دنیای کریپتو مملو از داستان‌های افرادی است که به‌دلیل عجله، هیجان یا حواس‌پرتی دارایی‌های خود را به شبکه یا آدرس‌ اشتباه فرستاده‌اند. برخی ممکن است ارز دیجیتال تتر را به‌جای شبکه اتریوم روی بایننس اسمارت چین منتقل کنند، برخی دیگر ممکن است همان آدرسی را که از قبل در کلیپ‌بورد داشته‌اند به‌اشتباه وارد کرده باشند. بعضی‌ها هم واردکردن تگ ممو را هنگام واریز رمزارز به صرافی فراموش می‌کنند.

همه این افراد یک نقطه مشترک دارند؛ از آنجاکه در بلاکچین هیچ دکمه بازگشتی وجود ندارد، فکر می‌کنند دارایی‌هایشان برای همیشه از دست رفته است. واقعیت این است که در برخی سناریوها شانس نجات وجود دارد؛ البته به‌شرطی که بدانید دقیقاً چه اتفاقی افتاده است و تراکنش روی چه شبکه‌ای رفته است. در این مقاله از مجله نوبیتکس آموزش بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده به کیف پول یا شبکه اشتباه را در سناریوهای مختلف توضیح می‌دهیم و راهکارهایی را برای جلوگیری از انتقال اشتباه رمزارزها معرفی می‌کنیم.

چرا خطای ارسال رمزارز به شبکه اشتباه رخ می‌دهد؟

کاربران ارزهای دیجیتال معمولاً به‌خاطر بی‌دقتی، حواس‌پرتی، عجله، تایپ نادرست آدرس و مهم‌تر از همه ناآشنایی با ساختار بلاکچین و تفاوت توکن‌ها مرتکب ارسال رمزارز به شبکه یا آدرس اشتباه می‌شوند. مشکل این است که در دنیای مالی غیرمتمرکز خبری از بانک‌ها و نهادهای مرکزی نیست؛ اینجا بلاکچین‌ها به‌صورت مستقل فعالیت می‌کنند. هر زنجیره قوانین و استانداردهای خودش را دارد و هیچ پایگاه‌داده مرکزی وجود ندارد که آن‌ها را به هم متصل کند، به همین دلیل بازیابی دارایی دشوار و گاه غیرممکن می‌شود. برای درک بهتر این موضوع بیایید ابتدا با تفاوت شبکه‌های بلاکچینی و فرمت آدرس‌های آن‌ها آشنا شویم؛ زیرا اگر این تفاوت‌ها را بشناسیم، راحت‌تر متوجه می‌شویم که یک تراکنش در مسیر درست قرار دارد یا خیر. ساختار آدرس‌ برخی از شبکه‌های پرکاربرد به‌شرح زیر است:

بیت‌کوین (BTC)

آدرس‌های بیت کوین معمولاً با یکی از کاراکترهای ۱، ۳ یا bc1 شروع می‌شوند.

طول آدرس بین ۲۶ تا ۳۴ کاراکتر متغیر است.

مثال:

1BvBMSEYstWetqTFn5Au4m4GFg7xJaNVN2

3Q43xTZrCDA8Cbh94QwsDhVRXXdH2NBGLS

bc1qruurxjw48ut2pv6s9fx8vgzzes724wjh4hqp8fxe

اتریوم (ETH) و شبکه‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم

در اتریوم و شبکه‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) از جمله بایننس اسمارت چین (BSC)، پالیگان (Polygon) و اولانچ (Avalanche):

همه آدرس‌ها با 0x شروع می‌شوند.

بعد از 0x دقیقاً ۴۰ کاراکتر هگزادسیمال قرار می‌گیرد. 

مثال:

0xAb5801a7D398351eDb38CFa80e6EBBd4Ab8a1CdB

لایت‌کوین (LTC)

آدرس‌ها اغلب با L شروع می‌شوند و شبیه بیت کوین به نظر می‌رسند.

آدرس‌های جدیدتر که مبتنی بر فناوری سگویت هستند با M یا ۳ آغاز می‌شوند.

مثال:

فرمت لگسی: LQLVrKWKW2iNZGiWBqdBqipoPvfekvFsKb

فرمت سگویت: MWBQJf7ZZPugKTWUX8jrLNZeVuZxJcLKs9

در اکثر مواقع ارسال ارز دیجیتال به شبکه یا آدرس اشتباه به‌دلیل سازگار بودن شبکه‌ها و فرمت یکسان آدرس‌های آن‌ها اتفاق می‌افتد. به‌طور مثال، شبکه‌های مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم همگی آدرس‌های یکسانی با فرمت 0x دارند. همین شباهت باعث می‌شود کاربر متوجه اشتباه خود نشود و دارایی را روی شبکه‌ دیگری بفرستد. البته برخی از شبکه‌ها مانند الگوراند اگرچه با اتریوم سازگار نیستند، آدرس آن‌ها فرمت مشابهی دارد.

تشخیص زنجیره توکن

برای اینکه بفهمید یک توکن روی چه زنجیره‌ای قرار دارد، باید در کیف‌پول خود وارد بخش ارز مورد نظر شوید، روی دریافت (Receive) کلیک کنید و فرمت آدرس ارائه‌شده را بررسی کنید. همیشه از گیرنده بخواهید آدرس را روی همان شبکه برای شما ارسال کند. 

به‌هرحال، اگر در هنگام انتقال ارز دیجیتال اشتباهی رخ داد، اولین و مهم‌ترین اقدام این است که جزئیات تراکنش را به‌دقت بررسی کنید. این بررسی شامل آدرس گیرنده، مقدار ارسال‌شده و شبکه‌ای است که از آن استفاده کرده‌اید. می‌توانید با واردکردن هش تراکنش (Transaction Hash) در اکسپلورر بلاکچین همان شبکه مطمئن شوید که وجوه از طریق بلاکچین عبور کرده‌اند یا نه. گاهی اوقات، ممکن است به‌دلیل ترافیک بالای شبکه، وجه ارسالی به آدرس مورد نظر شما نرسیده باشد.

برخی از بلاک اکسپلوررهای معروف عبارت‌اند از: 

• اتریوم: Etherscan.io
• سولانا: Solscan.io
• بیت کوین کش: bch.btc.com
• بایننس: Bscscan.com
• ترون: tronscan.org

حالا اگر انتقال بین شبکه‌های سازگار انجام شده باشد، امکان بازیابی دارایی وجود دارد؛ مثلاً زمانی که تتر با استاندارد ERC-20 را از روی اتریوم به شبکه بایننس اسمارت چین که مبتنی بر استاندارد BEP-20 است منتقل کرده‌اید. در شرایطی که انتقال به زنجیره‌های ناسازگار، مثلاً میان «بیت کوین و سولانا» یا «اتریوم و زنجیره‌های ناسازگار با EVM مانند کلایتن، الگوراند یا استارک‌نت» صورت گیرد، موضوع پیچیده‌تر و بازیابی تقریباً غیرممکن است. تنها در برخی موارد، مثلاً اگر تراکنش در وضعیت انتظار برای تأیید در یک صرافی متمرکز باشد، راهکارهای خاصی برای نجات دارایی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

بازیابی ارز ارسال‌شده به شبکه‌های سازگار

زمانی که رمزارزی را به شبکه اشتباهی ارسال می‌کنید، اگر هر دو زنجیره مبدأ و مقصد با EVM سازگار باشند، باتوجه‌به نوع کیف پول مقصد، سه سناریو برای بازیابی وجود دارد:

کیف پول‌های حضانتی (Custodial Wallet)

اگر آدرس مقصد متعلق به یک کیف پول حضانتی مانند صرافی‌های متمرکز باشد، کلید خصوصی آن در دست شما نیست، بنابراین هیچ کنترلی روی دارایی خود ندارید. در این حالت، تنها راه شما این است که به پشتیبانی صرافی درخواست دهید. در صورتی که صرافی توکن را در فهرست خودش داشته باشد و از شبکه پشتیبانی کند، معمولاً بعد از بررسی صحت و سقم ادعای شما، دارایی را به حسابتان بازمی‌گرداند. البته اجرای این روند به ارائه جزئیات دقیق تراکنش و احراز هویت نیاز دارد و ممکن است چند روز زمان ببرد.

کیف پول غیرحضانتی (Non-Custodial) که از شبکه اشتباه پشتیبانی می‌کند

در این حالت شرایط به‌مراتب ساده‌تر است؛ زیرا کلید خصوصی در دست شما است و کیف پول مقصد هم از شبکه اشتباه پشتیبانی می‌کند. برای درک بهتر این سناریو، فرض کنید قصد دارید تترهایی را که روی شبکه اتریوم دارید از کیف پول سخت‌افزاری لجر (Ledger) به متامسک (MetaMask) بفرستید؛ اما موقع انتخاب شبکه به‌اشتباه شبکه را بایننس اسمارت چین (BSC) انتخاب می‌کنید. 

ازآنجاکه این شبکه‌ها با هم سازگار هستند، تراکنش در شبکه بایننس اسمارت چین ثبت می‌شود؛ اما چون متامسک در حالت پیش‌فرض فقط شبکه اتریوم را نشان می‌دهد، شما دارایی را نمی‌بینید. بنابراین، برای بازیابی دارایی‌های خود کافی است طبق مراحل زیر شبکه و توکن را به کیف پول متامسک اضافه کنید:

افزودن شبکه به متامسک

وارد کیف پول متامسک شوید. در گوشه سمت راست وارد بخش منوها شوید و گزینه Networks را انتخاب کنید.

اگر شبکه مورد نظر شما در میان شبکه‌های نمایش‌داده‌شده وجود دارد، می‌توانید مستقیماً آن‌ را انتخاب کنید. در غیر این صورت، در انتهای صفحه Add a Custom Network را کلیک کنید.

اکنون در پنجره جدیدی که باز می‌شود باید اطلاعات خواسته‌شده را از وب‌سایت رسمی یا منابع معتبر مانند سایت چین‌لیست (ChainList) استخراج و به‌صورت دستی وارد کنید. برای نمونه، به‌منظور اضافه‌کردن شبکه بایننس اسمارت چین به متامسک باید اطلاعات را به‌صورت زیر وارد و در آخر روی گزینه Save کلیک کنید: 

• BNB Smart Chain :Network Name
• https://bsc-dataseed.binance.org :RPC URL
• Chain ID: ۵۶
• BNB :Currency Symbol
• https://bscscan.com :Block Explorer

اضافه‌کردن شبکه به متامسک از طریق چین‌لیست

یک راه آسان‌تر برای اضافه‌کردن شبکه به کیف پول متامسک این است که وارد سایت چین لیست (Chainlist) شوید. از طریق کادر جستجو، شبکه مورد نظر را بیابید، روی گزینه Connect کلیک کنید و در پنجره جدیدی که باز می‌شود، Connect Metamask را انتخاب کنید. سپس رمز عبور خود را وارد کنید و روی Unlock بزنید تا کیف پول شما به چین لیست متصل شود.

حالا روی Add Chain و در مرحله آخر روی Approve کلیک کنید تا شبکه به‌طور خودکار به ولت شما اضافه شود.

افزودن توکن به متامسک

برای اضافه‌کردن توکن به کیف پول متامسک ابتدا باید وارد سایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) یا مرورگر بلاکچین بایننس (BscScan) شوید و آدرس توکن موردنظر را بیابید.

سپس در متامسک، همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، روی Import Token کلیک کنید.

در پنجره‌ای که باز می‌شود، نام شبکه، آدرس قرارداد و نماد توکن را وارد و در انتهای صفحه روی Next کلیک کنید. بخش Token Decimal به‌طور خودکار پر می‌شود.

در مرحله آخر با کلیک روی Import توکن مورد نظر شما اضافه می‌شود.

کیف پول غیرحضانتی (Non-Custodial) که از شبکه اشتباه پشتیبانی نمی‌کند

فرض کنید دارایی خود را از یک صرافی متمرکز به کیف پول اتمیک ولت انتقال داده‌اید، اما شبکه مقصد در این کیف پول پشتیبانی نمی‌شود. در این حالت نیز مانند سناریوی قبل، دارایی در بلاکچین وجود دارد؛ اما در اپلیکیشن کیف پول مقصد نمایش داده نمی‌شود.

بنابراین راه‌حل این است که ابتدا کلید خصوصی (Private Key) یا عبارت بازیابی (Seed Phrase) را در کیف پول مقصد بیابید و سپس آن را در کیف پول دیگری که از شبکه مقصد پشتیبانی می‌کند ایمپورت (Import) کنید. با این کار، شما به همان حساب کاربری و دارایی‌های داخل آن دسترسی پیدا می‌کنید.

برای پیدا کردن کلید خصوصی و عبارت بازیابی در اکثر کیف پول‌ها باید مراحل مشابهی را طی کنید. به‌طور مثال، در اتمیک ولت وارد بخش More شوید، گزینه Security و سپس Private Keys & Backup را انتخاب کنید. بعد از وارد کردن گذرواژه، می‌توانید با انتخاب هر شبکه، کلید خصوصی خود را مشاهده کنید.

اکنون باید کلید خصوصی یا عبارت بازیابی را در ولت دیگری که از شبکه مبدأ پشتیبانی می‌کند، وارد کنید. برای مثال، در متامسک روی اکانت خود کلیک کنید، سپس روی گزینه Add Account or Wallet بزنید و از بخش ایمپورت ولت، بازیابی از طریق Secrete Phrase یا Private Key را انتخاب کنید.

بعد از وارد کردن کلید خصوصی یا عبارات بازیابی، اتمیک ولت در متامسک ایمپورت می‌شود و می‌توانید دارایی‌های خود را مشاهده کنید.

بازیابی ارز ارسال‌شده به شبکه‌های ناسازگار

معمولاً کیف پول‌ها یا صرافی‌ها‌ در تراکنش‌ میان شبکه‌های ناسازگار، اجازه ارسال به آدرس‌های با فرمت‌ متفاوت را نمی‌دهند. مثلاً اگر بخواهید اتریوم (آدرس با 0X شروع می‌شود) انتقال دهید، اما آدرس ترون (آدرس با T شروع می‌شود) را وارد کنید، پیغام خطا برای شما صادر می‌شود. گاهی با وجود ناسازگار بودن شبکه‌ها، فرمت آدرس‌ها یکسان است. در چنین شرایطی کیف پول یا صرافی متوجه اشتباه شما نمی‌شود و و تراکنش را انجام می‌دهد. به‌طور مثال اتریوم و اتریوم کلاسیک ناسازگار هستند؛ اما فرمت آدرس آن‌ها یکسان است. در چنین مواردی اگر تراکنش انجام شود، دارایی برای همیشه از دست می‌رود.

در برخی موارد یک راهکار اضطراری وجود دارد که تنها تحت شرایط خاص ممکن است کارساز باشد.

به‌عنوان مثال، در شبکه بیت کوین قابلیتی به نام Replace-By-Fee وجود دارد. این ویژگی به کاربر اجازه می‌دهد پیش از نهایی‌شدن تراکنش در شبکه، کارمزد آن را تغییر دهد. اگر در حین تراکنش متوجه شدید در حال ارسال به آدرس یا شبکه اشتباه هستید، می‌توانید پیش از آنکه شبکه تأیید تراکنش را نهایی کند، یک تراکنش جدید به آدرس صحیح ثبت کنید و برای آن کارمزدی به‌مراتب بیشتر در نظر بگیرید. این کار باعث می‌شود که ماینرها یا اعتبارسنج‌ها تراکنش جدید را در اولویت قرار دهند و تراکنش قبلی را به‌نوعی کنار بگذارند. البته باید توجه داشت که این روش نیازمند سرعت عمل، هماهنگی دقیق و شانس بالا است و عملاً در موارد اندکی جواب می‌دهد. بنابراین، نمی‌توان روی آن به‌عنوان یک راه‌حل مطمئن حساب باز کرد.

بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده به کیف پول اشتباه

اگر رمزارزی را به آدرس اشتباه ارسال کنید، بازیابی دارایی‌ بسته به این است که آدرس مقصد معتبر باشد یا نامعتبر. بیایید ابتدا ببینیم منظور از آدرس معتبر و نامعتبر چیست و سپس راهکار بازیابی در هر سناریو را بررسی کنیم:

ارسال رمزارز به آدرس اشتباه معتبر

آدرس معتبر، نوعی آدرس است که واقعاً روی بلاکچین وجود دارد، بنابراین دارایی شما به مقصد می‌رسد. تصور کنید می‌خواهید ۱ اتر برای دوست‌تان بفرستید اما به اشتباه آدرس دیگری را که از قبل در کلیپ‌بورد دارید، وارد می‌کنید. تراکنش تأیید می‌شود و دارایی شما در اختیار صاحب آن آدرس قرار می‌گیرد. حالا بسته به طرف گیرنده سه سناریو وجود دارد: 

روش بازیابی ارز ارسال‌شده به آدرس اشتباه معتبر

• اگر گیرنده شخص آشنا باشد: به‌خاطر ماهیت برگشت‌ناپذیری تراکنش‌های بلاکچینی، تنها راه شما تماس با او و تقاضای بازگرداندن دارایی است؛ بنابراین جای امیدواری وجود دارد.
• اگر گیرنده، آدرسی در همان صرافی باشد: می‌توانید فوراً موضوع را با تیم پشتیبانی در جریان بگذارید. برخی صرافی‌ها در شرایط خاص امکان بازیابی را فراهم می‌کنند؛ اما باید با ارائه جزئیاتی مانند شناسه تراکنش (TXID)، آدرس‌های ارسال و دریافت و مبلغ تراکنش، مالکیت حساب‌ را اثبات کنید.
• اگر گیرنده ناشناس باشد: بازیابی تقریباً غیرممکن است، مگر اینکه از طریق تحلیل تراکنش‌ها رد دارایی را بگیرید و به یک صرافی متمرکز برسید؛ در این صورت شاید بتوانید از آن صرافی کمک بگیرید. 

ارسال رمزارز به آدرس اشتباه نامعتبر

آدرس‌های غیرمعتبر را می‌توانیم به دو گروه تقسیم کنیم؛ آدرس‌های غیرفعال یا سوخته (Burn Address) که درواقع کیف پول‌های واقعی هستند، اما به دلایل مختلف مانند گم‌شدن عبارات بازیابی یا فوت صاحب کیف پول دیگر دسترسی به کلید خصوصی آن‌ها امکان‌پذیر نیست. آدرس غیرموجود (Nonexistent Address) رشته‌ای از کاراکترها است که هنوز در بلاکچین مقصد ساخته نشده است؛ اما با استاندارد شبکه مطابقت دارد و ممکن‌ است در آینده کسی آن را ایجاد کند.

روش بازیابی ارز ارسال شده به آدرس اشتباه نامعتبر

• واریز به آدرس‌های سوخته یا غیرفعال: دارایی شما برای همیشه غیرقابل‌ بازیابی می‌شود؛ زیرا هیچ‌کس به کلید خصوصی دسترسی ندارد.
• واریز به آدرس‌های غیرموجود: در تئوری هرکسی که بعدها این آدرس را ایجاد کند، می‌تواند به دارایی دسترسی پیدا کند؛ اما این اتفاق بسیار نادر است.

بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده به قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند (Smart Contract) در واقع یک برنامه‌ خودکار است که روی بلاکچین اجرا می‌شود و مجموعه‌ای از دستورها و شرایط ازپیش‌تعیین‌شده را بدون نیاز به واسطه اجرا می‌کند. این قراردادها آدرس دارند، اما نباید آن‌ها را مانند یک کیف‌پول عادی تصور کرد؛ چراکه بسیاری از قراردادهای هوشمند برای دریافت مستقیم توکن طراحی نشده‌اند. به همین دلیل اگر کاربر به‌اشتباه دارایی خود را مستقیماً به آدرس یک قرارداد هوشمند ارسال کند، معمولاً دارایی در همان قرارداد قفل می‌شود و دیگر امکان دسترسی یا بازگشت آن وجود ندارد.

در چنین شرایطی، بهترین اقدام تماس با تیم توسعه‌دهنده یا جامعه مرتبط با قرارداد است تا بررسی کنند آیا راهی برای بازیابی وجود دارد یا خیر که البته راه چندان آسانی نیست. به همین دلیل، همیشه توصیه می‌شود تنها از طریق رابط‌های کاربری معتبر مانند اپلیکیشن یا وب‌سایت رسمی پروژه با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشید و از ارسال مستقیم توکن به آدرس آن‌ها پرهیز کنید.

بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده به صرافی بدون تگ ممو

ممو (Memo) یا تگ مقصد (Destination Tag) یک شناسه‌ منحصربه‌فرد است که در کنار آدرس کیف پول هنگام واریز یا برداشت وارد می‌شود. این شناسه برای تفکیک تراکنش‌ها میان کاربران مختلف در سامانه‌هایی که از یک آدرس مشترک استفاده می‌کنند، مانند صرافی‌های متمرکز الزامی است. به بیان ساده، آدرس بلاکچینی مانند یک «شماره حساب» مشترک است و تگ نقش «شناسه پرداخت» را دارد که تراکنش شما را به حساب کاربری مشخصی متصل می‌کند. رمزارزهایی مانند ریپل (XRP)، استلار (XLM)، ایاس (EOS)، کازماس (ATOM) و کریپتو (CRO) برای انتقال صحیح نیازمند واردکردن تگ هستند.

اگر هنگام انتقال، تگ را وارد نکنید یا اشتباه وارد کنید، تراکنش انجام می‌شود؛ اما دارایی به حساب شما در صرافی یا پلتفرم مقصد تخصیص داده نمی‌شود. این یعنی موجودی شما به‌صورت معلق باقی می‌ماند و امکان دسترسی به آن را ندارید. تنها راه‌حل، ارسال درخواست به پشتیبانی صرافی و ارائه اطلاعات کامل تراکنش شامل شناسه تراکنش، آدرس فرستنده، مقدار و زمان انتقال است تا بررسی و بازیابی انجام شود.

خلاصه‌ای از راه‌حل‌های بازیابی ارزهای دیجیتال

در جدول زیر می‌توانید خلاصه‌ای از راه‌حل‌های بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده به کیف پول یا شبکه اشتباه در سناریوهای مختلف را مشاهده کنید:

نوع خطا	مثال عملی	وضعیت دارایی	راه‌حل احتمالی	شانس بازیابی
ارسال به آدرس اشتباه نامعتبر	واریز به کیف پول غیرفعال یا آدرس ناموجود	ارز وارد کیف پول مقصد شده است	دسترسی به کلید خصوصی وجود ندارد	صفر
ارسال به آدرس اشتباه معتبر	ارسال BTC به آدرس یک شخص ناشناس	تراکنش روی بلاکچین نهایی شده و ارز وارد کیف پول شخص شده است	تنها درصورتی‌که گیرنده دارایی را برگرداند	تقریباً صفر
ارسال به شبکه اشتباه ناسازگار	ارسال ارز ETH به شبکه بیت کوین	تراکنش ریجکت می‌شود یا ارز به مقصد نامعتبر می‌رود	دارایی برای همیشه از بین می‌رود	صفر
ارسال به شبکه اشتباه سازگار	ارسال USDT روی BSC به‌جای ERC20	دارایی از بین نرفته است، فقط در شبکه مقصد قابل‌مشاهده نیست	اضافه‌کردن شبکه و توکن به کیف پول	زیاد
ارسال به قرارداد هوشمند	ارسال ETH به آدرس یک قرارداد وام‌دهی	دارایی داخل قرارداد قفل می‌شود	تنها درصورتی‌که توسعه‌دهنده تابع بازیابی را لحاظ کرده باشد	صفر
فراموشی تگ یا ممو در ارسال به صرافی	ارسال XRP به صرافی بدون ممو	ارز به صرافی منتقل شده اما در حساب کاربر ثبت نمی‌شود	تماس با پشتیبانی و ارائه شناسه تراکنش، آدرس و زمان انتقال	متوسط تا زیاد (بسته به صرافی)

راهکارهای جلوگیری از انتقال اشتباه رمزارزها چیست؟

روش‌های مختلفی برای جلوگیری از انتقال اشتباه دارایی‌های دیجیتال وجود دارد. با رعایت همین نکات ساده می‌توانید جلوی ازدست‌رفتن سرمایه را بگیرید:

کپی و پیست کردن آدرس‌ها

به‌جای تایپ دستی، همیشه آدرس کیف‌پول مقصد را کپی و پیست کنید. تایپ کردن رشته کاراکترهای پر از اعداد و حروف، احتمال خطا را بالا می‌برد. بعد از پیست کردن حتماً چند کاراکتر اول و آخر را چک کنید.

استفاده از کد QR

اغلب کیف‌پول‌ها امکان اسکن کدهای QR را دارند که آدرس را به‌طور خودکار وارد می‌کند. با این کار خطای انسانی به حداقل می‌رسد. البته قبل از نهایی‌کردن تراکنش، حتماً مبلغ و شبکه را هم بررسی کنید.

بررسی مجدد آدرس و شبکه

قبل از تأیید نهایی تراکنش، دوباره آدرس و شبکه را چک کنید. اگر مقصد یک صرافی است، مطمئن شوید آدرس دقیقاً مربوط به همان رمزارز و شبکه درست است.

ذخیره‌سازی آدرس‌های پرکاربرد

اگر مرتباً با آدرس‌های مشخصی سروکار دارید، آن‌ها را در دفترچه آدرس کیف‌پول (Address Book) ذخیره کنید. این کار احتمال اشتباه در کپی کردن‌های بعدی را از بین می‌برد.

درخواست آدرس دامنه گیرنده

سرویس‌های نام‌گذاری کیف پول ارز دیجیتال مانند سرویس نام اتریوم (ENS) آدرس‌های طولانی را به نام‌های قابل خواندن (مانند Ali.eth) تبدیل می‌کنند. برای کاهش احتمال اشتباه، می‌توانید از گیرنده درخواست کنید در صورت وجود، آدرس دامنه را برای شما ارسال کند.

انجام تراکنش آزمایشی کوچک

اگر می‌خواهید مبلغ زیادی ارز دیجیتال را به یک آدرس جدید بفرستید، ابتدا یک مقدار کوچک ارسال کنید. اگرچه این کار زمان شما را می‌گیرد، اما خیالتان را راحت می‌کند.

بررسی آدرس قرارداد توکن

درباره توکن‌های جدید یا کمتر شناخته‌شده، حتماً آدرس قرارداد رسمی را در سایت‌هایی مانند کوین مارکت کپ (Coinmarketcap) یا کوین گکو (CoinGecko) چک کنید. نام برخی توکن‌ها مشابه است و همین شباهت ممکن است شما را به اشتباه بیندازد.

بررسی سازگاری کیف‌پول و شبکه

قبل از ارسال مطمئن شوید کیف‌پول مقصد از بلاکچین و توکنی که می‌فرستید پشتیبانی می‌کند. بسیاری از خطاها به‌خاطر انتخاب شبکه اشتباه، مثلاً ERC-20 به‌جای BEP-20 رخ می‌دهد.

جمع‌بندی

در دنیای بلاکچین، برخلاف بانک‌ها هیچ مرجع مرکزی برای پیگیری و بازگشت تراکنش‌ها وجود ندارد. به همین دلیل، زمانی که یک تراکنش اشتباه انجام شود، معمولاً راهی برای بازگشت وجه وجود ندارد و این موضوع اهمیت دقت و پیشگیری را دوچندان می‌کند. بااین‌حال، اگر ارسال اشتباه روی شبکه‌های سازگار رخ داده باشد، شانس بازیابی بسیار بیشتر خواهد بود. در چنین شرایطی کافی است کلید خصوصی یا عبارت بازیابی ولت خود را در کیف‌پولی که از هر دو شبکه پشتیبانی می‌کند ایمپورت کنید، سپس شبکه مقصد و توکن مورد نظر را اضافه کنید. در بسیاری از موارد با انجام این کار دارایی شما دوباره در دسترس قرار می‌گیرد؛ اما در مواردی که شبکه‌ها ناسازگار یا آدرس‌ کیف پول نامعتبر باشد، هیچ شانسی برای بازیابی دارایی وجود ندارد.

برای حفاظت از دارایی‌هایتان، بهترین راهکار این است که با دوبار چک کردن آدرس، استفاده از کدهای QR، ذخیره‌کردن آدرس‌های پرکاربرد و انجام یک تراکنش آزمایشی قبل از انتقال مبالغ بالا از بروز اشتباه پیشگیری کنید.

سؤالات متداول