای ناشناس بودن کامل نیست و همچنان می‌توان تراکنش‌ها را تحلیل و ردگیری کرد.

محدودیت‌ها و چالش‌های شبکه لایتنینگ

• پشتیبانی محدود کیف پول‌ها و صرافی‌ها: هنوز همه‌ی پلتفرم‌ها از لایتنینگ پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین برای استفاده از آن باید از کیف پول های لایتنینگ و صرافی‌هایی استفاده کنید که از این شبکه پشتیبانی می‌کنند.
• وابستگی به آنلاین بودن مداوم: برای حفظ کانال‌ها و جلوگیری از برخی حملات احتمالی، نودهای لایتنینگ باید به صورت مداوم آنلاین باشند و امکان پرداخت آفلاین در این شبکه وجود ندارد.
• امنیت پایین‌تر نسبت به شبکه اصلی: در شبکه لایتنینگ، تراکنش‌ها بدون مشارکت ماینرهای بیت کوین و خارج از شبکه اصلی انجام می‌شوند که باعث کاهش امنیت آن نسبت به شبکه اصلی می‌شود. البته این به معنای ناامن بودن لایتنینگ نیست و صرفاً امنیت آن در مقایسه با شبکه اصلی پایین‌تر است.

چه زمانی استفاده از لایتنینگ مناسب است؟

زمانی که قصد دارید تراکنش‌های سریع و کوچک (مثلاً برای خرید روزمره یا نقل و انتقال کمتر از چند دلار) انجام دهید و کارمزد تراکنش برای شما اهمیت بیشتری دارد، استفاده از شبکه لایتنینگ بسیار مناسب است. در واقع هر کجا که کیف پول و صرافی مقصد شما از لایتنینگ پشتیبانی کند و بخواهید برای پرداخت‌های خود از بیت کوین استفاده کنید، لایتنینگ یکی از بهترین گزینه‌ها خواهد بود. در نوبیتکس می‌توانید واریز و برداشت بیت کوین را علاوه بر شبکه اصلی، از طریق شبکه لایتنینگ نیز انجام دهید.

سایر شبکه‌های انتقال بیت کوین (Wrapped Bitcoin)

نیاز به استفاده از بیت کوین در محیط‌هایی غیر از شبکه اصلی باعث شده است که نسخه‌های توکنیزه شده‌ای از آن روی سایر شبکه‌های بلاکچین توسعه داده شوند. این نسخه‌ها که در اصطلاح رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin) نامیده می‌شوند، در واقع نماینده‌ای از بیت کوین واقعی هستند که روی شبکه‌هایی مثل اتریوم (WBTC)، بایننس اسمارت چین (BTCB) یا حتی ترون و آوالانچ منتشر می‌شوند.

نحوه کار رپد بیت کوین به این صورت است که وقتی فردی بیت کوین خود را به یک قرارداد هوشمند می‌فرستد، معادل آن به صورت یک توکن جدید روی شبکه دیگر صادر می‌شود. این توکن ارزش یکسان و یک به یک (۱:۱) با بیت کوین اصلی دارد، اما روی شبکه‌ای غیر از بیت کوین است و می‌تواند علاوه بر معاملات، برای مواردی مثل استیکینگ و وام ارز دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد.

مزایا و معایب شبکه‌های جایگزین انتقال بیت کوین

انتقال بیت کوین روی شبکه‌هایی غیر از شبکه اصلی و لایتنینگ و تبدیل آن به رپد بیت کوین به خودی خود بد یا خوب نیست و استفاده از آن بسته به نیاز شما، مزایا و معایب خاص خود را دارد.

مزایای استفاده از رپد بیت کوین

مهم‌ترین مزایای استفاده از رپد بیت کوین و انتقال این ارز دیجیتال روی شبکه‌هایی غیر از شبکه اصلی عبارتند از:

• سرعت بالاتر و کارمزد کمتر: انتقال بیت کوین روی شبکه‌هایی مثل اتریوم یا BNB معمولاً سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از شبکه اصلی است. این موضوع به‌ویژه در زمان ازدحام تراکنش‌های بیت کوین اهمیت بیشتری برای کاربران پیدا می‌کند.
• دسترسی به خدمات دیفای (DeFi): یکی از بزرگ‌ترین مزایای نسخه‌های رپد بیت کوین این است که کاربران می‌توانند از بیت کوین خود در پلتفرم‌های دیفای برای وام‌دهی، معاملات غیرمتمرکز در دکس (DEX)، استیکینگ و… استفاده کنند.
• سازگاری با قراردادهای هوشمند: شبکه‌ی بیت کوین از قراردادهای هوشمند پشتیبانی نمی‌کند، اما نسخه‌های Wrapped آن اجازه می‌دهند که بیت کوین در شبکه‌هایی مثل بایننس اسمارت چین و اتریوم وارد این اکوسیستم شود.
• انعطاف‌پذیری بالا برای کاربران فعال: کاربران و تریدرهایی که نیاز دارند دارایی خود را بین شبکه‌های مختلف جابه‌جا کنند می‌توانند با استفاده از رپد بیت کوین این کار را به سادگی انجام دهند و نیازی به تبدیل‌های مکرر دارایی‌های خود نداشته باشند.

معایب و محدودیت‌های استفاده از رپد بیت کوین

با این حال، استفاده از رپد بیت کوین و شبکه‌هایی غیر از شبکه اصلی می‌تواند چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز به همراه داشته باشد که نباید از آنها غافل شوید:

• وابستگی به نهاد صادرکننده: در بسیاری از موارد، بیت کوین‌های قفل‌شده توسط شرکت یا سازمان خاصی نگهداری می‌شوند. اگر این نهاد دچار مشکل شود یا اعتماد به آن از بین برود، ممکن است این موضوع روی ارزش توکن‌های شما تأثیر داشته باشد و از حالت نسبت ۱:۱ خارج شود.
• ریسک‌های قراردادهای هوشمند: در نسخه‌هایی از بیت کوین که مبتنی بر قرارداد هوشمند هستند، احتمال وجود باگ یا هک وجود دارد که باعث افزایش ریسک انتقال بیت کوین می‌شود.
• احتمال ناپایداری شبکه‌های میزبان: اگر شبکه میزبان (مثل شبکه اتریوم یا BNB) با ازدحام یا مشکلات فنی مواجه شود، ممکن است انجام تراکنش‌ها با اختلال مواجه شود و کارمزد آنها افزایش پیدا کند.
• وابستگی به بریج‌ها (Bridges): برای انتقال بیت کوین بین شبکه‌های بلاکچینی مختلف از پل‌ها یا بریج‌های بین زنجیره‌ای استفاده می‌شود که این موضوع نیز می‌تواند یکی از نقاط ضعف امنیتی در انتقال بیت کوین باشد.

چه زمانی استفاده از رپد بیت کوین منطقی است؟

در حالت عادی توصیه می‌شود که بیت کوین را روی شبکه اصلی انتقال دهید یا برای انجام تراکنش‌های جزئی و پرداخت‌ها از لاتنینگ استفاده کنید، اما اگر نیاز دارید که از بیت کوین خود در سایر شبکه‌ها استفاده کنید یا به امکانات پروتکل‌های دیفای دسترسی داشته باشید، می‌توانید از نسخه‌های رپد بیت کوین استفاده کنید. در صرافی نوبیتکس امکان انتقال بیت کوین روی شبکه بایننس اسمارت چین (BEP20) فراهم شده است و اگر روی این شبکه بیت کوین داشته باشید، می‌توانید به راحتی آن را به نوبیتکس انتقال دهید.

مقایسه روش‌های انتقال بیت کوین

با استفاده از جدول زیر می‌توانید ویژگی‌های مهم سه روش انتقال بیت کوین شامل شبکه اصلی، شبکه لایتنینگ و نسخه‌های رپد شده را بهتر بررسی و مقایسه کنید:

ویژگی	شبکه اصلی بیت کوین (لایه ۱)	شبکه لایتنینگ (لایه ۲)	شبکه‌های جایگزین (رپد بیت کوین)
تمرکز و اولویت	امنیت و غیرمتمرکز بودن	سرعت بالا و کارمزد پایین (مناسب تراکنش‌های کوچک)	دسترسی به خدمات دیفای و قراردادهای هوشمند
زمان تقریبی تأیید تراکنش	۱۰ دقیقه تا چند ساعت (بسته به شلوغی)	بسته به وجود نقدینگی کافی تا چند دقیقه	وابسته به شبکه میزبان
ماهیت دارایی	بیت کوین واقعی (BTC)	بیت کوین واقعی در کانال‌های پرداخت خارج از زنجیره	توکن نماینده بیت کوین (مثل شبکه‌های ERC-20 / BEP-20)
مزایا	امنیت بسیار بالا، پشتیبانی گسترده، مناسب تراکنش‌های بزرگ	سرعت بالا، کارمزد پایین، مقیاس‌پذیری بهتر	دسترسی به اکوسیستم دیفای، انعطاف شبکه‌ای، سرعت مناسب
محدودیت‌ها	نوسان کارمزد و امکان تاخیر در تأیید تراکنش‌ها	احتمال کمبود نقدینگی یا مشکل مسیر پرداخت	وابستگی به نهاد نگهدارنده یا قرارداد هوشمند

جمع‌بندی

انتخاب شبکه مناسب برای انتقال بیت کوین به هدف، میزان دارایی و اولویت‌های هر کاربر بستگی دارد. شبکه اصلی بیت کوین همچنان امن‌ترین و پایدارترین مسیر برای انتقال بیت کوین در حجم بالا است، در حالی که لایتنینگ گزینه‌ای سریع و با کارمزد پایین‌تر برای پرداخت‌های کوچک محسوب می‌شود. از طرف دیگر، نسخه‌های رپد بیت کوین نیز امکان استفاده از این ارز دیجیتال را در شبکه‌های متنوع و پلتفرم‌های دیفای فراهم می‌کنند و کاربردهای خاص خود را دارند. صرافی نوبیتکس نیز از سه شبکه اصلی، لایتنینگ و همچنین شبکه بایننس برای انتقال بیت کوین پشتیبانی می‌کند.  بنابراین با اطلاع از ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک از این روش‌ها می‌توانید بهترین گزینه را متناسب با نیاز خودتان انتخاب کنید.

سؤالات متداول