شبکه اومنی بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد؟

در حالی که بیشتر افراد بیت کوین را تنها به‌عنوان طلای دیجیتال یا یک ابزار پرداخت غیرمتمرکز می‌شناسند، گروهی از توسعه‌دهندگان در اوایل دهه ۲۰۱۰ به آینده‌ای فراتر از آن فکر کردند؛ آینده‌ای که در آن بیت کوین نه فقط یک ارز، بلکه بستری برای ساخت دارایی‌ها، قراردادها و برنامه‌های دیجیتال جدید باشد. حاصل این تفکر، شکل‌گیری «شبکه اومنی» بیت کوین بود؛ لایه‌ای نوآورانه که بدون تغییر در کد اصلی بیت کوین، امکان ایجاد توکن‌ها، دارایی‌های سفارشی و حتی استیبل کوین‌هایی مانند تتر را فراهم کرد. شبکه اومنی، در واقع، اولین تلاش موفق برای تبدیل بلاک چین بیت کوین به یک پلتفرم چندمنظوره بود. برای کسب اطلاع از اینکه شبکه اومنی بیت کوین دقیقاً چیست، چگونه کار می‌کند و چه کاربردی دارد، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

شبکه اومنی بیت کوین چیست؟

زمانی که ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ وایت پیپر بیت کوین را منتشر کرد، جهان با یک مفهوم انقلابی آشنا شد: یک سیستم پول نقد الکترونیکی همتا به همتا. در چند سال اول، بیت کوین تقریباً منحصراً از این زاویه دیده می‌شد: یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و نوعی جدید از پول. با این حال، گروهی کوچک اما آینده‌نگر از توسعه‌دهندگان، چیزی فراتر از این را می‌دیدند. آن‌ها به بلاک چین بیت کوین، با امنیت و تغییرناپذیری بی‌نظیرش، نگاه کردند و آن را نه فقط دفتری برای ثبت تراکنش‌ها، بلکه یک لایه بنیادی برای نسل جدیدی از برنامه‌های دیجیتال دیدند. آن‌ها این سؤال حیاتی را پرسیدند: چه می‌شد اگر می‌توانستیم روی بیت کوین، لایه‌های جدیدی بسازیم؟ این سؤال به پیدایش مفهوم «فرابرنامه‌ها» (meta-protocols) یا راه‌حل‌های «لایه ۲» منجر شد.

معامله سریع و آسان در نوبیتکس خرید بیت‌کوین

قیمت لحظه‌ای بیت کوین

BTC

---

لایه اومنی، که در ابتدا با نام مسترکوین (Mastercoin) شناخته می‌شد، یکی از اولین و مهم‌ترین پاسخ‌ها به این سؤال است. اومنی یک پروتکل ارتباطی است که مستقیماً روی بلاک چین بیت کوین ساخته شده و ایجاد و تجارت دارایی‌ها و ارزهای دیجیتال سفارشی و همچنین پیاده‌سازی ویژگی‌های پیشرفته‌تری فراتر از انتقال پول ساده را تسهیل می‌کند.

در واقع، شبکه اومنی قابلیت‌های بیت کوین را بدون تغییر در کد اصلی آن گسترش می‌دهد. این لایه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا «دارایی‌های هوشمند» (smart properties) پیچیده‌ای ایجاد کنند؛ توکن‌هایی که می‌توانند نماینده هر چیزی باشند، از سهام شرکت‌ها و دارایی‌های دنیای واقعی گرفته تا امتیازهای وفاداری و ارزهای دیجیتال جدید. همه‌ی این‌ها در حالی است که این دارایی‌ها امنیت قدرتمند شبکه بیت کوین را به ارث می‌برند. شبکه اومنی، بلاک چین بیت کوین را از یک دفتر کل تک‌منظوره برای ثبت ارز، به یک پلتفرم چند-دارایی تبدیل کرد و راه را برای نوآوری‌هایی هموار ساخت که بعدها کل صنعت بلاک چین را بازتعریف کردند.

تاریخچه شبکه اومنی بیت کوین

پایه فکری لایه اومنی (Omni Layer) در ژانویه ۲۰۱۲ (دی ۱۳۹۰) گذاشته شد، زمانی که جی. آر. ویلت (J.R. Willett) وایت پیپری با عنوان «دومین وای پیپر بیت کوین» منتشر کرد. او در آن پیشنهاد داد که می‌توان از بلاک چین موجود بیت کوین به عنوان یک لایه پروتکل برای ایجاد و ردیابی ارزها و دارایی‌های جدید بدون ایجاد یک بلاک چین جدید استفاده کرد. این یک ایده پیشگامانه در زمانی بود که ایجاد یک ارز دیجیتال جدید به معنای راه‌اندازی یک «آلت کوین» کاملاً جدید بود.

با الهام از این دیدگاه، ویلت پروژه مسترکوین را در جولای ۲۰۱۳ (تیر ۱۳۹۲) راه‌اندازی کرد و اولین عرضه اولیه (ICO) در جهان را انجام داد. او با فروش توکن‌های مسترکوین (MSC) در ازای بیت کوین، تقریباً ۵٬۰۰۰ بیت کوین (به ارزش حدود ۵۰۰٬۰۰۰ دلار در آن زمان) جمع‌آوری کرد. این بودجه برای استخدام توسعه‌دهندگان جهت ساخت پروتکلی که او در ذهن داشت، استفاده شد.

پروژه مسترکوین در چندین زمینه پیشگام بود. این اولین پروژه‌ای بود که مفهوم یک لایه پروتکل بر روی بیت کوین را پیاده‌سازی کرد، اولین پروژه‌ای بود که ICO برگزار کرد و یکی از اولین‌ها بود که ایجاد دارایی‌های تعریف‌شده توسط کاربر بر روی یک بلاک چین را پیشنهاد داد.

در مارس ۲۰۱۵ (اسفند ۱۳۹۳)، بنیاد مسترکوین نام پروژه را به «اومنی» (Omni) تغییر داد تا هدف خود را برای امکان‌پذیر ساختن ایجاد هر نوع دارایی یا ملک بر روی بلاک چین بهتر منعکس کند. فناوری اصلی ثابت باقی ماند، اما نام جدید نشان‌دهنده چشم‌اندازی وسیع‌تر و بلندپروازانه‌تر برای این پلتفرم به عنوان یک لایه بنیادی و همه‌منظوره برای بیت کوین بود.

شبکه اومنی چگونه کار می‌کند؟

نبوغ لایه اومنی در روش غیرتهاجمی ادغام آن با شبکه بیت کوین نهفته است. این لایه نیازی به فورک یا هیچ تغییری در پروتکل اصلی بیت کوین ندارد. در عوض، داده‌های تراکنش، خود را در بلاک چین بیت کوین جاسازی می‌کند و عملاً از بیت کوین به عنوان یک پایگاه داده امن و دارای مُهر زمانی (time-stamped) استفاده می‌کند. این رابطه همزیستی به اومنی اجازه می‌دهد تا ضمن فعالیت به عنوان یک لایه پروتکل مستقل، از امنیت بیت کوین بهره‌مند شود.

ستون فقرات فنی: بهره‌گیری از $OP\_RETURN$

مکانیسم کلیدی که لایه اومنی را ممکن می‌سازد، یک ویژگی در زبان اسکریپت‌نویسی بیت کوین به نام کد عملیاتی $OP\_RETURN$ است. یک تراکنش استاندارد بیت کوین دارای ورودی‌ها (محل تأمین بیت کوین) و خروجی‌ها (مقصد بیت کوین) است. هر خروجی معمولاً مقدار بیت کوین و آدرس گیرنده را مشخص می‌کند.

کد عملیاتی $OP\_RETURN$ به کاربر اجازه می‌دهد نوع خاصی از خروجی تراکنش را ایجاد کند که به‌طور اثبات‌شده‌ای غیرقابل خرج کردن (provably unspendable) است. نکته مهم این است که این خروجی غیرقابل خرج می‌تواند مقدار کمی داده دلخواه را در خود جای دهد؛ در ابتدا ۴۰ بایت که بعدها به ۸۰ بایت افزایش یافت. این فضا برای داده، در واقع یک بوم نقاشی خالی در داخل یک تراکنش بیت کوین است.

پروتکل لایه اومنی از این بوم برای کدگذاری اطلاعات تراکنش خود استفاده می‌کند. یک تراکنش اومنی، مانند ایجاد یک دارایی جدید یا ارسال توکن، طبق قوانین پروتکل اومنی ساخته می‌شود. سپس این بسته داده در یک خروجی $OP\_RETURN$ از یک تراکنش استاندارد بیت کوین قرار می‌گیرد.

مراحل نحوه عملکرد شبکه اومنی

در ادامه، فرآیند به صورت ساده شرح داده شده است:

• ایجاد یک تراکنش اومنی: کاربر یک اقدام خاص در اومنی را آغاز می‌کند، مانند ارسال ۵۰ تتر (USDT، یک دارایی اومنی) به کاربر دیگر.
• کدگذاری داده‌ها: نرم‌افزار لایه اومنی این اقدام را به یک بسته داده کوچک کدگذاری می‌کند. به عنوان مثال، این بسته ممکن است حاوی اطلاعاتی باشد که آن را به عنوان یک تراکنش اومنی شناسایی می‌کند؛ یک کد برای عملیات «ارسال ساده»، شناسه منحصر به فرد دارایی (USDT) و مقدار ارسالی (۵۰).
• جاسازی در تراکنش بیت کوین: یک تراکنش بیت کوین ایجاد می‌شود. این تراکنش معمولاً حداقل دو خروجی خواهد داشت:
  • یک خروجی مقدار بسیار ناچیزی («غبار» یا dust) از بیت کوین را به آدرس گیرنده ارسال می‌کند. این به عنوان یک نشانگر عمل کرده و تراکنش اومنی را به گیرنده در بلاک چین بیت کوین پیوند می‌دهد.
  • خروجی دوم یک خروجی $OP\_RETURN$ است که حاوی بسته داده کدگذاری‌شده اومنی است.
• پخش و تأیید: این تراکنش بیت کوین در شبکه پخش می‌شود. ماینرهای بیت کوین، که از وجود لایه اومنی کاملاً بی‌اطلاع هستند، آن را به عنوان یک تراکنش معتبر می‌بینند. آن‌ها آن را در یک بلاک قرار می‌دهند و پس از تأیید، تراکنش برای همیشه در بلاک چین بیت کوین ثبت می‌شود.
• تفسیر توسط نودهای اومنی: نودهای لایه اومنی (رایانه‌هایی که نرم‌افزار اومنی را اجرا می‌کنند) به طور مداوم بلاک چین بیت کوین را اسکن کرده و به دنبال این تراکنش‌های ویژه با داده‌های $OP\_RETURN$ جاسازی‌شده می‌گردند. وقتی یکی از آن‌ها را پیدا می‌کنند، بسته داده را رمزگشایی کرده، دستورالعمل‌های خاص اومنی را تفسیر می‌کنند و دفتر کل جداگانه خود از موجودی دارایی‌های اومنی را بر این اساس به‌روز می‌کنند. کارمزد تراکنش بیت کوین که پرداخت می‌شود، تضمین می‌کند که داده‌ها برای همیشه ایمن باقی بمانند و بلاک چین بیت کوین به عنوان داور نهایی برای ترتیب و اعتبار تراکنش‌های اومنی عمل می‌کند.

مقایسه شبکه اومنی بیت کوین با ERC-20 اتریوم

اگرچه شبکه اومنی یک توسعه پیشگام بود، اما پلتفرمی که واقعاً توکنیزه کردن را محبوب کرد، اتریوم با استاندارد توکن ERC-20 خود بود. مقایسه این دو، تفاوت‌های اساسی در فلسفه طراحی و رویکرد فنی را آشکار می‌کند.

بلاک چین زیربنایی و مدل امنیتی

• اومنی: بر روی بلاک چین بیت کوین ساخته شده است. امنیت آن مستقیماً از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) بیت کوین به ارث رسیده است. هر تراکنش اومنی توسط قدرت هش عظیم شبکه بیت کوین ایمن می‌شود، که آن را به طور بالقوه امن‌ترین پلتفرم دارایی هوشمند موجود تبدیل می‌کند.
• اتریوم (ERC-20): بر روی بلاک چین خود عمل می‌کند. در حالی که اتریوم نیز یک شبکه بسیار امن است که اکنون از اثبات سهام یا Proof-of-Stake استفاده می‌کند، نحوه حفظ امنیت آن متفاوت از بیت کوین است. توکن‌های ERC-20 توسط ولیدیتورهای (اعتبارسنج‌ها) شبکه اتریوم ایمن می‌شوند.

کارکرد قرارداد هوشمند

• اومنی: دارای یک زبان اسکریپت‌نویسی محدود است. اومنی مجموعه‌ای از انواع تراکنش‌های از پیش تعریف‌شده و کدگذاری‌شده را ارائه می‌دهد: ایجاد توکن، ارسال توکن، تجارت در صرافی غیرمتمرکز و غیره. این رویکرد انعطاف‌پذیری کمتری دارد اما به طور قابل توجهی سطح حملات را کاهش می‌دهد و نوشتن قراردادهای معیوب یا مخرب را بسیار دشوار می‌کند.
• اتریوم (ERC-20): یک ماشین مجازی اتریوم (EVM) را پیاده‌سازی می‌کند. این به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد قراردادهای هوشمند با پیچیدگی دلخواه و منطق سفارشی بنویسند. این انعطاف‌پذیری بزرگترین نقطه قوت اتریوم است که ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، پروتکل‌های دیفای (DeFi) و NFTها را امکان‌پذیر می‌سازد. با این حال، پیچیدگی و ریسک بیشتری را نیز به همراه دارد، همانطور که در هک‌های بزرگ مانند حادثه The DAO نشان داده شد.

کارمزد تراکنش و توکن‌های شبکه

• اومنی: تراکنش‌های اومنی در واقع تراکنش‌های بیت کوین هستند، بنابراین به کارمزدی نیاز دارند که به ماینرها در قالب بیت کوین (BTC) پرداخت می‌شود. این کارمزد بر اساس ازدحام در شبکه بیت کوین تعیین می‌شود.

توکن بومی اومنی (OMNI) برای عملکردهایی در سطح پروتکل مانند حاکمیت و تأمین مالی توسعه آن استفاده می‌شود، اما برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها به کار نمی‌رود.

• اتریوم (ERC-20): تراکنش‌های مربوط به توکن‌های ERC-20 به «گس» (gas) نیاز دارند که کارمزدی است که با ارز بومی اتریوم، یعنی اتر (ETH)، پرداخت می‌شود. هزینه‌های گس بر اساس پیچیدگی تعامل با قرارداد هوشمند و تقاضا برای فضای بلاک در شبکه اتریوم نوسان می‌کند.

سادگی در برابر انعطاف‌پذیری

• اومنی: سادگی و امنیت را بر انعطاف‌پذیری ترجیح می‌دهد. عملکردهای آن مشخص و محدود هستند که آن را به یک پلتفرم قوی برای هدف اصلی خود یعنی ایجاد و انتقال دارایی‌ها تبدیل می‌کند.
• اتریوم (ERC-20): انعطاف‌پذیری و قابلیت برنامه‌ریزی را در اولویت قرار می‌دهد. این پلتفرم یک بوم خالی برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا تقریباً هر چیزی را که تصور می‌کنند بسازند، که منجر به اکوسیستمی بسیار غنی‌تر و متنوع‌تر می‌شود اما یادگیری دشوارتر و پتانسیل آسیب‌پذیری بالاتری نیز دارد.

به طور خلاصه، شبکه اومنی بیت کوین نمایانگر یک رویکرد محافظه‌کارانه و امنیت-محور برای گسترش عملکرد یک بلاک چین است. اتریوم نمایانگر یک رویکرد بلندپروازانه‌تر و غنی از ویژگی‌ها است که پیچیدگی و ریسک بیشتری را در ازای قابلیت برنامه‌ریزی تقریباً نامحدود می‌پذیرد.

ویژگی‌های اصلی پروتکل اومنی

پروتکل اومنی با مجموعه‌ای از ویژگی‌های قدرتمند و در عین حال ساده طراحی شده است که ستون فقرات کارایی آن را تشکیل می‌دهند.

• صدور دارایی: عملکرد اصلی پروتکل این است که به هر کاربری اجازه می‌دهد توکن‌های سفارشی جدیدی به نام «دارایی‌های هوشمند» ایجاد کند. صادرکنندگان می‌توانند نام، عرضه کل و قابل تقسیم بودن یا نبودن توکن را تعریف کنند.
• صرافی غیرمتمرکز (OmniDEX): اومنی شامل یک صرافی همتا به همتای داخلی و روی زنجیره (on-chain) است. کاربران می‌توانند سفارش‌هایی برای معامله دارایی‌های مبتنی بر اومنی با یکدیگر یا با توکن بومی پروتکل (OMNI) ثبت کنند.
• توکن‌های مقید (Bound Tokens): این یک ویژگی منحصر به فرد است که در آن توکن‌ها می‌توانند به یک آدرس بیت کوین خاص «مقید» شوند و از BTC موجود در آن آدرس به عنوان وثیقه استفاده کنند.
• حاکمیت و تأمین مالی در سطح پروتکل: توکن بومی OMNI (قبلاً MSC) در خود پروتکل نقش دارد. این توکن برای تأمین مالی جمعی (crowdfunding) برای توسعه شبکه و تصمیم‌گیری‌های حاکمیتی استفاده می‌شود.

کاربردهای شبکه اومنی بیت کوین

با وجود سادگی نسبی در مقایسه با پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مدرن، لایه اومنی در به حرکت درآوردن چندین نوآوری کلیدی در فضای بلاک چین نقش اساسی داشته است.

مهم‌ترین کاربرد: تتر (USDT)، اولین استیبل کوین جهان

بدون شک، مشهورترین و تأثیرگذارترین کاربرد ساخته شده بر روی لایه اومنی، تتر (USDT) است. تتر که در اواخر سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد، اولین استیبل کوین پرکاربرد جهان بود؛ یک ارز دیجیتال که برای حفظ ارزش پایدار طراحی شده و به یک ارز فیات، در این مورد دلار آمریکا، متصل است. این مفهوم ساده اما انقلابی بود. شرکت Tether Limited ادعا کرد به ازای هر توکن USDT صادر شده بر روی لایه اومنی، یک دلار آمریکا در ذخایر بانکی خود نگهداری می‌کند. این امر یک پل حیاتی بین سیستم مالی سنتی و دنیای پرنوسان ارزهای دیجیتال فراهم کرد.

با تتر اومنی معامله‌گران می‌توانستند بدون نیاز به نقد کردن به فیات، که فرآیندی کند و پرهزینه بود، از موقعیت‌های معاملاتی خود خارج یا به آن‌ها وارد شوند. USDT بر بستر اومنی، انتقال فوری و ۲۴ ساعته دلار را در سراسر جهان با بهره‌گیری از امنیت شبکه بیت کوین ممکن ساخت.

در اواخر ۲۰۲۳ شرکت تتر اعلام کرد که صدور تتر جدید روی اومنی را متوقف کرده است. اما برای سال‌ها، اومنی شبکه انحصاری USDT بود و به شریان حیاتی صرافی‌های ارز دیجیتال در سراسر جهان تبدیل شد. اگرچه تتر از آن زمان به بلاک چین‌های متعدد دیگری مانند اتریوم و ترون گسترش یافته است تا تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تری ارائه دهد، اما خاستگاه و بخش قابل توجهی از تاریخ آن به طور جدایی‌ناپذیری با لایه اومنی گره خورده است.

سایر کاربردها

• ایجاد توکن‌های سفارشی: مدت‌ها قبل از انفجار توکن‌ها بر بستر استاندارد ERC-20 اتریوم، پروژه‌هایی مانند MaidSafe توکن خود (MAID) را بر روی لایه اومنی برای تأمین مالی ایجاد کردند.
• پیشگام در تأمین مالی جمعی (ICO): خود پروژه مسترکوین با اولین ICO جهان تأمین مالی شد و راه را برای این مدل جدید جذب سرمایه هموار کرد.
• معاملات همتا به همتا (OmniDEX): اومنی دکس یکی از قدیمی‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است که مستقیماً در پروتکل تعبیه شده و امکان معامله دارایی‌ها را بدون نیاز به واسطه مرکزی فراهم می‌کند.
• نمایندگی دیجیتال دارایی‌ها: از نظر تئوری، «دارایی‌های هوشمند» اومنی می‌توانند برای نمایش مالکیت هر دارایی در دنیای واقعی یا دیجیتال، از جمله سهام شرکت‌ها یا اسناد مالکیت، استفاده شوند.

میراث و چشم‌انداز آینده

در چشم‌انداز به سرعت در حال تحول بلاک چین، لایه اومنی اغلب به عنوان یک اثر تاریخی نگریسته می‌شود. با این حال، تأثیر و اهمیت آن را نمی‌توان نادیده گرفت.

اهمیت اومنی در تاریخ بلاک چین

• اثبات مدل لایه‌ای: اومنی اولین پیاده‌سازی موفق یک لایه پروتکل بر روی یک بلاک چین موجود بود. این مفهوم لایه‌بندی اکنون یک موضوع محوری در توسعه بلاک چین است (مانند شبکه لایتنینگ).
• ابداع ICO: فروش جمعی مسترکوین طرح اولیه میلیارد دلاری بود که بعدها از طریق ICOها جمع‌آوری شد.
• امکان‌پذیر ساختن اولین استیبل کوین: با فراهم کردن بستری برای تتر (USDT)، اومنی یکی از بزرگترین مشکلات اقتصاد اولیه کریپتو یعنی نوسان را حل کرد.
• ترویج بیت کوین به عنوان یک دفتر کل چند-دارایی: اومنی این روایت را که «بیت کوین فقط پول است» به چالش کشید و نشان داد که می‌توان از امنیت آن برای هر نوع دارایی دیجیتال استفاده کرد.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

با وجود نوآوری‌ها، لایه اومنی با چالش‌های قابل توجهی روبرو است که رشد آن را محدود کرده است:

• سرعت و هزینه: به دلیل وابستگی به بیت کوین، تراکنش‌های اومنی می‌توانند کند (حدود ۱۰ دقیقه) و در زمان شلوغی شبکه، گران باشند.
• عملکرد محدود: ماهیت غیر تورینگ-کامل آن، اگرچه برای امنیت مفید است، اما از پشتیبانی برنامه‌های پیچیده دیفای یا NFTها جلوگیری می‌کند.
• تجربه کاربری (UX): استفاده از لایه اومنی به طور سنتی پیچیده‌تر از پلتفرم‌هایی مانند اتریوم است.
• اکوسیستم توسعه‌دهندگان: رشد انفجاری اتریوم و سایر بلاک چین‌های لایه ۱، اکثر توسعه‌دهندگان، کاربران و سرمایه‌ها را به خود جلب کرده است.

جایگاه شبکه اومنی در دنیای چند-زنجیره‌ای

امروزه، شبکه اومنی بیت کوین یک جایگاه خاص را به عنوان یک پلتفرم بسیار امن، هرچند کند، برای صدور و انتقال دارایی‌های ساده اشغال می‌کند. ارتباط اصلی آن به دارایی‌های قدیمی که هنوز روی آن زندگی می‌کنند، به ویژه بخشی از عرضه USDT که در لایه اومنی باقی مانده است، گره خورده است. برای مواردی که امنیت مطلق و تغییرناپذیری اولویت اصلی است و سرعت تراکنش در درجه دوم اهمیت قرار دارد، ساختن بر روی بیت کوین از طریق پروتکلی مانند اومنی همچنان قانع‌کننده است.

جمع‌بندی

شبکه اومنی را می‌توان یکی از سنگ‌بنای‌های اصلی تحول فناوری بلاک چین دانست؛ پلی میان بیت کوین ساده و بلاک چین‌های مدرن امروزی. اومنی نشان داد که می‌توان بر بستر امنیت و تغییرناپذیری بیت کوین، قابلیت‌هایی مانند ایجاد توکن، اجرای قراردادهای هوشمند محدود و حتی صرافی غیرمتمرکز را پیاده‌سازی کرد. این شبکه توانست اولین ICO تاریخ و نخستین استیبل کوین جهان یعنی تتر (USDT) را ممکن سازد.

هرچند ظهور پلتفرم‌هایی چون اتریوم و ترون باعث کاهش نقش اومنی در اکوسیستم شد، اما تأثیر آن بر شکل‌گیری زیرساخت‌های مالی غیرمتمرکز غیرقابل انکار است. میراث اومنی نه‌تنها در پروژه‌هایی که از آن الهام گرفتند باقی مانده، بلکه در یادآوری این حقیقت نیز نهفته است که بیت کوین، فراتر از یک پول دیجیتال، توانایی ایفای نقشی بنیادین در آینده دارایی‌های جهانی را دارد. در چشم‌انداز چندزنجیره‌ای امروز، اومنی شاید دیگر در مرکز توجه نباشد، اما همچنان به‌عنوان لایه‌ای پایدار و نمادین از تاریخ بلاک چین، جایگاه خود را حفظ کرده است.

سوالات متداول