تا به حال به این فکر کرده‌اید که آیا می‌توان به‌طور همزمان امنیت، تمرکز زدایی و مقیاس‌پذیری را در یک بلاکچین محقق کرد؟ این همان چالشی است که هنوز بیشتر بلاکچین‌ها ازجمله اتریوم نتوانسته‌اند با آن مقابله کنند. افزایش تعداد کاربران و تراکنش‌ها همچنان به ازدحام شبکه و رشد چشمگیر کارمزد (Gas Fee) دامن می‌زند. به همین دلیل راه‌حل‌های لایه دو مانند آپتیمیسم (Optimism)، وارد میدان شده‌اند تا مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم را برطرف کنند. اما آپتیمیسم چیست؟
پروژه اپتیمیسم یک راه‌حل لایه دوم برای اتریوم است که با بهره‌گیری از فناوری رول‌آپ، امکان استفاده از امنیت شبکه اصلی اتریوم را همراه با کاهش چشمگیر هزینه و افزایش سرعت تراکنش‌ها فراهم می‌آورد. در ادامه به بررسی کامل شبکه آپتیمیسم، ارز OP توکن بومی آن و عملکرد این اکوسیستم می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
اپتیمیسم چیست؟
اگر بخواهیم بگوییم دقیقاً آپتیمیزم چیست باید آن را با ویژگی‌هایش توصیف کنیم. اپتیمیسم (Optimism)، یک راه‌حل لایه دو سریع، کارآمد و مقیاس‌پذیر برای اتریوم است. بنیانگذاران این شبکه تیم‌های توسعه‌دهنده در اکوسیستم اتریوم هستند و هدف اصلی آن‌ها، افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها و کاهش هزینه‌ها بدون به‌خطرانداختن امنیت و تمرکززدایی لایه پایه اتریوم است.
توکن بومی این شبکه با نماد OP شناخته می‌شود و نقش کلیدی در حاکمیت، پاداش‌دهی و مشارکت کاربران دارد. با استفاده از شبکه آپتیمیسم می‌توانید تراکنش‌های اتریوم را تا تقریبا ده برابر ارزان‌تر انجام دهید. درست مانند اتریوم، کاربران آپتیمیسم می‌توانند با برنامه‌های دیفای تعامل داشته باشند و NFT بخرند، بفروشند، جمع‌آوری یا حتی ضرب کنند.
فناوری و نحوه عملکرد آپتیمیسم
آپتیمیسم، یک راه‌حل لایه دو اتریوم است که با استفاده از تکنیکی به نام «رول‌آپ اپتیمیستیک» (Optimistic Rollups)، سرعت تراکنش‌ها را بالا برده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. این سیستم، تراکنش‌ها را خارج از شبکه اصلی اتریوم (off-chain) پردازش می‌کند و سپس اطلاعات آن‌ها را به‌صورت یک بسته فشرده به اتریوم می‌فرستد. به این ترتیب بار گس شبکه اصلی را کم می‌کند و سرعت تأیید تراکنش را به‌طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. صفت اپتیمیستیک یا همان «خوش‌بینانه»، به این دلیل است که آپتیمیسم فرض می‌کند تمام این تراکنش‌ها درست هستند و منتظر تأیید آن‌ها نمی‌ماند که این خود باعث افزایش سرعت می‌شود.
بااین‌حال، برای حفظ امنیت شبکه و جلوگیری از تقلب افراد، مکانیزمی با عنوان «اثبات تقلب» (Fraud Proof) در نظر گرفته شده است. پس از پردازش دسته‌ای از تراکنش‌ها در آپتیمیسم و ارسال داده‌های مربوط به آن‌ها به اتریوم، یک بازه زمانی مشخص به نام «دوره چالش» (Challenge Period) آغاز می‌شود. در این مدت، هر کسی می‌تواند درستی تراکنش‌ها را بررسی کند و اگر تقلبی پیدا کرد، با ارائه «اثبات تقلب» آن را گزارش دهد. در این صورت، آن تراکنش لغو شده و فرد متقلب جریمه می‌شود. این مکانیزم تضمین می‌کند که با وجود سرعت بالا، امنیت شبکه نیز حفظ شود و تعادلی میان سرعت و امنیت برقرار باشد.
تاریخچه شبکه آپتیمیسم
شبکه آپتیمیسم (Optimism)، برای حل مشکل کندی و گرانی تراکنش‌ها در اتریوم شکل گرفت. ایده اصلی این بود که به‌جای پردازش تک‌تک تراکنش‌ها روی شبکه اصلی و شلوغ اتریوم، آن‌ها را به صورت دسته‌ای و با سرعت بالا در یک «لایه دوم» پردازش کرده و تنها خلاصه‌ای از نتایج را به اتریوم ارسال کنند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، این روش «رول‌آپ» نام دارد و باعث کاهش چشمگیر هزینه‌ها و افزایش سرعت می‌شود. پس از چند سال تحقیق و توسعه، نسخه اصلی این شبکه در سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد که کاملاً با اتریوم سازگار بود و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌داد برنامه‌های خود را به‌راحتی به آن منتقل کنند.
در سال ۲۰۲۲، برای مشارکت کاربران در اداره شبکه، طی یک ایردراپ بزرگ، توکن حاکمیتی OP توزیع شد. امروزه، آپتیمیسم با ارائه ابزاری به نام OP Stack، به دیگران نیز کمک می‌کند تا بلاک چین‌های لایه دوم خود را بسازند و هدف نهایی آن، ایجاد یک «ابر زنجیره» (Superchain) از شبکه‌های به هم پیوسته است که همگی با زیرساخت مشترک از امنیت اتریوم بهره‌مند هستند.
مزایای استفاده از شبکه آپتیمیسم چیست؟
استفاده از شبکه آپتیمیسم مزایای قابل توجهی دارد. مهم‌ترین آن‌ها، سرعت بسیار بالاتر و هزینه بسیار کمتر تراکنش‌ها در مقایسه با شبکه اصلی اتریوم است که کار با برنامه‌های غیرمتمرکز را برای کاربران لذت‌بخش‌تر و به‌صرفه‌تر می‌کند. با وجود این سرعت و ارزانی، آپتیمیسم تحت امنیت شبکه قدرتمند اتریوم است زیرا تمام اطلاعات درنهایت روی آن ثبت می‌شود. علاوه بر این، به‌دلیل سازگاری کامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM)، توسعه‌دهندگان می‌توانند به‌آسانی و بدون نیاز به کدنویسی مجدد، برنامه‌ها و قراردادهای هوشمند خود را از اتریوم به این شبکه منتقل کنند.
معرفی ارز OP
توکن بومی شبکه اپتیمیسم، OP نام دارد که یک توکن حاکمیتی است. این یعنی دارندگان ارز OP می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مهم برای آینده شبکه آپتیمیسم حق رأی داشته باشند. برای مثال، کاربران می‌توانند در مورد به‌روزرسانی‌های فنی، چگونگی خرج‌کردن بودجه پروژه برای توسعه یا تغییر کارمزدها نظر دهند و رأی‌گیری کنند. در واقع، داشتن توکن OP به شما این قدرت را می‌دهد که در اداره شبکه مشارکت کنید.
قیمت اپتیمیسم، مانند هر دارایی دیجیتال دیگری در بازار، تحت‌تأثیر عوامل مختلفی از جمله عرضه و تقاضا، احساسات کلی بازار، اخبار و رویدادهای مربوط به پروژه و پذیرش و استفاده از شبکه اپتیمیسم قرار دارد.
مزایا و معایب ارز اپتیمیسم
هر فناوری نوآورانه‌ای درکنار مزایای خود، با چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز روبه‌رو است. اپتیمیسم نیز از این قاعده مستثنی نیست. درک کامل تمامی جوانب یک پروژه به ما کمک می‌کند تا دیدگاه متعادل‌تری نسبت به آن داشته باشیم. در جدول زیر بررسی کرده‌ایم که مزایا و ریسک‌های ارز OP و شبکه اپتیمیسم چیست:
| مزایا | معایب |
| مشارکت در حاکمیت شبکه: دارندگان OP می‌توانند در رأی‌گیری‌ها و تصمیم‌گیری درباره ارتقاها سهیم باشند. | ریسک تورم توکن: با توجه به انتشار سالانه توکن (حدود ۲٪)، ارزش خرید ممکن است تحت‌تأثیر تورم کاهش یابد. |
| تشویق توسعه‌دهندگان و کاربران: تخصیص پاداش برای پروژه‌ها و کاربران جدید باعث رشد اکوسیستم می‌شود. | نوسان قیمت بالا: همانند سایر ارزهای دیجیتال، ارز OP نیز مستعد تغییرات شدید قیمتی است که ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. |
| هزینه تراکنش پایین: پرداخت گس در شبکه Optimism به‌طور قابل‌توجهی کمتر از اتریوم اصلی است. | تمرکز احتمالی در دست نهنگ‌ها: تجمع درصد قابل‌توجهی از OP در کیف‌پول چند آدرس بزرگ می‌تواند ریسک حاکمیتی ایجاد کند. |
| امنیت مبتنی بر اتریوم: تمام تراکنش‌های لایه ۲ را امنیت و اجماع اتریوم تضمین می‌کند. | وابستگی به اتریوم: هرگونه مشکل یا به‌روزرسانی بزرگ در اتریوم می‌تواند عملکرد شبکه آپتیمیسم و ارزش OP را تحت تأثیر قرار دهد. |
| افزایش توان عملیاتی: امکان پردازش صدها تراکنش در ثانیه بدون فشار بر شبکه اصلی اتریوم. | نقدشوندگی کمتر: در مقایسه با توکن‌های بزرگ بازار، حجم معاملات ارز آپتیمیسم در برخی صرافی‌ها کمتر است. |
| اکوسیستم در حال رشد: سازگاری کامل با EVM، موجب سهولت در در انتقال و توسعه dAppها می‌شود و جذب پروژه‌ها و کاربران جدید را بیشتر می‌کند. | دوره چالش و برداشت دارایی: دوره چالش که برای بررسی نبودِ تقلب برای برداشت دارایی است، حدود ۷ روز است که این مدت برای برخی کاربران اذیت‌کننده است. |
آینده شبکه آپتیمیزم چیست؟
آینده شبکه آپتیمیسم بر پایه چند هدف اصلی و هیجان‌انگیز بنا شده است. تیم توسعه‌دهنده آن قصد دارد با غیرمتمرکز کردن کامل پردازشگر تراکنش‌ها (Sequencer)، کنترل شبکه را به‌طور کامل به جامعه واگذار کند و مقاومت آن را دربرابر سانسور به حداکثر برساند. همچنین، آن‌ها به‌طور دائم در تلاش‌اند با نوآوری‌های فنی، هزینه‌های تراکنش را حتی از این هم کمتر کنند و سرعت شبکه را بالاتر ببرند.
از دیگر برنامه‌های مهم آینده این شبکه، می‌توان به ساده‌ترکردن فرایند ساخت برنامه برای توسعه‌دهندگان و بهبود همکاری با سایر شبکه‌های بلاکچینی اشاره کرد تا انتقال دارایی و اطلاعات بین آن‌ها روان‌تر شود. آپتیمیسم همچنین با برگزاری رویدادها و برنامه‌های تشویقی به‌دنبال جذب پروژه‌ها و کاربران بیشتر است.
درنهایت، قرار است نقش توکن OP در این اکوسیستم فراتر از رأی‌گیری رفته و کاربردهای جدیدی برای آن تعریف شود. تمام این تلاش‌ها در راستای تعهد به اصول اتریوم یعنی امنیت، تمرکززدایی و مقیاس‌پذیری و کمک به ساخت آینده اینترنت غیرمتمرکز یعنی وب ۳ است.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به زبانی ساده بگوییم آپتیمیسم چیست و از چه فناوری خاصی پیروی می‌کند. باتوجه‌به نقاط قوت و چالش‌های پیش روی شبکه آپتیمیسم و ارز OP، می‌توان گفت آپتیمیسم چیزی بیشتر از یک راه‌حل فنی است. این پروژه گام مهمی در جهت تحقق وعده اتریوم برای تبدیل‌شدن به یک کامپیوتر جهانی مقیاس‌پذیر و در دسترس برای همگان است. با کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت، آپتیمیسم موانع ورود کاربران جدید به دنیای وب ۳ را از میان برمی‌دارد و نوآوری را برای توسعه‌دهندگان تسهیل می‌کند. برای تصمیم‌گیری هوشمندانه درباره سرمایه‌گذاری یا استفاده از این شبکه، لازم است به ریسک‌هایی نظیر نوسان قیمت، تورم توکن و وابستگی به زیرساخت اتریوم توجه شود. آینده آپتیمیسم و مسیر پیش روی آن، به‌ویژه با وجود رقابت فشرده در فضای راه‌حل‌های لایه دو، بدون چالش نخواهد بود. موفقیت بلندمدت آن به ادامه نوآوری‌های فنی، رشد پایدار اکوسیستم و تحقق چشم‌انداز «سوپرچین» بستگی دارد.
سؤالات متداول
آپتیمیسم یک راه‌حل لایه دو برای شبکه اصلی اتریوم است که تراکنش‌ها را سریع‌تر و ارزان‌تر پردازش می‌کند.
ارز OP توکن حاکمیتی شبکه آپتیمیسم است که به دارندگانش امکان مشارکت در تصمیم‌گیری‌های پروژه را می‌دهد.
امنیت آپتیمیسم تحت کنترل شبکه اصلی اتریوم است و از مکانیزم اثبات تقلب برای جلوگیری از تراکنش‌های نامعتبر استفاده می‌کند.
قیمت آپتیمیسم بر اساس عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی و میزان پذیرش شبکه تعیین می‌شود.
