آموزش کسب درآمد با استیکینگ اتریوم

استیکینگ اتریوم یکی از ساده‌ترین راه‌های کسب درآمد غیرفعال در دنیای کریپتو است. در این روش شما بدون نیاز به ترید یا تحلیل روزانه ارزهای دیجیتال سود به دست می‌آورید. همچنین با استیک‌کردن اتریوم در حفظ امنیت و پایداری شبکه اتریوم شرکت می‌کنید. از زمانی که اتریوم در سال ۲۰۲۲ به مدل اثبات سهام (PoS) مهاجرت کرد، کاربران می‌توانند با قفل‌کردن یا همان استیک کردن توکن‌های خود در شبکه، پاداش دریافت کنند. حال سؤال اینجاست: کدام روش استیکینگ برای کسب درآمد مناسب‌تر است؟ استیک کردن در صرافی، استخرهای استیکینگ، کیف پول‌ها یا اجرای نود مستقل؟ در این مقاله، به‌صورت کامل با انواع روش‌های استیکینگ، مزایا و معایب هرکدام و نحوه کسب درآمد با استیکینگ اتریوم آشنا می‌شویم. همچنین مراحل کسب درآمد از استیکینگ در صرافی نوبیتکس را توضیح می‌دهیم.

استیکینگ اتریوم چیست؟

استیکینگ (Staking) در دنیای ارزهای دیجیتال یعنی قفل‌کردن دارایی‌ها برای کمک به تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه‌های مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS).

در روش استیکینگ، کاربران اترهای خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنند تا در فرایند تأیید و ثبت بلاک‌های جدید شرکت کنند. هرچه مقدار ETH قفل‌شده بیشتر باشد، احتمال انتخاب‌شدن آن فرد برای تأیید تراکنش‌ها هم بیشتر می‌شود. در مقابل، این افراد پاداشی در قالب رمزارز دریافت می‌کنند.

نکته مهم این است که اگر کسی بخواهد در فرایند استیکینگ تقلب کند یا تراکنش‌های اشتباه را تأیید کند، ممکن است بخشی از دارایی استیک‌شده‌اش را از دست بدهد. به همین دلیل، این سیستم باعث می‌شود امنیت شبکه حفظ شود.

دو نقش اصلی در فرایند استیکینگ اتریوم

در فرایند استیکینگ معمولاً دو نقش اصلی وجود دارد:

• اعتبارسنج‌ها (Validators): افرادی هستند که با اجرای نرم‌افزار مخصوص، تراکنش‌ها را اعتبارسنجی و بلاک‌های جدید را ایجاد می‌کنند. برای این کار باید مقدار مشخصی ارز را (مثلاً در اتریوم ۳۲ ETH) استیک کنند.
• واگذارکنندگان (Delegators): کاربرانی که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند مستقیماً اعتبارسنج شوند. آن‌ها رمزارز خود را به اعتبارسنج‌ها واگذار می‌کنند تا در فرایند استیکینگ شرکت کنند و در ازای آن، بخشی از پاداش را دریافت می‌کنند.

استیکینگ یک روش کم‌مصرف‌تر و کم‌هزینه‌تر برای جایگزینی ماینینگ است. بلاکچین‌هایی که ارز دیجیتال آنها قابل‌استخراج است، مانند بیت کوین، از روش ماینینگ و مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند. این روش امنیت بالایی دارد، اما انرژی زیادی مصرف می‌کند و به تجهیزات ماینینگ گران‌قیمتی نیاز دارد.

از سوی دیگر، بلاکچین‌هایی مانند اتریوم که ارز دیجیتال آنها قابل‌استخراج نیست و فقط استیک می‌شود، از مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند. این مدل مصرف انرژی بسیار کمتری دارد و باعث می‌شود افراد بیشتری بتوانند در حفظ امنیت شبکه نقش داشته باشند.

اتریوم بعد از ارتقای بزرگ «مرج» خود در سال ۲۰۲۲ از مکانیزم اثبات کار به اثبات سهام مهاجرت کرد. به همین دلیل دیگر نمی‎‌توان اتریوم را استخراج کرد و فقط امکان استیک آن وجود دارد.

این تغییر رویه باعث شد همه کاربران بتوانند به استیکینگ اتریوم و کسب درآمد از آن دسترسی پیدا کنند؛ درصورتی‌که در روش ماینینگ فقط افرادی که می‌توانستند سخت‌افزارهای ماینینگ حرفه‌ای بخرند، از آن درآمد کسب می‌کردند.

چگونه با استیکینگ اتریوم درآمد کسب کنیم؟

هنگامی که اتریوم استیک می‌کنید، در واقع دارید توکن‌های اتریوم خود را به‌مدت مشخصی در شبکه قفل می‌کنید. با این «وثیقه‌گذاری» یا سپرده‌گذاری، به حفظ امنیت شبکه اتریوم و تأیید تراکنش‌های آن کمک می‌کنید. در ازای این مشارکت، شما پاداش‌هایی در قالب ارز اتریوم دریافت خواهید کرد که نوعی درآمد غیرفعال محسوب می‌شود.

کسب درآمد از استیکینگ اتریوم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود:

سولو استیکینگ

اولین روش آن سولو استیکینگ یا استیک اتریوم به‌عنوان یک نود مستقل است. در این روش شما برای راه‌اندازی نود مستقل، نیاز به ۳۲ اتریوم دارید.

ازآنجاکه قیمت اتریوم بالا رفته است و بسیاری از کاربران توانایی خرید ۳۲ اتریوم را ندارند، روش‌های نوآورانه دیگری برای استیکینگ اتریوم به وجود آمد. روش‌هایی که محدودیت سختی برای کاربران معمولی ندارند و در دسترس همه هستند.

استیک در صرافی

اگر نمی‌خواهید نود مستقل راه‌اندازی کنید، بهترین و ساده‌ترین روش برای کسب درآمد از استیکینگ اتریوم از طریق صرافی‌های متمرکز معتبر مانند بایننس یا نوبیتکس است. البته همان‌طور که می‌دانید اکثر صرافی‌های خارجی کاربران ایرانی را تحریم کرده‌اند و احتمال تحریم‌های بیشتر نیز همیشه وجود دارد. همچنین ممکن است بعضی کاربران ترجیح بدهند از صرافی‌های داخلی به‌ویژه به‌خاطر پشتیبانی از زبان فارسی استفاده کنند. به همین دلیل استیکینگ اتریوم در نوبیتکس بهترین گزینه برای کاربران ایرانی است. در این روش شما با ثبت‌نام و احراز هویت در کمتر از ۵ دقیقه، می‌توانید اتریوم استیک کنید.

استیک در استخر استیکینگ

روش سوم استیک کردن اتریوم در استخرهای استیکینگ است. استخرهای غیرمتمرکز لیدو (Lido) و راکت‌پول (RocketPool) معروف‌ترین پلتفرم‌ها برای استیک اتریوم هستند. البته بسیاری از این پلتفرم‌ها فیلترند و کاربران برای ورود به آنها از ابزارهای تغییر آی‌پی ثابت یا VPS استفاده می‌کنند.

استیک در کیف پول

روش چهارم استیک کردن اتریوم در کیف پول‌های شخص ثالث مانند تراست ولت است. برخی از کیف پول‌ها خدماتی مانند استیک کردن ارزهای متنوع را به کاربران ارائه می‌دهند. البته این کیف پول‌ها نه نود مستقل اجرا می‌کنند نه خودشان استخر استیکینگ دارند. آنها صرفاً یک واسطه بین شما و استخرهای نقدینگی دیگر مانند Binance Pool یا لیدو هستند.

مقایسه انواع روش‌های استیکینگ اتریوم

روش استیکینگ	توضیح	الزامات	مزایا	معایب
استیکینگ در صرافی متمرکز	استیک کردن رمزارز از طریق صرافی‌های معتبر که خودشان فرایند استیکینگ را انجام می‌دهند	خرید و نگهداری ETH در پلتفرم صرافی	راه‌اندازی آسان، نیاز به دانش فنی ندارد	پاداش کمتر، ریسک نگهداری ETH در پلتفرم متمرکز
استیکینگ با کیف پول‌ها	استفاده از کیف پول سازگار برای واگذاری ETH به یک استخر استیکینگ	نگهداری ETH در کیف پول خود و واگذاری به سرویس	حداقل سپرده، پیچیدگی فنی کمتر	پاداش کمتر، نیاز به اعتماد به نود سرویس
استیک با استفاده از پلتفرم‌های دیفای	استفاده از پلتفرم‌هایی مثل Lido یا Rocket Pool برای پیوستن به استخر استیکینگ	استفاده از کیف پول غیرامانی برای دسترسی به پروتکل‌های دیفای، نیاز به تغییر آی‌پی برای ایرانیان	راحتی، سهولت استفاده، حفظ نقدشوندگی	پاداش کمتر، نیاز به اعتماد به امنیت پروتکل، ریسک تحریم‌ها برای ایرانیان
راه‌اندازی نود مستقل	اجرای نود اعتبارسنج مستقل در شبکه اتریوم برای بالاترین بازدهی	حداقل ۳۲ ETH و دانش فنی برای اجرای نود	بالاترین پاداش، کنترل کامل بر فرایند	نیاز به دانش فنی، هزینه سخت‌افزاری و اینترنت پایدار

استیک کردن اتریوم در صرافی‌های معتبر

استیکینگ اتریوم در صرافی‌های متمرکز معتبر یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای کسب درآمد از اتریوم است، مخصوصاً برای افرادی که تجربه فنی زیادی ندارند. در این روش، شما نیازی به راه‌اندازی نود، خرید سخت‌افزار مناسب یا سپرده‌گذاری مستقیم ۳۲ واحد اتریوم ندارید، چون همه این کارها را خود صرافی انجام می‌دهد.

برای شروع، ابتدا باید در یک صرافی معتبر مانند نوبیتکس که خدمات استیکینگ ارائه می‌دهد ثبت‌نام کنید و مراحل احراز هویت را کامل کنید. سپس مقدار اتریومی را که دارید به حساب صرافی منتقل کنید یا در همان صرافی اتریوم بخرید.

در این روش، صرافی اتریوم‌های کاربران را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به‌صورت کلی در شبکه استیک می‌کند. در نتیجه، تمام مسائل فنی مثل راه‌اندازی نود اعتبارسنج یا حفظ اتصال دائمی به شبکه برعهده صرافی است. پاداش‌های حاصل از این فرایند هم به نسبت سهم هر کاربر بین آن‌ها تقسیم می‌شود.

مزیت اصلی استیکینگ در صرافی‌ها، سادگی و راحتی استفاده از آنها است، چون کاربران تنها با چند کلیک می‌توانند درآمد غیرفعال از اتریوم کسب کنند. از طرفی، نیازی به دانش فنی یا تجهیزات خاص نیست. با این حال، نکته مهم این است که هنگام انتخاب صرافی، حتماً از اعتبار و امنیت پلتفرم اطمینان حاصل کنید، چون در این روش کلید خصوصی دارایی شما در اختیار صرافی است و در صورت بروز مشکل امنیتی، سرمایه‌تان در خطر قرار می‌گیرد.

آموزش کسب درآمد با استیکینگ اتریوم در نوبیتکس

وقتی می‌گوییم «کسب درآمد با استیکینگ»، منظور این است که شما اتریوم خود را قفل می‌کنید و آن را در اختیار شبکه یا پلتفرمی می‌گذارید تا در تأمین امنیت و اجماع شبکه مشارکت کند. در عوض، شبکه یا پلتفرم به شما پاداش می‌دهد. به این معنی است که استیکینگ یک درآمد غیرفعال است: شما لازم نیست همیشه معامله کنید یا کار خاصی انجام دهید؛ صرافی نوبیتکس این کارها را برای شما انجام می‌دهد.

وقتی ETH را در نوبیتکس استیک می‌کنید، پس از قفل کردن، شما دیگر مستقیماً نیازی به مدیریت فعال آن ندارید. پس از انجام مراحل اولیه، پاداش‌ها به‌صورت خودکار به‌صورت دوره‌ای به حساب شما واریز می‌شوند.

برخلاف معامله‌گری (ترید) که نیاز به بررسی همیشگی بازار و ورود و خروج مداوم در معاملات را دارد، در استیکینگ نیازی به این کارها نیست.

مراحل استیکینگ اتریوم در نوبیتکس

ورود به نوبیتکس یا ساخت حساب کاربری: در اولین گام، وارد سایت رسمی نوبیتکس شوید. ثبت‌نام کنید و مراحل احراز هویت (شامل تأیید شماره موبایل و مدارک شناسایی) را انجام دهید تا بتوانید از خدمات استیکینگ استفاده کنید.

ورود به بخش استیکینگ: درحال‌حاضر خدمات استیکینگ دقیقاً با این نام در نوبیتکس وجود ندارد. این صرافی برای راحتی کار کاربران و داشتن تجربه‌ای یکپارچه از کسب درآمد غیرفعال، استیکینگ و ییلدفارمینگ را با هم ادغام کرده و به‌عنوان یک محصول با نام «رشد ثروت» ارائه داده است. پس از ورود به حساب، از منوی بالای سایت در بخش «نوبیفای» گزینه «رشد ثروت» را انتخاب کنید. با کلیک روی آن، به صفحه اختصاصی این محصول هدایت می‌شوید، جایی که می‌توانید طرح‌ها و ارزهای قابل‌استیک را مشاهده کنید.

انتخاب ارز و طرح مورد نظر: نوبیتکس طرح‌های گوناگونی برای رشد ثروت ارائه می‌دهد. تفاوت این طرح‌ها معمولاً در نوع رمزارز، مدت‌زمان قفل شدن دارایی و درصد سود سالانه (APR) است. در این مرحله ارز اتریوم را سرچ کنید یا از میان طرح‌های پایین، آن را پیدا کنید.

ثبت درخواست: بعد از انتخاب ارز و طرح، روی گزینه «درخواست عضویت» کلیک کنید تا به مرحله بعد بروید. در این بخش، باید جزئیات مربوط به مقدار و تنظیمات را مشخص کنید.

مشخص‌کردن مقدار اتریوم برای استیکینگ: اکنون باید تعیین کنید چه مقدار از دارایی خود را می‌خواهید در فرایند استیکینگ قرار دهید. مثلاً اگر ۰٫۵ یا ۱ اتریوم در کیف پول نوبیتکس دارید، می‌توانید بخشی یا تمام آن را وارد طرح استیکینگ کنید. مقدار انتخاب‌شده تا پایان دوره قفل خواهد شد و در طول این مدت قابل برداشت یا معامله نخواهد بود.

فعال‌سازی تمدید خودکار (اختیاری): در این مرحله، نوبیتکس گزینه‌ای به نام تمدید خودکار در اختیار شما می‌گذارد.
اگر این گزینه را فعال کنید، پس از پایان دوره استیکینگ، دارایی شما به‌طور خودکار دوباره وارد همان طرح می‌شود. به این ترتیب، بدون نیاز به اقدام دستی، فرایند استیکینگ ادامه پیدا می‌کند و سود شما به صورت دوره‌ای محاسبه و پرداخت می‌شود.

بررسی اطلاعات و قوانین استیکینگ: قبل از نهایی‌کردن درخواست، تمام جزئیات برای شما نمایش داده می‌شود:
نوع ارز دیجیتال، طرح انتخابی، مدت زمان قفل شدن، و مقدار دارایی که قصد استیک آن را دارید. در همین مرحله، قوانین استیکینگ نوبیتکس هم نشان داده می‌شود. حتماً همه اطلاعات را با دقت مرور کنید تا از شرایط برداشت، زمان قفل شدن و نحوه محاسبه پاداش مطمئن شوید.

تأیید نهایی و شروع استیکینگ: وقتی همه موارد را بررسی کردید، روی گزینه «تأیید نهایی» کلیک کنید. به‌این‌ترتیب، فرایند استیکینگ آغاز می‌شود و اتریوم شما در قرارداد مربوطه قفل خواهد شد.

قفل شدن دارایی تا پایان دوره: پس از تأیید، مقدار اتریومی که مشخص کرده‌اید از حساب در دسترس شما خارج می‌شود و تا پایان دوره استیکینگ در وضعیت قفل‌شده باقی می‌ماند. در این مدت نمی‌توانید آن را برداشت یا معامله کنید. پس از پایان دوره، دارایی به کیف پول شما بازگردانده می‌شود.

دریافت پاداش استیکینگ: وقتی دوره استیکینگ به پایان رسید، اصل دارایی اتریوم به کیف پول شما برمی‌گردد، مگر اینکه گزینه تمدید خودکار طرح را فعال کرده باشید. پاداش استیکینگ نیز به‌صورت دوره‌ای به حساب شما واریز می‌شود.

نکته: گذار از محصول استیکینگ به رشد ثروت، به‌صورت خودکار انجام می‌شود و اصلاً نیازی نیست کاری انجام بدهید. همه طرح‌های فعال شما به همان شکل باقی خواهند ماند و فقط فرایند کار است که ساده و یکپارچه شده است. در ضمن، امکان ورود به طرح‌ها در هر زمانی وجود دارد و بنابراین محدودیت زمانی برای ورود برداشته شده است. 

سود حاصل از استیکینگ اتریوم در نوبیتکس چقدر است؟

سود حاصل از استیکینگ اتریوم یا هر رمزارز دیگر در نوبیتکس می‌تواند بسته به بازه زمانی استیکینگ متفاوت باشد.

با رجوع به بخش رشد ثروت نوبیتکس می‌توانید از ماشین‌حساب پاداش آن استفاده کرده و با انتخاب ارز موردنظر، بازه زمانی و مقدار ارزی که استیک می‌کنید، سود حاصل از استیکینگ را محاسبه کنید.

استیک کردن اتریوم در استخر استیکینگ

استیکینگ از طریق استخرهای استیکینگ (Staking Pools) نیز دومین روش محبوب و آسان برای استیکینگ اتریوم است، مخصوصاً برای افرادی که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند ۳۲ واحد کامل اتریوم برای راه‌اندازی نود اختصاص دهند. در این روش، کاربران دارایی‌های خود را در یک استخر مشترک جمع می‌کنند تا در مجموع به حداقل ۳۲ اتریوم موردنیاز برای اعتبارسنجی شبکه برسند.

پلتفرم‌های غیرمتمرکز یا دیفای مثل لیدو (Lido) و راکت‌پول (Rocket Pool) از معروف‌ترین ارائه‌دهندگان این نوع خدمات هستند. این پلتفرم‌ها نقش واسطه‌ای بین کاربران و شبکه اتریوم دارند و کل فرایند فنی راه‌اندازی نود و اعتبارسنجی را انجام می‌دهند. در نتیجه، شما فقط کافی است مقدار دلخواهی از اتریوم خود را وارد استخر کنید تا به نسبت سهمتان در پاداش‌های استیکینگ سهیم شوید.

بعضی از استخرها مثل لیدو خدماتی به نام لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) ارائه می‌دهند. این یعنی وقتی اتریوم خود را استیک می‌کنید، در عوض یک توکن معادل اتر (مثلاً stETH یا rETH) دریافت می‌کنید. این توکن‌ها نشان‌دهنده‌ی سهم شما از اتریوم‌های استیک‌شده هستند و می‌توانید آن‌ها را معامله کنید، در پروژه‌های دیفای دیگر استفاده کنید، یا به عنوان وثیقه در وام‌دهی به کار ببرید. این ویژگی باعث می‌شود که در عین کسب پاداش از استیکینگ، بتوانید از سرمایه خود استفاده کنید.

البته اکثر پلتفرم‌های معروف و معتبر در این زمینه برای ایرانیان در دسترس نیستند. کاربران ایرانی که از این پلتفرم‌ها استفاده می‌کنند با استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی یا VPS به آنها متصل می‌شوند. این روش ریسک‌های خود را دارد و امکان از دست رفتن سرمایه را زیاد می‌کند.

استیک کردن اتریوم در کیف پول‌های معتبر

استیکینگ اتریوم با استفاده از کیف پول‌های معتبر و غیرامانی (Non-Custodial) مانند تراست ولت روش سوم برای کسب درآمد غیرفعال است. در این روش، شما اتریوم خود را به یک ارائه‌دهنده خدمات استیکینگ واگذار می‌کنید، در حالی که دارایی‌ها و کلیدهای خصوصی همچنان تحت کنترل خودتان باقی می‌مانند.

این روش که به آن Delegation یا واگذاری اتریوم به سرویس استیکینگ گفته می‌شود، به شما اجازه می‌دهد بدون نیاز به راه‌اندازی نود یا نگهداری سخت‌افزار، در فرایند استیکینگ شرکت کنید. شما اتریوم خود را به کیف پول متصل به خدمات استیکینگ می‌سپارید و کیف پول تمام کارهای فنی مثل ایجاد نود، اعتبارسنجی و ثبت بلاک‌ها را انجام می‌دهد.

با این حال، این روش هزینه‌هایی دارد و بخشی از پاداش‌ها به ارائه‌دهنده خدمات پرداخت می‌شود. همچنین باید به اعتبار و امنیت کیف پول اعتماد کنید تا دارایی‌ها و پاداش‌ها به‌درستی مدیریت شوند.

البته در این روش کیف پول خودش نود مستقل یا استخر نقدینگی ندارد، بلکه مانند یک واسطه شما را به استخرهای نقدینگی دیگر متصل می‌کند.

استیک کردن اتریوم به عنوان نود مستقل یا Solo Staking

استیکینگ به‌صورت نود مستقل یا Solo Staking یعنی خودتان به‌طور مستقیم به‌عنوان یک اعتبارسنج در شبکه اتریوم فعالیت کنید. در این روش، شما کنترل کامل بر دارایی و عملیات استیکینگ دارید و پاداش‌ها بدون واسطه به شما تعلق می‌گیرد.

برای شروع، باید حداقل ۳۲ اتریوم (ETH) داشته باشید تا بتوانید نود اعتبارسنج راه‌اندازی کنید. سپس یک رایانه مخصوص برای این کار نیاز دارید که حداقل ۱۶ گیگابایت رم، ۱ ترابایت فضای SSD و اینترنت پایدار داشته باشد. این سیستم باید همیشه روشن و آنلاین باشد تا از جریمه‌ها جلوگیری شود.

بعد از آماده‌سازی سخت‌افزار، باید یکی از نرم‌افزارهای مخصوص اعتبارسنجی اتریوم مثل Prysm، Lighthouse یا Teku را نصب کنید. سپس کلیدهای اعتبارسنج خود را ایجاد کرده و با واریز ۳۲ ETH به قرارداد مخصوص، نود خود را فعال کنید. از این لحظه، شما به شبکه متصل می‌شوید و با تایید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید، پاداش دریافت می‌کنید.

مزیت اصلی سولو استیکینگ این است که پاداش‌ها به‌صورت کامل برای خودتان است و هیچ کارمزدی به واسطه‌ها پرداخت نمی‌کنید. همچنین با این کار، به غیرمتمرکز شدن بیشتر شبکه اتریوم کمک می‌کنید.

اما در مقابل نیاز به سرمایه زیاد، دانش فنی، نگهداری مداوم سیستم و خطر جریمه در صورت آفلاین شدن از جمله چالش‌های آن است.

تفاوت استیکینگ با تأمین نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز

خیلی از کاربران وقتی در صرافی‌های غیرمتمرکز (مثل یونی‌سواپ یا سوشی‌سواپ) ETH یا توکن‌های خود را به استخر نقدینگی اضافه می‌کنند، تصور می‌کنند این هم نوعی استیکینگ است. اما واقعاً این دو مفهوم یکی نیستند. چرا؟

در استیکینگ اتریوم، شما دارایی خود را در شبکه قفل می‌کنید تا به امنیت و تأیید تراکنش‌های بلاک‌چین کمک کنید. در مقابل، پاداش شما از خود شبکه اتریوم پرداخت می‌شود و به نوعی بخشی از فرایند اعتبارسنجی بلاک‌ها محسوب می‌شوید.

اما در تأمین نقدینگی (Liquidity Providing)، هدف کاملاً متفاوت است. شما توکن‌های خود را در یک استخر مبادلات در DEX قرار می‌دهید تا کاربران بتوانند بین آنها معامله کنند. در این حالت، پاداش شما از کارمزد معاملات کاربران تأمین می‌شود، نه از شبکه اتریوم.

به‌عبارتی، استیکینگ یعنی مشارکت در امنیت شبکه، اما تأمین نقدینگی یعنی مشارکت در بازار معاملات. هر دو روش می‌توانند سودآور باشند، اما ریسک‌های آنها فرق دارد. مثلاً در استخرهای نقدینگی ممکن است دچار پدیده‌ی زیان ناپایدار (Impermanent Loss) شوید، درحالی‌که در استیکینگ بیشتر با ریسک قفل‌شدن دارایی یا نوسان پاداش‌ها روبه‌رو هستید.

استیک کردن اتریوم در صرافی‌هایی مثل نوبیتکس، بایننس یا کوین‌بیس جزو دسته استیکینگ محسوب می‌شود. در این روش، صرافی دارایی کاربران را جمع‌آوری می‌کند، به‌صورت تجمیعی در شبکه اتریوم استیک می‌کند و پاداش‌ها را به نسبت سهم هر کاربر بین آنها تقسیم می‌کند.

در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXها) مثل یونی سواپ یا پنکیک سواپ، چیزی به نام استیکینگ واقعی اتریوم وجود ندارد؛ چون این پلتفرم‌ها اصلاً برای تایید تراکنش‌ها یا امنیت شبکه ساخته نشدند. کاری که در آنها انجام می‌شود در واقع همان تامین نقدینگی است، نه استیکینگ.

البته بعضی از صرافی‌های غیرمتمرکز یا پلتفرم‌های دیفای بخش‌هایی دارند که به آن استیکینگ می‌گویند؛ ولی در واقع این فقط یک پاداش‌دهی داخلی برای جذب نقدینگی یا فارمینگ است و هیچ ربطی به استیکینگ شبکه‌ی اتریوم ندارد.

مزایا و معایب استیک کردن اتریوم با هر روش

در این بخش مزایا و معایب همه روش‌های استیکینگ اتریوم را به‌شکل یک‌جا آورده‌ایم:

استیکینگ در صرافی‌های متمرکز

مزایا:

• سادگی و راحتی: نیاز به دانش فنی یا راه‌اندازی نود ندارد. فقط با چند کلیک می‌توانید دارایی‌ را استیک کنید.
• نیاز نداشتن به مقدار زیاد اتر (۳۲ ETH): می‌توانید مقدار کمی اتریوم را استیک کنید و سهمی از پاداش‌ها بگیرید.
• امنیت مدیریت‌شده: صرافی وظیفه‌ی حفظ کلیدهای خصوصی و امنیت شبکه را برعهده دارد.
• پاداش منظم و تضمینی: پاداش‌ها معمولاً به‌صورت منظم (مثلاً روزانه یا ماهانه) واریز می‌شوند.
• گزینه‌های متنوع: در نوبیتکس می‌توانید بین طرح‌های مختلف (مثلاً دوره‌های قفل متفاوت یا نرخ سود مختلف یا ارزهای مختلف) انتخاب کنید.

معایب:

• نداشتن کنترل کامل: کلید خصوصی در اختیار صرافی است، نه خود کاربر.
• ریسک پلتفرم: اگر صرافی دچار مشکل امنیتی یا فنی شود، ممکن است سرمایه در خطر قرار بگیرد.
• کارمزد خدمات: بخشی از سود استیکینگ به‌عنوان کارمزد به صرافی تعلق می‌گیرد.

استیکینگ مستقیم (راه‌اندازی نود اعتبارسنج)

مزایا:

• کنترل کامل بر دارایی: کلید خصوصی و نود در اختیار خود کاربر است.
• درآمد بیشتر: کارمزد واسطه حذف می‌شه و تمام سود استیکینگ برای خود کاربر است.
• مشارکت مستقیم در امنیت شبکه: کاربر به‌صورت مستقیم به حفظ و اعتبارسنجی شبکه اتریوم کمک می‌کند.

معایب:

• نیاز به دانش فنی بالا: باید تنظیمات نود، سرور و نرم‌افزارها را  مدیریت کنید.
• هزینه و پیچیدگی راه‌اندازی و نگهداری: نیاز به اتصال دائمی اینترنت و سخت‌افزار مطمئن دارد.
• ریسک جریمه (Slashing): اگر نود به‌درستی عمل نکند یا قطع شود، بخشی از دارایی از بین می‌رود.

استیکینگ در استخرهای غیرمتمرکز

مزایا:

• مقدار کم مورد نیاز: لازم نیست حتماً ۳۲ ETH داشته باشید؛ حتی با مقادیر کم اتریوم هم می‌توانید شرکت کنید.
• نقدشوندگی بالا: چون در لیکویید استیکینگ در ازای ETH توکن معادل می‌گیرید، می‌توانید آن را معامله یا برای وام‌دهی استفاده کنید.
• بدون نیاز به مدیریت نود: کل فرایند را پروتکل انجام می‌دهد.

معایب:

• ریسک قرارداد هوشمند: اگر کد قرارداد مشکل داشته باشد، امکان ازدست‌رفتن دارایی وجود دارد.
• پاداش کمتر از استیکینگ مستقیم: چون کارمزد بین کاربران و توسعه‌دهندگان تقسیم می‌شود.
• احتمال تمرکز: برخی استخرها حجم بالایی از اعتبارسنج‌ها را در اختیار دارند و ممکن است تمرکز در شبکه ایجاد شود.

استیکینگ در کیف پول‌ها

مزایا:

• کنترل کامل بر دارایی‌ها: در تراست ولت، کلید خصوصی فقط در اختیار شما است.
• آزادی در انتخاب اعتبارسنج یا استخر: در بعضی نسخه‌های استیکینگ، می‌توانید اعتبارسنج مورد نظر خود را انتخاب کنید (مثلاً یکی با پاداش بالاتر یا اعتبار بهتر).
• نیاز نداشتن به مقدار زیادی اتر (۳۲ ETH): می‌توانید حتی مقدار کمی اتریوم را استیک کنید و سهمی از پاداش‌ها بگیرید.

معایب:

• کارمزد شبکه و اعتبارسنج: در زمان استیک و برداشت (Unstake)، باید کارمزد شبکه پرداخت کنید. این هزینه مخصوصاً در زمان شلوغی شبکه اتریوم ممکن است زیاد باشد.
• زمان طولانی برای آزادسازی دارایی (Unstaking): ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد تا دارایی‌ها دوباره قابل برداشت شوند.
• نبود پشتیبانی رسمی یا پاسخگویی: اگر مشکلی پیش بیاد، کیف پول‌های غیرمتمرکز مانند تراست ولت پشتیبانی مستقیم برای کاربران ایرانی ارائه نمی‌دهد.
• ریسک قراردادهای واسطه (Validator): تراست ولت خودش مستقیماً اعتبارسنج نیست، بلکه از سرویس‌های واسطه مثل Binance Staking یا سرویس‌های اعتبارسنج خارجی استفاده می‌کند. اگر این سرویس دچار مشکل شود، ممکن است سود یا دارایی‌ آسیب ببیند.
• نوسان سود و نبود تضمین: برخلاف صرافی‌ها که نرخ سود مشخص دارند، پاداش در کیف پول‌ها متغیر است و به عملکرد اعتبارسنج‌ها بستگی دارد.
• ریسک بلوکه شدن از سمت سرویس‌های خارجی: در برخی موارد نادر، اگر از طریق سرویس‌های واسطه بین‌المللی استیک کنید (مثلاً از داخل تراست ولت اما با اعتبارسنج بایننس)، احتمال شناسایی IP ایران و بلوکه شدن وجود دارد.

بیشتر بخوانید: تراست ولت ایرانی‌ها را تحریم کرده است؟ بررسی احتمال تحریم شدن Trust Wallet

جمع‌بندی

استیکینگ اتریوم یکی از مطمئن‌ترین و کم‌ریسک‌ترین روش‌ها برای کسب درآمد غیرفعال از بازار رمزارزها است. با قفل کردن دارایی خود در شبکه و مشارکت در تأیید تراکنش‌ها، هم به امنیت و پایداری بلاک چین اتریوم کمک می‌کنید، هم می‌توانید به‌صورت منظم پاداش دریافت کنید. انتخاب روش استیکینگ مناسب به میزان سرمایه، سطح دانش فنی و میزان ریسکی که می‌پذیرید بستگی دارد. اگر سرمایه یا تجربه کافی ندارید، استیکینگ از طریق صرافی‌های معتبری مثل نوبیتکس ساده‌ترین گزینه است. اما اگر به‌دنبال سود بیشتر و کنترل کامل بر دارایی خود هستید، راه‌اندازی نود مستقل بهترین انتخاب است.

در کنار روش‌های مختلف، باید به امنیت پلتفرم، نحوه قفل شدن دارایی و قوانین برداشت نیز توجه ویژه داشته باشید. هرچند سود استیکینگ معمولاً کمتر از ترید ارزهای دیجیتال است، اما ثبات، امنیت و ماهیت غیرفعال آن باعث می‌شود گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربران بلندمدت و کم‌ریسک باشد.

پرسش‌های متداول