حتماً در زمان انتقال ارزهای دیجیتال، متوجه آدرس‌های طولانی و پیچیده کیف پول‌ها شدید. درحالی‌که طول این آدرس‌ها برای حفظ منحصربه‌فردی و امنیت کیف پول‌ها ضروری هستند، اما چالش‌های خود را نیز به همراه دارند. در زمان انتقال ارزهای دیجیتال، تنها کافی است تا یک کاراکتر از آدرس را اشتباه وارد کنید تا برای همیشه رمزارزهای خود را از دست دهید. اتریوم نیم سرویس (ENS) راهکاری برای این چالش به شمار می‌رود و آدرس‌های طولانی را به نام‌های ساده و خوانا تبدیل می‌کند؛ بنابراین، اگر شما نیز قصد دارید تا آدرس‌های کیف پول خود را خلاصه و شخصی‌سازی کنید، مطالعه ادامه این مقاله آموزشی را از دست ندهید.
اتریوم نیم سرویس چیست؟
اتریوم نیم سرویس (Ethereum Name Service) یا به‌صورت خلاصه ENS، یک پلتفرم نام‌گذاری غیرمتمرکز است که بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده است. وظیفه اصلی این پلتفرم، تبدیل آدرس‌های طولانی و پیچیده بلاکچینی به نام‌های ساده و قابل‌فهم است.
همچنین هر نام ENS، یک توکن NFT در شبکه اتریوم است؛ بنابراین در زمان ساخت یا خرید نام ENS، شما در واقع مالک یک NFT می‌شوید. بااین‌حال، این NFT تفاوت‌های مهمی با توکن‌های غیرمثلی معمول بازار دارد که از مهم‌ترین آن می‌توانیم به قابلیت تغییر داده‌ها و مدت زمان مالکیت اشاره کنیم.
ثبت دامنه به‌صورت NFT باعث می‌شود تا شما مالک واقعی دامنه باشید، برخلاف دامنه‌هایی مانند .com که تحت کنترل شرکت‌ها هستند و ممکن است که به دلایل مختلفی مسدود یا سانسور شوند. سرویس ENS پسوند اختصاصی خود را نیز دارد که به‌صورت .eth نمایش‌داده‌شده و در انتهای هر نام اضافه می‌شود.
برای درک بهتر کاربرد اتریوم نیم سرویس، حساب بانکی خود را در نظر بگیرید. پس از افتتاح حساب، بانک یک شماره کارت در اختیار شما قرار می دهد که به کمک آن می‌توانید تراکنش‌های خود را انجام داده و از دیگران پول دریافت کنید. شماره کارت ۱۶ رقم و تنها شامل عدد است که به‌خاطر سپردن و اشتراک‌گذاری آن را آسان می‌کند.
در شبکه‌های بلاکچینی نیز پس از ساخت کیف پول، شما آدرسی دریافت می‌کنید که مشابه همان کارت‌بانکی است و برای دریافت ارزهای دیجیتال آن را باید در اختیار ارسال‌کننده قرار دهید. بااین‌حال، در شبکه‌های بلاکچینی آدرس کیف پول معمولاً بیش از ۳۰ کاراکتر است و علاوه بر عدد، از کاراکتر و حروف نیز در آن استفاده می‌شود.
به‌عنوان مثال، در زیر می‌توانید یک آدرس کیف پول اتریومی را مشاهده کنید:
0x95223390dd8288an3ddd389cd1e1d165cc4bafe5
همان‌طور که واضح است، به‌خاطر سپردن چنین آدرسی بسیار دشوار است و همچنین در زمان ارسال پول نیز احتمال خطا وجود دارد. بر بستر بلاکچین، تراکنش‌ها به‌صورت غیرقابل‌بازگشت ثبت می‌شوند و اگر زمانی شما رمزارزی را به آدرس اشتباه ارسال کنید، هیچ راهی برای لغو تراکنش و بازگشت پول خود ندارید.
این موضوع، مزیت و کاربرد مهم اتریوم نیم سرویس را به‌خوبی نشان می دهد؛ زیرا به کمک این پلتفرم می‌توانید آن آدرس طولانی را به آدرس بسیار کوتاه‌تری مانند Nobitex1.eth تبدیل کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش ساخت آدرس دلخواه بیت کوین؛ آدرس ونیتی (Vanity Address) چیست؟
کاربرد اتریوم نیم سرویس محدود به آدرس کیف پول نیست و از این سرویس می‌توان برای ساده‌سازی قراردادهای هوشمند و ذخیره و اشتراک‌گذاری اطلاعات مختلف نیز استفاده کرد.
علاوه‌برآن، اتریوم نیم سرویس تنها محدود به شبکه اتریوم نیست و از خدمات آن برای بیش از ۱۰۰ ارز دیجیتال مختلف از جمله بیت کوین، دوج کوین و پولکادات می‌توان استفاده کرد.
مثلث زوکو و چالش حل شده
اگر از علاقه‌مندان ارزهای دیجیتال باشید، احتمالاً با مثلث تریلما آشنا هستید. این مثلث، توسط ویتالیک بوترین تعریف شد و توضیح می دهد که هر بلاکچین دارای سه ضلع امنیت، مقیاس‌پذیری و تمرکززدایی است. در حالت ایده‌آل، یک ارز دیجیتال باید هر سه ویژگی را داشته باشد، اما در عمل همواره شبکه‌های بلاکچینی در دستیابی به این حالت ایده‌آل با چالش مواجه بوده و مجبور شده‌اند تا برای دستیابی به دو ضلع، یک ضلع را فدا کنند.
به‌عنوان مثال، بلاکچین سولانا مقیاس‌پذیری بسیار بالایی دارد و همچنین یک شبکه کاملاً غیرمتمرکز است. اما برای دستیابی به مقیاس‌پذیری بالا، امنیت آن در خطر قرار گرفت و کارمزدهای بسیار پایین انجام حمله به شبکه را آسان‌تر کرد.
دراین‌بین، مثلث دیگری نیز برای سیستم‌های نام‌گذاری بلاکچینی وجود دارد که به آن مثلث زوکو (Zooko’s triangle) گفته می‌شود. این مثلث دارای سه ضلع خوانایی یا قابل‌فهم‌بودن، امنیت و تمرکززدایی است.
بر اساس مثلث زوکو، یک سیستم نام‌گذاری باید بتواند نام‌های معنادار و قابل‌فهم در اختیار کاربران قرار دهد، نام‌ها به‌درستی و بدون استفاده از یک مرجع یا سرویس متمرکز به کاربران ارائه شده و تمام این فرایندها بر بستری کاملاً امن انجام شوند.
برای مدت‌ها، دستیابی به چنین سیستمی بسیار دشوار بود. بااین‌حال، با گسترش کاربردهای بلاک چین و ایجاد فناوری‌هایی مانند قراردادهای هوشمند و توکن‌های غیرمثلی (NFT)، ایجاد پلتفرمی امکان‌پذیر شده است که برخلاف چالش مثلث تریلما، هر ۳ مورد را در خود داشته باشد.
اتریوم نیم سرویس یک نمونه از آن است که بر بستر شبکه امن و قابل‌اطمینان اتریوم فعالیت دارد. برای تأمین امنیت، این پلتفرم ثبت دامنه‌ها را به شکل NFT و به کمک استاندارد ERC-721 و ERC-1155 انجام می دهد که استانداردهای توکن NFT شبکه اتریوم به شمار می‌روند.
همچنین برای حل چالش اول، اتریوم نیم سرویس همانند دامنه‌های معمولی اینترنت (DNS) عمل کرده و آدرس‌های طولانی را به آدرس‌های کوتاه و خوانا تبدیل می‌کند. تمام فعالیت‌های اتریوم نیم سرویس نیز بر بستر شبکه اتریوم و به کمک قراردادهای هوشمند انجام می‌شود که باعث شده است تا این پلتفرم علاوه بر امنیت بالا، شفافیت نیز داشته باشد و به‌صورت کاملاً غیرمتمرکز فعالیت کند.
دامنه اتریوم چه فایده و کاربردی دارد؟
اتریوم نیم سرویس محدود به ساده‌سازی آدرس کیف پول‌ها نیست و یک پلتفرم جامع به شمار می‌رود که خدمات و مزایای مختلفی را در اختیار کاربران قرار می دهد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این سرویس را در ادامه بررسی می‌کنیم.
ساده‌سازی آدرس کیف پول
اولین و مهم‌ترین کاربرد اتریوم نیم سرویس، ساده‌سازی آدرس کیف پول و تبدیل آن به آدرسی است که به‌راحتی به‌خاطر سپرده شود. ENS از بسیاری از ارزهای دیجیتال بازار پشتیبانی می‌کند که باعث می‌شود محدود به شبکه و رمزارز اتریوم نباشد. در نتیجه ساده‌سازی آدرس کیف پول، خطراتی مانند اشتراک‌گذاری آدرس اشتباه، خطا در زمان تایپ آدرس و ازدست‌دادن سرمایه کاهش پیدا می‌کند که باعث می‌شود تا انجام پرداخت و تراکنش‌های مالی بر بستر ارزهای دیجیتال آسان شود.
ثبت اطلاعات و داده‌ها
به کمک قراردادهای هوشمند، ENS این قابلیت را پیدا کرده است تا داده‌های مختلف موردنیاز کاربر را ذخیره کند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید آدرس ایمیل، وب‌سایت شخصی، شبکه‌های اجتماعی و نام‌های کاربری را در ENS اختصاصی خود ذخیره کنید و آن را با دیگران به اشتراک بگذارید.
بنابراین، دامنه ENS می‌توانند همانند یک کارت شناسایی دیجیتال برای شما عمل کند که علاوه بر ساده‌سازی آدرس کیف پول، اطلاعات موردنیاز را در اختیار دیگران قرار دهد.
اتصال به پلتفرم‌ها و اشتراک‌گذاری داده
باتوجه‌به اینکه تمام داده‌ها در نام ENS شما ثبت شده است، سرویس‌هایی مانند بازی‌ها، برنامه‌ها و وب‌سایت‌های مختلف می‌توانند با دریافت این نام، اطلاعات را استخراج کرده و از آن استفاده کنند. به‌عنوان مثال، تصور کنید که قصد دارید تا در وب‌سایتی ثبت‌نام کنید که از شما آدرس ایمیل و نام می‌خواهد. اگر این داده‌ها در ENS شما ثبت شده باشند و پلتفرم از این ویژگی پشتیبانی کند، شما می‌توانید به‌راحتی آدرس خود را وارد کنید تا تمام اطلاعات موردنیاز از دامنه دریافت شوند.
ساخت پروفایل اجتماعی
اتریوم نیم سرویس از پروفایل‌ها نیز پشتیبانی می‌کند و به کاربران این امکان را می دهد تا در صورت نیاز، یک پروفایل برای خود بسازند. این پروفایل دارای بخش‌های مختلفی از جمله معرفی، آدرس‌های دلخواه، اکانت‌ها در شبکه‌های اجتماعی، آدرس‌های کیف پول، سوابق و وب‌سایت‌های غیرمتمرکز است.
این پروفایل‌ها می‌توانند هویت دیجیتال شما باشند و با مخفی نگه‌داشتن نام شما، اشتراک‌گذاری داده و اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی را آسان کنند.
ساخت ایمیل و استفاده از سرویس ایمیل غیرمتمرکز
شما نمی‌توانید از نام‌های ENS در سرویس‌های ایمیل معمولی مانند جیمیل استفاده کنید، اما امروزه پلتفرم‌های مختلفی مانند ethermail.io عرضه شده‌اند که یک فضای کاملاً غیرمتمرکز را برای مدیریت، ارسال و دریافت ایمیل در اختیار شما قرار می‌دهند.
این سرویس‌ها از ایمیل‌های پرداخت‌های رمزارز، انتقال ارزهای دیجیتال و NFT و موارد دیگر مرتبط با بازار ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کنند و برای افرادی که در فضای وب ۳ و غیرمتمرکز فعالیت دارند، کاربردی هستند.
آموزش خرید دامنه ENS و مدیریت آن
اگر به خرید یک دامنه ENS علاقه‌مند شدید، خرید و ثبت دامنه به‌راحتی از طریق سرویس ENS قابل‌انجام است. باتوجه‌به ماهیت غیرمتمرکز دامنه ENS، شما نیازمند به یک کیف پول ارز دیجیتال دارید تا بتوانید برای ثبت‌نام، پرداخت کارمزدها و دریافت مالکیت دامنه از آن استفاده کنید. متامسک و فانتوم برخی از گزینه‌های مناسب برای این فرایند به شمار می‌روند.
پس از راه‌اندازی و اتصال کیف پول به سرویس ENS، می‌توانید روند ثبت دامنه را آغاز کنید.
قدم اول: جستجوی نام دامنه
در صفحه اصلی سرویس ENS، شما یک باکس جستجو مشاهده می‌کنید که می‌توانید نام دامنه موردنظر خود را در آن وارد کنید. پس از جستجو، به شما آزاد بودن یا قفل بودن دامنه نمایش داده می‌شود. اگر دامنه‌ای قفل باشد، یعنی کسی آن را خریداری کرده است و شما دیگر نمی‌توانید آن را ثبت کنید.
همچنین در این بخش دو پسوند دامنه یعنی .eth و .box قرار دارند که می‌توانید هرکدام را انتخاب کنید. پسوند .eth پسوند اختصاصی ENS است که ماهیتی کاملاً غیرمتمرکز دارد. پسوند .box ترکیبی از دامنه‌های غیرمتمرکز و متمرکز است که به شما این امکان را می دهد تا به طور هم‌زمان از قابلیت‌های ENS و DNS استفاده کنید.
با جستجو نام و مشاهده گزینه Available، می‌توانید پسوند موردنظر خود را انتخاب کرده و به مرحله بعدی بروید. در این آموزش، پسوند .eth انتخاب می‌شود.
قدم دوم: انتخاب مدت‌زمان
در این بخش، باید مدت‌زمان مالکیت خود بر دامنه را انتخاب کنید. خرید دامنه دائمی نیست و شما فقط حق استفاده از آن را برای مدت مشخصی دارید. پس از پایان این مدت‌زمان، شما باید دامنه را تمدید کنید تا مالکیت خود را بر آن حفظ کنید.
بر اساس مدت‌زمان انتخابی، کارمزد ثبت دامنه نیز به شما نمایش داده می‌شود که مهم است به آن توجه داشته باشید و کیف پول خود را برای پرداخت آن شارژ کنید. هرچه مقدار زمان بیشتری وارد کنید، کارمزد کمتر می‌شود.
قدم سوم: نحوه پرداخت کارمزد
در صفحه بعد، باید نحوه پرداخت کارمزد را انتخاب کنید.
در این بخش همچنین قسمتی وجود دارد که به آن Primary Name گفته می‌شود. با فعال‌کردن این ویژگی، دامنه را به آدرس کیف پول خود متصل می‌کنید. پیشنهاد می‌شود که این گزینه روشن باشد.
قدم چهارم: ساخت پروفایل
در بخش بعدی، شما می‌توانید اطلاعات موردنیاز خود از جمله آدرس کیف پول، شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت، تصویر پروفایل، ایمیل و دیگر داده‌ها را ثبت کنید. ثبت این داده‌ها الزامی نیست و می‌توانید این مرحله را رد (Skip) کنید.
قدم پنجم: پرداخت کارمزد
در نهایت، باید کارمزد ثبت دامنه را پرداخت کنید. مراحل پرداخت کارمزد شفاف و آسان است و کافی است تا مراحل نمایش‌داده‌شده را دنبال کنید.
پس از پرداخت کارمزد، پیغام ثبت موفقیت‌آمیز دامنه به شما نمایش داده می‌شود که می‌توانید با انتخاب گزینه View Name جزئیات آن را مشاهده کنید.
همچنین برای بررسی وضعیت دامنه، می‌توانید از مرورگرهای بلاکچین مانند اتراسکن استفاده کنید و با جستجوی آدرس کیف پول خود، به بخش NFT بروید و دامنه را مشاهده کنید.
نحوه مدیریت دامنه
در منوی صفحه سرویس ENS، بخشی به نام My Names وجود دارد که با ورود به آن می‌توانید لیست دامنه‌های ثبت شده خود را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که این لیست بر اساس کیف پول متصل شده نمایش داده می‌شود.
با انتخاب هر آدرس، می‌توانید جزئیات آن را مشاهده کرده و دامنه خود را مدیریت کنید. در این بخش همچنین می‌توانید اطلاعات دامنه مانند صاحب آن و داده‌های ثبت شده را تغییر دهید. اما ثبت این تغییرات نیازمند پرداخت کارمزد هستند، پس در زمان تغییر داده‌ها، توجه کافی به صحت اطلاعات ثبت شده داشته باشید.
ENS چه تفاوتی با دامنه‌های معمولی اینترنت دارد؟
پیش از بررسی تفاوت‌های ENS با دامنه‌های معمولی اینترنت (DNS) مهم است که مفهوم دامنه را بررسی کنیم.
آدرس سایت‌ها در واقع اعدادی هستند که به آنها آی‌پی (IP) گفته می‌شود. به‌عنوان مثال، آدرس یک سایت ممکن است ۱۷۲.۲۱۷.۱۶۴.۱۱۰ باشد. اما حفظ و استفاده از این آدرس ها دشوار است، به همین دلیل دامنه‌ها ایجاد شدند تا جایگزین این اعداد شوند و اسم‌های ساده‌ای مانند Google.com را ایجاد کنند.
هر دامنه از دو بخش نام و پسوند تشکیل شده است. درحالی‌که نام قابل شخصی‌سازی است و به انتخاب خریدار ثبت می‌شود، پسوند ثابت است و به نوع دامنه بستگی دارد. نام‌هایی مانند .com، .net و .ir برخی از این پسوندها به شمار می‌روند.
این دامنه‌ها توسط شرکت‌های متمرکز کنترل می‌شوند که مهم‌ترین آنها آیکان (ICANN) نام دارد. این شرکت در سال ۱۹۹۸ و در آمریکا تأسیس شد و تا به امروز مسئولیت سیاست‌گذاری، هماهنگی و نظارت بر دامنه‌ها را برعهده دارد.
هر فردی می‌تواند دامنه موردنظر خود را خریداری کرده و مالک آن شود. اما مالکیت دامنه‌ها دائمی نیست و باید در بازه‌های مختلف مانند ماهانه یا سالیانه تمدید شوند. در غیر این صورت، دامنه آزاد می‌شود و دیگران می‌توانند آن را خریداری کنند.
بنابراین، در فضای اینترنت سنتی مالکیت دامنه‌های اینترنتی در اختیار مراکز ثبت دامنه مانند ICANN است که کنترل کاملی بر دامنه‌ها دارند و در هر زمان می‌توانند دامنه را از کنترل افراد خارج کرده یا آنها را مسدود کنند.
اما دامنه‌های ENS ماهیتی غیرمتمرکز دارند و تحت کنترل و نظارت هیچ کشور و نهادی نیستند. بااین‌حال همانند دامنه‌های معمولی، مالکیت افراد بر دامنه‌های ENS دائمی نیست و باید در بازه‌های مختلف تمدید شوند. در صورت عدم تمدید، این دامنه‌ها نیز آزاد می‌شوند.
به همین دلیل، درحالی‌که دامنه‌های ENS توکن‌های NFT هستند، اما مالکیت تنها تا زمان مشخص شده اعتبار دارد و درصورتی‌که تمدید انجام نشود، دامنه لغو شده و ثبت آن توسط دیگر افراد امکان‌پذیر است.
همچنین دامنه‌های اینترنتی معمولاً تنها برای آدرس سایت‌ها و ایمیل‌ها کاربرد دارند، درحالی‌که دامنه‌های بلاکچینی مانند ENS می‌توانند شامل اطلاعات مختلفی از جمله آدرس‌های کیف پول، قراردادهای هوشمند، داده‌ها، پروفایل‌های اجتماعی و دیگر موارد باشند. به همین دلیل، دامنه‌های ENS را می‌توان به پلتفرم‌های غیرمتمرکز نیز متصل کرد تا به‌راحتی داده‌ها به اشتراک گذاشته شوند.
جمع‌بندی
اتریوم نیم سرویس، یکی از پلتفرم‌های جذاب بلاکچین است که مزایا و کاربردهای متنوعی ارائه می دهد. بااین‌حال، این کاربردها برای تمام کاربران مفید نیست. باتوجه‌به اینکه ثبت دامنه ENS نیازمند پرداخت کارمزد است و فروش آن راحت نیست، توصیه می‌شود که به آن دید سرمایه‌گذاری نداشته باشید و تنها در صورتی دامنه خریداری کنید که برای آن کاربرد مشخصی در نظر داشته باشید و مطمئن باشید که می‌توانید از آن بهره ببرید.
سؤالات متداول
ENS یک سرویس نام دامنه است که شخصی‌سازی و خلاصه‌سازی آدرس‌های کیف پول را امکان‌پذیر می‌کند.
به کمک اتریوم نیم سرویس، می‌توانید آدرس‌های طولانی و پیچیده کیف پول خود را ساده کنید که باعث می‌شود تا در زمان ثبت تراکنش و معاملات در بازار ارزهای دیجیتال کار راحت‌تری داشته باشید.
بله در زمان ثبت دامنه ENS نیازمند پرداخت کارمزد هستید. همچنین، دامنه‌ها باید در بازه‌های مشخص تمدید شوند و خرید آنها به معنای مالکیت دائمی نیست.
